WikiLeaks công bố hàng ngàn bức điện mật của ngoại giao Mỹ về Việt Nam
[CENTER][B][COLOR="red"]Công điện mật về Việt Nam tại đây, WikiLeaks site:[/COLOR][/B]
[B][U][url]http://wikileaks.org/origin/244_0.html[/url][/U][/B][/CENTER]
(RFI) Vào hôm 25/08/2011, WikiLeaks đă công bố gần 3000 bức điện mật của ngành ngoại giao Mỹ liên quan đến Việt Nam mà họ đă thu thập được. Nội dung các bức điện này có thể được xem là một biên niên sử thu nhỏ và rất cục bộ về quan hệ Mỹ - Việt, trong đó quan hệ tay ba Hoa Kỳ, Trung Quốc và Việt Nam khá được chú ư trong những năm gần đây.
Một cách cụ thể, WikiLeaks đă công bố toàn văn các bức điện chủ yếu đánh đi từ Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội và Lănh sự quán Mỹ tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhưng cũng có thêm một số tài liệu từ nơi khác như Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Phnom Penh, ở Bắc Kinh hoặc lănh sự quán Mỹ ở Thành Đô (Trung Quốc)...
Trong số các tài liệu được WikiLeaks công bố lần này, bức điện xưa nhất được viết vào ngày 25/04/2000, do Sứ quán My ở Hà Nội gởi đi nói về chuyến đi thăm Nam Định của đại sứ Mỹ thời ấy. C̣n bức điện gần đây nhất được soạn thảo ngày 26/02/2010, đề cập đến 2 trường hợp người bị nhiễm virus cúm gia cầm.
Từ năm ngoái, khi WikiLeaks bắt đầu tiết lộ các bức điện mật của ngành ngoại giao Mỹ, mới chỉ có một vài bức có liên quan đến Việt Nam, chẳng hạn như công điện ngày 10/09/2009 - bàn về những người có thể được Đại hội Đảng Cộng sản đầu năm 2011 bầu lên lănh đạo Việt Nam - hay tài liệu gởi về Bộ ngoại giao Mỹ ngày 20/01/2010 giải thích v́ sao phái bộ Hoa Kỳ tại Việt Nam cho rằng không nên xếp Việt Nam trở lại danh sách đen của các nước vi phạm quyền tự do tôn giáo CPC.
Lần này là cả ngàn bức điện được công bố, liệt kê trong tổng cộng 55 trang, mỗi trang gồm 50 tài liệu. Nội dung rất đa dạng, đề cập đến mọi vấn đề, từ kinh tế, xă hội, cho đến ngoại giao, nhân quyền hay quan hệ Việt - Mỹ. Nhiều sự kiện nóng bỏng đă được tường tŕnh và phân tích, như chiến dịch xua đuổi các tăng ni Làng Hồng thuộc Tu viện Bát Nhă ở Lâm Đồng năm 2009, hay việc ban hành nghị định 97, cũng vào năm 2009, tiến tới vụ Viện Nghiên cứu Phát triển IDS mà Tiến sĩ Nguyễn Quang A làm chủ tịch phải tự giải tán.
Quan hệ tay ba Việt Nam, Trung Quốc, và Hoa Kỳ lẽ dĩ nhiên đă được các nhà ngoại giao Mỹ tại hiện trường nêu bật trong các bức điện gởi về nước với mục tiêu góp ư cho chính sách mà Washington cần thúc đẩy với Hà Nội.
Trong bức điện gởi về Mỹ ngày 05/01/2010 chẳng hạn, nhằm cung cấp thông tin về quan điểm của Việt Nam đối với Hoa Kỳ, chuẩn bị cho chuyến đi thăm của một phái đoàn Quốc hội Mỹ do Thượng Nghị Sĩ Bond dẫn đầu, nguyên đại sứ Mỹ Michalak đă nhận định rằng Trung Quốc và Hoa Kỳ là ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.
Theo bức điện này, Trung Quốc vẫn là mối quan ngại chiến lược trọng yếu của Việt Nam. Hà Nội nhận thức rất rơ thế mất cân bằng quyền lực của ḿnh so với Bắc Kinh và luôn cảnh giác tránh làm mích ḷng nước láng giềng. Việt Nam, theo bức điện, cũng không hề ảo tưởng rằng bằng cách nào đó, có thể dùng Hoa Kỳ, Nga, hay Nhật Bản để "cân bằng" với Trung Quốc.
