Saigon thuở ấy ; chút chuyện ngày xưa....
..Căn nhà mà GN hiện đang trú ngụ, là một gian nhà gạch cổ, thấp lè tè, gần Ngă tư Sở.. nay cha mẹ dọn về đây ở.
vùng này giờ đây lại càng vắng vẻ.. phải đi một quăng xa mới đến chỗ đỗ của tàu điện hà đông.. tuy vậy mà Công an, trinh sát hằng ngày làm khó dễ.. đ̣i lên làm việc.. hết ban này đến sở kia.. dù là Pháp kiều.. thật chán nản.. nay th́ tuyên truyền, mai th́ vấn đề tạm trú.. mai th́ vấn đề ngoại kiều.. đủ kiều hành hạ.. Đôi bàn chân trẵng nơn nà khi đặt chân về nay đă đen thui.. nứt nẻ.. quầng áo trắng nay cũng đổi màu xỉn bẩn nhàu nát. Đấy c̣n là Việt kiều từ Pháp về đấy.. c̣n bàn dân.. đôi dép lốp bó chặt lấy đôi bàn chân sù x́ mốc thếch.. quần áo xốc xếch vá chằng vá đụp.. cái nón lá rách mướp.. hay cái nón cối .. xanh đen x́.. và mùi mồ hôi dân tộc bốc lên giữa buổi trưa nắng nóng..
Nhắc lại quá khứ, gia đ́nh của GN.. th́ thày làm ông lang c̣n bà th́ nội trợ lo cơm nước, được hai anh em, anh nhớn của GN đă mất lúc tuổi c̣n trẻ v́ sốt rét, thuốc sốt rét Phúc đ́nh hàng kèn uống đến ù cả tai.. chẳng nghe thấy ǵ mà chẳng có khỏi... Nhà có cửa hàng thuốc Bắc ở phố Thuốc Bắc.. ông lo bắt mạch cắt thuốc, khi bà rành th́ ra ngồi, đôi chân đẩy đưa thuyền tán thuốc bột.. ông th́ cái chầy cái cối..con dao cầu cắt thuốc cái bàn toán lạch xạch.. cô con gái rượu th́ cho đi học, chú Thám, y sĩ tây y, khuyên nên cho cháu học đến nơi đến chốn, cuộc sống êm trôi.. đến khi Nhật đảo chánh th́ gia đ́nh được nghe đến trí thức tiểu tư sản..
Rồi Cách mạng ào ào tràn tới.. thuốc tây khan hiếm.. thuốc bắc lên ngôi.. nhưng đa phần là thuốc phải mua từ Hong kong đem qua.. kiếm tiền cũng dễ dàng hơn.. hai ông bà cũng đă lo xa.. giấm dúi cất dấu để pḥng khi hoạn nạn.. và bom đạn.. khói lửa chẳng ai gọi mời mà chúng đă đến trên mảnh đất khiêm nhường.. Giáng Ngọc được cho đi học trường của các bà Sơ, Ste Rosaire.. đầu Phan huy Chú .. 1946. tiếng súng nổ rền trên đất Hà nội, gia đ́nh đóng cửa cho chặt ở trong nhà.. mất cả tháng.. Đến khi im tiếng súng, qua lỗ giao thông đục tường.. khi bắt đầu nghe có tiếng gọi nhau ơi ới.. th́ mới dám tḥ mặt ra đường .. để nh́n thấy cảnh hoang tàn của một thành phố sau cơn băo lửa.. rồi dần dần đi ra xa hơn.. ôi thành phố yêu quí của tôi ơi !! sao lại thế này.. Đường th́ đă đào ụ đả năm 46 rồi.. nay lại thêm cảnh đổ nát của những căn nhà, những cửa hàng buôn bán nay ngổn ngang gạch ngói và dui kèo nhà cháy dở.. đen đủi giơ lên khoe những gẫy đổ khẳng khiu.. những bức tường bong tróc dở dang vôi vữa.. sắc màu gạch đỏ au khoe ra trong ánh nắng..
