CHIẾN BINH GỐC VIỆT TRONG LỊCH SỬ
From: [email]giaochi12@gmail.com[/email]
To: [email]giaochi12@gmail.com[/email]
Sent: 8/14/2014 11:54:52 P.M. Pacific Daylight Time
Subj: Fwd: [NhomTuHai] Fwd: Ảnh hiếm về binh lính người Việt trong Thế chiến I
[B]CHIẾN BINH GỐC VIỆT TRONG LỊCH SỬ[/B]
Giao Chỉ - San Jose
[B]Thâm niên quân vụ[/B]
Nếu một thanh niên gốc Việt gia nhập quân đội Mỹ vào đầu thập niên 80, ngày nay chiến binh này đă giải ngũ và có thể trải qua trên 30 năm quân vụ. Thâm niên c̣n hơn các đại tướng của quân lực Việt Nam cộng hoà
Tháng 9 năm nay 2014 hội quân nhân Mỹ gốc Việt sẽ có dịp tuyên dương người lính thâm niên nhất trong 1 dạ tiệc tại Hotel Hilton thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Người đó là chuẩn úy chuyên viên bậc 5 Phạm Kim. Trong tài liệu mà viện bảo tàng Việt Nam ghi nhận được có 2 vị đại tá cũng trên 30 quân vụ nếu tính gồm cả thời VNCH và thời kỳ phục vụ trong đơn vị đồng minh. Đại tá Trần đ́nh Vỵ có trên 20 năm từ trung sĩ mà lên đại tá tại Việt Nam cho đến hơn 10 năm từ thiếu tá lên đại tá trong binh đoàn lê dương của Pháp. Y sĩ đại úy Nguyễn Dương của VNCH có hơn 10 năm tại Việt Nam lại thêm 20 năm trong quân đội Mỹ. Cấp bậc cuối cùng là đại tá quân y của lục quân. Cuộc đời của quư vị đă trải qua những kinh nghiệm rất lạ lùng đặc biệt. Quân đôi là một trường đời khác biệt và luôn luôn có nhiều thử thách. Họ là những người có được phần số nhưng biết nắm lấy cơ hội và đă hoàn tất trách vụ trong một thời gian rất lâu dài. Ngôn ngữ, thể chất, văn hóa, kỳ thị, cô đơn là những vấn nạn hàng ngày. Đời của quư vị là những chuyện cần đươc kể lại.
[B]Tham dự thế chiến thứ nhất[/B]
Nói đến các chiến binh gốc Việt trong hàng ngũ đồng minh. Chúng ta phải đi ngược ḍng lịch sử t́m hiểu về chuyện 100 năm xưa khi thế chiến thứ nhất bùng nổ tại Âu Châu thàng 8-2014. Năm 1946 toàn quốc Việt Nam kháng chiến, trong tuổi thiếu niên gia đ́nh tôi tản cư về quê mẹ làng B́nh Hải, huyện Yên Mô , Ninh B́nh. Tôi theo học lớp nhất. Thầy giáo toán lấy 1 cô gái xinh đẹp trong làng. Cô giáo là con 1 bà góa có chồng được kể lại là đi lính Pháp đánh giặc Đức.
Năm 1914 trong làng phải đề cử tráng đinh đi lính giúp nước Pháp. Anh tráng đinh này là 1 trong hàng ngàn binh sĩ An Nam tham dự đệ nhất thế chiến tại Âu Châu. Anh thanh niên quê B́nh Hải ra đi độc thân, nhưng thực ra đă để lại 1 thôn nữ có bầu thành ra bị coi là chửa hoang. Người chiến binh đó không bao giờ trở lại. Cô giáo họ Đặng vợ thầy dậy toán vẫn nhắc nhở măi về người cha biệt xứ. Trong làng sau này có vài người trở về trong hàng ngũ lính Liên hiệp Pháp sau khi thế chiến thứ nhất chấm dứt năm 1918. Nhưng cha cô giáo không thấy trở về.
[B]H́nh ảnh lính Việt trên chiến trường Âu Châu[/B]
Mới đây trên mạng lưới điện toán phổ biến tràn ngập h́nh ảnh chiến binh Việt Nam tham dự thế chiến thứ nhất. Hăy tưởng tượng 100 năm trước, các thanh niên Việt Nam mặc quân phục nửa tây nửa ta. Chân quấn vải gọi là xà cạp, đầu đội nón chóp kiểu lính thú, cầm cây súng trường với lưỡi lê thật dài. Tất cả xuống tàu cập bến Marseille. Các chiến binh này tập trung thành các đại đội biệt lập trong binh đoàn Pháp tham dự các mặt trận từ Pháp, Bỉ, Hy Lạp và các quốc gia Âu Châu. Tất cả đều sinh hoạt bằng Việt ngữ, ăn cơm bằng đũa, hút thuốc lào. Do các thầy cai, thầy đội Việt Nam chỉ huy và liên lạc với các sĩ quan Pháp.
