Marx dưới con mắt của một người Việt Nam b́nh thường
Marx dưới con mắt của một người Việt Nam b́nh thường
Theo bước chân phát triển của nhân loại, triết học đă đồng hành cùng nhân loại trên hai ngàn năm. Ngày nay triết học không c̣n ǵ là mới mẻ cả. Mấy trăm năm trước B.C., các triết gia Socrates, Plato,... Aristotle ở phương Tây; Khổng Tử, Trang Tử, Lăo Tử ở phương Đông đă đề xướng những tư tưởng, chủ thuyết để đưa con người trong xă hội vào nề nếp trong cư xử, những chính sách quản lư trong bộ máy chính quyền. Có rất nhiều người đă được bảng vàng đề danh trong vườn hoa triết học với những tư tưởng, chủ thuyết do họ t́m ra và khởi xướng.
Trong tương lai, sẽ c̣n nhiều người được “đề danh” trong vườn hoa triết học. Một khi đă được “đề danh” th́ tên tuổi các triết gia và chủ thuyết của họ vĩnh viễn đồng hành cùng với nhân loại. Có thể ví các triết gia, chủ thuyết, và tư tưởng của họ là những pho sách quư trong thư viện và sẵn sàng rộng mở cho những ai thích đọc sách, nghiên cứu để t́m ra những cái hay, cái đẹp cho ḿnh, cho đời, cho nhân loại. Nhưng sẽ là một sai lầm nghiêm trọng khi có ai đó chọn ra một tư tưởng, chủ thuyết nào đó trong vườn hoa triết học để áp đặt triệt để vào một xă hội. Rất tiếc, chủ nghĩa Cộng sản đă dựa hoàn toàn vào học thuyết của Karl Marx, bổ sung bởi Engel và Lenin để cưỡng bức xây dựng nên một mô h́nh xă hội. Hậu quả của nó th́ nhân loại ai cũng biết; từ những vụ đàn áp ở Đông Âu, nhà tù Gulag ở Liên Xô cũ, cải cách ruộng đất ở Liên Xô, Trung Quốc và Việt Nam, cải cách văn hóa ở Trung Quốc và sự diệt chủng của Khmer đỏ tại Campuchia... Ngày nay, nhân loại đă nh́n nhận sự sai lầm của việc áp dụng học thuyết duy nhất qua sự sụp đổ của cả hệ thống cộng sản từ 1989 đến 1991. Những nước cộng sản c̣n lại muốn tồn tại th́ chỉ c̣n cái tên với hệ thống chính trị là c̣n mang hơi hướng của cộng sản, c̣n tất cả đều bị biến thái. Bài viết này đưa ra một số nh́n nhận về những sai lầm của việc áp dụng duy nhất học thuyết này, mong đóng góp thêm một tiếng nói ở một số khía cạnh để hiểu hơn sự tai hại của điều đó.
[B]I. Cái sai thứ nhất: Học thuyết Marx duy nhất đúng[/B]
Từ ngàn năm trước đến nay, những bộ óc kiệt xuất của nhân loại đă khai phá và xây dựng những nền tảng kiến thức đóng góp cho sự hiểu biết và phát triển của xă hội loài người trong tất cả các lĩnh vực như khoa học tự nhiên, văn chương, âm nhạc, hội họa, y khoa, quân sự, triết học... Người đi trước, kẻ đi sau đều được nhân loại ưu ái một cách công b́nh. Nhà bác học Galileo vĩ đại với những nghiên cứu về vũ trụ. Nhà bác học Newton sống măi với nhân loại với ba định luật về lực và các công tŕnh toán học của ông. Dẫu như thế, trong trái tim nhân loại vẫn có chỗ đứng cho nhà bác học Einstein, dù ông có đi sau hai nhà bác học Galileo và Newton hàng trăm năm. Những nghiên cứu, phát minh của nhà bác học Einstein bổ khuyết cho những ǵ mà hai nhà bác học Galileo và Newton c̣n thiếu! Tương tự vậy, Mozart vĩ đại nhưng Beethoven cũng vĩ đại không kém! Van Gogh là một thiên tài hội họa nhưng Claude Monet và Picasso cũng lừng danh thiên hạ trong làng vẽ.
