Thu Cảm

Thu Cảm

- Bài I: Bài thơ “Thu Cảm”, thất ngôn bát cú, luật trắc; là bài “thơ thuận nghịch đọc”. Đọc xuôi từ trên xuống.

“Thu Cảm”, sớm khuya mê mải trông!
Lá vàng say đắm, ngẫm nghiền lòng?!
Ngưu nhung nhớ Chức, luôn hò hẹn
Quạ dựng xây cầu, mãi ước mong!
Đau đớn giống nòi, than thở sống!
Thiết tha non nước giữ gìn phòng!
Thâu đêm trăng sáng, sao mơ mộng?!
Dâu bể, sắc thu nhuộm núi sông?!

- Bài II: Bỏ 2 chữ đầu mỗi câu của bài thơ “Thu Cảm” (bài I), thành bài thơ ngũ ngôn, luật bằng. Đọc xuôi.

Sớm khuya mê mải trông!
Say đắm ngẫm nghiền lòng?!
Nhớ Chức, luôn hò hẹn
Xây cầu, mãi ước mong!
Giống nòi, than thở sống!
Non nước giữ gìn phòng!
Trăng sáng, sao mơ mộng?!
Sắc thu nhuộm núi sông?!

- Bài III: Bỏ 3 chữ đầu mỗi câu của bài thơ “Thu Cảm” (bài I), thành bài thơ mỗi câu 4 chữ.

Khuya mê mải trông!
Đắm, ngẫm nghiền lòng?!
Chức, luôn hò hẹn
Cầu, mãi ước mong!
Nòi, than thở sống!
Nước giữ gìn phòng!
Sáng, sao mơ mộng?!
Thu nhuộm núi sông?!

Cảm Thu

- Bài IV: Khi đọc ngược bài thơ “Thu Cảm” (bài I), từ dưới lên. Sẽ có bài thơ “Cảm Thu”, thất ngôn bát cú, luật trắc.

Sông núi nhuộm thu sắc, bể dâu?!
Mộng mơ sao, sáng trăng đêm thâu?!
Phòng gìn giữ, nước non tha thiết!
Sống thở than, nòi giống đớn đau!
Mong ước mãi, cầu xây dựng quạ
Hẹn hò luôn, Chức nhớ nhung Ngưu
Lòng nghiền ngẫm, đắm say vàng lá!
Trông mải mê, khuya sớm “Cảm Thu”!

- Bài V: Bỏ 2 chữ đầu mỗi câu của bài IV, bài thơ “Cảm Thu”, thành bài thơ ngũ ngôn, luật bằng.

Nhuộm thu sắc, bể dâu?!
Sao, sáng trăng đêm thâu?!
Giữ nước non tha thiết!
Than nòi giống đớn đau!
Mãi, cầu xây dựng quạ
Luôn, Chức nhớ nhung Ngưu
Ngẫm, đắm say vàng lá!
Mê khuya sớm “Cảm Thu”!

- Bài VI: Bỏ 3 chữ đầu mỗi câu của bài IV, bài thơ “Cảm Thu”, thành bài thơ mỗi câu 4 chữ.

Thu sắc, bể dâu?!
Sáng trăng đêm thâu!
Nước non tha thiết!
Nòi giống đớn đau!
Cầu xây dựng quạ
Chức nhớ nhung Ngưu
Đắm say vàng lá!
Khuya sớm “Cảm Thu”!

Nguyễn Lộc Yên

Bài "Thu Cảm" của bạn Nguyễn Lộc Yên rất hay. Phải có tâm hồn và sự sáng tạo mới có thể viết được như vậy. Bài gợi cho chúng ta nhớ đến một khung trời xa xăm nào đó trong tâm tưởng, một thế giới chúng ta đã từng trãi qua trong quá khứ nhưng nay chỉ còn ẩn hiện loáng thoáng nhập nhằng cùng sự xô bồ của thế giới hiện đại.
Cách chiết tự của bài thơ làm tôi nhớ lại trước đây có đọc một bài thơ của Hà Tiên Cô, nay xin trích lại để các bạn đọc cùng thưởng thức.
Đây là bài chiết tự của một vị thần tiên trong Bát Tiên. Chúng ta có thể so sánh với bài chiết tự của bạn Nguyễn Lộc Yên để cùng thấy cái hay của nghệ thuật chiết tự thơ. Chiết tự và đảo ngữ không phải là một việc dễ làm. Vì khi [COLOR="#FF0000"]câu văn được nghịch đảo[/COLOR] thì vẫn phải thoả mãn vần và có nghĩa trong chính câu đó, đồng thời phải gieo đúng vần cùng câu nghịch đảo ở trên và câu nghịch đảo ở dưới, và tương ứng với nội dung của toàn bài.

