Saigon thuở ấy ; thân gái cô đơn giữa chợ đời....
nmq xin cảm ơn bà chủ Tigon và T/v Mậu-Thân-68 đă giúp đỡ.. sáng nay đàn trẻ đi học cả rồi.. cụ ngoại Q đang bồng đứa chắt ngoại.. đặt trên ḷng.. cho chắt nh́n trời th́ mấy cụ bà vội la toáng lên... quay bé nh́n vô trong không có chói mắt chắt bé..mai này nó có bị " hiếng " th́ lỗi tại ông lăo nghe chưa !! dạ nghe rồi... bây giờ th́ trả lại bàn phím cho Giáng Ngọc...
.. chưa đầy 48 giờ trên đất cũ mà đă bị nào tổ nào phường lại cả quận hành lên hành xuống.. ấy là ngoại kiều.. chứ làm người dân chắc c̣n điêu đứng hơn nữa không chừng. .. và chiều hôm đó, một cô gái ăn mặc gọn gàng , ăn nói cũng khác hẳn.. đến chơi.. đ̣i gặp GN..sau khi chào hỏi, cô bé tự giới thiệu ;
- thưa bác.. cháu là vợ của anh đồng chí Công an khu vực tên là Dương ạ.. hiện nay cháu đang làm việc cho trên quận Hoàn Kiếm.. cháu có nghe chồng cháu nói rằng là.. bà là ngoại kiều từ bên Tây mới về, chiều nay cháu đến chơi thăm hỏi người khách phương xa.. chứ không có ư ǵ đâu mà bác phải nghi ngờ !
- à ra cô là vợ của anh Công an mới đến hôm qua và.... cả sáng hôm nay nữa hả !
- thế bác về chơi có dự kiến ở lâu không ?? là Việt kiều về nước , nhà nước cũng đón tiếp chứ đâu có làm ǵ mà kiều bào lo ngại.. bác có điều ǵ không bằng ḷng th́ bác cứ nói với cháu cháu sẽ làm nếu cháu có thể giúp bác được.. bác đừng ngại.. cứ coi cháu như các cụ ở nhà này .. là được rồi..
Cháu Bơ cũng đă nói trước cho nghe về cô vợ của tên Công an khu vực rồi nên GN vội bảo ;
- cháu ngồi đợi bác vài phút .. bác có chút việc sai thằng Bí đi mua cho bác... nói rồi đi vào trong nhà lấy gói đồ mang ra..
- này cháu.. bác có chút quà cho cháu... cô vợ tên Công an đưa tay ra đón lấy...
- chắc là bác cho cháu chút đồ ngoại.. quư lắm đấy.. mà tên cháu là Hà.. đấy là cái tên kỷ niệm mà ông bà nội của cháu đă đặt tên cho cháu đấy.. Nói rồi ngồi xuống.. câu chuyện cởi mở hơn.. và Hà hứa sẽ mang bánh gị về cho bác ăn chơi, chút quà Hà nội...... rồi một ngày êm trôi.. lại cũng rảnh dang để nh́n ngắm Hà nội, ngày vào mùa Cách mạng mùa Thu và Tuyên ngôn Độc Lập..
Buổi sáng tinh mơ đă cờ dong trống mở th́ thùng của các đoàn thể nhi đồng thiếu nhi... mở cửa ra ngoài.. đâu có ai dám bày bán hàng họ ǵ dù là bán nước chè sớm mai cho dân lao động.. hai bên đường.. nhà nhà treo cờ đỏ sao vàng.. những biểu ngữ giăng ngang con phố.trên các cột đèn phủ cả thân cây một màu đỏ rực... ngăn cản không gian.. lại trời lặng gió.. những lá cờ lại treo xát vào cánh cửa.. khuất gió.. cờ rủ thẳng đứng như những người đứng "chịu trận trước toà ".. rầm rộ cho đến gần trưa trời đă nắng lên.. đoàn người lại lũ lượt trở về.. mặt đỏ gay.. mồ hôi nhễ nhại.. bước chân đi xa đă mỏi.. bước thấp bước cao...
Vừa quay bước chân đi vào th́ có tiếng gọi ... bác ơi.. và nụ cười tươi của cô bé tên Hà..