Triết học cũng không là ngoại lệ. Khổng Tử nổi tiếng nhưng Trang Tử, Lăo Tử vẫn cùng song hành tồn tại! Immanuel Kant vĩ đại nhưng Karl Marx vẫn được biết đến! Trước Marx có những triết gia vĩ đại và sau Marx vẫn có nhiều triết gia nổi tiếng. Vậy tại sao chủ nghĩa cộng sản chỉ biết có mỗi Marx, cho rằng chủ nghĩa Marx là duy nhất đúng và áp dụng làm kim chỉ nam để xây dựng xă hội?
Ngoài ra, triết học không phải là toán học! Đúng hay sai trong triết học là do sự chiêm nghiệm, nhận thức của mỗi con người. Sẽ không bao giờ có sự đồng ư một cách hoàn hảo khi bàn về triết học. Do đó, đem một học thuyết trong triết học áp đặt làm nền tảng cho sự vận động của xă hội là tự bịt mắt ḿnh trước những lỗ hổng của học thuyết đó, khiến xă hội sẽ bị phát triển lệch lạc và đến một giai đoạn khi sự lệch lạc đủ lớn th́ cấu trúc xă hội sẽ sụp đổ. Điều này không áp dụng riêng với chủ nghĩa Marx, mà c̣n đúng với tất cả các chủ thuyết khác, triết gia khác! Đạo Khổng được áp dụng làm nền tảng cho các triều đại phong kiến ở Trung Quốc, Việt Nam. Các triều đại phong kiến đó hết thịnh rồi suy, bị diệt vong và bị thay thế bởi triều đại khác. Cái ṿng luẩn quẩn đó chưa dừng lại nếu đạo Khổng vẫn được áp dụng như là một học thuyết duy nhất đúng.
[B]II. Cái sai thứ hai: Dùng học thuyết Marx để xóa bỏ giai cấp[/B]
Con người không ai giống ai. Người th́ thông minh, kẻ có tài, anh bất tài….. Và tất cả những phẩm chất đó sẽ liên kết con người trong xă hội thành và bù đắp lẫn nhau để tất cả mọi người trong xă hội cùng tồn tại. Người thông minh th́ làm Viện sĩ, Giáo sư; người kém trí th́ đi quét rác, làm thợ xây nhà... Như vậy, xă hội, một cách tự nhiên, tự nó h́nh thành nên những gia cấp lao động khác nhau. Cũng chả sao cả và cũng chả cần phải quan tâm hay lo lắng. Tất cả mọi người đều đóng góp cho xă hội và đều đáng được trân trọng. Chỉ đáng phê b́nh và đáng hổ thẹn nếu chúng ta không cống hiến hết ḿnh, không sống hết ḿnh, và không cố gắng hết ḿnh những ǵ mà ḿnh có thể mà thôi.
Từ diễn biến tự nhiên này, trong một xă hội ắt phải có kẻ làm chủ và người làm công. Không có ǵ là sai, hay là tội nếu anh muốn và trở thành người làm chủ. Ba người cùng có số vốn giống nhau; sau ba năm, số tiền của mỗi người sẽ khác nhau. V́ hiểu biết kinh doanh mỗi người mỗi khác; cộng với sự cần cù, chi tiêu dè xẻn và may mắn trong việc mua bán. Người sẽ giàu hơn và đáng được làm chủ, kẻ không may mắn th́ phải đành đi làm công. Marx đă sai lầm nghiêm trọng khi chủ trương phá bỏ giai cấp, xóa sổ giới chủ nhân. Sẽ đúng hơn, hay hơn nếu Marx chủ trương chỉ đấu tranh quyền lợi với giới chủ nhân thay v́ đấu tranh xóa bỏ giới chủ nhân. Một sai lầm trong học thuyết của Marx là chỉ chủ trương đấu tranh cho “giai cấp công nông” c̣n bỏ qua các tầng lớp khác. Điều này thật quá vô lí. Đội ngũ Giáo sư, các thương gia, những người lao động nghệ thuật, không đáng được bảo vệ hay sao? Hay họ không phải là người? Ở Việt nam, đă có thời gian người ta gọi một cách mỉa mai giáo viên, nhà văn, nhà thơ là thợ dạy, thợ viết văn, thợ viết thơ để được đứng vào hàng ngũ những người được Đảng ưu ái.
