-
Hồ Con Rùa.
Giới trẻ thời bây giờ (người sinh và trưởng thành sau ngày 30-4-1975) ở Sài G̣n chỉ biết Hồ Con Rùa là 1 bùng binh (ṿng xoay giao thông) có đài phun nước, nối 3 con đường Vơ Văn Tần, Trần Cao Vân và Phạm Ngọc Thạch (thuộc quận 1) và là một trong các khu vực náo nhiệt (v́ các hoạt động ẩm thực với các tiệm cà phê, hàng quán chung quanh. Hồ Con Rùa trong quá khứ từng có tên là Đài Phun Nước, Công Trường Ba H́nh, Công Trường Chiến Sĩ Trận Vong, Công Trường Quốc Tế, Công Trường Duy Tân... và nếu muốn kể đầy đủ th́ PTV quay trở về thời khởi điểm của các vị trí Hồ Con Rùa bây giờ từ thời xa xưa (1790) nguyên là vị trí cổng thành tên là Khảm Khuyết (của Quy Thành (Bát Quái Thành). Sau cuộc nổi loạn của Lê Văn Khôi (dưỡng tử của quan Tổng trấn Gia Định Thành-Lê Văn Duyệt) th́ vua Minh Mạng cho phá bỏ Quy Thành này (1837) và xây một thành mới thay thế nhưng quy mô nhỏ hơn (gọi là Phụng Thành). Do đó cổng thành Khảm Khuyết lại ở ngoài cái Phụng Thành (mới) này và tự nhiên trở thành con đường chạy thằng xuống sông (Bạch Đằng bây giờ). Phụng Thành cũng không bền v́ sau khi người Pháp chiếm được th́ họ lại phá hủy tan tành (ngày 8 tháng 3 năm 1859). Người Pháp (sau khi chiếm được 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ) th́ bắt đầu quy hoạch để xây khu đô thị mới (tiền thân của Sài G̣n) bằng cách dựa trên các trục lộ của (Quy Thành cùng các vị trí cũ) và một tháp nước được xây ngay (năm 1878) tại vị trí Hồ Con Rùa dùng để cung cấp nước sinh hoạt cho cư dân trong vùng. Cái tháp nước này cũng nhỏ, do vậy khi lượng dân cư tăng lên th́ người Pháp dựng các tháp nước khác thay thế (do tháp nước cũ không cung ứng đủ và bị phá bỏ vào năm 1921). Vị trí phá bỏ này, người Pháp đă cho xây dựng một tượng đài ba binh sĩ Pháp bằng đồng với hồ nước nhỏ, để đánh dấu cuộc xâm chiếm và biểu tượng của việc người Pháp làm chủ Đông Dương và v́ vậy, dân trong vùng thường gọi nó là Công Trường Ba H́nh.
[CENTER][IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/saigoncholon/5838439596_fe8d592e10_b.jpg[/IMG]
[/CENTER]
[COLOR="Blue"][I][CENTER]Tháp nước, cảnh quan chung quanh c̣n hoang vu.
[/CENTER][/I][/COLOR]
Tượng đài (Ba H́nh) này, người Pháp xây để tưởng nhớ đến các binh sĩ Pháp (bỏ ḿnh trong trận Đệ Nhất Thế Chiến tận bên trời Âu) và hằng năm cứ đến ngày 14 tháng 7 (Quốc Khánh Pháp) th́ quan chức Pháp (chính quyền thuộc địa) kéo về đây để làm lễ tưởng niệm chiến sĩ trận vong. Tượng các người lính chiến ở đài (Ba H́nh ) này không có tên (vô danh), h́nh dáng mặc quần áo trận, mũ sắt, tay cầm khẩu súng Mút (dưới chân tượng là bệ đá hoa cương có khắc hàng chữ Le Soldat Inconnu và nơi này (tượng đài Ba H́nh) c̣n có tên gọi là Công Trường Chiến Sĩ. Gọi tên là Ba H́nh v́ có 1 tượng trên đỉnh và 2 tượng ở dưới chân.
[CENTER][CENTER][IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/Hinh%20truoc%2030-4-1975/HoconRua-1.jpg[/IMG]
[/CENTER][/CENTER]
[COLOR="blue"][CENTER][I]Tượng đài Chiến Sĩ Trận Vong của thực dân Pháp xây (Ba H́nh).
[/I][/CENTER][/COLOR]
[CENTER][IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/Hinh%20truoc%2030-4-1975/Chiensitranvong-1950-HoConRuasaunay.png[/IMG]
[/CENTER]
[COLOR="blue"][COLOR="blue"][COLOR="blue"][I][CENTER][CENTER]Chính quyền thực dân Pháp làm lễ tưởng niệm chiến sĩ trận vong tại đây trong ngày 14 tháng 7.
[/CENTER][/CENTER][/I][/COLOR][/COLOR][/COLOR]
Khi cầm quyền (tư cách là Chủ Tịch Ủy Ban Lănh Đạo Quốc Gia của miền Nam VNCH), Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đă cho phá hủy tượng đài Ba H́nh này (quăng tháng 6 năm 1965) và thay thế bằng hồ nước (h́nh ảnh hiện như bây giờ). Có tin là ông (tổng thống Nguyễn Văn Thiệu) tin vào lời của một thầy địa lư xây Hồ Con Rùa để làm một trấn yểm. Trên mặt hồ là từng dăy lối đi được xây cách điệu h́nh hoa sen đang nở. Giữa hồ là 5 trụ bê tông sừng sững vươn lên cao, tượng trưng cho năm cánh tay của cộng đồng quốc tế công nhận miền Nam VNCH. Dưới chân trụ này là một đài tưởng niệm h́nh bầu dục, trên có một đỉnh đồng (đồng đỏ) chỉ được đốt hương trầm vào ngày Lễ Chiến Sĩ Trận Vong của miền Nam VNCH.
Phạm Thắng Vũ
(c̣n tiếp)
-
(tiếp theo và hết)
[CENTER][IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/Hinh%20truoc%2030-4-1975/3128795481_fe17d7c4fb_b.jpg[/IMG]
[/CENTER]
[I][CENTER][COLOR="blue"]Công trường Chiến Sĩ (Ba H́nh) sau khi phá bỏ các tượng. Cảnh quan chung quanh đă khá sầm uất.
[/COLOR][/CENTER][/I]
[CENTER][IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/6187355383_9a67f9415a_z.jpg[/IMG]
[IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/554975_498765943502820_1856888600_n.jpg[/IMG]
[I][COLOR="blue"]Tượng Rùa đội bia ở công trường Quốc Tế Viện Trợ.
[/COLOR][/I][/CENTER]
H́nh tượng chính của việc trấn yểm là một h́nh tṛn đường kính khoảng gần 2m xây đối diện 5 trụ bê tông nói trên. Trên h́nh tṛn này là một tấm bia khoảng 5m, cẩn đá cẩm thạch trắng. Đỉnh bia có một phù điêu bằng đồng thau khắc nổi h́nh một bầu rượu (không hiểu nghĩa ǵ), dưới phù điêu ấy là tên các quốc gia (h́nh như là 44 quốc gia trong khối tự do và trung lập) đă công nhận miền Nam VNCH và có viện trợ kinh tế cũng như tinh thần (cho miền Nam VNCH khi đó), được khắc ch́m vào mặt đá và mạ vàng. Ngay dưới chân bia là một con Rùa (Quy) tạo h́nh bằng những phiến đồng đỏ kích thước khoảng 40x40 cm/tấm, được ghép lại với nhau theo lối tán rivet (cũng bằng đồng). Nh́n sơ qua, h́nh dáng con Rùa đội tấm bia này cũng giống như các con rùa đá đôi bia tên các ông Nghè ở Văn Miếu ngoài Hà Nội.