Ngoài ra, cũng theo bức điện, Đảng Cộng sản Việt Nam không thể để cho dư luận trong nước trực diện chống lại Trung Quốc v́ sợ rằng nếu thả lỏng cho tinh thần dân tộc được thể hiện, sau khi chĩa mũi dùi vào Trung Quốc, xu hướng dân tộc này có thể dễ dàng quay trở lại công kích chính bản thân Đảng.
Chính v́ thế mà Việt Nam t́m cách duy tŕ một mối quan hệ thân hữu và ổn định nhất có thể được với Trung Quốc, nhưng đồng thời thận trọng bồi dưỡng các quan hệ song phương đa dạng, lồng các quan hệ này vào trong một khuôn khổ đa phương. Trong bối cảnh đó, theo cựu đại sứ Mỹ tại Việt Nam, quan hệ song phương Việt Nam Hoa Kỳ có vị trí rất tốt, cho dù Việt Nam vẫn thận trọng không muốn thúc đẩy hợp tác với Mỹ đi quá xa, quá nhanh, sao cho khỏi đối kháng Trung Quốc.
Căng thẳng gần đây tại Biển Đông cũng được ông Michalak phân tích. Theo ông, tâm lư nghi kỵ Trung Quốc vẫn nằm sâu trong tâm khảm của người Việt Nam, được hận thù lịch sử và thái độ uất ức do tranh chấp lănh thổ tại Biển Đông nuôi dưỡng.
Theo bức điện, Việt Nam đă rất chú ư tới sự kiện Trung Quốc quấy rối tàu Impeccable của Mỹ vào tháng 03/2009, và có thể là điều đó đă khiến cho Bộ Quốc pḥng Việt Nam quyết định bay ra thăm tàu sân bay Stennis. Ngoài ra, buổi điều trần về Biển Đông do Thượng nghị sĩ Jim Webb tổ chức hồi mùa hè cũng được Việt Nam tiếp nhận tích cực.
Cựu đại sứ Mỹ đă nhắc lại chính sách xuyên suốt của Mỹ là giữ trung lập trong cuộc tranh chấp chủ quyền pháp lư giữa các nước ở Biển Đông, nhưng rất quan tâm đến việc duy tŕ quyền tự do hàng hải, cũng như khả năng tiến hành các hoạt động hợp pháp của tàu hải quân Hoa Kỳ trong vùng.
'Đảng cần cải cách căn bản'
(BBC, 26 tháng 8, 2011) [B]Tài liệu Wikileaks mới tung ra cho thấy có quan chức cao cấp ở Việt Nam tỏ ra "thất vọng" trước sự tŕ trệ của Đảng Cộng sản trong tiến trình cải tổ ở Việt Nam.[/B]
[img]http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2011/08/26/110826143949_vo_viet_thanh_304x171_vovietthanh_nocredit.jpg[/img]
[SIZE="1"]Ông Võ Viết Thanh (phải) đón Tổng thống Bill Clinton trong chuyến thăm đến Thành phố Hồ Chí Minh năm 2000[/SIZE]
Ông Vơ Viết Thanh, cựu Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh được trích lời nói với quan chức ngoại giao Hoa Kỳ hồi năm 2005 rằng Đảng Cộng sản cần 'cải cách căn bản' để chống tham nhũng, chấm dứt nạn 'Con ông cháu cha' và thúc đẩy phát triển kinh tế.
Trong điện tín được tổng hợp từ Lănh sự quán Hoa Kỳ ở thành phố Hồ Chí Minh hôm 20/4/2005, ông Thanh cũng được dẫn lời thừa nhận rằng Đảng Cộng sản cần mở rộng quyền bỏ phiếu của người dân để họ có thể bầu những vị trí cao cấp nhất của Đảng và Chính phủ.
Ông Thanh, người cũng từng là Thứ trưởng Công an, nói Đảng Cộng sản "cần học cách tiếp nhận nhiều chỉ trích hơn nhiều so với hiện nay".