Bom đạn đi qua, con người lại hói hả trở về căn nhà của ḿnh, chẳng có ai nghe theo lời kêu gọi " tiêu thổ.. trường kỳ kháng chiến "....ngay cả những kẻ mới tháng trước đeo băng tay đỏ.. đi vác loa kêu gọi này nọ nay cũng lầm lũi xách bị trở về.. Trở về đến nỗi Uỷ ban Kháng chiến phải dựng lên chuyện, ghép tội Việt gian đi tuyên truyền, ḍ la để phá Cách mạng.. và không biết có bao nhiêu người chết oan, không ngoài mục đích giết để làm gương cho những ai dám có ư nghĩ bỏ Cách mạng trở về tề...nhưng dân vẫn ùn ùn vai mang bị lết lê trở về vùng Tề..(1)
Tuy đổ vỡ, tan hoang là vậy mà chợ Đồng xuân cũng đă bắt đầu họp.. chờ hàng khoai cũng có người.. hàng Ngang, hàng Đào cũng cánh cửa hé mở.. ít tháng sau.. đèn điện lại le lói khu phố thị.. rồi nước máy bắt đầu chảy đều cả ngày.. mọi ngụi lại chung tay dọn dẹp thành phố.. an ninh được bảo vệ tối đa.. không c̣n nạn thổ phỉ cướp ngày.. Xe điện đuọc thay đầu máy bằng máy chạy dầu ma dút ( diesel).. lại nghiến đương i u.. Cảnh binh lại chim bay có bay ở mỗi ngả tư ngă năm..
Trường học mở cửa ( 1947-48).. bầy trẻ lại tung tăng đến trường, dấu vết chiến tranh từ từ tan loăng, thực phẩm từ tươi sống từ ngoại ô đổ vào thành phố... cuộc sống đă trở lại b́nh thường 1948...
GN trở lại trường,1949 thi đỗ TT2 lên Đại học.. cô gái con cụ Lang nay xin học ngành Văn chương ( Lettres). Đang học th́ có cuộc thi của Liên hiệp Pháp dành cho các cô cậu Tú qua Pháp học Đại Học.. trúng tuyển thế là hoa khôi phố thuốc Bắc lên đường du hoc.. lại ngay tại Paris.. bỏ lại cha mẹ ở lại phố Thuốc Bắc.. mà trong ḷng bứt rứt mong có ngày trở về ...
Trận chiến Đông dương lại bùng nổ.. nhưng giờ đây ra khỏi chu vi đồng bằng.. chẳng bao lâu đến Điện biên phủ.. rồi thất thủ.. đi đến Geneve ( 1954).. đất nước chia đôi hai miền Nam- Bắc. Ông bà lang nhất định ở lại.. các cụ nói rằng ;
có ǵ đâu ?? cũng là anh em nhà, máu mủ ruột thịt người Viet cả thôi.. nay độc lập.. tự do rồi..!!
Thế là các Cụ khăng khăng ở lại..
C̣n người ta, người khác th́ ùn ùn lo cho cuộc ra đi. Hà nội không nhốn nháo, nhưng Hà nội cứ như là con bệnh hấp hối..lẳng lặng.. bán đổ bán tháo lấy đồng tiền.. quang cảnh chợ trời .. mới đàu chỉ có chợ Chùa Vua, chợ này xuất phát từ thời Cách mạng mùa Thu.. nay th́ nào chợ hàng Khoai, Cột đồng hồ lại đến chợ hàng Kèn.. đủ mặt hàng từ sập gụ tủ chè đến nồi niêu xoong chảo.. không c̣n thiếu bất cứ thứ ǵ có thể đem ra bày bán,, đắt rẻ không cần biết, miễn làm sao thu gọn được chút nào hay chút ấy... Các Cụ hoang mang.. thế nhưng bỏ của lại th́ tiếc, mà chỉ c̣n hai thân già.. có lẽ chẳng ai làm ǵ hại đến thân mà phải lo... Chuyến tàu chót đi qua..