- cháu mới đi dự lễ Độc lập ở trên Ba đ́nh về.. cũng đông vui lắm.. miệng nói mà đôi mắt nh́n như đang ḍ xét ngụi đứng trước mặt.. rồi cô Hà nói tiếp ;
- tiếng "bác" mà cháu dùng để gọi.. cháu lỡ miệng thôi.. chứ mọi người đều dành tiếng tôn kính này cho chủ tịch kính yêu HCM đấy !! bây giờ cháu xin thay đổi gọi bằng "cô" nhé ! lại thân thương hơn, cô bằng ḷng không.. cô !
- có sao đâu cháu.. cháu gọi vậy cũng phải thôi mà .. dắt nhau vào sân sau nhà để ngồi nói chuyện...
- Hôm nay cô có phải đi đâu nữa không ??
- không, ở nhà chơi với ba cụ già.. c̣n cháu.. có phải lo cho chồng con ǵ không >??
.. chúng cháu lấy nhau được bốn năm nay.. kế hoạch kỹ càng.. hơn nữa hôm nay.. các ban ngành đều có thết đăi ăn uống lu bù..cháu cáo bệnh.. cháu đâu có cần phải lo..cơm nước...
Lân la câu truyện cô bé khoe.. quà cô cho cháu.. cháu đă mang lên trên phố cho đám bạn nhà giàu xem rồi.. chúng nó bảo cháu.. có ai ngờ con bé "láu cá !" này lại có bà cô ở bên Pháp về cơ đấy !! chúng nó mân mê các món đồ cô cho rồi đ̣i mua lại.. cháu chưa muốn bán..
Hai cô cháu cùng chị Bơ cùng chia sẻ làm cơm chiều... bây giờ bé Hà mới tâm sự.. cuộc đời của cô bé đi kinh tế mới thời bao cấp 1957... cả nước cùng thắt lưng buộc bụng...
Nhà của ông bà nội của cháu ở phố hàng Lược.. buôn bán hàng nội địa từ cau khô đến măng khô này nọ.. sau khi Cách mạng thành công, VNDCCH lên th́ bị quy cách là dân tiểu tư sản.. dân ăn trắng mặc trơn.. nay trở thành những phần tử phải bị đuổi ra khỏi Hà nội.
Phố phường nhao nhác cả lên nhưng là lệnh của bác. của đảng.. dân phải tuân hành. Các chuyến xe hoả chạy từ Hà nội lên Yên bái được tăng chuyến để đuổi đám dân này ra khỏi càng chóng càng tốt.. ông bà và cha mẹ của cháu đă phải vai mang, tay xách.. đem được chút ǵ hay chút đó rồi theo đám Công an tự vệ ra ga hàng Cỏ lên tàu.. rời xa Hà nội..
Lên đến Yên bái rồi đi vào tuốt trong rừng sâu.. nơi đây đă có sẵn vài cái liếp tranh đánh để sẵn cho dân Hà nội lên .. tự tay cất lấy, làm nên căn cḥi mà che nắng đụn mưa.. tự lực cánh sinh bên mấy bơ gạo hẩm chỉ xanh.. dúm muối.
Dân Hà nội bỏ Hà nôi ra đi.. nh́n quanh toàn thành phần có ăn học có của.. mà bây giờ chỉ c̣n hai bàn tay không tự ḿnh cuốc đất trồng ngô.. khoai sắn qua ngày.. hết đoàn này đến đoàn khác.. cả một khu rừng bạt ngàn hoang vu.. nay đă trống trơn sạch cả cỏ gà (loại cỏ mà ngọn là mộ cái búp to và chắc, trẻ con thường ngắt đem về chơi chọi cỏ gà... tương lai cha truyền con nối của dân Hà nội nay tối thui.. đen như mơm chó.. mai này đám dân được xem như sản phẩm của tàn dư phong kiến, thực dân sẽ ra sao ai mà đoán được..
Nhưng trời thương.. có mắt nh́n xuống.. Tuy là vùng rừng núi hoang vu.. dân mường mán, xă phang man rợ.. nhưng họ vẫn có chút t́nh người.. họ làm quen.. họ giúp đỡ.. họ dạy cách sống sao cho hợp với xứ rừng thiêng nước độc.. và c̣n điều may mắn nữa.. nơi chốn này lại có lối thoát ra xa.. nào qua Vân nam nào qua Xiêm la.. hay đi qua Lào, Phong saly.. rồi dan Hà thành chung tay cùng dân thiểu số đi vào con đường giồng cây thẩu giữa rừng sâu..