Bản thân ông thuộc lứa cách mạng từ thời trước 1975 và được phong anh hùng các lực lượng vũ trang của tỉnh Bến Tre từ thời chống Mỹ.
Vào thời điểm được trích lời năm 2005 ông cho hay đang nghiên cứu một đề nghị để định nghĩa lại về mặt pháp lư thế nào là bất đồng chính kiến và các "phần tử phản động" nhằm cho người dân có thêm không gian để có những chỉ trích có tính xây dựng đối với chính quyền.
Tuy nhiên, BBC không thể kiểm chứng được những điều này cũng như diễn tiến nếu có của việc 'nghiên cứu' đó, vốn chỉ được nêu ra trong điện tín Wikileaks lấy được từ phía ngoại giao Hoa Kỳ.
[B]'Thân Trung Quốc'[/B]
Trong điện tín được tổng hợp từ Lănh sự quán Hoa Kỳ ở thành phố Hồ Chí Minh hôm 20/4/2005, ông Thanh cũng được dẫn lời thừa nhận rằng Đảng Cộng sản cần mở rộng quyền bỏ phiếu của người dân để họ có thể bầu những vị trí cao cấp nhất của Đảng và Chính phủ.
Lănh sự quán Hoa Kỳ nói ông Thanh thể hiện những ư kiến của ông trong cuộc gặp với Tổng Lănh sự Hoa Kỳ hôm 18/4/2005.
Trước đó, phía Hoa Kỳ nói, ông Thanh đă gặp lănh sự quán hai lần hồi tháng 11/2004 và 1/2005.
Các quan chức lănh sự nhận định ông Thanh là 'đệ tử' của cố Thủ tướng Vơ Văn Kiệt và là người thiên về cải cách kinh tế và xă hội trong Đảng Cộng sản.
[img]http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2011/08/26/110826144314_vo_viet_thanh_304x171_vovietthanh_nocredit.jpg[/img]
[SIZE="1"]Ông Võ Viết Thanh (mặc thường phục) hiện đã nghỉ hưu là bậc cha chú của các nhân vật an ninh sau này như Đại tướng Lê Hồng Anh (đứng bên trái ông)[/SIZE]
Ông Thanh nói đa số các quan chức cao cấp của Đảng Cộng sản đều thấy có những điểm chung về lợi ích với Hoa Kỳ về dài hạn và muốn có đối thoại chiến lược hơn do lo ngại về sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.
Tuy nhiên, ông nói rằng những nhân vật "thân Trung Quốc" và khối lư luận tư tưởng trong Đảng (Party ideologues) chống lại xu thế này.
Trong cuộc gặp hôm 18/4/2005, khi ông Thanh vừa có chuyến thăm Tây Nguyên trở về, ông nói chính phủ Việt Nam cũng đang phải giải quyết t́nh trạng các quan chức cấp tỉnh ngăn cản việc thực hiện hướng đi mới của Hà Nội trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế, tôn giáo và xă hội.
Có vẻ như nhận xét của cơ quan ngoại giao Mỹ về quan điểm của ông Võ Viết Thanh phù hợp với các phân tích về điều một số nhà quan sát gọi là "phái cải cách theo con đường Võ Văn Kiệt".
Sau 1975, khi làm lãnh đạo Đảng tại TPHCM, ông Võ Văn Kiệt là nhân vật có tư duy cởi mở trong mối quan hệ với những trí thức thuộc chế độ cũ cũng như cố gắng kết nối trở lại trong quan hệ với nước cựu thù Hoa Kỳ.
Cùng thuộc phái Nam Bộ Kháng chiến với ông Kiệt, điều dễ hiểu là ông Thanh chịu ảnh hưởng của nhân vật từng được cho là "kiến trúc sư" của cuộc cải cách mang tên Đổi Mới tại miền Nam và sau là của cả nước.
Ông Võ Viết Thanh, cựu ủy viên Trung ương Đảng và là một nhân vật chủ chốt trong Thành Ủy đầy quyền lực tại Sài Gòn từ 1986 đến 1991, giai đoạn thành phố này đi đầu tàu trong cải cách ở Việt Nam.
Nay đã nghỉ hưu nhưng hồi 2006, ông được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thay mặt Nhà nước tặng Huân chương Độc lập hạng nhì.