[B]Ảnh hiếm về binh lính người Việt trong Thế chiến I[/B]
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqhhHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fsohanews2.vcmedia.vn%2fzoom%2f660_360%2f2014%2f2-1406948752104-0-0-316-620-crop-1406948906098.jpg[/IMG]
Nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày mở màn Thế chiến I, xem lại một số h́nh ảnh về binh lính người Việt tham chiến trong thành phần Quân đội Pháp.
Khi Pháp thực hiện việc xâm lăng và cai trị Việt Nam (khi đó họ gọi là An Nam), để b́nh định thêm các thuộc địa và gây chiến với nhiều quốc gia khác, lực lượng binh lính người Việt được chiêu mộ để phục vụ cho mục đích chiến tranh này, dấu chân của họ đă in khắp các chiến trường Âu Phi.
Không thể tưởng tượng con số thanh niên Việt trong 4 năm 1914-1918 đă có đến gần 100,000 ngưởi tham dự đại chiến thế giới lần I tại Pháp.
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqhhHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fsohanews2.vcmedia.vn%2fk%3a2014%2f1-1406948752097%2fanh-cuc-hiem-ve-binh-linh-nguoi-viet-trong-the-chien-i.jpg[/IMG]
Tại cảng Lyon - Pháp,
những binh lính
Năm 1915, những người lính An Nam cập cảng Marseille cùng binh lính Pháp tham gia Chiến tranh thế giới thứ I (CTTG I)
En 1915, le port de Marseille, les soldats annamites et les soldats français ont participé à la Première Guerre mondiale (CTTG I)
người Việt đầu tiên đặt chân lên đất Pháp để rồi từ đó ngang dọc Âu châu.
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqhhHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fsohanews2.vcmedia.vn%2fk%3a2014%2f3-1406948752108%2fanh-cuc-hiem-ve-binh-linh-nguoi-viet-trong-the-chien-i.jpg[/IMG]
Lính An Nam 'Vietnam) tại Saint-Raphael, đây là những người lính thiện chiến nhất trong chế độ bảo hộ Pháp
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqhhHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fsohanews2.vcmedia.vn%2fk%3a2014%2f4-1406948752112%2fanh-cuc-hiem-ve-binh-linh-nguoi-viet-trong-the-chien-i.jpg[/IMG]
Người Pháp dùng rất nhiều lính Việt tại chiến trường Ypres
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqhhHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fsohanews2.vcmedia.vn%2fk%3a2014%2f6-1406949470791%2fanh-cuc-hiem-ve-binh-linh-nguoi-viet-trong-the-chien-i.jpg[/IMG]
Năm 1914 - 1918 tại mặt trận sông Marne, binh lính An Nam trong các chiến hào
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqhhHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fsohanews2.vcmedia.vn%2fk%3athumb_w%2f640%2f2014%2f7-1406948752125%2fanh-cuc-hiem-ve-binh-linh-nguoi-viet-trong-the-chien-i.jpg[/IMG]
Năm 1916, lính An Nam tại chiến trường Hy Lạp xa xôi
Văn hóa Việt vẫn được những người lính mang theo tới tận trời Âu
Một h́nh ảnh rất thuần Việt : hút thuốc Lào
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqhhHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fsohanews2.vcmedia.vn%2fk%3a2014%2f11-1406948752142%2fanh-cuc-hiem-ve-binh-linh-nguoi-viet-trong-the-chien-i.jpg[/IMG]
Nghĩa trang dành cho binh lính Đông Dương tại Gironde, nơi những người con đất Việt yên nghỉ
Cimetière pour les soldats d'Indochine en Gironde, terre où le peuple vietnamien reposent en paix
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqhhHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fsohanews2.vcmedia.vn%2fk%3a2014%2f12-1406948752147%2fanh-cuc-hiem-ve-binh-linh-nguoi-viet-trong-the-chien-i.jpg[/IMG]
Lính An Nam thời đó đă chiến đấu dũng cảm tại mặt trận sông Marne miền bắc gần biên giới Đức. Tại đây 2 bên đồng minh và liên hiệp đă có cả trăm ngàn người thương vong. Lính viễn chinh An Nam cũng có nhiều hy sinh đáng kể. Hiện nay các tử sĩ gốc Việt được chôn cất tại các nghĩa trang dành cho lính Đông Dương tại Gironde, Gére và Udomista Albanie.
Sau chiến tranh số c̣n lại được về quê cũ. Một số c̣n tiếp tục ở lại quân ngũ đến đệ nhị thế chiến. Phần lớn ở lại đất Pháp lập gia đ́nh và trở thành những cộng đồng Việt đầu tiên có mặt tại Âu châu. Trong thời gian từ 1914 đến 1918 tổng số chiến binh An Nam tại Âu châu là 100 ngàn người.