Tại sao dân chúng bỏ Hà nội, miền Bắc ra đi. một bên th́ bảo rằng do Mỹ với Việt gian tuyên truyền, xuyên tạc, nói xấu.. reo tiếng ác.. bất nhân cho Cách mạng.. c̣n bên kia th́; những ai đi tản cư ra hậu phương đều nh́n thấy cái dă man.. tàn khốc.. miệng lưỡi của Cách mạng, vu khống, đe doạ đến mạng sống con người của Cách mạng, của Kháng chiến tiêu thổ.. trường kỳ (2)
GN ở bên Pháp chỉ nhận được lá thơ chót đè ngày tháng 6-1954.. rồi biệt tin cho đến 1958 mới có thơ của ông bà lang gởi qua tay người bạn Phúc kiến khi họ qua Hong Kong.. rồi im lặng.. và GN lo cho cha mẹ đă khăn gói trở về..
Bây giờ đứng trước t́nh cảnh dở khóc dở cười.. những cái hay dở trong Sciences Politique lại có dịp đem ra thực dụng.. một ḿnh đứng trong sân nhà vắng vẻ.. ngửa mặt lên nh́n những ánh sao đêm.. tôi phải làm ǵ.??. làm thế nào ?? để đ̣i lại cái hồn nhiên của quê tôi..! c̣n tiếp......GN
Saigon thuở ấy ; đời sống sau bức màn tre.....
tt... trở về VN cuối hè 1959.. tưởng rằng có thể xin đi dạy hoc.. hay làm việc văn hoá cho Giáo dục chứ đâu có ngờ .. T́m về ở nhà với cha mẹ.. đời sống hai ông bà già lăo nay thu gọn trong căn nhà.. cũng lại vẫn con dao cầu.. cái thuyền tán., nhưng nay th́ quay sang thuốc Nam.. hoa lá cỏ cây.. nay con gái duy nhất trở về.. sống chung trong căn nhà tối om.. tồi tàn, nằm trên cái giường tây lót chiếu.. cái màn th́ vá chằng chịt.. và ngay đến đôi guốc mộc cũng cùn gần hết gót.. Tối đến điện đèn không có.. hai ngọn đèn hoa kỳ.. như hai con đom đóm đêm mùa hè gọi là cho có chút ánh sáng soi đường.. mà cứ chiều đến hết tổ dân phố.. đến tổ phụ nữ.. gọi ra sinh hoạt cùng với mọi người.. coi như nhà nước dùng nhân dân kiểm soát nhân dân từ lúc mở mắt sáng ra cho đến khuya đi ngủ...
Ra đường th́ dân nh́n theo dơi.. chỉ chỏ..hết đánh Tư sản (tạch tạch sè), lại đến đi kinh tế mới cho biết mùi lao động.. lại thêm vụ Nhân văn giai phẩm.. càng tăng thêm soi mói ŕnh ṃ !! Vắt tay lên trán để ru giấc ngủ mà ngủ không được rồi h́nh ảnh cuộc đổi đời.. nào thảm cảnh của chị Thịnh đến cảnh dành giật tài sản của dân bó Hà nội đi di cư.. rồi lại cảnh chia chác những căn nhà chiếm ngự.. tất cả .. tất cả như một chuyện phim hư ảo mặc t́nh tưởng tượng.. mà tự vẽ ra trong suy nghĩ.. Nh́n đến cha mẹ.. nay đành lặng thinh.. giả câm giả điếc.. sống cho qua ngày..
Đi lên TLS Pháp để xin chỉ dẫn th́ ngay cả TLS cũng không làm ǵ được hơn ngoài câu khuyên nhủ ; một là xin bỏ quốc tịch Pháp trở về quốc tịch VN.. hai là.. t́m đường ra đi mịt mù không thấy lối...
Suy nghĩ nát óc.. nói chuyện với cha mẹ.. hai cụ nhất định bảo phải đi đi.. ở lại đây chỉ có khổ thôi.. không những chỉ riêng cá nhân khổ... mà cả nhà cùng khổ v́ bị hành hạ đủ cách.. đủ từ vật chất.. bao tử đến cân năo.. rồi cùng ôm nhau mà chịu chết thôi !! nay th́ cả ba mạng sống.. đang sống trên mảnh đất Hà nội.. làm sao để có thể thoát ra được đây ?? cha mẹ th́ đă già.. làm sao mà một thân một ḿnh có thể cơng đi được.. c̣n bỏ lại.. th́ sao đảnh.. sao có thể làm được ?? Tài sản các Cụ giấu được đi vẫn c̣n nguyên vẹn.. mảnh đất trên Cầu Giấy vẫn cho mấy người trong họ chiếm cứ.. c̣n riêng hai vợ chồng già th́ lui về.. gọi là ở nhờ bà vú già nuôi GN khi xưa.. Thôi đành phải bất hiếu ra đi để ít ra c̣n giữ được chút ǵ ?.. một cuộc đánh đổi giữa sự sống c̣n và chữ hiếu; bổn phận làm con !!
