nghe chuyện Hà nội ; phong trào thanh niên 1941-1945..
Kể từ khi có tiếng sung của TC2 thi Thanh niên VN bắt đầu như người tỉnh ngủ sau cơn mê hoặc.. hang hái làm việc phát động phong trào::" khoẻ để phụng sự".. cacs nhạc sĩ đua nhau sang tác nhạc nào Bạch đằng giang.. nào Sinh viên hành khúc,.. bóng cờ lau.. Hát giang.. Thăng long hành khúc.. Hocj sinh và Tuổi Trẻ.. cho đến Rạng đông.. Hè về... th́ giặc cỏ tràn lan ở Thái nguyên (06-1945).. và lá cờ sao vàng phất phới bay dẫn đầu các đám tụ họp ở chợ Thái.. ở sân vận động.. ở Thị xă Thái.. và có bóng dáng của toán commandos Mỹ..
.. Ddaauf tiên CS đe doạ dân Thái nguyên là xử tử hai thanh niên Việt quốc và một nhà sư trẻ ở băi tập thể thao gần Cercle d'Annam,không xa là đ́nh Đông Thái rồi sở Địa chính (Cadastre).tỉnh lộ vào Thái
Họ băn nhưng không chết.. ba tử tội dựt đứt dây trói.. ṛi chạy.. họ đuổi theo và đâm cho chết bang dao găm...daan chúng bắt đầu hoảng sợ..
Chung quanh nhà buôn Gauthier ụ, chướng ngại vật được dựng lên trong đêm tối.. Cách mạng và commandos nấp bắn vào toà nhà.. v́ bên trong có Nhật chiếm đóng..
Trước sự kiện nhà buôn gỗ Ngô thế Truy bị bắt.. rồi bên đồn điền Kepler cũng bị trưng thu phá phách.. Me Cả nhất định đuổi tôi phải về ngay Hà nội.... nấn ná chờ người chị, chị Hiền lên đến nơi làm xong việc, chị đến đón tôi đưa tôi đi ra khỏi Thái, nhờ chị nói được tiếng Nhật.. tôi về đến Hà nội vất vưởng sống..
ít ngày sau nghe nói sẽ có biểu t́nh ở nhà Hát lớn của CP/TTKim.19-08-1945
.. . không ngờ lại bị Việt Minh cướp thời cơ bằng mấy tiếng súng.. rồi lá cờ đỏ sao vàng tung ra.. tiếng ḥ hét... thêm vài lá cờ nữa.. đám người thêm đông.. túa ra..đi theo lá cờ đỏ dẫn đầu đến trại lính..
nghe chuyện Hà nội ; chiếc xe đạp cũ khó quên ....
nói đến Hà nội th́ nmq xin nói đến xe đạp.. Hầu hết người dân thích đi xe đạp.. thật tiện lợi.. ngày đó.. 1943.. d́ Ngọc hay c̣n là một cô gái lớn tuổi đội thúng bánh gị với gị lụa, chả rán đi bán ở các chơhay các chiếu bài bạc.. Hôm đó trời mưa tháng bảy..hang họ ế ẩm.. bánh chẳng có ai hỏi mua.. ngồi đợi tàu điện ở trên them cửa của nhà ANPO.. đầu hang Đẫy.. chán nản.. Mẹ Car của nmq đi lễ chùa về, thấy có ngụi ngồi ở bực cửa nhà AnPo.. gục đầu như có điều ǵ buồn lắm.. Mẹ xuống xe.. v́ chỉ cách đường tàu hoả là về đến nhà.. bước đến hỏi...
... bác bán ǵ vậy ??
.. thưa bà.. em bán bánh gị với chả rán.. có cả chả quế nữa...
vừa nói vừa mở cái mẹt làm nắp đậy trên cái thúng to nặng... thưa bà...
Cơn gió chợt thổi thốc cái mẹt lên.... coi chừng lại ướt hư hết cả hàng họ !!
Mẹ Cả la lên.. đôi mắt của bác bán hang giờ đây như muốn khóc...