H́nh ảnh tại nghĩa trang Gironde có mộ bia đề tên tử sĩ An Nam Đặng văn Thu, tôi không biết đây có phải là cha của vợ ông thầy dậy toán cũa tôi ở làng B́nh Hải gần 70 năm trước.
Thời kỳ đó thanh niên Việt Nam đi lính cho Pháp tham dự đệ nhị thế chiến dường như hiếm có các sĩ quan. Giỏi lắm chỉ là ông cai, thầy đội hay lên đến quan quản tức là thượng sĩ đă là cao cấp lắm. Riêng có trường hợp đại úy phi công anh hùng của quân đội Pháp là ông Đỗ Hữu Vỵ con trai của tổng đốc Nam Kỳ Đỗ hữu Phương.
Đại úy Đỗ hửu Vỵ rớt máy bay bị thương nên chuyển qua chỉ huy đơn vị lê dương và hy sinh tại mặt trận biên giới Đức.
Ngày nay, người Việt tại Pháp không biết bao nhiêu người c̣n nhớ đến những người lính An Nam chiến đấu bên cạnh phe đồng minh trong thế chiến. Dường như chỉ c̣n 1 số rất ít quan tân đến đặt ṿng hoa tưởng niệm hàng năm. Công việc làm bia tưởng niệm và đặt hoa hàng năm vẫn chỉ c̣n trông cậy vào 2 vị chiến binh cao niên là bác sĩ Hoàng cơ Lân và đại tá Trần đ́nh Vỵ.
Lính Mỹ hy sinh tại Âu châu cả đệ nhất và đệ nhị thế chiến với cả trăm ngàn quân. Hàng năm vẫn có các du khách Mỹ ghé đến tưởng niệm tại các nghĩa trang trên đất Pháp.
C̣n về phần người Việt, ngay cả trong sử của người xưa cũng không ghi nhận, nói chi đến việc ghé thăm.
[B]Trong quân đội Mỹ[/B]
Trăm năm trước, năm1914 là chuyện của thế chiến thứ nhất, bây giờ 100 năm sau 2014, chúng ta có các tin tức và hoàn cảnh mới.
Ngày thứ bẩy 27-9-2014 tại thủ đô Hoa Kỳ với lá rụng mùa thu, hội quân nhân Mỹ gốc Việt VAAFA sẽ tổ chức đại hội lần thứ 4.
Từ San Jose, nhân danh Việt Museum chúng tôi sẽ có 1 phái đoàn lên thủ đô tham dự.
Ngoài việc hiện diện trong đêm dạ tiệc của VAAFA, chúng tôi sẽ phối hợp đi thăm viếng và đặt ṿng hoa tại các nơi sau đây.
Đài kỷ niệm đệ nhất thế chiến, nơi ghi dấu các chiến binh Hoa Kỳ, đồng minh trong đó có cả chục ngàn lính Việt Nam hy sinh từ 100 năm qua.
Kế tiếp là bức tường tưởng niệm 58 ngàn lính Mỹ hy sinh tại Việt Nam. Vào đến nghĩa trang Arlington phái đoàn sẽ ghé lại khu tử sĩ miền Nam có mặt trong nghĩa trang quốc gia của liên bang mà lúc đầu chỉ dành cho miền Bắc.
Nhưng quan trọng hơn hết là phái đoàn sẽ đến thăm khu có phần mộ của 10 chiến binh Việt Nam Cộng Ḥa. Trong nhiều hoàn cảnh đặc biệt, cơ quan chung sự Hoa Kỳ đă đem di hài lính Việt Nam chung với tử sĩ Hoa Kỳ về thủ đô. Sau cùng các chiến binh VNCH đă nằm riêng ở 1 khu chiến sĩ đồng minh của Mỹ. Các chiến binh VNCH nằm ở đây đă nửa thế kỷ. Những bông hoa muộn gửi đến những người tử sĩ sẽ nhắc nhở đồng bào ta ở thủ đô lưu tâm đến mỗi kỳ lễ chiến sĩ trận vong.
Trong các năm qua, 5.000 chiến binh Mỹ gốc Việt chiến đấu trên chiến trường Trung đông đă có 12 người hy sinh. Các tử sĩ khác chôn cất gần nơi gia đ́nh cư ngụ tại các tiểu bang. Riêng có 1 chiến binh chôn tại Arlington.