Cá tính của cô gái xưa nay đanh đá, lại thêm mớ lư luận Âu Tây... đă làm cho GN dấn thân.. không c̣n sợ hăi.. chót lỡ về.. về để nh́n rơ mặt thật của những kẻ đang làm chủ mảnh đất văn hoá.. GN quyết tâm xuống đường.. cái ḍ t́m manh mối cũng dễ thôi.. hoà đồng qua cách ăn mặc.. và lời nói chợ búa.. ṛi làm quen được với các mối buôn bán hàng, nào hàng chợ.. nào hàng xách tay.. đeo bị.. nào hàng ở các hàng nước ... thật đúng câu chữ..
Tôn Đản; là chợ của vua quan..
Đồng Xuân là chợ của ; tham quan, nịnh thần..
Vỉa hè là chợ .. của nhân dân anh hùng !!
Sau những ngày lân la cùng đám chuyên chạy hàng chuyến.. buôn lậu.. GN bắt đầu t́m hiểu đến đường đi nước bước.. những nẻo đường hy vọng mai đây.. con đường đầu tiên là Hải Pḥng.. qua các chuyến ghe thuyền chạy đường biển.. đến Móng cái rồi đi ca nô qua Hong Kong.. con đường thứ hai là theo nhóm chuyên buôn hàng đen; thuốc phiện.. qua cửa ngơ Sầm Nưa.. đén Vientiane hay Luang Prabang- Lào..
Thời này th́ Lào là nước trung lập, dưới quyền Thủ tướng Souvana Phouma thân vơi Pháp, nhưng bên đối lâp thân với Hà nội là Souvana Nouvong.. cho nên cửa ngơ dễ đi lại.. ( thời kỳ này Air Viêtnam- của miền Nam) hàng tuần có chuyến bay đến Lào.. Bàn tính với cha mẹ..
GN quyết định ra đi, lại hạn tạm trú cũng gần hết.. Thế là nhanh, gọn.. vội t́m cách đi theo nhóm hàng chuyến qua ngả Sầm Nưa- Lào.. Chuyến đi mạo hiểm này thật gian truân, suốt chặng đường từ Hà nội ra đi bắt buộc phải theo hướng đi lên khu kinh tế mới rồi mới băng rừng lội xuống Sơn La.. đêm đi ngày nghỉ gần hai tuần lễ sau mới tới được Sầm Nưa.. cửa khẩu rộng răi.. vài ba tên dân quân đi lại.. khám xét giấy tờ qua loa.lấy lệ. tấm giấy Laisez- Passer của Lào nhàu nát hay nửa tờ gấy phép cho đi qua làm lao công cho bên Lào do Công an VN cấp.. mấy hàng nước.. dân nhẵn mặt.. cung cấp bán mua dễ dàng.. chẳng ai chú ư.. v́ làm khó th́ hết đường cung cấp hàng ngoại cho Hà nội...
Cuộc chu du quê cũ thôi đành đoạn tuyệt..
... đến Vientiane xin vào toà LS/Pháp.. tŕnh tấm Passport.. làm tờ khai.. hai tuần sau có điện xác nhận của Pháp.. Thế là có tấm vé đi máy bay trở về Pháp..
Đặt chân trở lại Orly- Paris- France th́ đă là sang tháng Decembre 1959.. nhạc Giáng sinh đă vang lừng trong các trung tâm buôn bán.. GN cứ như là người bị mê hoặc đến nỗi khi tŕnh giấy tờ nhập cảnh... đă phải " cấu véo " lên da ống tay xem ḿnh có biết đau.. cảm thấy đau hay là đang trong cơn mộng du mê dại !!! ra đi valises này túi xách kia.. nay trở về vỏn vẹn chỉ c̣n cái cặp da rách.. thân h́nh xơ xác.. chân bước đi siêu vẹo như một con ma đói năm Ất Dậu ( 1945).... tt............ GN
Saigon thuở ấy ; đường đi dù có khó................. .......... .