Cái ǵ hiện hữu đều có lư do hiện hữu. Vụ nổ ḿn làm tan h́nh Con Rùa (cùng tấm bia trên lưng) ở Hồ Con Rùa cũng có lư do của nó. Chúng ta phải quay trở lại thời điểm bắt đầu sau ngày 30-4-1975. Khi đó, cùng với đoàn quân mới (Việt Cộng) chiếm đóng th́ một tâm trạng bất an của dân đọc sách và các nhà sách mà tự dưng sách vở bày bán tràn lan lề đường. Rẻ, nhiều, mua bán chớp nhoáng không c̣ kè như trước. Có chỗ c̣n rao kiểu bán đổ đồng, đồng giá... nhanh tay th́ c̣n-chậm tay th́ hết. Cũng có những người c̣n nặng ḷng với văn hóa miền Nam VNCH (khi đó) nên khi thấy sách báo, tạp chí bày bán quá nhiều và rẻ (đặc biệt có cả những bộ Văn, Bách Khoa... đóng bộ-b́a da hẳn hoi) th́ họ vội mua về đem cất. Khách mua chợt tăng lên v́ đă có những người thuộc chế độ mới t́m mua (trong số này có cả Dương Thu Hương nữa khi nữ văn sĩ này vừa vào được Sài G̣n) để đọc (những cái, những điều lạ trong các sách lạ mà họ lần đầu tiên được thấy). Các hiệu cho mướn sách cũ vẫn lén lút cho thuê sách (để họ tiếp tục sống) và bây giờ th́ họ lại có thêm một số khách hàng mới là các bộ đội đóng quân đâu đó (trong các doanh trại lính chế độ cũ) trong vùng. Những truyện từ Chưởng, Kiếm Hiệp, Trinh Thám, Truyện Dịch, Chính Trị, T́nh Dục... của miền Nam VNCH được họ đọc rồi mê mẩn và t́m đọc tiếp rồi ra chợ trời t́m mua nguyên cả quyển để mang về quê cất (khi họ phục viên về quê, rời khỏi quân ngũ). Cùng lúc đó th́ từ miền Bắc CS lại cho chở cả hàng đống (trên từng các chuyến xe tải) sách báo xuất bản ở ngoài đó (thu thập từ trong nhà dân chúng trong các phong trào quyên góp gửi sách cho đồng bào miền Nam ruột thịt) nói là để cho dân vùng bị địch (chế độ miền Nam VNCH) tạm chiếm trước đây có món ăn tinh thần để biết về văn hóa miền Bắc và Xă Hội Chủ Nghĩa.
Nhưng sách báo của miền Bắc chở vào các đô thị cũ của miền Nam VNCH th́ lại không được đồng bào (nhất là ở Sài G̣n) đón nhận như ư các cán bộ văn hóa đă nghĩ. Kể cá các sách báo mới vừa được in ra (tái bản vội vă từ các bản gốc ở ngoài Bắc mang vào), phát hành từ các nhà in do họ vừa mới tiếp thu được. Người ta vẫn cứ t́m đọc các sách báo cũ và v́ vậy đă có các vụ tịch thu sách báo miền Nam VNCH (được cán bộ văn hóa gom chung một giỏ là đồi trụy) để đem thiêu hủy (đốt, xé hoặc cá biệt do cán bộ văn hóa đem cất riêng, nói là để nghiên cứu). Làm thế, nhưng văn hóa miền Nam VNCH đă truyền về miền Bắc rồi (do các anh bộ đội, người vào trong Nam ngay sau ngày 30-4-1975 mang về). Tiểu thuyết, truyện Chưởng, Kiếm Hiệp, Trinh Thám, truyện dịch, tạp chí... của miền Nam VNCH đă đánh bại sách báo miền Bắc (PTV không kể các tác phẩm xuất bản tại miền Bắc trước thời điểm 1954 như của Tự Lực Văn Đoàn cùng các ấn phẩm, tạp chí khác...) và ở ngoài đó người ta đọc, kể cho nhau nghe rồi cứ vậy mà nó lấn át, đánh bại các sách báo của nền văn học nghệ thuật khô cằn, nói một chiều. Dù chỉ có ít tháng kể sau ngày 30-4-1975, thơ ca của văn hóa miền Nam VNCH làm người dân miền Bắc quên mất cả những chân dung như Tố Hữu, HCM... Văn th́ làm người đọc thấy hơn hẳn các khuôn mặt cũ như Chu Văn, Anh Đức, Nguyên Ngọc, Hữu Mai... Và v́ vậy cán bộ văn hóa phải vào cuộc. Tháng 9- 1975, chính quyền ra thông cáo cấm phổ biến, lưu hành, tàng trữ toàn bộ tác phẩm của ngót 50 văn, thi sĩ, nhà nghiên cứu... của chế độ cũ (miền Nam VNCH). Thông cáo này được đọc ở trường học, các cơ quan nhà nước (Phường, Khóm, Ấp), trên vô tuyến TH, Radio truyền thanh... Các nhà văn, nhà báo, thi sĩ chế độ cũ (miền Nam VNCVH) tự dưng trở thành tay sai của USA hết (nhân viên CIA). Có thông báo đó, có các vụ bêu riếu các cá nhân văn, thi sĩ miền Nam VNCH th́ vô t́nh càng làm sách báo chế độ cũ có cái ǵ hấp dẫn đối với dân chế độ mới. Nên, một vụ bắt các văn, thi sĩ miền Nam VNCH cần phải có để dập tắt hoàn toàn nền văn hóa của chế độ này (dù khi đó chế độ đó đă chấm hết).
Buổi tối (quăng 7 hay 8 giờ) ngày 1 tháng 4 năm 1976, phát một tiếng nổ ầm ngay tại con Rùa đồng (h́nh con rùa này, có người cho là làm bằng đồng đen nhưng người khác bảo là đồng đỏ và mầu đen là do đồng bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí lâu ngày) dưới chân bia kỷ niệm các nước (h́nh như là 44 nước) đồng minh, viện trợ cho miền Nam VNCH ở công trường Duy Tân (tên mới) trước học viện ĐH Sài G̣n. Tiếng nổ khá lớn và ngay ngày hôm sau th́ báo Tin Sáng đă tường thuật đầy đủ chi tiết vụ nổ này (họ gọi là phá hoại) và cho biết thủ phạm đă bị bắt nhưng không đăng h́nh người đó mà chỉ đăng h́nh người chết (để gây xúc động trong quần chúng). Ngay ngày hôm đó (sau 12 giờ đồng hồ khi có vụ nổ xẩy ra) một số các nhà văn, thi sĩ, trí thức lần lượt bị bắt (chiến dịch này kéo dài từ ngày 2 tháng 4 đến ngày 8 tháng 4 th́ tạm ngưng) để sau đó công an bắt tiếp một số người phát hành sách báo (ngày 28 tháng 4). Khi đó không ai (các người bị bắt) biết được về cái kế hoạch bắt giữ này v́ kể từ sau ngày 30-4-1975 th́ các văn, thi sĩ, trí thức miền Nam VNCH vẫn linh cảm sẽ có ngày họ bị bắt nên tâm trạng họ gần như là chờ đợi cái ngày xui xẻo đến với ḿnh (trừ nhà văn Mai Thảo th́ sống cuộc đời nay đây mai đó, không ở một chỗ nhất định cho đến ngày ông vượt biên thành công). Cho đến tận năm 1982 (6 năm sau vụ nổ Hồ Con Rùa) th́ độc giả mới biết đến kế hoạch (lư do) bắt này qua quyển truyện tên là Vụ Án Hồ Con Rùa (do NXB Tuổi Trẻ-Thành phố HCM xuất bản) do tác giả tên là Huỳnh Bá Thành viết ra.
[CENTER][IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/Untitled-6.png[/IMG]
[/CENTER]
[COLOR="blue"][I][CENTER]B́a quyển Vụ Án Hồ Con Rùa của tác giả Huỳnh Bá Thành.
