GÁNH HÀNG HOA, chương 3 và 4
Chương 3 - SAU NGÀY VUI
Đêm đă khuya. Bên ngọn đèn hoa-kỳ lờ mờ lung lay, Liên ngồi chờ Minh. Chốc chốc nàng lại cầm cái đồng hồ bỏ túi của Văn cho mượn để lại gần ánh đèn xem giờ. Nàng lo lắng sốt ruột v́ đây là lần đầu tiên chồng nàng đi chơi khuya như thế. Đă gần 12 giờ rồi mà vẫn chưa thấy về.
Tiếng gà gáy nửa đêm vang trong xóm càng làm cho tư tưởng của Liên thêm rối loạn. Nàng lẩm bẩm: “Quái! Hay là xảy ra chuyện ǵ chăng? Chứ ăn bữa tiệc th́ làm ǵ mà lại kéo dài đến năm, sáu tiếng đồng hồ bao giờ”!
Rồi nàng sinh ḷng nghi hoặc: “Tuổi thanh-niên là tuổi chơi bời. Họ dễ ham mê tửu sắc lắm. Ḿnh quê mùa dốt nát thế này th́ giữ sao được họ! Đến đi với ḿnh ngoài đường họ c̣n thấy ngượng nữa là”!
Liên bỗng đem ḷng oán trách Văn đă ‘rủ rê’ chồng nàng. Biết đâu Văn lại không thác ra câu chuyện đặt tiệc mừng để lôi Minh đi hát xướng. Chỉ nghĩ đến hai tiếng ‘cô đầu’ là Liên đă rùng ḿnh ghê sợ rồi! Nàng thường nghe nói không biết bao nhiêu gia-đ́nh đă tan nát chỉ v́ cô đầu, và biết bao nhiêu người sinh ra nghiện ngập bê tha chỉ v́ cô đầu.
Liên chưa trông thấy nhà cô đầu bao giờ, song nàng tưởng tượng ra một cảnh lộng lẫy nguy nga đầy vàng bạc gấm vóc với những trang thiếu-nữ diễm-lệ lẳng lơ, do trời sinh ra với mục-đích cướp đoạt trái tim của những người thật thà hiền hậu như chồng nàng.
Đưa mắt nh́n qua mấy gian nhà trống trải trơ trọi một cái giường tre buông màn nâu cũ và cái bàn mục nát, Liên càng tin tưởng sự phỏng-đoán của nàng là đúng. Đan ở một nơi tồi tàn chật hẹp như thế này với một người vợ quê mùa cục mịch bỗng nhiên được làm quen với những bậc ‘tiên-nga’ ở chốn lầu son gác tía th́ thử hỏi có mấy ai không mê muội, không trở nên bội bạc với gia-đ́nh vợ con.
Trong các xóm gần xa, gà vẫn thi nhau gáy. Mọi khi tới giờ này th́ bao giờ Liên cũng thúc giục chồng đi ngủ để hôm sau thức dậy sớm cho kịp giờ học. Từng giờ phút trôi qua, vạn vật vẫn ch́m đắm trong bầu không khí yên lặng. Bỗng nhiên một con cú từ đâu bay đến đậu trên nóc nhà, hú lên từng tràng. Tiếng cú kêu làm người nghe tưởng như là một nhạc điệu huyền-bí của lũ yêu tinh đang nhảy múa. Liên rùng ḿnh ghê sợ, tưởng tượng đến ma quỷ, những oan hồn từ đâu hiện về.
Quá kinh hăi, nàng mở cửa chạy ra sân nhặt một viên đá ném liều lên cây hoàng-lan rồi vỗ tay xua đuổi. Có tiếng sột soạt trong đám lá rậm, kế đến tiếp đập cánh nặng nề. Liên thở dài, thấy đỡ băn khoăn. Luồng gió mát ban đêm h́nh như đă dập tắt ngọn lửa ḷng đang cháy trong nàng. Đang định bước vào nhà th́ bỗng đâu một vệt sáng chiếu lên cây hoàng-lan và tiếng gót gày nghe cồm cộp ở ngoài cổng. Rồi có tiếng người gọi cầnb kíp.
− Chị Minh! Chị Minh!
Liên nhận rơ ra tiếng Văn nên vội vàng ra mở cổng. Một cảnh tượng bi đát khiến nàng giật ḿnh lùi lại rú lên:
− Trời ơi!
Văn cùng một người nữa đang xốc hai cánh tay khiêng một người thứ ba mà Liên chắc chắn là chồng nàng.
− Chị cầm lấy cái đèn bấm này chiếu đường hộ để chúng tôi khiêng anh ấy vào giường.
Liên run lên cầm cập, cầm lấy cái đèn bấm soi vào chỗ ba người. Minh, chồng nàng gục đầu xuống ngực, ră rượi như người sắp chết. Liên hoảng hốt, mếu máo hỏi:
− Sao thế các anh? Nhà tôi làm sao thế?
− Hăy đưa anh ấy vào trong đă.
Khi đặt Minh lên giường đâu vào đấy, Văn mới từ từ kể cho Liên tất cả những diễn biến vừa xảy ra.
− Xin chị tha lỗi cho. Chỉ tại tôi ép anh uống quá chén! Khi ăn cơm anh ấy chỉ uống có một cốc rượu vang. Tôi nghĩ cũng chẳng thấm ǵ nên cơm xong lại cố mời thêm một cốc Sâm-Banh nữa.