Vào chiều ngày chủ nhật 28 tháng 9-2014 tại hội trường khu Eden của hội người Việt cao niên, chúng tôi sẽ có buổi nói chuyện về Việt Museum đă hoàn tất tại San Jose. Câu chuyện 100 năm người Việt mặc quân phục chiến đấu trong đệ nhất và đệ nhị thế chiến. Cuộc chiến đấu tại Việt Nam trong 21 năm từ 54 đến 75. và chuyên 5000 quân nhân gốc Việt hiện diện trong quân đội Hoa Kỳ. Trong mọi hoàn cảnh và ở bất cứ phương trời nào người Việt vẫn chứng tỏ nỗ lực làm tṛn nhiệm vụ.Thể hiện đặc tính truyền thống của dân tộc.Tại Pháp 100 năm trước có đại úy phi công Đỗ hữu Vỵ những năm sau cùng chiến đấu chống Đức trong binh đoàn Lê Dương. 80 năm sau có đại tá Trần đ́nh Vỵ cũng chỉ huy lính lê dương tại Pháp. Ngày nay chúng ta có chuẩn tướng Lương xuân Việt chỉ huy đơn vị khinh kỵ Hoa Kỳ. Dù ở phương trời Âu 100 năm trước hay ở đất Mỹ 100 năm sau th́ người lính gốc Việt cũng vẫn một ḷng quyết tâm đề cao ḍng giống Lạc Hồng. Đoạn văn sau cùng tướng Lương Xuân Việt đă đọc bằng Việt ngữ trong bài diễn văn nhận cấp bậc tại Texas.
Thưa quư vị lănh đạo cộng đồng và các anh em quân lực Việt nam Cộng ḥa. Sự hiện diện của quư khách là một vinh dự cho gia đ́nh chúng tôi. Tôi biết có nhiều người phải lận đận đường xa đến tham dự. Nh́n những bộ quân phục ḷng tôi thật bùi ngùi, xót xa. Những người đă làm con tim tôi rung động về 3 chữ Danh dự, Trách nhiệm, Tổ quốc. Và ư nghĩa của lời dặn ḍ của cha ông để lại như: Nam quốc sơn hà, Nam đế cư...Di đại nghĩa, thắng hung tàn. Di chí nhân, dịch cường bạo. (Đem đại nghĩa, thắng hung tàn. Lấy chí nhân, thay cường bạo) Chính thân phụ tôi, là đồng đội của các anh, nên lúc nào nửa trái tim tôi cũng hướng về đất mẹ dù đă hơn 30 năm xa cách. Không có sự hy sinh xương máu của các anh th́ chúng tôi chắc chắn cũng không có ngày hôm nay. Tổ quốc măi măi ghi on. Vậy tôi xin các anh nhận cái chào của tôi...
Trong lịch sử thăng cấp tướng, đây là lần đầu tiên 2 phút Việt ngữ đă được xử dụng. Ông nói cho chúng ta, cho người chiến binh VNCH và cho thân phụ của ông không c̣n nữa:
Tại quê hương Việt Nam và trên thế giới, biết bao nhiêu anh hùng liệt nữ Việt Nam đă qua đi từ cả trăm năm. Nếu phải nói với tiền nhân bằng Việt ngữ, bạn sẽ t́m đến đâu và sẽ nói điều ǵ . . . .
Đây là người phi công đầu tiên của VN (VNAF HISTORY)
From: [email]giaochi12@gmail.com[/email]
To: [email]giaochi12@gmail.com[/email]
Sent: 8/16/2014 2:05:50 A.M. Pacific Daylight Time
Subj: Fwd: Fw: Đây là người phi công đầu tiên của VN (VNAF HISTORY)
[B]Đây là người phi công đầu tiên của VN (VNAF HISTORY)[/B]
Nguời lính gốc Việt trong lịch sử. Chuyện tiếp theo.
Tuần qua chúng tôi phổ biến bài về người lính gốc Việt nhân dịp ghi dấu 100 năm đại chiến thế giới lần thứ nhất. Một số độc giả phê b́nh tại sao lại đề cao những người đi lính cho Pháp hay cho Mỹ. Những phần lớn rất tán thưởng. Các độc giả thân hữu vẫn thông cảm rằng con người không làm chủ được định mệnh. Hoàn cảnh đưa chúng ta ở vào những giai đoạn của lịch sử.. Không phải ai cũng là những nhà cách mạng. Phần lớn chỉ sống theo số mạng và nỗ lực đóng vai tṛ tốt đẹp nhất trong hoàn cảnh. V́ vậy 100 năm trước, chúng ta có đại uư phi công Đỗ hữu Vị trong hàng ngũ đồng ḿnh kỳ thế chiến số 1. Một trăm năm sau có vị tướng đầu tiên là công dân Mỹ gốc Việt. Đặc biệt một độc giả đă gửi tôi tài liệu và h́nh ảnh bổ túc cho câu chuyện đại úy phi công Đỗ hữu Vị. Xin chuyển tiếp để các bạn đọc. Đây là tài liệu quư giá về cuộc đời một thanh niên Việt Nam tốt nghiệp St. Cyr là trường vơ bị của Pháp danh tiếng nhất Âu châu
Đồng thời tài liệu có kèm theo đoạn phim thời sự 2 phút trên truyền h́nh Pháp đưa ra nhân dịp 100 năm đệ nhất thế chiến.