Cuộc sống lại dễ chịu hơn.. nhưng lại phải dấu diếm trước bọn cú vọ.. nay họ đoàn kết hơn v́ đă thấm đ̣n của Dân chủ Cộng hoà.. đă trầy vây sát vẩy với đám kiêu binh hợm hĩnh, sợ nhất là sự tàn sát dấu tay.. đạo đức giả của đám trọ trẹ khu năm (Thanh/Nghệ/Tĩnh)... họ tạm bợ sống yên .. và cô bé Hà ít năm sau được sinh ra trên miền sơn cước.. đa thổ ngữ Hoàng Liên sơn hùng vĩ....
.. c̣n tiếp... GN
Saigon thuở ấy ; vạn lư trường chinh và ngh́n trùng cũng vượt....
..tiếp theo.. trong số ba bà dân Hà nội th́ có hai bà có cuộc sống hải ngoại từ lúc thanh xuân. Bà Út Liểng th́ là dân Hongkong, bà Giáng Ngọc th́ du học Pháp.. ch́ có Bích Thạch là bản xứ chưa từng bước chân ra khỏi luỹ tre làng.
Hai bà G Ngọc và bà Liểng nhỏ to với nhau rồi bà Liễng cũng ḷ ṃ lên mạng để đọc.. và ..
- Này má Ngọc.. khi má trở lại Việt nam.. ra Hà nội.. má có bao giờ nghĩ rằng Hà nội nó thay đổi đến thế hay không ??
- cũng có nghĩ đôi chút.. nhưng mà tất cả đều không ngờ được rằng nó.. đến như thế !! mà dân Hà nội lại mắc can bệnh đa nghi cho nên.. họ ngần ngừ không nơi cho hết nên ḿnh cứ như người bị " mộng du" thôi ! c̣n Liểng th́ sao ??
- C̣n Liểng.. c̣n Liểng.. cơn ác mộng qua rồi.. Liểng đă hoàn tất giấc mơ của Liểng rồi.. đôi mắt như muốn khóc !
- Liểng nói ra đi.. biết chữ Quốc ngữ mà.. đây bàn phím.. này.. Liểng tập gơ đi.. cũng là nguồn an ủi vui vui lúc cuối đời.
Để Liểng kể cho má Ngọc nghe trước đă rồi má Ngọc gơ lên có được không ? .. v́ nó.. không biết nói làm sao.. lâu rồi cũng có cái quên cái nhớ.. mà nay những ngày cuối đời.. trách nhiệm cũng đă vẹn toàn.. lại cùng chung sống .. c̣n ǵ sung sướng hơn.. mà nay nhắc lại cơn mê sảng trong đời.. pá ơi.. má ơi.. con đă làm xong rồi mà pá ơi !!
Phải đợi một lúc lâu cho Liểng trở lại b́nh thường. để rồi được nghe cô Tàu tóc đỏ phố Cửa nam kể lại chuyện xưa.
Ngày đó, khi mà Việt minh vào thành phố.. họ nói hay lắm nào là hữu nghị anh em.. nào là mai này hữu hảo láng giềng.. nhưng rồi sau cái têt1956-57.. khi mà thời hạn 300 ngày chấm hết ở cảng Hải pḥng.. không đầy tháng sau là có nạn kiểm kê khai báo.. để rồi phân loại ghép tội.. dân Tàu vẫn b́nh chân.. nghĩ rằng chỉ có người An nam bị thôi bẵng đi một hai tháng ǵ đó đến lượt dân Tàu.. Việt Minh kể tội các nhà buôn Hoa kiều về vụ buôn bán tiếp tế thức ăn cho lính Pháp.. chothuwcj dân.. và họ quy trách nhiệm.. nay phải đuổi khỏi thành phố. các bang hội họp hành, lên cả Lănh sự quán xin can thiệp mà bây giờ là ddaij sứ quán của Cộng hoà nhân dân Trung quốc. Họ tiếp kiến họ không nói ǵ.. họ bảo cứ về đi.. v́ đây là chuyện của người Tàu cũ với An nam chứ không phải của nhân dân TQ mới mà Đại sứ quán TQ phải lo.. nhưng họ sẽ ḍ la.. quan sát cách đối xử của Việt Minh xem ra sao ?? Chẳng c̣n hy vọng ǵ.. nên các bang hội vội bảo nhau tự cùng lo cho nhau.. để rồi họ cho biết sẽ có xe hoả đưa lên biên giới để về Tàu..