[/CENTER][/I][/COLOR]
Huỳnh Bá Thành (HBT) dân gốc miền Trung, vẽ hí họa (với bút hiệu là Ớt) cho tờ nhật báo Điện Tín (của Thượng nghị sĩ Quốc Hội VNCH Hồng Sơn Đông) có ai ngờ lại là tay Việt Cộng nằm vùng (cũng giống trường hợp của Vũ Hạnh (tác giả của Người Việt Cao Quư, Cô Gái Xà Niêng, Tiếng Hú Trên Đỉnh Non Chà Hóc...), Thái Bạch (tác giả của Thi Văn Quốc Cấm Thời Pháp Thuộc) và bản thân HBT cũng không lạ các khuôn mặt văn, thi sĩ miền Nam VNCH. Vậy mà y có thể viết một quyển sách về họ theo kiểu như vậy. Việt Cộng vẫn luôn rêu rao là chúng luôn luôn quư trọng con người và tài năng con người. Việt Cộng không bao giờ bắt các nhà văn, thi sĩ v́ các tài năng mà họ bị công an bắt là v́ đây là bọn gài ḿn sát hại lương dân và phá hoại kiến trúc công cộng. Trong quyển Vụ Án Hồ Con Rùa (VAHCR), Huỳnh Bá Thành khẳng định các văn, thi sĩ miền Nam VNCH bị bắt như: Đỗ Gia (Đằng Giao), Chu Nữ (Chu Vị Thủy), vợ chồng Lê Dạ-Thu Dung (Trần Dạ Từ-Nhă Ca), Nguyễn Côn (Nguyễn Mạnh Côn), Vũ Long (Duyên Anh-Vũ Mộng Long), Hoàng Hà Đặng (Đặng Hoàng Hà)... đều là tay sai USA, nhân viên CIA gài nằm lại (không di tản dịp 30-4-1975). Cho các văn, thi sĩ này thảo luận chiến lược với các cố vấn Mỹ (trước 30-4-1975), nhận ḿn và làm cái vụ nổ Hồ Con Rùa. Danh sách các văn, thi sĩ, nghệ sĩ... miền Nam VNCH bị bắt trong đợt này rất nhiều. Phạm Thắng Vũ (PTV) xin kể tên ra sau đây: Dương Nghiễm Mậu, Doăn Quốc Sĩ, Trần Dạ Từ, Nhă Ca, Lê Xuyên, Nguyễn Mạnh Côn, Thế Viên, Thái Thủy, Mặc Thu, Vũ Hoàng Chương, Duyên Anh, Đằng Giao (con rể nhà văn Chu Tử), Chu Vị Thủy (con gái nhà văn Chu Tử), Hồng Dương, Thanh Thương Hoàng, Văn Kha, Hồ Nam, Như Phong, Trịnh Viết Thành, Anh Quân, Xuyên Sơn, Cao Sơn, Đặng Hải Sơn, Đặng Hoàng Hà, Lê Văn-Vũ Bắc Tiến, Sao Biển, Hồ Văn Đồng, Lê Hiền, Sơn Điền-Nguyễn Viết Khánh, Tô Ngọc, Uyên Thao,Lư Đại Nguyên, Tô Kiều Phương, Hoàng Vĩnh Lộc, Hoàng Anh Tuấn, Thân Trọng Kỳ, Minh Đăng Khánh, Nguyễn Hải Chí (họa sĩ Chóe), Nguyễn Hữu Hiệu...
Trở lại câu chuyện Vụ Án Hồ Con Rùa th́ trong truyện này (độc giả trong nước nếu chịu khó đi lục t́m ở các hiệu bán sách cũ th́ cũng có thể t́m lại được), HBT đă dựng lên một câu chuyện là khi vào ngồi trong Dinh Độc Lập rồi (Dinh này nguyên là dinh Norodom rồi đổi thành tên là dinh Thống Đốc (v́ là nơi làm việc của Thống Đốc Nam Kỳ), rồi lại thành dinh Toàn Quyền (cho viên Toàn Quyền Pháp (cai trị cả 3 nước Việt-Miên-Lào)). Khi Nhật lật Pháp (biến cố ngày 9 tháng 3 năm 1945) th́ Nhật làm chủ cái dinh này và khi Nhật thất trận, Pháp quay lại Việt Nam và làm chủ trở lại dinh cho đến khi Pháp bàn giao lại cho Thủ tướng Ngô Đ́nh Diệm (ngày 7 tháng 9 năm 1954) và ông Diệm cải tên là dinh Độc Lập. Sau vụ thả bom của 2 phi công Phạm Phú Quốc và Nguyễn Văn Cử (ngày 27 tháng 2 năm 1962) th́ do dinh bị hư hại nặng nên Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm đă quyết định xây dinh mới (san bằng dinh cũ) theo đồ án của Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ (ông này cũng vẽ đồ án của bệnh viện V́ Dân (tên là Thống Nhất hiện thời)) nhưng ông Diệm lại chưa lần nào được đặt chân lên thềm cái dinh mới này (do vụ đảo chánh ngày 1 tháng 11 năm 1963 xẩy ra). Dinh Độc Lập được khánh thành vào ngày 31 tháng 10 năm 1966 và người chủ tọa buổi lễ không ai khác chính là đương kim Chủ tịch Ủy Ban Lănh Đạo Quốc Gia, trung tướng Nguyễn Văn Thiệu (NVT)) th́ NVT cho mời một thầy phong thủy Tàu (năm 1967) vào dinh để xem thế đất. Thầy phong thủy cho rằng vị trí của dinh Độc Lập thuộc dạng long mạch mà đầu nằm tại dinh, đuôi nằm tại vị trí của Hồ Con Rùa. Ta thấy những con vật có đuôi (như chó, mèo, cọp, cá sấu, ngựa...) th́ chúng thường hay vẫy cái đuôi (để đuổi ruồi, biểu lộ cảm xúc của chúng hay cái ǵ khác nữa th́ PTV không biết) và có lẽ vậy mà trong truyện VAHCR, gă Ba Trung (bí danh của HBT) cho là nếu rồng (1 con vật thần thoại cả bên trời Đông lẫn trời Tây) mà vẫy đuôi th́ ngôi vị của thế đất (tức sự nghiệp của tổng thống NVT sẽ không được yên ổn) sẽ đảo. Để tránh các sự việc này (rồng vẫy đuôi) th́ tổng thống NVT nên yểm. Yếm bằng cách dựng 1 con rùa để trấn cho thế đất vững bền (tức ngôi vị của Tổng thống NVT sẽ vững như bàn thạch) và kết quả là có h́nh con rùa đội bia tại khu vực công trường Duy Tân này.
Trong quyển VAHCR, Ba Trung c̣n cho các văn, thi sĩ miền Nam VNCH mà ai cũng biết thuộc loại người trói gà không chặt thành các gián điệp-t́nh báo lăo luyện, mưu mô, xảo trá. Các văn, thi sĩ này đều là chuyên viên chất nổ được USA huấn luyện kỹ lưỡng, thành thục. Ba Trung gán tội các văn, thi sĩ miền Nam VNCH đều là tay sai của CIA cài lại (không chịu di tản hoặc di tản không kịp trong thời điểm 30-4-1975), do mê tín dị đoan, do ngu muội và tàn ác nên đă cho đặt ḿn phá hoại con Rùa (tức đuôi rồng) để mong chính quyền Cách Mạng (Việt Cộng) v́ thế sẽ bị sụp đổ. Nhưng cuối cùng bọn chúng (tức các văn, thi sĩ miền Nam VNCH có trong truyện VAHCR) đều bị các lực lượng an ninh của ta (Việt Cộng) phát hiện và tóm gọn.
Thực ra văn, thi sĩ miền Nam VNCH (kể cả các quân nhân, công-viên chức hành chánh...) đă mắc lừa chính quyền mới khi họ ngoan ngoăn khăn gói quả mướp để đến nơi ghi danh xin học tập cải tạo (theo thông báo học 10 ngày, 1 tháng) để mong học sớm sẽ về sớm (tŕnh diện trong tháng 6 năm 1975) mà yên ổn làm lại cuộc đời mới trong 1 đất nước vừa qua khỏi chiến tranh, không c̣n bóng kẻ thù (chỉ có bọn USA thua chứ người Việt Nam bên nào cũng thắng, luận điệu của cán bộ CS trong thời điểm đó) và kết quả là tự ḿnh xin được đi tù (với mỹ danh là cải tạo). Những văn, thi sĩ đó là: Thanh Tâm Tuyền, Mai Trung Tĩnh, Dương Hùng Cường, Hà Thượng Nhân, Phan Lạc Phúc, Tô Thùy Yên, Văn Quang,Thảo Trường, Duy Lam, Phan Nhật Nam, Huy Vân, Đặng Trần Huân, Diên Nghị, Phan Lạc Giang Đông,Thục Vũ, Minh Kỳ, Thế Uyên, Vũ Thành An, Dương Kiền, Đinh Tiến Luyện, Nhật Bằng... và trong số người này th́ đă có người phải bỏ mạng trong trại tù (Minh Kỳ, Thục Vũ, Nguyễn Mạnh Côn) hoặc được tha để về tới nhà th́ chết (Vũ Hoàng Chương, Hồ Hữu Tường, Minh Đăng Khánh, Trần Việt Sơn)... Những văn, thi sĩ không thuộc diện tŕnh diện v́ liên quan đến công việc với chế độ cũ (công chức, sĩ quan, trưởng pḥng...) như Nhă Ca, Trần Dạ Từ, Duyên Anh, Đằng Giao, Chu Vị Thủy (được đổi tên khác giông giống trong VAHCR), Dương Nghiễm Mậu, Lê Xuyên, Nguyễn Mạnh Côn, Thế Viên, Mặc Thu, Vũ Hoàng Chương... th́ cán bộ văn hóa (chính quyền) dùng cái vụ nổ này để danh chính ngôn thuận lùa tất cả họ (văn, thi sĩ miền Nam VNCH c̣n sót bên ngoài) vào tù.