[B]Đây là người phi công đầu tiên của VN , ông là con của Tổng Đốc Phương .
Đỗ Hữu Vị trên đất Picardie – Do Huu Vi sur la terre Picarde[/B]
[video=youtube;wHIEGhQsiDs]https://www.youtube.com/watch?v=wHIEGhQsiDs&feature=youtu.be[/video]
Mời coi 1 Youtube ngắn (2 phút) về Đỗ Hữu Vị vừa được chiếu trên TV Pháp.
Năm nay Pháp kỷ niệm 100 năm Thế chiến 1 nên có nhiều h́nh ảnh đặc biệt.
Có lẽ ĐHV là người KQ VN đầu tiên !
Ảnh Đỗ Hữu Vị (1881-1916) trên máy bay Blériot:
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqh hHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fearlyaviators .com%2fdohuuvilam.jpg[/IMG]
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqh hHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fmttuyet.files .wordpress.com%2f2012%2f10%2fd hv2_mtt.jpg[/IMG]
Đây là địa điểm máy bay của Đỗ Hữu Vị bị rơi do băo cuốn năm 1915, tại làng Laffaux vùng Picardie nước Pháp. Họ vinh danh Ông và đặt tên Do Huu Vi cho con đường mới mở chạy qua khu vực này.
tags: Chemin des Dames, Indochine, Laffaux, les poilus, Picardie
Đỗ Hữu Vị trên đất Picardie
© Mathilde Tuyet Tran, France 2012 – [url]http://mttuyet.wordpress.com/[/url]
Trong một buổi đi dạo tham khảo ở vùng Chemin des Dames, một chiến trận thảm khốc ác liệt của Đệ nhất thế chiến, t́nh cờ tôi thấy một tấm bảng quảng cáo có một con đường mang tên „Do Huu Vi“. Thế là chúng tôi vội vàng lái xe ngay đến con đường đó, cách khoảng mấy chục cây số.
Hai thế hệ trước tôi chắc c̣n nhớ nhiều và biết rơ về người mang tên Đỗ Hữu Vị. Ḍng họ Đỗ Hữu làm quan dưới thời Pháp thuộc, là những cộng tác viên đắc lực, cao cấp của chính quyền thuộc địa. Đỗ Hữu Vị là con thứ năm trong số 11 người con của của tổng đốc Phương (Đỗ Hữu Phương) sinh 1881 (năm Tư), nên c̣n có tên là Đỗ Hữu Tư, chết năm 1916 tại khu vực vùng sông Somme, Pháp. (1)
Theo một tư liệu của đại tá Maurice Rives với tựa đề là « Les militaires indochinois en Europe (1914-1918) » th́ khi Đức tuyên chiến với Pháp mở đầu trận Đệ nhất thế chiến khốc liệt, quân đội Đông Dương với lính bản xứ gồm có 23.930 người, trong đó có 13.373 lính đánh bộ, ngoài ra thành phần lính dự bị có 29.064 người, trong đó có 23.936 lính bản xứ. Tướng Joffre cho rằng người Đông Dương không đủ thể lực để đánh trận ở châu Âu. Nhưng đến năm 1915 khi lực lượng quân đội Pháp đă bị thiệt hại nặng nề trên các chiến trường châu Âu, chính quyền thực dân Pháp tại Đông Dương mới cung ứng nhân sự cho đại chiến thứ nhất. Từ năm 1915 cho đến 1918, Pháp đă huy động, chiêu mộ tổng cộng 93.411 người, trong đó có 43.430 lính chiến đấu, 9.019 y tá, 5.339 người phục dịch và hành chánh, 48.981 lính thợ chuyên nghiệp như thợ máy, thợ sơn, thợ da, thợ làm thuốc súng, vũ khí, lái xe, bác sĩ, kỹ sư, tải thương… và không chuyên nghiệp. Tính theo gốc tích, th́ có 24% người miền Bắc (Tonkin), 32% người miền Trung (Annam), 22% người miền Nam (Cochinchine) và 22% người Cam Bốt. Ngân quỹ Đông Dương cũng đóng góp 541 triệu quan Pháp cho chi phí chiến tranh của Pháp. Thêm vào đó, 175 khẩu đại bác lên đường đi Marseille, hàng chục tấn hàng hóa các loại cũng được chuyển đi cung ứng cho chiến trường tại Pháp, thậm chí xe xích lô (pousse-pousse) cũng được gởi sang Pháp để tải thương. Nhân sự và vật liệu được chuyển qua đường châu Phi như Cameroune, Djibouti, Madagascar, Égypte…để sau đó đi tiếp về cảng Marseille. Đoạn đường di chuyển cực khổ đó đă làm cho một số người chết v́ bệnh tật trước khi đặt chân lên đất Pháp. Chính phủ bảo hộ tỏ ra quan tâm đến thành phần lính Đông Dương, cấp phát quần áo mùa đông, may cho « cai quan » (cái quần) không có nút, chỉ có giây thắt, phân phát trầu, cau, ớt và thành lập một xưởng làm nước mắm trên đất Pháp.