Dân Tàu buôn bán đành bảo nhau giao lại tài sản cho người An nam làm công trông coi.. c̣n th́ gói ghém của cải mang theo.. chờ đợi cái ǵ phải đến.. dân ở Hải pḥng th́ gom vè Sáu kho.. c̣n dân Hà nội về băi đất trống cuối phố hàng Lọng gần kho hàng Gecko. trrong sang Khâm Thiên.. chờ đợi lên tàu hoả để di lên Yên bais Hà giang qua ngả Vân Nam... thằng bé con của Liểng mới sinh được 5 tháng.. gia đ́nh gồm có vợ chồng bác trưởng với 5 đứa con và Út với một em bé sơ sinh.. đă sửa soạn trước đấy .. đôi chân bó nay được xỏ chân vào đôi hài xảo gọn gàng vững bước.. thế nhưng con đường tương lai lại tối om như cánh rừng âm u trước mặt.. nghĩ mà rùng ḿnh.. trèo lên xe lửa mà ḷng quặn đau.. x́nh xịch bánh xe lăn đi.. cả một ngày trời mới tới Yên bái.. chai nước mang theo cũng đă hết.. thắng bé say nắng cả ngày bắt đầu khó chụ ọ ẹ.. con ơi mẹ đâu có muốn.. ông bà ơi.. phù hộ cho đứa cháu bé tí teo đi ông bà.. Xe lửa dừng lại.. ga Yên bái.. bà vú vội chạy xuống hàng nước trước của ga mua bán đôi chút.. nào bánh nào nước chè cho mọi người.. ai cũng mệt mỏi.. chỉ c̣n chách vái trời phù hộ...
Mặt trăng lên cao .. sương xuống lạnh.. ôm chặt đứa con trong ḷng.. rồi có tiếng gọi dậy để lên đường.. nhưng lần này không có xe có tàu ǵ cả.. mà bước đi bằng chính đôi chân.. cả đoàn người dài thất thểu bước đi trên con đường ṃn có công an áp tải, hai bên núi rừng trùng điệp.. cả đoàn nhao lên hỏi di đâu đây ?? chỉ có cái lắc đầu im lặng.. rồi nghe tiếng gà gáy từ xa vọng lại.. tiếng gà rừng báo trời sắp sáng... rồi đến một chỗ có mấy cái lán có cái mái che nắng mưa.. Họ nói ;
- Các người tạm nghỉ ở đây.. có công an đeo súng canh gác.. cấm không đuọc bỏ trốn.. Sáng mai sẽ có uỷ ban của Trung quốc sang làm việc cho mấy người ..
- Đợi chờ trời sáng.. may mà có chai nước.. mấy cái bánh cho lũ trẻ cầm hơi.. trời đă sáng... những ai mang theo đồ dúng nồi niêu th́ xin ra suối vục nước đem lên nấu nước.. nấu cơm cháo cho đám con cháu chúng đang mè nheo v́ đói khát.. đến khoảng gần trưa th́ có mấy ông mặc quần áo cán bộ.. đi xem xét rồi đôi bên họp thương nghị..
Một lúc sau.. toán công an áp giải bắt đầu khám xét tịch thu .. chúng thu tất vả ṿng vàng.. cái ǵ quư báu.. may nhờ có cái tă lót đầy cứt của thằng con bé síu mà dấu được mấy lạng vàng.. Dân các bản làng gần đó họ đến gần.. nhờ vậy có mua được chút cơm ống giang.. chút muối trắng cầm hơi qua ngày.. lại thêm một ngày nữa.. đêm xuống..
Giữa rừng sâu.. đêm khuya khoắt tiếng dể nỉ non.. tiếng cú kêu. tiếng gầm rú của muông thú săn mồi rồi tiếng bi.bi,, be be của mấy con vật bé nhỏ.. và tiếng hú.. tiếng tù và của những người dân mường thổ đi săn đêm gọi nhau trong đêm.. tất cả mấy người xúm xít ôm nhau cho chặt để chống lại sự sợ hăi vô biên của chốn núi rừng..
c̣n tiếp... GN.
Saigon thuở ấy ; dân vô thừa nhận................ ....
tiếp theo..
cả đêm hôm qua A Liểng kể chuyện vướt khó của đám di dân.. bà Giáng Ngọc th́ biên nằm nghe thở dài năo nuột.. chỉ có ba đứa bé nằm giữa là vẫn ngủ say sưa.. rồi mọi người cũng thiếp đi v́ mệt mỏi. Sáng hôm nay, lăo già phải đánh thức hai cháu để cho đi học.. c̣n lại bé Alice.. hôm nay được ôm bà má ngủ thêm giờ..