Khi một tập thể sống t́m cách tiêu diệt, t́m cách xóa sổ một tập thể sống khác th́ ắt không thể chỉ dùng lời nói; và như vậy, việc dùng bạo lực là điều không thể tránh khỏi trong quá tŕnh đấu tranh. Mà việc ǵ có bạo lực th́ chắc không thể nào kết thúc tốt đẹp, êm thấm; phải có kẻ rơi đầu, đổ máu trong tang thương. Đó là khởi nguồn của những cuộc thanh trừng đẫm máu, những cuộc nội chiến tương tàn trong hệ thống các nước cộng sản mà ở Việt Nam là cải cách ruộng đất, thảm sát Mậu Thân, đại lộ kinh hoàng, cải tạo công thương.
Khi giới chủ đă được hạ bệ, không c̣n giai cấp “bóc lột” nữa, giai cấp công nhân nắm quyền lănh đạo, họ trở thành những ông chủ và “làm chủ tập thể”. Lănh đạo sẽ từ trong tập thể công nhân với đầy đủ lư tưởng của chủ nghĩa Marx. Từ đây, mâu thuẫn, bất cập sẽ xảy ra mà giới công nhân (hay giới bị trị) không thể nào giải quyết được.
Bất cập thứ nhất ở quyền lợi cho lănh đạo. Khi một công nhân nhận vai tṛ lănh đạo công ty th́ theo học thuyết Marx, để triệt tiêu ư nghĩa của từ “bóc lột”, anh ta cũng chỉ được nhận lương giống với người lao động kèm theo một khoản trợ cấp trách nhiệm rất thấp. Nhưng, bỗng nhiên, anh ta nhận ra rằng người lănh đạo có quá nhiều trách nhiệm, phải lao động quá sức tưởng tượng, vất vả gấp trăm lần người công nhân b́nh thường trong công ty trong khi anh ta không được hưởng đúng với giá trị lao động bỏ ra. Anh ta sẽ phải t́m cách đ̣i lại cho đủ với công sức của ḿnh. Trong khi luật lệ không cho phép “người lănh đạo mới” được hưởng những quyền lợi đó một cách hợp pháp, những người lănh đạo từ giai cấp công nhân này sẽ biển thủ công quỹ, tham ô và không cần quan tâm đến trách nhiệm với công việc. Mọi sự hủ bại của giới lănh đạo, quan chức xuất phát từ đây và điều này giải thích tại sao các chính phủ cộng sản kêu gọi chống tham nhũng, bạch hóa tài sản quan chức mà không bao giờ có thể làm được.
Bất cập thứ hai là mâu thuẫn về tŕnh độ lănh đạo. Khi giới công nhân bầu ra người lănh đạo từ trong tập thể của họ th́ người lănh đạo dù có giỏi hơn họ cũng c̣n thiếu kiến thức, kinh nghiệm trong quản lí, điều hành và kinh doanh. Như vậy anh ta sẽ không đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất cho công ty. Tệ hại hơn, anh ta sẽ làm thiệt hại cho công ty với tư duy làm tới đâu học tới đó, làm tới đâu rút kinh nghiệm tới đó. Lợi đâu chưa thấy, nhưng cái kinh nghiệm “hỏng đâu sửa đấy, sửa đâu hỏng đấy, hỏng đấy sửa đâu” là thực trạng nhăn tiền ở các công ty nhà nước ở Việt nam hiện nay. Hiệu quả công việc thấp, kinh doanh luôn lỗ và nhà nước luôn phải lấy tiền thuế của dân ra để bù lỗ cho “đám con cưng” của ḿnh.