Thôi bác đậy lại.. .. bà không mua giúp cho nhà cháu sao !!
.. có chứ.. mà ngoài trời như thế này.. lại mưa th́ ướt.. thiu hết cả đấy !!
... chần chừ giây lát.. bà bán hàng lấy cái đầu hào bao nâng lên lau đi những giọt nước mắt trong cơn mưa...
..... mưa như thế này th́ làm sao mà buôn với bán..
bác có nem thính không ?? ... dạ có..
Đậy thúng gị chả lại hai tay nâng lên trên đầu để đội.. , lững thững theo Mẹ Cả đến nhà chúng tôi
.... bác vào đây... dạ cháu xin theo bà..
Ngồi trên hè trước (couloir) nhà .. bác bán hàng như chờ đợi....
nghe chuyện haf nooij ; chiếc xe đạp cũ khó quên.....
Nh́n thúng hang c̣n đầy áp... Me Cả lên tiếng.. bác rỡ hang ra xem nào ....
anh Tư đâu rồi.. lấy ra đây mấy cái đĩa tay ngay ...
... bác lấy cho tôi chục cái chả lơn rán.. nửa cân chả quế...à mà c̣n cho ông nhà tôi.. nem b́ đâu ??
những gói củ ấu gói nem b́ có lót lá ổi tươi..
.. mà c̣n bánh gị nữa.. boc ra cho chuc cái đi.. sắc mặt của bác bán gị chả như vội vàng rực sang mừng rỡ... thưa bà.. c̣n báng dầy.. c̣n gị lụa..
.. th́ cứ lấy mỗi thws một chút.. dạ thưa bà.. bà mua giúp cho...
Thế là gần nửa thúng hàng vơi đi hẳn..gần hết... bác tính xem hết bao nhiêu tiền...
dạ thưa bà.. để nhà cháu tính ạ... lẩm nhẩm một hồi rồi.. lập bập..
thưa Bà.. bà mua giúp cho nhà cháu tính vốn ạ... ừ th́ cứ tính cho rơ ràng.. buôn bán th́ phải có lời..
Lại lẩm nhẩm.. rồi.. thwua bà... nhà cháu xin bà cho hai chục ạ...
Bây giờ Mẹ Cả mới lân la hỏi đến chuyện nhà của bác bán gị chả.. rồi đưa tiền trả đủ hai chục..
Cầm tiền trong tay.. miệng không ngớt câu cảm ơn..
Tôi về đây có ít ngày.. ngày kia th́ sẽ về lại Thái...vậy sáng ngày kia bác mang hàng cho tôi nghe
Dạ.. nhà cháu nhớ rồi ạ.. tàu điện cũng vừa dừng lại mé bên kia đường phố hàng Đẫy... vồi vàng nâng thúng đội chạy ra tàu điện để về .. r
ddungs hen ba ngày sau.. bác bán gị chả đến từ sớm... Mạ Cả mua gị.. chả bánh này nọ rồi dặn ḍ.. Mẹ Cả tinh ư.. Mẹ có ư tuyển bác hàng gị này về làm bếp cho gia đ́nh, mỗi khi ông bà về Hà nội là có bếp nấu ăn... c̣n tiếp.....
nghe chuyện Hà nội ; chiếc xe đạp cũ.....2
..Thế là mỗi khi về Hà nội bố mệ và tôi đều có món ăn ngon.. rồi một hôm..
Này bác.. thé bác vừa làm hang.. vừa đem bán có được lăi khá không ??
.. thưa bà.. cũng đủ ăn.. vậy thôi !!
gia cảnh của bác có đông lắm không ?? dạ cũng năm miệng ăn ạ..
xin lỗi tôi hỏi để... thấy bác vất vả.. đi từ Ươc lễ khi trời chưa hung sang.. đón chuyến tàu điện đầu tiên.. lên tới đây ... dạ cũng quen đi rồi ạ.. tới đây thường là 7 giờ ạ...
bác đọc được đồng hồ !! dạ nhà cháu có được học chữ quốc ngữ đấy ạ..