Gởi đến T.v Phi Long 51...
Chúng ta đă có ḷng tin, quyết tâm làm, kiên tŕ làm.. th́ chúng ta sẽ,và phải gặt được kết quả như trông đợi. Người xưa đă có câu ;
.... đường đi có khó; không phải v́ ngăn sông, cách núi..;
............ mà khó v́ ḷng người ngại núi e sông !!
T/v Pleiku gơ góp ư không ngoài mục đích nhắc nhở.. dù cho cũng đă có nhiều người viết gơ đến " thú đâu thương của hậu quả 30/4 cũng chỉ v́ muốn khích động tâm trạng của những ai, kẻ nào đă chót nhẹ dạ t́m cuộc vui cho bơ lúc đau thương đó là sai trái và không chịu nghĩ đến mai này..
Hăy quay về với hiện trạng của ngày hôm nay, v́ chúng ta c̣n đàn con, cháu chắt đang sống trên đất nước cưu mang. Chính đàn con cháu này cần được ông cha truyền lại những kư ức đau thương, có vậy đàn trẻ mới hiểu nổi được cái sự có mặt ngày hôm nay,... tại sao chúng đang sống trên đất nước cưu mang.....?
nmq và gia đ́nh đều chung sức góp ư.. đem những câu truyện thù hận, những cảnh đời bất nhân vô đạo ra nói truyện cùng bầy trẻ, rồi như chính những đau thương bất hạnh đó đă thúc đẩy( encourageously) khuyến khích bảo phải nói ra gơ ra tất cả những ǵ đă trải qua trong thời băo loạn., để mọi người ai chú tâm sẽ có dịp t́m hiểu., nhất là những ai đă chót có một lần " t́m sung sướng".. chợt nghĩ đến hậu quả của sự " chót làm "..sẽ di hài đến con cháu của chính đương sự..
Nhờ đó mà đàn trẻ hiểu đuợc cuộc sống ngày hôm nay mà chúng có được là nhờ các ông bà, cha mẹ đă hy sinh đánh đổi cuộc đời cho hai chữ TỰ DO..may mắn, đem chúng tới đuợc bến bờ, để chúng có ngày hôm nay, có được một tương lai sáng lạn, ngửng mặt lên, hănh diện làm một con người tốt cho đời.
Có như vậy chúng ta mới làm xong một phần nào trách nhiệm công dân đối với quê hương, cũng như đền đáp công ơn cho quốc gia đă cưu mang, nuôi nấng gia đ́nh của chúng ta. Bảo vệ được phần nào ṇi giống Lạc Hồng.
Trên mặt trận chiến tranh chính trị, tâm lư.. chúng ta phải kiên tŕ, gan ĺ, dai dẳng hơn Cộng sản th́ chúng ta mới đạt tới được kết quả trông đợi. Xin đừng buông lơi công cuộc " Chống Cộng sản " thành hay bại là do chúng ta chứ Cộng sản không thể cường điệu ép buộc, cám dỗ con người để cưỡi lên đầu dân Việt.
Mong rằng chúng ta giữ vững niềm tin, thành công phải đến với những ai có ḷng với dân tộc và đất nước
Ít gịng phân giải cùng quí Bạn.. nmq
Saigon thuở ấy ; t́nh người vẫn c̣n..
GN. tiếp theo....
... về được bên Pháp. Vội vàng báo tin ngay cho thày bu... con đă về tới nơi.. Lá thư được gởi từ Paris về Hanoi, thế nhưng phải qua đường ṿng Vientiane, qua tay mấy người bạn buôn hàng chuyến.. đến tay thày bu th́ cũng đă qua mùa xuân.. Thật là mửng rỡ khi đón nhận được tin của con gái, hai vợ chồng đèo nhau bằng chiếc xe thồ đi từ chùa Vua sang Ngă tư Sở để giao thơ.. rồi được ngồi nghe chuyện... đôi bên thổ lộ, và trong thơ cô con gái rượu cũng đă khoe qua về những người bạn nghèo tốt bụng..