Bất cập thứ ba là “phê b́nh và tự phê b́nh”. Giới công nhân kia xem giới chủ nhân là “kẻ địch”; nhưng bây giờ th́ không được nữa v́ người giám đốc mới này là “đồng chí” với họ. Và như vậy giới công nhân không có “chính nghĩa” khi muốn phê b́nh, phản đối vị “lănh đạo” mới này! Tự tung, tự tác, và xem thường vương pháp là điều không thể tránh khỏi v́ vị “lănh đạo” mới này có đầy đủ những lư do hợp lệ để làm mưa làm gió mà giai cấp công nhân không thể nói được. Đó là núp dưới chiêu bài “v́ giai cấp công nhân”! Vâng, một khi vị “chủ nhân” mới đă “v́ giai cấp công nhân” th́ giới công nhân không thể nào phàn nàn, kêu ca ǵ được nữa!
T́nh trạng tương tự trong tầng lớp nông dân khi xây dựng các hợp tác xă nông nghiệp. Chủ nghĩa Marx đă tự mâu thuẫn với chính ḿnh khi t́m cách xóa bỏ giai cấp trong xă hội để h́nh thành một xă hội không giai cấp và chỉ tồn tại duy nhất “giai cấp công nông” mà thôi!
[B]III. Cái sai thứ ba: Dùng học thuyết Marx để định hướng suy nghĩ cho toàn xă hội[/B]
Ngay sau khi Hoa Kỳ được thành lập, Thomas Jefferson đă viết những bài báo để khẳng định một chân lí là tư duy của con người không thể bị kiểm soát và nhà nước được thành lập nên chỉ để làm sao những tư duy đó đóng góp tích cực nhất cho xă hội cũng như hạn chế nhất những tác hại của nó. Với nền tảng suy nghĩ nhân văn này, nước Mỹ đă được xây dựng để phát triển dân chủ, tự do theo đúng nghĩa của những từ này. Sự ép buộc để định hướng suy nghĩ của tất cả mọi người trong xă hội theo một chủ thuyết sẽ gây ra sự phản kháng mà cuối cùng là sự lật đổ chính quyền.
Lịch sử đă cho chúng ta thấy những ǵ áp đặt th́ luôn tạo ra sự phản kháng. Tại sao Chu Nguyên Chương, vua đầu tiên nhà Minh bên Trung Quốc, lại khởi nghĩa chống lại triều Nguyên? Tại sao người Mỹ chống lại triều đ́nh Anh và lập quốc? Tại sao các dân tộc bị áp bức đă lần lượt lấy lại được tự do, độc lập của họ mà trong đó Việt nam là một ví dụ hùng hồn? Tất cả đều do hai chữ “áp đặt”! Hệ thống các nước cộng sản đă sai lầm khi áp dụng học thuyết Marx để áp đặt suy nghĩ cho tất cả mọi người về một h́nh thái xă hội lí tưởng không tưởng, không dựa vào sự phát triển tự nhiên của xă hội (thượng tầng và hạ tầng cơ sở) và tri thức của con người. Những cuộc cách mạng năm 1956 tại Hungary, Ba Lan; 1968 tại Tiệp Khắc, Công đoàn độc lập Ba Lan, những cuộc trốn chạy của người dân Đông Đức sang Tây Đức qua bức tường Berlin là những bằng chứng về phản kháng lên sự áp đặt. Để quản suy nghĩ của tất cả người dân trong xă hội, chính quyền đă phải xây dựng một lực lượng mật vụ khổng lồ như Stasi-Đông Đức, KGB-Liên Xô hay công an mật ở Việt Nam với tầng tầng, lớp lớp hệ thống an ninh các cấp. Việc nuôi hệ thống bảo vệ quyền lợi cho giới cầm quyền này tiêu tốn ngân sách quốc gia khủng khiếp. Cùng với những giới hạn trong phát triển kinh tế xă hội như đă được nêu ở phần trên; dần dần ngân sách quốc gia sẽ đi vào khủng hoảng nếu không có nguồn hỗ trợ bên ngoài. Các nước Đông Âu duy tŕ được hiện trạng chính quyền cộng sản là do sự có mặt của xe tăng và lính Liên Xô cùng với những ngân khoản viện trợ khổng lồ. Bản thân Liên Xô, sau hàng chục năm gắng gượng th́ đến đầu những năm 1980, cũng không lo nổi cho ḿnh và phải cải tổ, để kệ cho các nước Đông Âu tự lo cho số phận của ḿnh. Sự thiếu hụt nguồn viện trợ tài chính đă khiến cho hệ thống an ninh không kiểm soát được người dân như trước nữa. Quả bong bong độc tài bị nổ tung. Chỉ trong năm 1989, tất cả các nước cộng sản Đông Âu tuyên bố từ bỏ chủ nghĩa cộng sản, đặt Đảng cộng sản ra ngoài ṿng pháp luật và các lănh tụ cộng sản bị xét xử và trừng trị theo đúng tội lỗi của họ đă gây ra cho nhân dân họ theo đúng luật pháp do chính các lănh tụ cộng sản này đặt ra. Sự áp dụng học thuyết Marx như một chủ thuyết duy nhất đúng của hệ thống các nước cộng sản là một sai lầm mà có thể nói “tự đào huyệt chôn ḿnh” chứ không v́ các yếu tố bên ngoài.