Cũng có các văn, thi sĩ miền Nam VNCH lại được chính quyền mới (Việt Cộng) để yên (không hề bị bắt) như: Thanh Lăng, Phạm Việt Tuyền, Vũ Bằng, Tam Lang, Trần Lê Nguyễn, Thượng Sĩ, Toan Ánh, Nguyễn Hiến Lê, B́nh Nguyên Lộc, Nguyễn Xuân Hoàng, Nguyễn Mộng Giác... Tại sao lại có vụ người th́ bị chính quyền t́m mọi cách để bắt, người th́ họ lại tha (như những người kể trên đây)? Sau này (cả hàng chục năm sau ngày 30-4-1975) th́ một số bí ẩn đă được thỏa (có đáp án). Thanh Lăng (tên thật là Đinh Xuân Nguyên), gốc là linh mục đạo Thiên Chúa, từng dạy tại ĐH Văn Khoa (Huế và Sài G̣n) từ năm 1957 đến 1975, tuy từng là Chủ tịch Văn Bút Miền Nam VNCH nhưng có khuynh hướng gần như thiên tả (từng bảo lănh cho Vũ Hạnh khi nhà văn này bị cảnh sát miền Nam VNCH bắt). Vũ Bằng (tên thật là Vũ Đăng Bằng), từ năm 1948 từng hoạt động trong màng lưới t́nh báo cách mạng (Việt Minh) và năm 1954 di cư vào Nam (theo lệnh của tố chức dù phải bỏ lại vợ và con trai tại Hà Nội) hoạt động cho đến ngày 30-4-1975 (tháng 3 năm 2000, Cục Chính trị thuộc Tổng cục 2, Bộ Quốc pḥng CS Việt Nam đă có văn bản xác nhận nhà văn Vũ Bằng là chiến sĩ quân báo). Nguyễn Hiến Lê tuy từng nói bản thân không làm chính trị chỉ chú tâm vào trước tác nhưng thái độ thiên cộng trong ông th́ ai cũng rơ (từng 2 lần từ chối lời mời của chính quyền miền Nam VNCH để làm giám khảo giải văn chương toàn quốc) và có lẽ vậy mà Việt Cộng để ông ta yên. C̣n các người khác như: B́nh Nguyên Lộc, Toan Ánh, Nguyễn Mộng Giác... Thật không biết lư do.
Ngoài truyện VAHCR đổ cho lư do phá vỡ long mạch (không c̣n rùa yểm) th́ lư do thực của vụ nổ hồ con rùa là ǵ khi mà các văn, thi sĩ (có tên trong VAHCR, dù đă đổi nhưng vẫn giông giống bút hiệu, tên thật) khi vào trại giam lại bị quản giáo cho biết là chính quyền (Việt Cộng) phải làm một mẻ lưới lớn để tó hết tất cả văn, thi sĩ c̣n sót bên ngoài xă hội là v́: Chúng tôi sợ các anh, chị (văn, thi sĩ miền Nam VNCVH) phá hoại bầu cử (Quốc Hội của cả nước). Nhà văn Duyên Anh (DA) khi được biết lư do ḿnh bị bắt như vậy (từ miệng gă cán bộ khi tháo c̣ng tay ông) đă tự vấn: [I]Chúng tôi phá bầu hoại bầu cử. Tại sao người ta (Việt Cộng) lại sợ chúng tôi như vậy dù đă phát thẻ cử tri rồi. Phát thẻ cử tri th́ có nghĩa họ (Việt Cộng) không tước đoạt quyền công dân của chúng tôi. Chúng tôi được tham gia bầu cử Quốc Hội cả nước mà.[/I] Ông DA lại cho biết: [I][I]Mấy hôm trước, đọc mục xă luận của tuần báo Văn Nghệ Giải Phóng, biết chắc rằng, chúng tôi rất thiếu vinh dự bỏ phiếu (...những tên tướng, những tên đại tá ác ôn, buông súng là chúng hết ngóc đầu dậy, nhưng bọn nhà văn nô dịch phản động, buông bút xuống, ảnh hưởng của chúng vẫn c̣n nguy hiểm cho nhiều thế hệ. Những tên nhà văn đă phục vụ guồng máy chiến tranh bẩn thỉu của Mỹ Ngụy không được phép tới gần các thùng phiếu của chúng ta). Người ta (Việt Cộng) không thích chúng tôi tới gần các thùng phiếu. Người ta (Việt Cộng) cứ tưởng chúng tôi thèm bỏ phiếu lắm. Tôi đă từ khước quyền công dân của tôi từ lâu! Tôi chưa bao giờ biết bỏ phiếu. Tôi không khoái tṛ bầu cử gian lận ở nước tôi. Điều tôi cảm thấy hănh diện thêm về nhà văn của chúng tôi là, cấm bỏ phiếu, Cộng Sản vẫn chưa yên tâm, phải bắt chúng tôi nhốt kỹ, họ mới tin tưởng bầu cử Quốc Hội cả nước thành công. Tuy bắt các văn, thi sĩ miền Nam VNCH rành rành rồi sau đó tống tất cả vào các nhà giam, trại... (Chí Ḥa, số 4 Phan Đăng Lưu, Bù Gia Mập, Xuyên Mộc...) nhưng khi tháo c̣ng số 8 (ở tay các văn, thi sĩ), các cán bộ phụ trách đều nói: Thật tiếc khi thấy anh, chị bị c̣ng như vậy. Em, cháu (công an đi bắt) đă làm bậy. Nhà nước chỉ mời các anh, chị đi nghỉ ngơi ít bữa (qua bầu cử) chứ không hề muốn giam cầm các anh, chị. Hiện tượng, hiện tượng... Luôn luôn là hiện tượng. Hiện tượng không bao giờ là bản chất. Chính sách đúng mà thi hành sai. Anh, chị đừng buồn nhé.
[/I][/I]
Con rùa (hay Quy) đối với văn hóa Việt là một trong tứ Linh (Lân, Ly, Quy, Phụng) và có mặt trong tín ngưỡng như là linh vật (dù thực tế th́ không có rồng, lân, phụng). Rùa gắn liền với truyền thuyết nỏ thần của An Dương Vương, nhận lại gươm báu từ tay vua Lê Lợi (trong truyền thuyết về hồ Gươm-Hoàn Kiếm...), rùa đội bia ( tượng đá trong Văn Miếu-Hà Nội), rùa đội hạc (tượng đồng, gỗ, đất... trong các chùa). Chính vậy mà khi tạo dựng công trường Duy Tân mà chính quyền miền Nam VNCH đă làm tượng con rùa trên lưng đội tấm bia ghi tên (theo trật tự ABC) các quốc gia đă viện trợ (hoặc là đồng minh thiết yếu) cho chế độ của ḿnh như là một cử chỉ trân trọng, biết ơn (đến các quốc gia đó). Có lẽ vậy mà công trường Duy Tân này c̣n có tên là công trường Quốc Tế Viện Trợ. Ngoài h́nh ảnh là một địa điểm (như công viên, đài...) đẹp, tô vẽ thêm cho cảnh quan Sài G̣n (từng được gọi là Ḥn Ngọc Viễn Đông khi đó) th́ h́nh ảnh rùa đội bia (tại Hồ Con Rùa) này cũng ít nhiều gây cho khách nước ngoài biết về nét văn hóa (qua h́nh ảnh con rùa đội bia) Việt. Gần như là chắc chắn, con rùa đội bia tại Hồ Con Rùa là tượng rùa đội bia lớn nhất (từ trước tới nay) ở trong nước. Biến cố 30-4-1975 đến, chính quyền mới âm thầm để các vụ đập phá công khai các tượng đài trong khu vực nội đô Sài G̣n. Tượng 2 quân nhân Thủy Quân Lục Chiến trước ṭa nhà Hạ Nghị Viện (nhà hát thành phố bây giờ) bị kéo đổ. Tượng Biệt Động Quân tại trung tâm giao lộ Ngă 7 cũng bị đập tan tành. Tượng người lính ngồi nghỉ chân (có tên là Thương Tiếc) bên cạnh đường vào nghĩa trang quân đội miền Nam VNCH ở Biên Ḥa cũng bị lật đổ cắm đầu và kéo bỏ mất tiêu. Bào chữa cho các vụ đập phá này th́ v́ đây là các h́nh ảnh của quân đội phía thua cuộc nên không thể để tồn tại. Cũng được đi nhưng c̣n tượng của các danh nhân Việt như tượng Petrus Kư (Trương Chánh Kư, Trương Vĩnh Kư), người được xếp vào danh sách toàn cầu thập bát quân tử trong thế kỷ 19 (do tự điển bách khoa LaRousse định hạng) nằm ở khu vực gần nhà thờ Đức Bà (công viên Kennedy) cũng bị kéo xếp bỏ nhà kho và chỉ mới không lâu, tượng này được đem về chưng trong viện Bảo tàng Mỹ Thuật. Tượng thương gia Quách Đàm (người xây cái chợ B́nh Tây to đùng, góp phần làm phát đạt vùng Chợ Lớn bây giờ) dựng trong chợ cũng bị kéo bỏ (bây giờ thấy tượng ông cũng chưng trong viện bảo tàng Mỹ Thuật). C̣n các tượng danh nhân lịch sử khác như Hưng Đạo Vương (ở bến Bạch Đằng), tượng Trần Nguyên Hăn (giữa bùng binh trước chợ Bến Thành), tượng Phan Đ́nh Phùng (tại giao lộ tṛn, trước bưu điện Chợ Lớn)... th́ đă bị gỡ bỏ hàng chữ, tấm chữ ghi tên là thánh tổ của 1 quân binh chủng thời miền Nam VNCH. Làm vậy cũng được đi v́ giang sơn giờ đă đổi chủ, có làm điều đó th́ cũng không lạ và cũng chẳng ai chê trách nhưng lại có tin là (thoang thoảng trên báo trong thời gian gần đây) có các giới chức (lănh đạo và trong ngành mỹ thuật) chê các tượng đài cũ thời xưa (không nói rơ là miền Nam VNCH) dựng đều cũ (đúng, v́ cả mấy chục năm rồi) và không đẹp (có lẽ theo cảm quan) nên nếu có thể th́ sẽ thay thế (bằng các tượng đài nào khác th́ chưa biết).