Hai vợ chồng nghèo, căn nhà lá lụp sụp bên trong con ngơ sau chùa Vua, chồng th́ làm nghề thồ cho chiến trường Điện biên phủ, vợ th́ là toán hậu cần đi theo để lo cơm nước cho đoàn, khi chiến tranh chấm dứt trở về quê, không có nghề ngỗng chuyên môn,ruộng đất không có một tấc, không thuộc diện nhà nước hay làng xóm phải lo.. nay xe thồ chạy rong th́ kiếm may mắn lắm th́ đủ nuôi cho gia đ́nh bốn miệng ăn..
Thế là cả hai nhào ra tỉnh.. hộ khẩu không có.. đành lủi về xóm chùa Vua.. nơi đă có chợ trời từ thời thực dân bỏ chạy.. Rồi đói th́ đầu gối phải ḅ.. lân la t́m kế sách.. để rồi con đường tương lai lại là con đường buôn hàng chuyến đường dài.. cũng chẳng khác mấy với bom đạn.. cũng đuờng rừng leo đèo lội suối.. thế nhưng sau mỗi chuyến lại có đồng dư để nuôi con ăn học.. thằng Bơ là em 10 tuổi c̣n con Bí 14.. hai chị em Bí Bơ nhờ vây cũng được có đôi chút chữ nghĩa.. nhưng không có hộ khẩu, sống vương vất, tuỳ thân chỉ c̣n tấm giấy "dân công chiến trường".. chẳng c̣n ai nḥm ngó đăi ngộ bù cho những lúc gian lao tiếp tế súng đạn cho trận đánh nhau hay đem tải thương binh về trạm cứu thương,..
Từ đây hai vợ chồng và hai đứa con lại có người thân.. mà lại là ba ông bà già lăo.. thôi cũng là cái tốt cho đời bớt cô đơn lạnh lùng.. ít lâu sau, các cụ già đưa ra ư kiến... hay là anh chị và hai cháu về đây mà ở...
Bây giờ thành ông bà cụ nuôi.. hai vợ chồng thay nhau đi hàng chuyến.. hai đứa con nay về ở nhà với ba bóng già, cũng được việc.. bé Bơ nay thành thằng nhỏ, phụ việc với ông lăo.. làm nghề thày lang.. c̣n con Bơ nay phụ với bà cụ lo việc bếp nước trong nhà.. có già có trẻ cũng vui vui... cuộc sống êm trôi...
Có thêm sức người, cái sân đất bỏ hoang đằng sau nhà nay đă thành cái vườn rau.. những luống rau xanh.. những liếp mồng tơi.. và giàn mướp hương lủng lẳng đầy những quả đu đưa.. cũng có con gà bới đất nhặt sâu... và thu hoạch cũng đủ mua dầu thắp bốn ngọn đèn hoa kỳ... Hai đứa trẻ cũng ngoan, vợ chồng trẻ cũng biết điều, rồi chẳng may đưa tới.. chuyện là tranh mối làm ăn....
Hai vợ chồng nhà này biết điều nên cũng đă nhường bớt mối hàng thế nhưng, miệng có gang chăng nữa cũng không mạnh bằng có đồ chơi.. có quyền bắt bí.. v́ là mới đây trong bọn.. chẳng may lại kết thân nhầm với người nhà của bọn trinh sát... thế là chuyện xảy ra.. chuyến đi hàng bị lộ trên đất dù là đất Lào.. đưa đến cái chết cho anh chồng.. chị vợ được báo tin.. vội vàng đi sang Lào t́m cách đưa xác về.. đem về đến quê.. lo chôn cất xong chị lại lần ṃ đi để kiếm ăn.. ít lâu sau, bị bệnh sốt rét.. về ở nhà với các cụ.. thuốc men hết cách cứu chữa.. mà con bệnh nay chỉ c̣n thân xác gầy trơ xương, da vàng như nghệ... chờ chết.. rồi chị theo anh.. bỏ lại hai đứa con đứa 16 đứa 12.. chút tiền dành dụm nay bỏ ra ăn dần sao ?? nay trẻ thơ lại kiếm cách nuôi thân.. và nhanh gọn chỉ c̣n món nhà nghèo ngô khoai luộc bày ra trước cửa để bán cho người đi làm trong thành phố đi qua..