Hàng trăm tài liệu về Việt Nam đă được trang Wikileaks đưa ra trong ngày 25/8/2011 ghi nhận các quan sát của giới ngoại giao Mỹ tại Hà Nội và TPHCM về chính trường Việt Nam.
Nhiều chủ đề trong số này thực ra đã được dư luận trong và ngoài nước của người Việt biết đến và bàn thảo không công khai từ lâu nhưng đây là lần đầu tiên các bình luận được hệ thống hóa đầy đủ theo cách của ngành ngoại giao Hoa Kỳ.
Nhiều đánh giá có thể chỉ còn giá trị lịch sử hơn là thời sự nhưng các tài liệu này cũng cho thấy Hoa Kỳ theo dõi rất sát các xu hướng trong và ngoài hệ thống chính trị Việt Nam, và đánh giá rõ tính cách, quan điểm của các nhân vật liên quan vào từng giai đoạn.
BBC sẽ tiếp tục đưa tới quư vị những tin tức từ các tài liệu này trong những ngày tới đây.
Wikileaks: Nhà nước chặn thông tin, bịa tin tức, tham nhũng
[B]WESTMINSTER (NV) [/B]-[I][COLOR="#4169e1"] Trong vụ xử án các ông Trần Huỳnh Duy Thức và Lê Công Định, báo chí của công an và quân đội nhà nước Việt Nam đă bịa đặt lời nói đặt vào miệng hai ông này. Đó là một trong những điều nhân viên ngoại giao Mỹ tại Việt Nam báo cáo lại cho Bộ Ngoại Giao ở Washington D.C.[/COLOR][/I]
[CENTER][IMG]http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/articlefiles/136167-VN_Wiki-Cha-Ly-400.jpg[/IMG]
[SIZE="2"][COLOR="#4169e1"]Công điện tường tŕnh chuyến thăm của Đại Sứ Michalak tới Linh Mục Nguyễn Văn Lư trong tù. (H́nh: Người Việt)[/COLOR][/SIZE][/CENTER]
Bản tường tŕnh của tổng lănh sự Kenneth Fairfax là một trong hàng ngàn tài liệu được Wikileaks công bố trong hai hôm 25 và 26 tháng 8. Những tài liệu này bao gồm hàng trăm đề tài khác nhau, chính trị, kinh tế, giáo dục, môi trường, liên quan đến rất nhiều nhân vật quen thuộc trong và ngoài chính quyền, từ Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng tới Linh Mục Nguyễn Văn Lư, từ những chuyện trực tiếp liên quan nước Mỹ, tới chuyện nước khác, như Trung Quốc, nước Anh, đài BBC.
Hầu hết những công điện này đều thuộc dạng không bảo mật - “unclassified”. Chúng cũng có những độ dài khác nhau. Có những công điện chỉ 2 đoạn, như công điện ngày 21 tháng 10, 2009, loan báo Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh hạt nhân; hay như công điện ngày 8 tháng 9, 2009, về blogger Người Buôn Gió và nhà báo Đoan Trang được thả, và blogger Mẹ Nấm vẫn c̣n bị giam, liên quan tới việc in áo chống Trung Quốc.
Đây là lần đầu tiên Wikileaks công bố một con số lớn các công điện của ngành ngoại giao Mỹ về đề tài Việt Nam. Wikileaks bắt đầu công bố công điện ngoại giao của Mỹ năm 2010, và trước ngày 25 tháng 8, chỉ mới có một ít công điện liên quan đến Việt Nam được công bố.
[B]Tự do tôn giáo[/B]
Nhiều công điện liên quan đến đề tài nhân quyền được công bố lần này. Trong số này có công điện về chuyến đi của Đại Sứ Michalak và viên tham tán chính trị thăm Linh Mục Nguyễn Văn Lư trong tù đề ngày 16 tháng 10, 2009. Theo báo cáo này, được gởi về Bộ Ngoại Giao tại Washington D.C., ṭa đại sứ yêu cầu được gặp Linh Mục Lư từ cuối tháng 8, khi được tin Linh Mục Lư bị tai biến mạch máu năo, nhưng tới 14 tháng 10 mới được tới thăm.