Khi các cán bộ văn hóa dừng chân tại Hồ Con Rùa ngay sau biến cố 30-4-1975. Tất nhiên là họ đă phải thấy tượng con rùa đội bia này và theo PTV th́ đây chính là lư do mà phải có vụ nổ cho banh con Rùa Đội Bia rồi nhân đó mà thành lư do để tó các văn, thi sĩ miền Nam VNCH vào cũi luôn. Từng rêu rao (ở ngoài miền Bắc và trong các vùng xôi đậu do họ chiếm đóng) là chính quyền miền Nam VNCH bị cả thế giới loài người lên án, bị cô lập trên chính trường quốc tế v́ độc ác, phi nhân, không có chính nghĩa... mà nay, sao lại có tấm bia ghi ơn tới 44 quốc gia viện trợ (cùng giao hảo v́ có viện trợ là đă có mối giao hảo rồi) cho chính thể này? Sự thật này, sẽ không thể để tồn tại được (v́ những người không biết sẽ biết khi có lúc nào họ đó ghé chân đến đây), nhưng cũng không thể tay quai búa, xà beng... để phá bỏ công khai. Thôi th́ chỉ có một quả ḿn là tiện nhất. Vả lại, cái tên Hồ Con Rùa chỉ nên để riêng cho có một cái hồ có rùa ngoài Hà Nội thôi (tức hồ Gươm, hồ Hoàn Kiếm, hồ Con Rùa), hiển hiện trong lịch sử, hiện tại và tương lai. Không thể có hai Hồ Con Rùa được.
Phạm Thắng Vũ.
March 2, 2013.
-
(tiếp theo và hết)
[CENTER][IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/Hinh%20truoc%2030-4-1975/3128795481_fe17d7c4fb_b.jpg[/IMG]
[/CENTER]
[I][CENTER][COLOR="blue"]Công trường Chiến Sĩ (Ba H́nh) sau khi phá bỏ các tượng. Cảnh quan chung quanh đă khá sầm uất.
[/COLOR][/CENTER][/I]
[CENTER][IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/saigoncholon/7653449266_5515c8bebc_o.jpg[/IMG]
[IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/Hinh%20truoc%2030-4-1975/5255518141_d2d38b5a4f_b.jpg[/IMG]
[/CENTER]
[COLOR="Blue"][CENTER][I]Tượng Rùa đội bia ở công trường Quốc Tế Viện Trợ.
[/I][/CENTER][/COLOR]
H́nh tượng chính của việc trấn yểm là một h́nh tṛn đường kính khoảng gần 2m xây đối diện 5 trụ bê tông nói trên. Trên h́nh tṛn này là một tấm bia khoảng 5m, cẩn đá cẩm thạch trắng. Đỉnh bia có một phù điêu bằng đồng thau khắc nổi h́nh một bầu rượu (không hiểu nghĩa ǵ), dưới phù điêu ấy là tên các quốc gia (h́nh như là 44 quốc gia trong khối tự do và trung lập) đă công nhận miền Nam VNCH và có viện trợ kinh tế cũng như tinh thần (cho miền Nam VNCH khi đó), được khắc ch́m vào mặt đá và mạ vàng. Ngay dưới chân bia là một con Rùa (Quy) tạo h́nh bằng những phiến đồng đỏ kích thước khoảng 40x40 cm/tấm, được ghép lại với nhau theo lối tán rivet (cũng bằng đồng). Nh́n sơ qua, h́nh dáng con Rùa đội tấm bia này cũng giống như các con rùa đá đôi bia tên các ông Nghè ở Văn Miếu ngoài Hà Nội.
Cái ǵ hiện hữu đều có lư do hiện hữu. Vụ nổ ḿn làm tan h́nh Con Rùa (cùng tấm bia trên lưng) ở Hồ Con Rùa cũng có lư do của nó. Chúng ta phải quay trở lại thời điểm bắt đầu sau ngày 30-4-1975. Khi đó, cùng với đoàn quân mới (Việt Cộng) chiếm đóng th́ một tâm trạng bất an của dân đọc sách và các nhà sách mà tự dưng sách vở bày bán tràn lan lề đường. Rẻ, nhiều, mua bán chớp nhoáng không c̣ kè như trước. Có chỗ c̣n rao kiểu bán đổ đồng, đồng giá... nhanh tay th́ c̣n-chậm tay th́ hết. Cũng có những người c̣n nặng ḷng với văn hóa miền Nam VNCH (khi đó) nên khi thấy sách báo, tạp chí bày bán quá nhiều và rẻ (đặc biệt có cả những bộ Văn, Bách Khoa... đóng bộ-b́a da hẳn hoi) th́ họ vội mua về đem cất. Khách mua chợt tăng lên v́ đă có những người thuộc chế độ mới t́m mua (trong số này có cả Dương Thu Hương nữa khi nữ văn sĩ này vừa vào được Sài G̣n) để đọc (những cái, những điều lạ trong các sách lạ mà họ lần đầu tiên được thấy). Các hiệu cho mướn sách cũ vẫn lén lút cho thuê sách (để họ tiếp tục sống) và bây giờ th́ họ lại có thêm một số khách hàng mới là các bộ đội đóng quân đâu đó (trong các doanh trại lính chế độ cũ) trong vùng. Những truyện từ Chưởng, Kiếm Hiệp, Trinh Thám, Truyện Dịch, Chính Trị, T́nh Dục... của miền Nam VNCH được họ đọc rồi mê mẩn và t́m đọc tiếp rồi ra chợ trời t́m mua nguyên cả quyển để mang về quê cất (khi họ phục viên về quê, rời khỏi quân ngũ). Cùng lúc đó th́ từ miền Bắc CS lại cho chở cả hàng đống (trên từng các chuyến xe tải) sách báo xuất bản ở ngoài đó (thu thập từ trong nhà dân chúng trong các phong trào quyên góp gửi sách cho đồng bào miền Nam ruột thịt) nói là để cho dân vùng bị địch (chế độ miền Nam VNCH) tạm chiếm trước đây có món ăn tinh thần để biết về văn hóa miền Bắc và Xă Hội Chủ Nghĩa.