Cuộc sống êm trôi.. các cụ nay già lắm rồi, hai đứa trẻ nay thành như con cháu ruột mà c̣n hơn thế nữa.. chúng chăm lo, chúng hầu hạ ba cụ hết ḷng.. Thời gian trôi nhanh.. rồi giải phóng miền Nam.. rồi thống nhất Bắc Nam.. 1978 một lần nữa Giáng Ngọc lại trở về quê cũ qua đường Saigon rồi ra Hà nội..
Sống ở Saigon có mấy ngày thôi mà ngơ ngẩn v́ không hiểu nổi tại sao miền Nam lại để mất miền Nam !! nh́n những dinh thự nhừng dẫy hàng quán buôn bán.. dù nay có đóng cửa im ỉm.. tận tay cầm những vật dụng, những hàng hoá của miền Nam.. càng làm cho GN khó hiểu, không hiểu nổi !!.. dù cho cái ách, cái gông cùm của Cộng sản đă khoác lên cổ người dân trên khắp mọi nẻo đường.. những cửa hàng chất đốt, những tổ hợp.. những bảng treo đề hết uư ban này đến sở nọ đến trung tâm kia.. cái bảng treo th́ to.. bước vào đén trong th́ vài ông bà từ miền Bắc đi vào trước đă chiếm cứ.. nay đang chễm trệ, chân co lên ghế chân duỗi chắn lối.. tay cầm cái tăm xỉa răng lách tách.. rồi bi bô.. cái chị kia đi đâu ?? t́m ai..?? việc ǵ ?? khẩn trương ?? hay ǵ ǵ đó.. thật chán mớ đời khi đối diện với lũ nhanh chân đă vào Nam.. để vơ vét, chiếm đoạt.. giống như thời tiếp thu Hà nội chẳng có sai mà lại c̣n có nhiều sáng kiến.. nhiều đ̣n phép hơn xưa ?? v́ chính cái miệng của đám này ....
c̣n tiếp...... GN
Saigon thuở ấy ; t́nh tự gia đ́nh...
Các cháu đă đi học.. hai đứa bé cũng đă qua trường mẫu giáo.. một ḿnh đang tưới nước cho mấy chậu hồng nay đang đơm nụ sắp cho bông. Có tiếng người phía sau..
Mitche..
- giang ṿng tay.. give me a hug...
Đáp lại tôi cũng mở ṿng tay ôm lấy Mít và đặt nụ hôn nhẹ nhàng trên má.. Mitche dụi đầu tựa lên vai...
một lúc sau G. Ngọc đi vào... tôi nh́n thấy.. G Ngọc để một ngón tay lên môi ra dấu giữ yên lặng.. rồi Mitche rời ṿng tay ấm..
.. bonjour...
H́nh ảnh hai bóng già chia sẻ chút dư âm.. dưới ánh nắng sớm mai... đẹp lắm.. và chúng ḿnh đang cho nhau mỗi ngày.. đúng vậy.. chúng tôi chia sẻ với nhau tất cả những ǵ riêng tư mà không để đọng lại trong ḷng bất cứ chuyện ǵ.. Cuộc sống thật thanh nhàn..
G Ngọc cất tiếng hỏi chúng tôi về những ǵ tôi đă gơ lên màn h́nh..
Mitche..; chẳng lẽ quê hương của các anh chị đă lâm vào cảnh tượng như vậy thật hay sao ??
- Thật đó, cả một quá khứ.. nó ám ảnh theo suốt cho đến ngày hôm nay.. không biết đến bao giờ mới quên đi được.
- mà sao người dân Việt không đứng lên làm ra cho rơ ràng câu truyện ??
một câu hỏi khó trả lời.. tôi và G Ngọc mỉm cười mà như đang mếu.. sắc mặt chợt trùng xuống...
- Tôi xin lỗi đă chạm vào nỗi đau thương của các anh chị...
-... không đâu Mitche... đó là tội của chúng tôi.. chúng tôi nhu nhược quá..!!