Tôi hỏi ḍ la... để tôi có chút ư kién về bác thôi.. cũng lành ư.. không có ǵ .. dạ không sao đâu bà..
Tuần lê kế tiếp Mẹ Cả lại về Hà nội một ḿnh... và đúng lời dặn... bác hàng gị đă có mặt....
Ngồi đợi ở ng̣i hiên trước nhà.. từ xa nh́n đến đă thấy vẻ đăm chiêu của bác hàng gị...
... Không biết bà chủ này muốn nói ǵ ..?? tốt hay xấu.. th́ có tiếng của người kéo xe hạ càng xe đă đến nhà..
.... Lạy Bà ạ.. bà đă về..... chào bác.. bác đợi có lâu không?? tôi xin lỗi nhé...
nghe chuyện Hà nội ; .. chiếc xe đạp cũ..3..
Hôm nay bác hang gị mới được cho vào pḥng khách.. và đuọc cho ngồi ghế sa lông Tàu, nệm gấm.. bác hang gị suưt xoa.. hai bàn tay ṿ lấy nhau... khúm núm...
Bác ngồi đây... dạ... nhà cháu dung được rồi ạ....
Th́ ngồi xuống... có ai bắt vạ... đâu mà sợ ..!!
Nhè nhẹ... ngồi xuống nép một bên ghế... mà trong long ngơ ngác..
anh Tư đâu rồi ... cho tôi xin khay nước có khách....
Ngồi nh́n chung quanh... rồi lại nh́n bà chủ.. rồi lại nh́n ra sân cây cảnh.. hai tách nước được mang ra.. đặt trước mặt hai người.... bác uỗng chút nước...
Dạ.. cám ơn bà chủ.. tay bê cái đĩa tách. tay nhấc nhẹ tách nước.. ôi chè mnj sen t/.. thơm quá.. ngon quá.. làm bác hàng gị chơt khép đôi mi như nhớ lại một thời... xa xưa nào đó...
Thưa Bà.. Bà cho gọi nhà cháu đến... chưa dứt lời.... th́ bà chủ cũng vừa đặt tách nước xuống....
Tôi thấy bác vất vả.. tôi có nói truyện với ông nhà tôi.... và ông nhà tôi cho phép tôi làm việc này... nó như thế này....
... Chúng tôi muốn giúp bác để có một đời sống ít vất vả hơn..... dạ thưa.. nhà cháu sống như vậy đă là tốt lắm rồi ạ !!!
Gớm.. chưa nghe ngụi ta nói hết lời là... đă dẫy nẩy lên rồi !!! Bà chủ cười...
Nhà cháu hồi hộp quá nên sơ ư.. Bà tha lỗi cho ạ !! Cách đối đáp có lễ nghĩa làm Bà chủ hài ḷng
Nhà tôi ở đây.. rộng răi lắm.. c̣n dẫy nhà ngang làm kho hàng.. hai căn bỏ không kế bên.. có ư như thế này v́ muốn giúp .. mà nha có 5 người như vậy vẫn ở không hết, một gian thôi..
nghe chuyện Hà nội ; chiếc xe đap cũ..4...
... quét dọn sạch sẽ gian nhà ngang cho bàhangf gị.. th́ lại thấy chiếc xe đạp đầm cũ kỹ của người chủ cũ bỏ lại.. trước đây cha tôi đă mang qua Cửa Nam để sửa chữa.. nên giờ đây xe, tuy phủ kín nhưng cũng đầy bụi ...anh Tư lại phải dắt sang garage để chiếc xe đạp bên đó... xe đầm già hiệu Rota..
Một buổi chiều tôi đem ra Cửa Nam nhờ mấy chú xem xét lại.. dầu mỡ .. rồi leo lên đạp thử...
Tuy rang đă hạ thấp hết mức nhưng vẫn phải chỏi chân mới đạp được.. nhưng xe đạp nhẹ vô cùng..