Nhưng sách báo của miền Bắc chở vào các đô thị cũ của miền Nam VNCH th́ lại không được đồng bào (nhất là ở Sài G̣n) đón nhận như ư các cán bộ văn hóa đă nghĩ. Kể cá các sách báo mới vừa được in ra (tái bản vội vă từ các bản gốc ở ngoài Bắc mang vào), phát hành từ các nhà in do họ vừa mới tiếp thu được. Người ta vẫn cứ t́m đọc các sách báo cũ và v́ vậy đă có các vụ tịch thu sách báo miền Nam VNCH (được cán bộ văn hóa gom chung một giỏ là đồi trụy) để đem thiêu hủy (đốt, xé hoặc cá biệt do cán bộ văn hóa đem cất riêng, nói là để nghiên cứu). Làm thế, nhưng văn hóa miền Nam VNCH đă truyền về miền Bắc rồi (do các anh bộ đội, người vào trong Nam ngay sau ngày 30-4-1975 mang về). Tiểu thuyết, truyện Chưởng, Kiếm Hiệp, Trinh Thám, truyện dịch, tạp chí... của miền Nam VNCH đă đánh bại sách báo miền Bắc (PTV không kể các tác phẩm xuất bản tại miền Bắc trước thời điểm 1954 như của Tự Lực Văn Đoàn cùng các ấn phẩm, tạp chí khác...) và ở ngoài đó người ta đọc, kể cho nhau nghe rồi cứ vậy mà nó lấn át, đánh bại các sách báo của nền văn học nghệ thuật khô cằn, nói một chiều. Dù chỉ có ít tháng kể sau ngày 30-4-1975, thơ ca của văn hóa miền Nam VNCH làm người dân miền Bắc quên mất cả những chân dung như Tố Hữu, HCM... Văn th́ làm người đọc thấy hơn hẳn các khuôn mặt cũ như Chu Văn, Anh Đức, Nguyên Ngọc, Hữu Mai... Và v́ vậy cán bộ văn hóa phải vào cuộc. Tháng 9- 1975, chính quyền ra thông cáo cấm phổ biến, lưu hành, tàng trữ toàn bộ tác phẩm của ngót 50 văn, thi sĩ, nhà nghiên cứu... của chế độ cũ (miền Nam VNCH). Thông cáo này được đọc ở trường học, các cơ quan nhà nước (Phường, Khóm, Ấp), trên vô tuyến TH, Radio truyền thanh... Các nhà văn, nhà báo, thi sĩ chế độ cũ (miền Nam VNCVH) tự dưng trở thành tay sai của USA hết (nhân viên CIA). Có thông báo đó, có các vụ bêu riếu các cá nhân văn, thi sĩ miền Nam VNCH th́ vô t́nh càng làm sách báo chế độ cũ có cái ǵ hấp dẫn đối với dân chế độ mới. Nên, một vụ bắt các văn, thi sĩ miền Nam VNCH cần phải có để dập tắt hoàn toàn nền văn hóa của chế độ này (dù khi đó chế độ đó đă chấm hết).
Buổi tối (quăng 7 hay 8 giờ) ngày 1 tháng 4 năm 1976, phát một tiếng nổ ầm ngay tại con Rùa đồng (h́nh con rùa này, có người cho là làm bằng đồng đen nhưng người khác bảo là đồng đỏ và mầu đen là do đồng bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí lâu ngày) dưới chân bia kỷ niệm các nước (h́nh như là 44 nước) đồng minh, viện trợ cho miền Nam VNCH ở công trường Duy Tân (tên mới) trước học viện ĐH Sài G̣n. Tiếng nổ khá lớn và ngay ngày hôm sau th́ báo Tin Sáng đă tường thuật đầy đủ chi tiết vụ nổ này (họ gọi là phá hoại) và cho biết thủ phạm đă bị bắt nhưng không đăng h́nh người đó mà chỉ đăng h́nh người chết (để gây xúc động trong quần chúng). Ngay ngày hôm đó (sau 12 giờ đồng hồ khi có vụ nổ xẩy ra) một số các nhà văn, thi sĩ, trí thức lần lượt bị bắt (chiến dịch này kéo dài từ ngày 2 tháng 4 đến ngày 8 tháng 4 th́ tạm ngưng) để sau đó công an bắt tiếp một số người phát hành sách báo (ngày 28 tháng 4). Khi đó không ai (các người bị bắt) biết được về cái kế hoạch bắt giữ này v́ kể từ sau ngày 30-4-1975 th́ các văn, thi sĩ, trí thức miền Nam VNCH vẫn linh cảm sẽ có ngày họ bị bắt nên tâm trạng họ gần như là chờ đợi cái ngày xui xẻo đến với ḿnh (trừ nhà văn Mai Thảo th́ sống cuộc đời nay đây mai đó, không ở một chỗ nhất định cho đến ngày ông vượt biên thành công). Cho đến tận năm 1982 (6 năm sau vụ nổ Hồ Con Rùa) th́ độc giả mới biết đến kế hoạch (lư do) bắt này qua quyển truyện tên là Vụ Án Hồ Con Rùa (do NXB Tuổi Trẻ-Thành phố HCM xuất bản) do tác giả tên là Huỳnh Bá Thành viết ra.
[CENTER][IMG]http://i431.photobucket.com/albums/qq36/phamthangvu2/collection%20items/sachVAHCR.png[/IMG]
[COLOR="Blue"][I]B́a quyển Vụ Án Hồ Con Rùa của tác giả Huỳnh Bá Thành.
[/I][/COLOR][/CENTER]
Huỳnh Bá Thành (HBT) dân gốc miền Trung, vẽ hí họa (với bút hiệu là Ớt) cho tờ nhật báo Điện Tín (của Thượng nghị sĩ Quốc Hội VNCH Hồng Sơn Đông) có ai ngờ lại là tay Việt Cộng nằm vùng (cũng giống trường hợp của Vũ Hạnh (tác giả của Người Việt Cao Quư, Cô Gái Xà Niêng, Tiếng Hú Trên Đỉnh Non Chà Hóc...), Thái Bạch (tác giả của Thi Văn Quốc Cấm Thời Pháp Thuộc) và bản thân HBT cũng không lạ các khuôn mặt văn, thi sĩ miền Nam VNCH. Vậy mà y có thể viết một quyển sách về họ theo kiểu như vậy. Việt Cộng vẫn luôn rêu rao là chúng luôn luôn quư trọng con người và tài năng con người. Việt Cộng không bao giờ bắt các nhà văn, thi sĩ v́ các tài năng mà họ bị công an bắt là v́ đây là bọn gài ḿn sát hại lương dân và phá hoại kiến trúc công cộng. Trong quyển Vụ Án Hồ Con Rùa (VAHCR), Huỳnh Bá Thành khẳng định các văn, thi sĩ miền Nam VNCH bị bắt như: Đỗ Gia (Đằng Giao), Chu Nữ (Chu Vị Thủy), vợ chồng Lê Dạ-Thu Dung (Trần Dạ Từ-Nhă Ca), Nguyễn Côn (Nguyễn Mạnh Côn), Vũ Long (Duyên Anh-Vũ Mộng Long), Hoàng Hà Đặng (Đặng Hoàng Hà)... đều là tay sai USA, nhân viên CIA gài nằm lại (không di tản dịp 30-4-1975). Cho các văn, thi sĩ này thảo luận chiến lược với các cố vấn Mỹ (trước 30-4-1975), nhận ḿn và làm cái vụ nổ Hồ Con Rùa. Danh sách các văn, thi sĩ, nghệ sĩ... miền Nam VNCH bị bắt trong đợt này rất nhiều. Phạm Thắng Vũ (PTV) xin kể tên ra sau đây: Dương Nghiễm Mậu, Doăn Quốc Sĩ, Trần Dạ Từ, Nhă Ca, Lê Xuyên, Nguyễn Mạnh Côn, Thế Viên, Thái Thủy, Mặc Thu, Vũ Hoàng Chương, Duyên Anh, Đằng Giao (con rể nhà văn Chu Tử), Chu Vị Thủy (con gái nhà văn Chu Tử), Hồng Dương, Thanh Thương Hoàng, Văn Kha, Hồ Nam, Như Phong, Trịnh Viết Thành, Anh Quân, Xuyên Sơn, Cao Sơn, Đặng Hải Sơn, Đặng Hoàng Hà, Lê Văn-Vũ Bắc Tiến, Sao Biển, Hồ Văn Đồng, Lê Hiền, Sơn Điền-Nguyễn Viết Khánh, Tô Ngọc, Uyên Thao,Lư Đại Nguyên, Tô Kiều Phương, Hoàng Vĩnh Lộc, Hoàng Anh Tuấn, Thân Trọng Kỳ, Minh Đăng Khánh, Nguyễn Hải Chí (họa sĩ Chóe), Nguyễn Hữu Hiệu...