Công điện này viết, “Cha Lư phát biểu rằng điều quan trọng là chính quyền và những nhà bất đồng chính kiến cần hiểu quan điểm của nhau... Ông Lư cám ơn chính phủ và Quốc Hội (Mỹ) đă đưa trường hợp của ông ra nói chuyện với chính quyền Việt Nam, nhưng ông tiên đoán ông sẽ phải ở tù tới măn hạn v́ ông sẽ không bao giờ ‘cải tạo’ tư tưởng của ḿnh.” Viên chức nhà tù và truyền thông nhà nước có mặt suốt chuyến đi thăm, và sau đó Đại Sứ Michalak có trả lời phỏng vấn và yêu cầu chính quyền Việt Nam thả Linh Mục Lư ra.
Trong một công điện đề ngày 29 tháng 12, 2009 chuẩn bị cho một chuyến viếng thăm của một phái đoàn Quốc Hội, ṭa đại sứ tại Hà Nội viết rằng mối quan hệ kinh tế giữa hai nước ngày càng phát triển, nhưng về nhân quyền th́ hai bên vẫn c̣n bất đồng. Công điện này nhận xét: “Việt Nam đă đạt tiến bộ nhiều trong tự do tôn giáo, nhưng t́nh trạng tự do chính trị và tự do báo chí lại càng ngày càng tệ, v́ đảng đàn áp người bất đồng, chuẩn bị cho đại hội đảng tháng 1 năm 2011.”
Một trong những điều đoàn ngoại giao Mỹ tại Việt Nam cho rằng đă cải thiện về tự do tôn giáo, là về Phật Giáo Ḥa Hảo. Một báo cáo từ tổng lănh sự quán tại Sài G̣n đề ngày 24 tháng 2, 2010, cho rằng Phật Giáo Ḥa Hảo nay đang được tạo điều kiện để thờ phượng công khai và ôn ḥa. Trường hợp cụ Lê Quang Liêm, Phật Giáo Ḥa Hảo Thuần Túy, bị báo cáo này cho là ngoại lệ của một nhóm ít người.
Trong một công điện khác, đề ngày 12 tháng 5, 2009, ṭa tổng lănh sự tại Sài G̣n báo cáo t́nh trạng công an gia tăng hạch sách Luật Sư Lê Trần Luật, trong đó có cả hành động tịch thu máy điện toán và hồ sơ từ trong văn pḥng của ông. Công an cũng áp lực Luật Sư Luật “ngưng hoạt động và ‘cải chính’ dư luận bằng cách công khai nói ông đă hiểu nhầm chính sách của nhà nước”. Ông bị cấm tham gia vụ xử dân oan Công Giáo Thái Hà, và những người cộng sự với ông được khuyến khích tố cáo ông gian lận. Tới ngày 25 tháng 3, chính quyền đóng cửa văn pḥng luật của ông. “Hiện nay ông không có việc làm và bị công an theo dơi thường xuyên,” bản báo cáo viết.
Trong một bức thư gửi Thượng Tướng Nguyễn Văn Hưởng, thứ trưởng Bộ Công An, Đại Sứ Michalak nêu trường hợp Luật Sư Lê Trần Luật bị chặn không được ra Hà Nội bào chữa cho 8 dân oan Thái Hà bị truy tố, và viết: “Hoa Kỳ tin rằng việc gia tăng bảo vệ nhân quyền, kể cả quyền được xét xử công bằng, là quyền lợi của nước Việt Nam và về lâu về dài sẽ làm nước này mạnh hơn.”
[B]Tự do Internet[/B]
Các công điện được Wikileaks công bố cũng cho thấy ngoại giao đoàn Hoa Kỳ quan tâm đến vấn đề tự do Internet. Một công điện đề ngày 23 tháng 2, 2010, từ Hà Nội nêu trường hợp trang web của ban Việt ngữ đài BBC của Anh bị chặn tại Việt Nam. Công điện này nói “Ngày càng nhiều bằng chứng, tuy chưa hoàn toàn thuyết phục, là truy cập trang web tiếng Việt đài BBC ngày càng khó.” Công điện này trích dẫn lời tham tán chính trị Anh là sau Tết 2010, có bằng chứng các dịch vụ Internet của nhà nước bắt đầu chặn trang web của BBC.