Những người lính Đông Dương được các đồng đội « les poilus » (2) công nhận là dũng cảm, gan dạ, b́nh tĩnh và biết tổ chức. Nhiều người được thưởng huân chương « thập giá chiến tranh » và được xem là « anh hùng » của nước Pháp trong đại chiến thứ nhất. Đa số hy sinh trong lăng quên, xương cốt của họ c̣n ở Đài kỷ niệm Douaumont (l’ossuaire de Douaumont), hay ở nghĩa trang Géré và d’Udonista ở Albanie.
Trong số những phi công đầu tiên của Pháp xuất xứ từ Đông Dương có Phan That Tao, Cao Đắc Minh, Felix Xuân Nha, Đỗ Hữu Vị, nhưng quan ba (đại úy), capitaine Đỗ Hữu Vị, được xem là anh hùng nổi tiếng nhất. Đến nỗi, nhà nước Pháp cho phát hành tem « Đỗ Hữu Vị ».
Sau bậc trung học tại trường Janson-de-Sailly, một trường nổi tiếng vào bậc nhất nằm trong quận 16 của Paris, Đỗ Hữu Vị nhập trường sĩ quan Saint-Cyr vào ngày 01.10.1904. Năm 1906 Đỗ Hữu Vị ra trường với quân hàm thiếu uư (sous-lieutenant) trong binh đoàn Lê dương số 1 (1er régiment Etranger).
Từ năm 1907 cho đến 1908, Đỗ Hữu Vị tham chiến tại Oujda Maroc, Casablanca và trong khu vực le Haut-Guir septentrional. Từ cuối năm 1908 cho đến 1910, ông tham chiến tại biên giới Maroc và Algérie.
Ngày 10.12.1910, Đỗ Hữu Vị vào trường quân sự lái máy bay (l’école militaire de pilotage) và 11 tháng sau tốt nghiệp với chức vị trung úy phi công (lieutenant-pilote) nhận văn bằng số 649 (brevet n°649) của hội Aéroclub de France, thành lập năm 1898. Đỗ Hữu Vị gặp trung úy Victor Ménard và trở thành bạn cùng lái trong chuyến du hành nước Pháp trên không năm 1911. Năm 1912 Đỗ Hữu Vị thuyên chuyển đến Maroc và phục vụ đến năm 1913. Một con đường được đặt tên « Do-Hu » tại Casablanca. Năm 1914, Đỗ Hữu Vị trở về Saigon để học thực hành về một loại thuyền lướt trên mặt nước, chạy bởi động cơ cánh quạt máy bay do Charles de Lambert chế tạo (l’hydroglisseur Lambert) trên sông Cửu Long và sông Hồng. Nhưng khi đại chiến thứ nhất bùng nổ, Đỗ Hữu Vị trở về đơn vị chiến đấu tại Pháp. Năm 1915, trên đường trở về đơn vị sau một trận đánh, máy bay của Đỗ Hữu Vị rớt v́ bị băo cuốn, ông bị thương nặng gẫy cánh tay trái, hàm mặt và phần sọ bên dưới, hôn mê chín ngày, nhưng sống sót.
Không được lái máy bay nữa, Đỗ Hữu Vị, với quân hàm đại úy, xin trở về quân đội Lê dương số 1, được phong chỉ huy đội quân số 7 (7ème compagnie) có khoảng từ 100 đến 300 lính, chiến đấu trên mặt trận vùng Somme, là mặt trận khốc liệt nhất thời ấy. Ngày 9.07.1916 vào lúc 16 giờ, trong một cuộc tấn công quân Đức trên địa bàn giữa hai làng Belloy-en-Santerre và Estrée, Đỗ Hữu Vị xung phong, bị trúng nhiều phát đạn, chết ngay trên trận tuyến. Đỗ Hữu Vị được chôn cất tại làng Dompierre thuộc vùng Somme. Năm 1921 người anh cả là quan năm Đỗ Hữu Chấn chuyển hài cốt về an táng trong phần mộ gia đ́nh tại Việt Nam. Từ đường ḍng họ Đỗ Hữu hiện nằm trên đường Điện Biên Phủ, Quận 3, c̣n gọi là Đền Bà Lớn.