Trong gia đ́nh, chúng tôi thường góp ư cho nhau trong các công việc, giúp đỡ nhau.. cho nên khi GN gơ bài lên mạng, GN cũng đă dịch qua .. kể lại cho hai người bạn da trắng nghe.. một bà dân Quebec, một bà dân Ontario.. thế nhưng hai bà ngạc nhiên là v́ sống chung các bà biết hết về chúng tôi và các bà đă nghĩ rằng.. với những con người như chúng tôi th́ sau những đau thương, mất mát.. chúng tôi sẽ đứng lên đ̣i lại những ǵ đă mất !!
Thế nhưng dân tộc tôi là vậy, một con én không thể đem lại một mùa xuân ! Giờ chỉ c̣n biết phơi bày ra cho mai sau ai muốn hiểu th́ đây sẵn có tài liệu lưu trữ.. hăy mở ra đọc mà thương cảm cho một thời tăm tối của quê Việt.
Kể từ thời nhà Nguyễn làm mất nước cho thực dân, miền Nam trở thành thuộc địa, c̣n miền Trung, miền Bắc th́ một cổ hai tṛng, vừa là bảo hộ vừa là dưới quyền cai trị của đám quan lại triều Nguyễn.. một cổ hai tṛng ! Daang nộp tài nguyên cho thực dân lại phải đóng góp qua tay thực dân để nuôi đám triều đ́nh nhà Nguyễn. Khổ lắm !!
Nhưng sau những ngày đầu, người dân đă t́m cách sống mà sông chung với thực dân lại rành rẽ.. dễ chịu bao nhiêu th́ đám quan lại hạ tầng người An nam lại hành hạ ḅn mót những ǵ mà dân chúng làm ra.. chưa kể đám quan ôn này tâng công, dâng báo kết quả cho triều đ́nh để triều đ́nh c̣n có cớ với thực dân.. tội nghiệp cho dân..
Cùng thời Nam kỳ chỉ có một đường làm thuộc địa.. dễ chịu hơn và phát triển nhanh hơn..
cháu bé Alice lẫm chẫm đi vô.. thấy các ông bà đang đứng nói chuyện.. cháu níu lấy bà Mitche.. đ̣i bế lên..
Ṿng tay bé nhỏ nay đang ôm lấy bà.. một tay ṿng qua cổ.. thật ấm áp..
My baby, how weet.. you are... I love you so much...
G Ngọc..; cháu cho chúng ta nhiều t́nh cảm lắm.. thật ngoan.. gia đ́nh của chúng ḿnh.. c̣n ǵ hơn !!!
Này anh.. c̣n vu của chị Hạnh giờ đây ra sao ?? chị ấy cũng muốn qua đây thăm chúng ḿnh đấy !
- Già rồi, sắp 9 chục rồi.. 75 c̣n mua được bảo hiển chứ hơn nữa đâu có mua được bảo hiểm..
- Thế gia đ́nh của ḿnh.. già lăo cả đấy sao vẫn mua được.. mỗi lần về Pháp ??
.. gia đ́nh của ḿnh chỉ mua được một vài điều hạn chế thôi c̣n th́ đàn con cháu của ḿnh phải đi hộ tống sát bên , hơn nữa lại có bịnh viện ở bên Pháp bảo lănh sức khoẻ cho ..
-.. vụ chị Hạnh muốn qua chơi th́ phải có y tế bên VN chấp nhận và bảo lănh, bên này th́ các cháu may ra chúng chỉ.. may ra.. có thể lo cho vụ việc sau khi nhập bịnh viện thôi...
- Thế trước đây khi chị em chúng tôi kéo sang th́ anh chị bên này lo ra sao ??
- đủ thứ lo.. từ bảo lănh cư trú đến bảo lănh an sinh xă hội, y tế.. nhưng chúng ta đủ khả năng vượt qua.. chị Hạnh muốn qua chơi.. thời nay cũng đă khó khăn nhiều rồi... v́ vụ mấy ông bà mượn đường du lịch thăm thân nhân.. rồi trốn ở lại.. gây khó khăn cho tất cả mọi người... chúng ta đă trải qua rồi.. thôi đừng can dự vào nữa !! Họ có chửi mắng th́ cũng bịt tai lại... không nghe thấy ǵ !!