Trở lại câu chuyện Vụ Án Hồ Con Rùa th́ trong truyện này (độc giả trong nước nếu chịu khó đi lục t́m ở các hiệu bán sách cũ th́ cũng có thể t́m lại được), HBT đă dựng lên một câu chuyện là khi vào ngồi trong Dinh Độc Lập rồi (Dinh này nguyên là dinh Norodom rồi đổi thành tên là dinh Thống Đốc (v́ là nơi làm việc của Thống Đốc Nam Kỳ), rồi lại thành dinh Toàn Quyền (cho viên Toàn Quyền Pháp (cai trị cả 3 nước Việt-Miên-Lào)). Khi Nhật lật Pháp (biến cố ngày 9 tháng 3 năm 1945) th́ Nhật làm chủ cái dinh này và khi Nhật thất trận, Pháp quay lại Việt Nam và làm chủ trở lại dinh cho đến khi Pháp bàn giao lại cho Thủ tướng Ngô Đ́nh Diệm (ngày 7 tháng 9 năm 1954) và ông Diệm cải tên là dinh Độc Lập. Sau vụ thả bom của 2 phi công Phạm Phú Quốc và Nguyễn Văn Cử (ngày 27 tháng 2 năm 1962) th́ do dinh bị hư hại nặng nên Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm đă quyết định xây dinh mới (san bằng dinh cũ) theo đồ án của Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ (ông này cũng vẽ đồ án của bệnh viện V́ Dân (tên là Thống Nhất hiện thời)) nhưng ông Diệm lại chưa lần nào được đặt chân lên thềm cái dinh mới này (do vụ đảo chánh ngày 1 tháng 11 năm 1963 xẩy ra). Dinh Độc Lập được khánh thành vào ngày 31 tháng 10 năm 1966 và người chủ tọa buổi lễ không ai khác chính là đương kim Chủ tịch Ủy Ban Lănh Đạo Quốc Gia, trung tướng Nguyễn Văn Thiệu (NVT)) th́ NVT cho mời một thầy phong thủy Tàu (năm 1967) vào dinh để xem thế đất. Thầy phong thủy cho rằng vị trí của dinh Độc Lập thuộc dạng long mạch mà đầu nằm tại dinh, đuôi nằm tại vị trí của Hồ Con Rùa. Ta thấy những con vật có đuôi (như chó, mèo, cọp, cá sấu, ngựa...) th́ chúng thường hay vẫy cái đuôi (để đuổi ruồi, biểu lộ cảm xúc của chúng hay cái ǵ khác nữa th́ PTV không biết) và có lẽ vậy mà trong truyện VAHCR, gă Ba Trung (bí danh của HBT) cho là nếu rồng (1 con vật thần thoại cả bên trời Đông lẫn trời Tây) mà vẫy đuôi th́ ngôi vị của thế đất (tức sự nghiệp của tổng thống NVT sẽ không được yên ổn) sẽ đảo. Để tránh các sự việc này (rồng vẫy đuôi) th́ tổng thống NVT nên yểm. Yếm bằng cách dựng 1 con rùa để trấn cho thế đất vững bền (tức ngôi vị của Tổng thống NVT sẽ vững như bàn thạch) và kết quả là có h́nh con rùa đội bia tại khu vực công trường Duy Tân này.
Trong quyển VAHCR, Ba Trung c̣n cho các văn, thi sĩ miền Nam VNCH mà ai cũng biết thuộc loại người trói gà không chặt thành các gián điệp-t́nh báo lăo luyện, mưu mô, xảo trá. Các văn, thi sĩ này đều là chuyên viên chất nổ được USA huấn luyện kỹ lưỡng, thành thục. Ba Trung gán tội các văn, thi sĩ miền Nam VNCH đều là tay sai của CIA cài lại (không chịu di tản hoặc di tản không kịp trong thời điểm 30-4-1975), do mê tín dị đoan, do ngu muội và tàn ác nên đă cho đặt ḿn phá hoại con Rùa (tức đuôi rồng) để mong chính quyền Cách Mạng (Việt Cộng) v́ thế sẽ bị sụp đổ. Nhưng cuối cùng bọn chúng (tức các văn, thi sĩ miền Nam VNCH có trong truyện VAHCR) đều bị các lực lượng an ninh của ta (Việt Cộng) phát hiện và tóm gọn.
Thực ra văn, thi sĩ miền Nam VNCH (kể cả các quân nhân, công-viên chức hành chánh...) đă mắc lừa chính quyền mới khi họ ngoan ngoăn khăn gói quả mướp để đến nơi ghi danh xin học tập cải tạo (theo thông báo học 10 ngày, 1 tháng) để mong học sớm sẽ về sớm (tŕnh diện trong tháng 6 năm 1975) mà yên ổn làm lại cuộc đời mới trong 1 đất nước vừa qua khỏi chiến tranh, không c̣n bóng kẻ thù (chỉ có bọn USA thua chứ người Việt Nam bên nào cũng thắng, luận điệu của cán bộ CS trong thời điểm đó) và kết quả là tự ḿnh xin được đi tù (với mỹ danh là cải tạo). Những văn, thi sĩ đó là: Thanh Tâm Tuyền, Mai Trung Tĩnh, Dương Hùng Cường, Hà Thượng Nhân, Phan Lạc Phúc, Tô Thùy Yên, Văn Quang,Thảo Trường, Duy Lam, Phan Nhật Nam, Huy Vân, Đặng Trần Huân, Diên Nghị, Phan Lạc Giang Đông,Thục Vũ, Minh Kỳ, Thế Uyên, Vũ Thành An, Dương Kiền, Đinh Tiến Luyện, Nhật Bằng... và trong số người này th́ đă có người phải bỏ mạng trong trại tù (Minh Kỳ, Thục Vũ, Nguyễn Mạnh Côn) hoặc được tha để về tới nhà th́ chết (Vũ Hoàng Chương, Hồ Hữu Tường, Minh Đăng Khánh, Trần Việt Sơn)... Những văn, thi sĩ không thuộc diện tŕnh diện v́ liên quan đến công việc với chế độ cũ (công chức, sĩ quan, trưởng pḥng...) như Nhă Ca, Trần Dạ Từ, Duyên Anh, Đằng Giao, Chu Vị Thủy (được đổi tên khác giông giống trong VAHCR), Dương Nghiễm Mậu, Lê Xuyên, Nguyễn Mạnh Côn, Thế Viên, Mặc Thu, Vũ Hoàng Chương... th́ cán bộ văn hóa (chính quyền) dùng cái vụ nổ này để danh chính ngôn thuận lùa tất cả họ (văn, thi sĩ miền Nam VNCH c̣n sót bên ngoài) vào tù.
Cũng có các văn, thi sĩ miền Nam VNCH lại được chính quyền mới (Việt Cộng) để yên (không hề bị bắt) như: Thanh Lăng, Phạm Việt Tuyền, Vũ Bằng, Tam Lang, Trần Lê Nguyễn, Thượng Sĩ, Toan Ánh, Nguyễn Hiến Lê, B́nh Nguyên Lộc, Nguyễn Xuân Hoàng, Nguyễn Mộng Giác... Tại sao lại có vụ người th́ bị chính quyền t́m mọi cách để bắt, người th́ họ lại tha (như những người kể trên đây)? Sau này (cả hàng chục năm sau ngày 30-4-1975) th́ một số bí ẩn đă được thỏa (có đáp án). Thanh Lăng (tên thật là Đinh Xuân Nguyên), gốc là linh mục đạo Thiên Chúa, từng dạy tại ĐH Văn Khoa (Huế và Sài G̣n) từ năm 1957 đến 1975, tuy từng là Chủ tịch Văn Bút Miền Nam VNCH nhưng có khuynh hướng gần như thiên tả (từng bảo lănh cho Vũ Hạnh khi nhà văn này bị cảnh sát miền Nam VNCH bắt). Vũ Bằng (tên thật là Vũ Đăng Bằng), từ năm 1948 từng hoạt động trong màng lưới t́nh báo cách mạng (Việt Minh) và năm 1954 di cư vào Nam (theo lệnh của tố chức dù phải bỏ lại vợ và con trai tại Hà Nội) hoạt động cho đến ngày 30-4-1975 (tháng 3 năm 2000, Cục Chính trị thuộc Tổng cục 2, Bộ Quốc pḥng CS Việt Nam đă có văn bản xác nhận nhà văn Vũ Bằng là chiến sĩ quân báo). Nguyễn Hiến Lê tuy từng nói bản thân không làm chính trị chỉ chú tâm vào trước tác nhưng thái độ thiên cộng trong ông th́ ai cũng rơ (từng 2 lần từ chối lời mời của chính quyền miền Nam VNCH để làm giám khảo giải văn chương toàn quốc) và có lẽ vậy mà Việt Cộng để ông ta yên. C̣n các người khác như: B́nh Nguyên Lộc, Toan Ánh, Nguyễn Mộng Giác... Thật không biết lư do.