Ở Sài G̣n trước kia có một con đường mang tên Đỗ Hữu Vị, chạy từ bùng binh chợ Bến Thành đến chợ cũ, giáp đường Charner (nay là đường Nguyễn Huệ). Hiện nay, đường Đỗ Hữu Vị được đổi tên lại là đường Huỳnh Thúc Kháng ở quận 1. Tại Hà Nội, phố Đỗ Hữu Vị thời Pháp thuộc được đổi tên lại thành phố Cửa Bắc hiện nay. Một số trường học được mang tên Đỗ Hữu Vị, trong đó có trường Kỹ thuật Cao Thắng tại Saigon trước đây là trường máy Đỗ Hữu Vị.
Con đường mới mang tên Do Huu Vi thuộc làng Laffaux vùng Picardie, Pháp, nơi phong cảnh núi đồi chập chùng, không cao lắm, nhưng lên dốc xuống dốc cũng đủ mệt. Nằm trong một khu vực dân cư mới xây dựng, đường Do Huu Vi, tuy ngắn, nhưng có ư nghĩa, v́ bên cạnh đó là một khu địa đạo, lô cốt cũ, chứng tích của chiến tranh đă qua. Quân Đức phải chọc thủng pḥng tuyến ở vùng này để tiến về Paris, nên xương máu của cả hai bên Pháp – Đức đổ xuống rất nhiều.
Đường Do Huu Vi tại làng Laffaux, Picardie Pháp
Đỗ Hữu Vị được nước Pháp vinh danh nhiều, cho đến hiện nay, v́ trong thời điểm Đệ nhất thế chiến ngành hàng không, nhất là không quân, chỉ mới phôi thai, nên những người phi công đầu tiên rất được thán phục, ngưỡng mộ. Blériot lái máy bay cánh quạt vượt biển Manche năm 1909. Năm 1913 Rolland Garros vượt biển Địa Trung Hải bằng máy bay. Năm 1914 Pháp chế tạo máy bay cánh quạt quân đội đầu tiên và sử dụng ngay trong đại chiến thứ nhất. Cho nên sự kiện Đỗ Hữu Vị, một người „An nam mít“, có bằng lái máy bay từ năm 1911 là một điều rất mới mẻ thời ấy và trong lịch sử không quân Pháp. Làng Laffaux là nơi máy bay của Đỗ Hữu Vị rớt xuống, chấm dứt sự nghiệp phi công của ông. MTT
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqh hHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fmttuyet.files .wordpress.com%2f2012%2f10%2fm enardetdohuuvi.jpg%3fw%3d600%2 6h%3d375[/IMG]
Đại úy phi công Đỗ Hữu Vị, France 1911 (Người đứng thứ hai bên trái)- Source Internet
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqh hHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fmttuyet.files .wordpress.com%2f2012%2f10%2fa vioncaudron-g-3-_1914.jpg%3fw%3d600[/IMG]
Loại máy bay Caudron G-3 trong Đại chiến thứ nhất, do Đỗ Hữu Vị lái. Nguồn: Internet
[IMG]https://bay174.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=FhK9JlVk6hdxmRsB1cKzoqh hHuUwMmIC9qKIT1ZKJi8%3d0&url=http%3a%2f%2fmttuyet.files .wordpress.com%2f2012%2f10%2fa ctedeces_dohuuvi.jpg%3fw%3d600[/IMG]
Phiếu ghi nơi tử trận tại làng Dompierre (Picardie) năm 1915 của Đỗ Hữu Vị. Nguồn: Internet
Chú thích:
1. Theo „Tran Minh Canh” trên mạng.
2. “Les poilus” (Những người lông lá) ư chỉ quân lính trong thời đại chiến thứ nhất ngày đêm ăn ngủ chiến đấu trong các dăy địa đạo, chiến hào, không thể có điều kiện vệ sinh, nên râu tóc mọc bù xù, hôi hám, dơ bẩn.
Sự Nhục Nhă của một dân tộc nhược tiểu vẫn là Sự Thật Lịch Sử!
Kính thưa bác,
Cám ơn bác về sự con số, và những tài liệu về những người lính "đánh" mướn tội nghiệp này.
Hai thằng da trắng đang choảng nhau, đâu có liên can ǵ đến đám dân nô lệ Tokinese, Cochinchinese và Annamese mà phải qua đó "giúp" cho Mẫu Quốc Đại Pháp! Nghèo đói nên phải tha phương cầu thực: đơn giản là vậy!
-- Họ phải "đánh" ( cái này phải kiểm lại ) v́ chủ bắt vậy!
Tô son trét phấn lên nỗi nhục -- càng làm cho nỗi nhục loang lỗ ra!