Chạy loanh quanh nào Cửa nam.. hang Bông.. rồi về Tiên sinh.. qua nẻo đường Thành. Kỳ Đồng rồi về nhà... bố tôi trong nhà nh́n ra...
Xe có tốt không con..? dạ xe nhẹ lắm.. con mới đưa qua chú Hiệp Thành lo dầu mỡ xong.. nên chạy thử.. mai mốt lên Secondaire... ba me mua cho con chiếc xe khác.. ai lại để cho con đạp xe xấu ..
Chúng tôi đi về hàng tuần.. và bác hàng gị cũng đă tạm ở trong gian nhà ngang.. và làm hàng tai đây.. Chúng tôi th́ .. được cái là sẵn quà.. lại ngon miệng..
Mẹ Cả đă lân la hỏi chuyện này nọ.. bây giờ th́ thân lắm.. Mẹ Cả lại nhân bác hàng gị là người thân... cùng làng.. và gọi là d́ ( như em gái ).. mẹ Cả nghĩ xa... hai căn biệt thự, cái sân rộng lại dăy nhà ngang làm kho.. tuy nuôi có hai con chó.. con vàng con vện.. chó ta mà khôn đáo để.. chỉ dám loanh quanh ngoài san, vườn chứ không dám lên nhà trên.. mà ở trông nhà và giúp việc th́ chỉ có vợ chồng anh Tư.. hơn nữa là mỗi lần về cứ phải đi ăn Cao lầu.. nay th́ có cơm nóng canh ngọt tại nhà..
Mới sáu bảy giờ sang th́ đă có tiếng mở cổng.. cho bác hàng gị đi giao hàng... bố tôi nghĩ ngay đến chiếc xe đạp....
nghe chuyện Hà nội ; chiếc xe đạp cũ....5..
Tờ giấy trắng đễ trước mặt, bố của tôi đang loay hoay vẽ.. rồi đo ngang.. đo dọc chung quanh chiếc xe cũ mèm.. tách nước trà sớm mai cũng đă nguội lạnh.. thay tách khác cho bố...
.. bố ơi.. có trà nóng đó bố... bây giờ con đến trường...
.. đi cẩn than nghe không con trai !! thưa bố con đi học....
Chiều đi học về.. vừa lúc chú Hiệp Thành chạy đến để hỏi bố..
.. ừ th́ chỗ này hàn nối như thế này.. chỗ này bẻ góc như thế này.. v́ ông là chuyên viên cầu cống..
.. bố tôi khoe với Mẹ cả rằng.. thấy tội nghiệp cho bác hàng gị.. nên ông muốn làm cái xe đạp thành cái xe chở hàng.. ... mẹ cả tôi cười... rồi chỉ vào pḥng ăn.. mâm cơm nóng hổi......
Chiếc xe đem về trông khác hẳn.. với đằng sau xe bây giờ là cái bọoc baga (porte-baggages).. dằng trước tay lái lại cái giỏ để đựng nữa... Hai bên booc ba ga là hai cái thùng có nắp.. trên cũng là cái giỏ lưới... tha hồ mà chất hang.. c̣n quên chưa hỏi là bác ta có biết đi xe đạp hay chưa nữa đấy !!
Mất hai ngày tập dượt.. anh Tư giúp cho... vừa giữ cho thăng bằng... vừa đẫy cho chạy tới.. bây giờ bác hàng gị đă phom phom trên con ngựa sắt... thồ hàng đi khắp nơi rồi đó.. mặt bác rạng rỡ.. hết lời cảm ơn ân nhân... Vừa đúng dịp sửa soạn Tết.. trong nhà trước đây vắng tiếng người... nay nhộn nhịp hẳn lên công việc chăm lo Lễ Tết, mua bán này nọ đă có chi Bằng.. nay lại có bác hàng gị...
Lai lịch bác hàng gị.. sau khi gặp ông cụ thân sinh ra bác ta th́ mới biết... nên được cả bố và mẹ Cả quí mến, và biết đến tên cúng cơm của bác hàng gị......