Thay lời kết
[B]Marx được áp dụng và đồng hành cùng nhân loại chưa được một thế kỷ. Những ǵ tốt đẹp về Marx đă được rao giảng đến nhiều nước, nhiều triệu người. Tiếc thay, sự thật và kết quả lại không đúng như lời nói. Phúc lợi xă hội ở những nơi có Marx ngự trị quá thấp, quá tệ so với những nơi mà Marx từng xem là đồ rác rưởi. Marx muốn có một “xă hội công nhân” để mọi người được hưởng quyền lợi, phúc lợi xă hội như nhau nhưng có thể ông đă quên rằng “lượng đổi, chất đổi” và những người áp dụng học thuyết của ông cũng quên điều đó. V́ vậy, hệ thống các nước cộng sản chỉ có thể lụi tàn chứ không thể phát triển khi chưa có nền tảng kinh tế mạnh.[/B]
Một hệ quả của nền kinh tế yếu là sự suy đồi nhân văn và cuộc sống tinh thần của mọi người. Có một lần, chúng tôi hỏi một số người bạn đang thành danh và thành công trong nước rằng: “Tại sao các mẫu quảng cáo t́m việc trong nước hiện nay đều có ghi phần giới hạn tuổi, giới tính, và h́nh thể?”. Điều này gần như không được phép trong xă hội văn minh, trừ trường hợp công việc đ̣i hỏi những yêu cầu sức khỏe khắt khe. Chúng tôi có nói với họ rằng những điều này là không nên. V́ công ty cần người làm được việc chứ không phải mướn người vô để ngắm, để nh́n! Nhưng những người bạn của chúng tôi xem đấy là chuyện b́nh thường và c̣n bảo là chúng tôi đang t́m cách giải quyết những vấn đề “không tưởng”! Họ không hiểu rằng việc đưa phần tuổi, giới tính, h́nh thể lên mục quảng cáo tuyển dụng là một điều sỉ nhục đến nhân phẩm con người.
Ngoài ra, khi chúng tôi nói rằng “xă hội, công ty nên nâng đỡ những người khiếm khuyết về h́nh thể trong công việc” th́ một anh bạn của tác giả bảo rằng “mỗi hoàn cảnh mỗi khác”! Dẫu rằng tất cả họ đều được đào tạo từ A tới Z với tư tưởng đầy “nhân bản theo chủ nghĩa Marx” và tin tưởng nó là tốt đẹp nhất. Nhưng thật là đáng buồn v́ những ǵ họ được dạy, được nghe, những ǵ tốt đẹp nhất mà họ h́nh dung c̣n thua xa tiêu chuẩn của các xă hội văn minh lắm. Người ta đă nhân danh Marx để đưa học thuyết của ông vào đất nước chúng tôi. Nhưng, sau mấy chục năm trời thực hiện th́ kết quả là như thế đấy! Bạn sẽ bị loại khi đi xin việc chỉ v́ bạn đă quá bốn mươi lăm tuổi; v́ bạn không có ngoại h́nh đẹp và v́ bạn là nam hay nữ!"
Đinh Thanh Thanh
Nguon:
[url]http://dangcho.multiply.com/journal/item/3[/url]