Một công điện khác, đề ngày 27 tháng 1, 2010, được gởi từ ṭa đại sứ ở Hà Nội đến Washington D.C. và đồng thời gởi thêm cho một loạt các ṭa đại sứ và lănh sự khác trong khu vực: Bắc Kinh, Bangkok, Thành Đô (Trung Quốc), Thượng Hải, Singapore, Quảng Châu, Sài G̣n, Đài Bắc, Jakarta, Kuala Lumpur, Phnom Penh, Sơn Dương (Trung Quốc), Seoul, Vientiane.
[CENTER][IMG]http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/articlefiles/136167-VN_Wiki-Ken_Fairfax_2011-400.jpg[/IMG]
[SIZE="2"][COLOR="#4169e1"]Cựu tổng lănh sự Kenneth Fairfax, nay là đại sứ ở Kazakhstan, là người tiết lộ sự thật trong phiên ṭa xử các ông Trần Huỳnh Duy Thức, Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung, Lê Thăng Long. (H́nh: saintx.com)[/COLOR][/SIZE][/CENTER]
Công điện này tường thuật một buổi sinh hoạt giữa tham tán chính trị ṭa đại sứ, với một nhóm thanh niên sinh viên Việt Nam, ở Trung Tâm Hoa Kỳ, Hà Nội. Những thanh niên này khoảng 40 người, có độ tuổi từ 20 tới 30.
Trong cuộc gặp gỡ này, các thanh niên sinh viên này được cho xem trích đoạn diễn văn của Ngoại Trưởng Hillary Clinton đọc tại Washington D.C. ủng hộ tự do Internet, trong đó có cả những đoạn chỉ trích hành vi kiểm duyệt và ngăn chặn Internet tại Việt Nam.
Sau khi nói chuyện để giúp những thanh niên này dễ dàng cởi mở và thảo luận đề tài vốn nhạy cảm, viên tham tán chính trị bắt đầu hỏi về việc Việt Nam kiểm duyệt internet. Buổi gặp gỡ cho thấy những thanh niên này không phải tất cả đều đ̣i hỏi được tự do Internet hoàn toàn. Có những người đồng ư là phải có sự kiểm duyệt và ngăn chặn nào đó đối với mạng Internet.
Một chi tiết được đưa ra là việc Việt Nam chặn trang mạng Facebook. Một số thanh niên cho rằng không có bị chặn mà chỉ là trục trặc kỹ thuật. Tuy nhiên, tất cả đều bất b́nh với việc khó vào Facebook và cho biết họ có cách trèo tường lửa. Hầu hết đều nói họ sẽ không bỏ Facebook để dùng trang mạng xă hội zing.com của nhà nước Việt Nam. “Nhiều em cười chuyện này,” bản báo cáo viết.
Khi được hỏi thẳng là những ǵ nên được cho phép hoặc bị cấm, nhiều thanh niên cho rằng việc ngăn chặn các trang web chính trị chỉ trích nhà nước và những trang web khiêu dâm là việc làm chấp nhận được. Nhưng khi hỏi cụ thể hơn về từng trang web, từng trang blog, họ không đồng ư là cần chặn. Khi viên tham tán chính trị so sánh với chính sách của Trung Quốc, thường xuyên ngăn chặn Facebook, Youtube, Twitter và báo New York Times, các thanh niên này bất đồng.
Đến lúc được cho biết về trường hợp Bác Sĩ Phạm Hồng Sơn, bị bỏ tù từ năm 2002 tới 2006 v́ dịch tài liệu trên trang web ṭa đại sứ, hầu hết thanh niên trong buổi gặp gỡ này nói họ chưa hề nghe nói tới Bác Sĩ Phạm Hồng Sơn “và tỏ vẻ không tin ông lại bị tù v́ việc làm này”.
Kết thúc buổi gặp gỡ, viên Tham tán Thông tin-Văn hóa nhắc nhở những thanh niên này là buổi sinh hoạt đă qua chính là một h́nh thức thực thi quyền tự do ngôn luận. Bản báo cáo nhận xét thêm rằng mặc dù những thanh niên này có nhiều ư kiến khác nhau, nhưng tất cả đều dựa vào Internet “để giữ liên lạc với thế giới bên ngoài”.
( c̣n tiếp )