Ấm pha cà phê sáng đă cho nước đầu.. mùi thơm đă đánh thức mấy bà.. rồi ồn ào lũ trẻ dậy.. vào đánh răng rửa mặt.. rồi đứa mang sách theo ra đứa ngồi vô bàn ăn chờ đợi an sáng.. mọi việc tuần tự diẽn ra như mọi ngày.
Trên bàn ăn sáng c̣n có mấy thành viên già lăo.. ngồi cùng nhau ôn lại chuyện cũ năm xưa..
Mitche ṭ ṃ hỏi..;
- khuya hôm qua các anh chị thức khuya.. có chuyện ǵ lạ không..?
- không có chuyện lạ.. mà có chuyện xa xưa.. a fairy tale.. but full of horror..
- cho nghe đi..
- câu truyện của A Liểng và vụ đuổi người Hoa về nước năm 1958-59.. an adventure story...
... Ở lại khu rừng hoang này đă mấy ngày rồi mà chưa có lịnh cho vào đất Tàu.. rồi chiều đến chợt có ngụi đến báo cho biết sáng mai phải chuyện đi về hướng tây.. đến bát Xát.. mới có biên pḥng cứu xét.. lại qua một đêm giữa rừng.. ánh trăng đă cuối tuần bầu trời thật trong.. ngọn đèn trăng soi rơ bóng nguời và những con thú hoang đang đi qua lại ŕnh ṃ.. tấm áo đă thấm sương khuya ướt sũng.. tiếng bé Cẩu ọ ẹ.. hộp sữa mang theo cũng gần hết..
Rồi mặt trời ló dạng đỏ au ánh sáng len lỏi qua các khe cây lá.. tiếng c̣i tu huưt.. re .. re gọi mọi người sửa soạn lên đường.. cố gắng đun chút nước sôi bằng mảnh mũ sắt đặt trên mấy ḥn đá..
Nai nịt gọn gàng.. trước bụng là cái địu ôm thằng Cẩu (9).. sau lưng là cái tay nải đựng đồ cho hai mẹ con.. cái bị cói đựng chút đồ dùng.. đoàn người lại lếch thếch băng rừng qua Bát xát.. trời sắp tối đoàn người được dừng chân nghỉ, đợi sáng mai vào huyện .. sáng hôm sau lại có chuyện hai bên không làm việc.. lại đợi.. rồi lại đi tiếp xuống phía nam đến gần Lạng sơn.. ngày nào cũng đi ít là nửa ngày nhiều là từ mặt trời mọc cho đến mặt trời lặn.. cứ đi vài ngày lại nghỉ vài ngày.. đến nay đă cả tháng, tṛn con trăng rồi mà...
Dân bị tống khứ đă bắt đầu có người chết.. v́ mệt.già lăo có non yểu có... v́ đói hay v́ lam sơn chướng khí.. Riêng gai đ́nh A Liêng khi đến Bát xát đă gặp được ân nhân, họ bảo nếu cứ đi quanh đi quẩn th́ chỉ có chết dần ṃn, mà đằng nào cũng chết th́ sao không tính chuyện trốn bỏ đoàn đi theo cách đánh bạc may ra c̣n có sự sống c̣n..
Thế là bác trưởng cùng bàn thảo với đám người quen .. Nếu theo hướng Tây đi Phong saly để hy vọng qua Xiêm th́ cũng ngang bằng đi qua phía đông, đến Móng cái.. qua vùng lầy, có ca nô.. th́ tới được Hongkong.. con đường khá dài tính chừng cả tháng đường rừng.. mà phải đi dọc núi phía bên Tàu.( dẻo bắc Hoàng Liên sơn). để đến Bản Giốc.. hai anh em suy tính rồi cùng gật đầu.. nhưng có ai dắt.. dẫn đường cho đi.. chứ một ḿnh th́ làm sao vuợt suối băng rừng được...