[COLOR="#FF0000"][B]MỘT BIẾN THÀNH CHÍN BÀI THI VÔ VI THẬP LỤC TỰ THÀNH TỨ TUYỆT VÀ TỔNG HỢP NGHỊCH CHUYỂN[/B][/COLOR]

Đức Hà Tiên Cô trong lần giáng cơ tại Châu Minh ngày 29–6 Nhâm Thìn (1952) đã ban cho một bài Thi Vô Vi có thể nói là “độc nhứt vô nhị” còn ghi trong quyển Tiên Thiên Thánh Huấn Giáo Hóa Nữ Nhi, trang 42. Bài thi từ mười sáu chữ biến hóa thành 4 cặp thuận nghịch: Tứ tuyệt, Ngũ ngôn, Tứ tự, Tam tinh.

ĐỨC HÀ TIÊN CÔ DẠY :

1. [COLOR="#006400"]VÔ VI THẬP LỤC TỰ, CHUYỂN THUẬN NGHỊCH[/COLOR]

Gian trần lắm khổ nỗi mơ màng,
Cuộc trái oan, hồn đọa lạc chốn trần gian.

2. [COLOR="#006400"]CHIẾT THUẬN TỨ TUYỆT[/COLOR]

Gian trần lắm khổ nỗi mơ màng,
Khổ nỗi mơ màng cuộc trái oan,
Màn cuộc trái oan hồn đọa lạc,
Oan hồn đọa lạc chốn trần gian.

3. [COLOR="#006400"]CHUYỂN NGHỊCH TỨ TUYỆT[/COLOR]

Gian trần chốn lạc đọa hồn oan,
Lạc đọa hồn oan trái cuộc màn,
Oan trái cuộc màng mơ nỗi khổ,
Màng mơ nỗi khổ lắm trần gian.

4. [COLOR="#006400"]CHIẾT RA NGŨ NGÔN TỪ BÀI TỨ TUYỆT SỐ 2 (CHUYỂN THUẬN)[/COLOR]

Lắm khổ nỗi mơ màng,
Mơ màng cuộc trái oan,
Trái oan hồn đọa lạc,
Đọa lạc chốn trần gian.

5. [COLOR="#006400"]CHIẾT RA NGŨ NGÔN TỪ BÀI CHUYỂN NGHỊCH TỨ TUYỆT SỐ 3[/COLOR]

Chốn lạc đọa hồn oan,
Hồn oan trái cuộc màng,
Cuộc màng mơ nỗi khổ,
Nỗi khổ lắm trần gian.

6. [COLOR="#006400"]CHIẾT RA TỨ TỰ TỪ BÀI TỨ TUYỆT SỐ 2[/COLOR]

Khổ nỗi mơ màng,
Màng cuộc trái oan,
Oan hồn đọa lạc,
Lạc chốn trần gian.

7. [COLOR="#006400"]CHIẾT RA TỨ TỰ TỪ BÀI CHUYỂN NGHỊCH TỨ TUYỆT SỐ 3[/COLOR]

Lạc đọa hồn oan,
Oan trái cuộc màng,
Màng mơ nỗi khổ,
Khổ lắm trần gian.

8. [COLOR="#006400"]CHIẾT RA TAM TINH TỪ BÀI SỐ 2 (CHUYỂN THUẬN)[/COLOR]

Nỗi mơ màng,
Cuộc trái oan,
Hồn đọa lạc,
Chốn trần gian.

9. [COLOR="#006400"]CHIẾT RA TAM TINH TỪ BÀI SỐ 3[/COLOR]

Đọa hồn oan,
Trái cuộc màng,
Mơ nỗi khổ,
Lắm trần gian.

Nguồn: [COLOR="#0000CD"]http://thegioihuyenbi.com/threads/than-tien-thi-dieu-but.2322/[/COLOR]

Vị thánh là cụ Phan đình Phùng, danh hiệu Tùng La.

Đây là bài Cụ cho về vấn đề cuộc đời là một sự vay trả:

[COLOR="#0000CD"]Vay trả cuộc đời thói đổi thay
Bể dâu riêng khóc hận vơi đầy
Tay khoanh há dễ ôm hờn tủi
Mặt ngoảnh đành cam chịu đắng cay
Hay dở biết nhìn khi phải tỉnh
Đảo điên trông thấy lúc cần say
Mày râu giữ trọn nguyền sông núi
Vay thỏa sức bằng đợi gió mây[/COLOR]

Cụ dạy bài thơ này thuộc về loại thuận nghịch đọc. [COLOR="#FF0000"]Đọc ngược cũng được[/COLOR].

[COLOR="#006400"]Mây gió đợi bằng sức thỏa vay
Núi sông nguyền trọn giữ râu mày
Say cần lúc thấy trông điên đảo
Tỉnh phải khi nhìn biết dở hay
Cay đắng chịu cam đành ngoảnh mặt
Tủi hờn ôm dễ há khoanh tay
Đầy vơi hận khóc riêng dâu bể
Thay đổi thói đời cuộc trả vay[/COLOR]

Nguyên nhân dẫn đến bài thơ này (và những bài thơ khác của cụ Phan Đình Phùng) được trình bày trong bài
[COLOR="#FF8C00"][B]Chuyện Cầu Cơ: Vị Thánh trại Nam Hà[/B][/COLOR]
[url]http://www.motgoctroi.com/StBaihay/Ccco_stbh.htm[/url]