Rất Nên Đọc -- Strongly Recommend!
[i]Nguyễn Chí Thiệp[/i], [b]Trại Kiên Giam[/b], SÔNG THU xuất bản, California, USA, 1992.
-- Tác giả đă hoàn thành hồi kư này sau ba (3) năm vượt biên và định cư tại Hoa Kỳ.
Tôi đọc nó vào 1997-1998 ǵ đó. Tôi vẫn c̣n giữ lại quyển sách này, tước đoạt của một anh bạn vong niên. Ảnh bảo, ông và má ảnh là second-cousin. (Tước đoạt sách của bạn bè phải khéo léo: mượn đọc, đừng trả, nếu bị đ̣i, hẹn lần hẹn lửa, đời sống bên này quay cuồng... từ từ người ta sẽ quên. Thành công là 100%).
*
* *
Đối với tôi, sách có hai phần rơ rệt:
[list=1][*] Hồi kư trại tù:
[list][*] Cách đối xử tàn bạo, dă man, phi nhân của cộng sản đối những người tù binh.
[*] Quư vị có thể kiểm chứng lại tính cách man rợ dă man này qua những hồi kư của các vị khác như Linh Mục Nguyễn Hữu Lễ ([b]Tôi Phải Sống[/b]), Nhà Văn Đỗ Văn Phúc ([b]Cuối Tầng Địa Ngục[/b]).
[*] Khi đọc về cái tính man rợ của Châu Âu thời Trung Cổ, đặc biệt cái u ám hăi hùng của cao trào Spanish Inquisition -- tôi đă nghĩ không ở đâu, người ta có thể tàn bạo hơn vậy!
Nhưng trong [b]Trại Kiên Giam[/b] v.v... chúng ta gặp những h́nh ảnh c̣n hăi hùng hơn: [color=blue][i]một ông linh mục bị kiên giam dưới pḥng âm, tay bị xiềng ở trên, ông không thể nào ngồi được, chân ông bị thương nhiễm độc, ḍi bọ bu đầy, nền pḥng giam, phủ một lớp nước lẫn cứt người và nước đái người![/i][/color]
Cha tôi bị tù bốn năm rưỡi (4.5) -- nhưng khi đọc đến đó ổng c̣n rưng rưng nước mắt.
-- Tại sao con người ta lại có thể can đảm đến độ đó?
[*] Nhà văn Đỗ Văn Phúc, có thời gian cũng bị giam chung trại với tác giả, nên trong [b]Cuối Tầng Địa Ngục[/b] có một vài chi tiết giống trong [b]Trại Kiên Giam[/b], thí dụ:
[list=1]
[*] Việc "phát hành" một từ báo đấu tranh để giữ cho tinh thần sắc bén.
[*] Về một người tù kỳ cục kia. Ông chống cộng kịch liệt, nhưng hành động không khôn ngoan, người ta khuyên răn phản đối, th́ ông quay sang căm thù. Ra tù, ông rất cô đơn.
[*] v.v... [/list] [/list]
[*] Phần nhận xét của ông về Việt cộng và những vấn đề khác.
Ông trốn, h́nh như khoảng hai (2) năm sau mới bị đi tù. Ông trốn về Miền Tây làm ruộng rẫy, ông đă nhận ra, ngay thời điểm đó, dân chúng đă bất măn với Việt cộng... v.v...
Ông cũng phân tích một số vấn đề của thuyết cộng sản.
-- H́nh như ông xem phần này cũng rất quan trọng.
Ông viết nhiều -- tôi không nhớ hết.[/list]
Đọc, [b]Trại Kiên Giam[/b], [b]Cuối Tầng Địa Ngục[/b] v.v... tôi bồi hồi cho số phận của Nam Việt Nam.
Thế hệ của các tác giả này trưởng thành hoàn toàn trong nền Giáo Dục Việt Nam (trường Chính Trị Kinh Doanh Đà Lạt của tác giả, có các giáo sư chính của Đại Học Chicago sang dạy thường trực), họ là những con người quốc gia thuần túy. Họ có đủ tài năng, kiến thức và đức độ để kiến thiết Miền Nam Việt Nam.
-- Hoài bảo cống hiến và khả năng của cả một đời người hoàn toàn bị tiêu hủy.
(Tôi được tiếp xúc với một vài người du học ở Úc theo chương tŕnh Columbus 1963, họ bùi ngùi nói: họ muốn học xong là trở về, chứ đâu muốn ở lại!)