Lịch sử nô lệ dù trơ trẽn, nhục nhă -- cũng phải tôn trọng sự thật!
Ǵ th́ ǵ, khi Ngài Phạm Quỳnh qua viếng Mẫu Quốc Đại Pháp, cũng thấy Mẫu Quốc lập miếu thưởng công những người nô lệ Tokinese, Cochinchinese và Annamese đă chết lúc làm thuê cho Mẫu Quốc trên chiến trường -- Cụ Phạm cảm động lắm, rối rít cám ơn Quan Nhà Nước Đại Pháp, rồi vô shop tàu mua nhanh x/ś x/sà x/́ x/sụp khấn vái các oan hồn của những nô lệ Tokinese, Cochinchinese và Annamese tha phương cầu thực và bỏ mạng ở "trời Tây"!
( Mẫu Quốc Đại Pháp đăi nô lệ Tokinese, Cochinchinese và Annamese vẫn đẹp hơn bọn vẹm đăi Tokinese, Cochinchinese và Annamese của chúng! )
-- Xem Pháp Du Hành Tŕnh Nhật Kư của Phạm Quỳnh.
Kính bác.
Tinh thần DÂN CHỦ cuả các thành viên ViệtLand thật tuyệt vời
[QUOTE=daiviet_nguyen;214241]Kính thưa bác,
Cám ơn bác về sự con số, và những tài liệu về những người lính "đánh" mướn tội nghiệp này.
Hai thằng da trắng đang choảng nhau, đâu có liên can ǵ đến đám dân nô lệ Tokinese, Cochinchinese và Annamese mà phải qua đó "giúp" cho Mẫu Quốc Đại Pháp! Nghèo đói nên phải tha phương cầu thực: đơn giản là vậy!
-- Họ phải "đánh" ( cái này phải kiểm lại ) v́ chủ bắt vậy!
Tô son trét phấn lên nỗi nhục -- càng làm cho nỗi nhục loang lỗ ra!
Lịch sử nô lệ dù trơ trẽn, nhục nhă -- cũng phải tôn trọng sự thật!
Ǵ th́ ǵ, khi Ngài Phạm Quỳnh qua viếng Mẫu Quốc Đại Pháp, cũng thấy Mẫu Quốc lập miếu thưởng công những người nô lệ Tokinese, Cochinchinese và Annamese đă chết lúc làm thuê cho Mẫu Quốc trên chiến trường -- Cụ Phạm cảm động lắm, rối rít cám ơn Quan Nhà Nước Đại Pháp, rồi vô shop tàu mua nhanh x/ś x/sà x/́ x/sụp khấn vái các oan hồn của những nô lệ Tokinese, Cochinchinese và Annamese tha phương cầu thực và bỏ mạng ở "trời Tây"!
( Mẫu Quốc Đại Pháp đăi nô lệ Tokinese, Cochinchinese và Annamese vẫn đẹp hơn bọn vẹm đăi Tokinese, Cochinchinese và Annamese của chúng! )
-- Xem Pháp Du Hành Tŕnh Nhật Kư của Phạm Quỳnh.
Kính bác.[/QUOTE]
Các góp ý cuả quý vị NMQ, ĐVN, và GC tuy mỗi ý diễn tả mỗi khiá cạnh khác nhau nhưng đều tuyệt vời trong tinh thần dân chủ.
Chúng ta không thể gò bó trong tháp ngà với kiến thức, quan niệm do chính chúng ta khám phá tìm tòi ra, mà phải rộng mở ra thế giới bên ngoài để trao đổi và học hỏi. Do đó chịu ảnh hưởng hỗ tương, mạnh thắng, yếu thua. Con người chịu thân phận nhược tiểu , ở bầu bị tròn, ở ống bị dài theo khuôn mẫu, cho nên cá nhân phải kiến cơ nhi tác theo kiến nhân sinh ngắn ngủi.
Cao bá Quát khi xưa đã than khi được đi xứ sang Singapore :
- ...Bực mình khi ở xó nhà,
Văn thơ chữ nghĩa chỉ là trò chơi.
Các cụ Nguyễn Thái Học, Hàm Nghi, Duy Tân, Kỳ Đồng, Phan Bội Châu v.v. rồi các giáo chủ Cao Đài, Hoà Hảo, các nhà văn như Hồ Hữu Tường v.v. cũng muốn phát minh ra một nền quốc học mà không phải theo một triết thuyết ngoại lai nào hết. Nhưng thân phận nhược tiểu đâu có tự chủ được.
- Đến vũ trụ và vạn vật cũng liên tục tăng trửơng và giao thoa chứ nói chi đến kiến thức và tư duy cuả loài người, một trong hàng triệu triệu sinh vật khác nhau.
Vài lời thô thiển.