May sao cả đoàn ở lại gần Bát Xát được ở lại nghỉ ngơi chờ đợi.. rồi toán dân thượng làm hiệu.. dắt ra bờ đổi để gặt hái một loại hoa có hạt có thể nấu lên ăn được.. nấu nhăo hạt này ăn giống như cháu đặc..(thảo mê hay giác mạch hoa) mà lại sẵn đầy cả ven đồi.. trong lúc vừa hái hoa lấy hạt vừa nói chuyện móc nối. Đầu mối đă có, đó là toán bảo tiêu cho bọn buôn ma tuư , tới nơi(Móng cái) trả một nửa c̣n một nửa trả tại Hongkong.. rồi đến chuyện đi bộ ư.. một bà với 5 đứa con thơ.. một bà với đứa bé chưa đầy 6 tháng.. Năn nỉ người trưởng bảo tiêu.. hôm sau anh ta trở lại nói; bà bầu có con la cho cưỡi.. c̣n bà có 5 con th́ có chỗ được cưỡi con la có chổ phải xuống đi bộ.. Cả nhà bằng ḷng mọi điều nói ra.. rồi hẹn ngày giờ.. cho nhanh v́ lệnh bỏ chỗ đi rất bất ngờ..
. Trời chưa sáng th́ có ánh đuốc từ xa ra dấu.. cả gia đ́nh vội khăn gói cho nhanh lầm lũi ngậm tăm đi đến chỗ đuốc soi.. họ là bọn chuyên bảo hộ các chuyến hàng.. có súng có dao..mọi người cứ như sắp xếp.. bước chân đi.. cho đến lúc trời sáng th́ được nghỉ chân để sắp đặt lại.. mọi người đều được cho một ống cơm lam.. một ống nước đi đường.. và con la cho mẹ con Liểng ... tất cả lại đi .. cứ nh́n hướng mặt trời mọc mà đi.. có người dẫn đầu có người đoạn hậu... Vượt qua c̣n đuờng ṃn băng ngang dăy núi., bờ phía Nam thuộc Việt nam.. bờ phía bắc đang đi thuộc Trung quốc.. v́ đă ăn chia với biên pḥng nên cả đoàn bảo tiêu đi thoải mái.. đến trưa nắng th́ được nghỉ chân.. nói vậy chứ trong rừng già.. bóng mát phủ kín đến nắng không lọt th́ cũng chẳng có mệt mà chỉ mỏi chân..
Năm đứa con thơ ngày nay được đi ra ngoài chơi.. núi rừng bao la.. sườn đồi nào sim chín đầy cành.. màu tim tím bac.. lại ngọt lim..những quả vả vừa to ngọt ciux chịt bám chung quanh thân cây.. chúng say sưa leo núi.. hái quả cây.. thừa.. gom lại đem cho mọi người.. mọi người căn dặn cẩn thận.. nhưng tính trẻ con đâu có biét rằng nguy hiểm đanh ŕnh rập chúng.. hôm trước đă trượt chân rơi xuống suối rồi .. hôm nay.. mọi nguỏi đang ngồi nghỉ để ăn th́ lại có tiếng la thét thất thanh.. thôi rồi ... con bé ba chạy vội về gọi..
- anh hai.. anh ba rơi xuống rồi.. tay nó chỉ về hướng dốc ven con đường ṃn cạnh núi đá dựng.. mọi người chạy đến.. không c̣n nh́n thấy ǵ.. chỉ toàn một mầu xanh xẫm xịt.. không ai nghe thấy tíếng trả lời từ đáy sâu,.. đâu đó.. núi rừng thật yên lặng trừ tiếng của mấy con khỉ khọt khẹt.. . Người trưởng toán..
- Đă bảo rồi mà.. bây giờ th́ làm sao để xuống chỗ núi đá dựng này ?? cầm lên cái tù và.. hú gọi.. chẳng có tiếng đáp lại.. Bỏ hai đứa con ư.. hay là ở lại.. hay là đi.. cái đầu giờ này nó đau ơi là đau.. vô phương rồi.. giữa con đường độc đạo một quyết định chị Trưởng lăn lộn khóc gào.. mọi người đang chờ..
- Chị phải quyết định đi.. chị ở lại chứ mọi người phải đi.. một ḿnh chị chết theo hai đứa con dại chứ cả đoàn không thể chết chùm theo hai trẻ được.. Xúm xít van nài.. chị đành cúi xuống vái lậy hai con tha tội cho người mẹ bất cẩn.. rồi đoàn người tiếp tục lên đường..chị thất thểu lê bước chân đi, tay nắm lấy hai đứa c̣n lại.. miệng th́ ú ớ gọi con ơi...bác trưởng bế đứa út.. lầm lũi không nói lên lời................... c̣n tiếp.. GN