Ngoài truyện VAHCR đổ cho lư do phá vỡ long mạch (không c̣n rùa yểm) th́ lư do thực của vụ nổ hồ con rùa là ǵ khi mà các văn, thi sĩ (có tên trong VAHCR, dù đă đổi nhưng vẫn giông giống bút hiệu, tên thật) khi vào trại giam lại bị quản giáo cho biết là chính quyền (Việt Cộng) phải làm một mẻ lưới lớn để tó hết tất cả văn, thi sĩ c̣n sót bên ngoài xă hội là v́: Chúng tôi sợ các anh, chị (văn, thi sĩ miền Nam VNCVH) phá hoại bầu cử (Quốc Hội của cả nước). Nhà văn Duyên Anh (DA) khi được biết lư do ḿnh bị bắt như vậy (từ miệng gă cán bộ khi tháo c̣ng tay ông) đă tự vấn: [I]Chúng tôi phá bầu hoại bầu cử. Tại sao người ta (Việt Cộng) lại sợ chúng tôi như vậy dù đă phát thẻ cử tri rồi. Phát thẻ cử tri th́ có nghĩa họ (Việt Cộng) không tước đoạt quyền công dân của chúng tôi. Chúng tôi được tham gia bầu cử Quốc Hội cả nước mà.[/I] Ông DA lại cho biết: [I][I]Mấy hôm trước, đọc mục xă luận của tuần báo Văn Nghệ Giải Phóng, biết chắc rằng, chúng tôi rất thiếu vinh dự bỏ phiếu (...những tên tướng, những tên đại tá ác ôn, buông súng là chúng hết ngóc đầu dậy, nhưng bọn nhà văn nô dịch phản động, buông bút xuống, ảnh hưởng của chúng vẫn c̣n nguy hiểm cho nhiều thế hệ. Những tên nhà văn đă phục vụ guồng máy chiến tranh bẩn thỉu của Mỹ Ngụy không được phép tới gần các thùng phiếu của chúng ta). Người ta (Việt Cộng) không thích chúng tôi tới gần các thùng phiếu. Người ta (Việt Cộng) cứ tưởng chúng tôi thèm bỏ phiếu lắm. Tôi đă từ khước quyền công dân của tôi từ lâu! Tôi chưa bao giờ biết bỏ phiếu. Tôi không khoái tṛ bầu cử gian lận ở nước tôi. Điều tôi cảm thấy hănh diện thêm về nhà văn của chúng tôi là, cấm bỏ phiếu, Cộng Sản vẫn chưa yên tâm, phải bắt chúng tôi nhốt kỹ, họ mới tin tưởng bầu cử Quốc Hội cả nước thành công. Tuy bắt các văn, thi sĩ miền Nam VNCH rành rành rồi sau đó tống tất cả vào các nhà giam, trại... (Chí Ḥa, số 4 Phan Đăng Lưu, Bù Gia Mập, Xuyên Mộc...) nhưng khi tháo c̣ng số 8 (ở tay các văn, thi sĩ), các cán bộ phụ trách đều nói: Thật tiếc khi thấy anh, chị bị c̣ng như vậy. Em, cháu (công an đi bắt) đă làm bậy. Nhà nước chỉ mời các anh, chị đi nghỉ ngơi ít bữa (qua bầu cử) chứ không hề muốn giam cầm các anh, chị. Hiện tượng, hiện tượng... Luôn luôn là hiện tượng. Hiện tượng không bao giờ là bản chất. Chính sách đúng mà thi hành sai. Anh, chị đừng buồn nhé.
[/I][/I]
Con rùa (hay Quy) đối với văn hóa Việt là một trong tứ Linh (Lân, Ly, Quy, Phụng) và có mặt trong tín ngưỡng như là linh vật (dù thực tế th́ không có rồng, lân, phụng). Rùa gắn liền với truyền thuyết nỏ thần của An Dương Vương, nhận lại gươm báu từ tay vua Lê Lợi (trong truyền thuyết về hồ Gươm-Hoàn Kiếm...), rùa đội bia ( tượng đá trong Văn Miếu-Hà Nội), rùa đội hạc (tượng đồng, gỗ, đất... trong các chùa). Chính vậy mà khi tạo dựng công trường Duy Tân mà chính quyền miền Nam VNCH đă làm tượng con rùa trên lưng đội tấm bia ghi tên (theo trật tự ABC) các quốc gia đă viện trợ (hoặc là đồng minh thiết yếu) cho chế độ của ḿnh như là một cử chỉ trân trọng, biết ơn (đến các quốc gia đó). Có lẽ vậy mà công trường Duy Tân này c̣n có tên là công trường Quốc Tế Viện Trợ. Ngoài h́nh ảnh là một địa điểm (như công viên, đài...) đẹp, tô vẽ thêm cho cảnh quan Sài G̣n (từng được gọi là Ḥn Ngọc Viễn Đông khi đó) th́ h́nh ảnh rùa đội bia (tại Hồ Con Rùa) này cũng ít nhiều gây cho khách nước ngoài biết về nét văn hóa (qua h́nh ảnh con rùa đội bia) Việt. Gần như là chắc chắn, con rùa đội bia tại Hồ Con Rùa là tượng rùa đội bia lớn nhất (từ trước tới nay) ở trong nước. Biến cố 30-4-1975 đến, chính quyền mới âm thầm để các vụ đập phá công khai các tượng đài trong khu vực nội đô Sài G̣n. Tượng 2 quân nhân Thủy Quân Lục Chiến trước ṭa nhà Hạ Nghị Viện (nhà hát thành phố bây giờ) bị kéo đổ. Tượng Biệt Động Quân tại trung tâm giao lộ Ngă 7 cũng bị đập tan tành. Tượng người lính ngồi nghỉ chân (có tên là Thương Tiếc) bên cạnh đường vào nghĩa trang quân đội miền Nam VNCH ở Biên Ḥa cũng bị lật đổ cắm đầu và kéo bỏ mất tiêu. Bào chữa cho các vụ đập phá này th́ v́ đây là các h́nh ảnh của quân đội phía thua cuộc nên không thể để tồn tại. Cũng được đi nhưng c̣n tượng của các danh nhân Việt như tượng Petrus Kư (Trương Chánh Kư, Trương Vĩnh Kư), người được xếp vào danh sách toàn cầu thập bát quân tử trong thế kỷ 19 (do tự điển bách khoa LaRousse định hạng) nằm ở khu vực gần nhà thờ Đức Bà (công viên Kennedy) cũng bị kéo xếp bỏ nhà kho và chỉ mới không lâu, tượng này được đem về chưng trong viện Bảo tàng Mỹ Thuật. Tượng thương gia Quách Đàm (người xây cái chợ B́nh Tây to đùng, góp phần làm phát đạt vùng Chợ Lớn bây giờ) dựng trong chợ cũng bị kéo bỏ (bây giờ thấy tượng ông cũng chưng trong viện bảo tàng Mỹ Thuật). C̣n các tượng danh nhân lịch sử khác như Hưng Đạo Vương (ở bến Bạch Đằng), tượng Trần Nguyên Hăn (giữa bùng binh trước chợ Bến Thành), tượng Phan Đ́nh Phùng (tại giao lộ tṛn, trước bưu điện Chợ Lớn)... th́ đă bị gỡ bỏ hàng chữ, tấm chữ ghi tên là thánh tổ của 1 quân binh chủng thời miền Nam VNCH. Làm vậy cũng được đi v́ giang sơn giờ đă đổi chủ, có làm điều đó th́ cũng không lạ và cũng chẳng ai chê trách nhưng lại có tin là (thoang thoảng trên báo trong thời gian gần đây) có các giới chức (lănh đạo và trong ngành mỹ thuật) chê các tượng đài cũ thời xưa (không nói rơ là miền Nam VNCH) dựng đều cũ (đúng, v́ cả mấy chục năm rồi) và không đẹp (có lẽ theo cảm quan) nên nếu có thể th́ sẽ thay thế (bằng các tượng đài nào khác th́ chưa biết).
Khi các cán bộ văn hóa dừng chân tại Hồ Con Rùa ngay sau biến cố 30-4-1975. Tất nhiên là họ đă phải thấy tượng con rùa đội bia này và theo PTV th́ đây chính là lư do mà phải có vụ nổ cho banh con Rùa Đội Bia rồi nhân đó mà thành lư do để tó các văn, thi sĩ miền Nam VNCH vào cũi luôn. Từng rêu rao (ở ngoài miền Bắc và trong các vùng xôi đậu do họ chiếm đóng) là chính quyền miền Nam VNCH bị cả thế giới loài người lên án, bị cô lập trên chính trường quốc tế v́ độc ác, phi nhân, không có chính nghĩa... mà nay, sao lại có tấm bia ghi ơn tới 44 quốc gia viện trợ (cùng giao hảo v́ có viện trợ là đă có mối giao hảo rồi) cho chính thể này? Sự thật này, sẽ không thể để tồn tại được (v́ những người không biết sẽ biết khi có lúc nào họ đó ghé chân đến đây), nhưng cũng không thể tay quai búa, xà beng... để phá bỏ công khai. Thôi th́ chỉ có một quả ḿn là tiện nhất. Vả lại, cái tên Hồ Con Rùa chỉ nên để riêng cho có một cái hồ có rùa ngoài Hà Nội thôi (tức hồ Gươm, hồ Hoàn Kiếm, hồ Con Rùa), hiển hiện trong lịch sử, hiện tại và tương lai. Không thể có hai Hồ Con Rùa được.
Phạm Thắng Vũ.
March 2, 2013.