Liên găi đầu bứt tóc:
− Khốn nạn! Tôi đă nói với các anh rằng nhà tôi không biết uống rượu mà!
Văn thu hết can đảm, cố phân trần:
− Th́ tưởng uống vài cốc có ăn nhằm ǵ đâu! Mấy khi được gặp anh em hội họp đông đủ như vậy nên ai cũng vui, quá chén một chút. Lúc tan tiệc tôi thấy mặt anh Minh đỏ gay nên định giữ anh ở lại ngủ đợi đến mai sớm hẵng về. Nhưng anh ấy không chịu nghe, nói rằng sợ chị ở nhà mong đợi v́ lúc ban trưa có hẹn với chị là về nhà.
Liên cảm động, nước mắt tuôn ướt hai má.
− Khốn nạn!
Văn thở dài nói tiếp:
− Nói thế nào anh Minh cũng không nghe nên chúng tôi phải gọi xe cho anh ấy về. Rồi bỗng đâu nghe ‘sầm’ một tiếng ngoài vệ đường chúng tôi vội chạy ra th́ thấy anh nằm sóng sượt, mặt đập vào cái càng xe. Chúng tôi xúm nhau nâng anh dậy, thấy hai mi mắt anh sưng húp lên nên lập tức lấy nước nóng thấm vào khăn đắp lên chỗ đau trên mắt và đưa anh về đây v́ anh nhất định bắt chúng tôi phải đưa về.
Liên nghe chuyện sợ hăi đến run cả người, thở không ra hơi:
− Rơ khổ! Thảo nào mà ban năy có con cú cứ hú lên măi. Th́ ra nó báo tin buồn cho tôi mà tôi nào có biết!
Minh đă hơi tỉnh, nghe thấy vợ nói phải ph́ cười lên mà nói với hai người bạn:
− Các anh xem, nhà tôi mê tín dị đoan đến thế là cùng!
Văn cũng cười, bảo bạn:
− Thôi ngủ đi! Thế nào? Cón thấy nhức mắt nữa không?
− Vẫn c̣n đau và nóng ran!
− Được, để tôi chữa cho! Bảo đảm sẽ khỏi ngay tức th́.
Văn bảo Liên lấy ấm để đun nước, nhưng nhà không có ấm mà chỉ có cái siêu đất dùng nấu nước vối mà thôi. Hai người cặm cụi xuống bếp nhóm lửa. C̣n người bạn kia th́ cáo từ xin về trước.
Thấy đêm hôm khuya khoắt, Văn muốn tránh mọi sự hiềm nghị, nói với Liên rằng:
− Chị cứ lên nhà với anh Minh đi. Để một ḿnh tôi ở đây cũng được rồi.
Liên cười đáp:
− Anh biết chất bếp ra sao chứ?
− Được, chị cứ để mặc tôi.
− Nhưng c̣n củi đóm anh đâu biết tôi chất chỡ nào đâu!
Dứt lời, Liên cầm đèn bấm của Văn soi vào một góc bếp nói:
− Đây, củi đây.
− Hay lắm! Thôi, bây giờ mời chị lên nhà trông nom cho anh.
Liên theo lời, lên nhà ngồi bên giường cạnh chồng. Minh khẽ hỏi:
− Sao ḿnh không đun nước lại làm phiền anh Văn như thế?
Liên ghé sát lại gần đáp:
− Anh Văn bảo em lên đây với ḿnh. Thế nào? Ḿnh có đỡ đau không?
− Cũng hơi đỡ. Nhưng vẫn c̣n nhức lắm.
Liên lo lắng hỏi:
− Không biết có việc ǵ không, ḿnh nhỉ?
Minh yên lặng không trả lời. H́nh như chính chàng cũng nghĩ đến sự trầm trọng của bệnh t́nh. Không thấy Minh đáp, Liên càng không yên tâm nhưng cũng cố gượng vui an ủi chồng:
− Chả can ǵ, ḿnh ạ. Lát nữa đắp nước nóng vào sẽ bớt ngay. Mai em đi mời ông lang xem cho. Chắc chỉ cần uống vài chén thuốc là khỏi.
Lúc đó Văn từ dưói bếp đi lên, hỏi mượn cái đèn hoa-kỳ để nhóm bếp. Th́ ra trong lúc luống cuống, Liên chưa thắp cây đèn lớn. Khi ánh sáng cây đèn búp măng chiếu dơi khắp ba gian nhà, Liên lại hỏi chồng:
− Ḿnh có chói mắt không?
Minh thều thào trả lời:
− Không ḿnh ạ! Anh có trông thấy ǵ đâu!
Liên kinh hoàng la lên:
− Tṛi ơi!... Chết chửa!... Thế kia à?
Nàng chạy vội xuống bếp mếu máo nói với văn:
− Anh Văn ơi! Nguy mất! Bệnh nhà tôi nặng lắm!
Văn đang nhóm bếp, nghe vậy liền trấn an:
− Chị cứ yên tâm, chẳng sao đâu.
− Nhưng mà nhà tôi không trông thấy ǵ hết anh ạ.
Văn cười:
− Chị rơ lẩn thẩn! Anh ấy vừa say rượu, vừa bị thương ở mi mắt, lại thêm hơi men bốc lên th́ c̣n trông thấy được ǵ nữa! Tôi đă xem kỹ rồi, vết thương không chạm đến con ngươi.
Liên nghe nói vui mừng thấp thỏm:
− Thật thế hả anh?
− Lại chả thật với không thật! Chị lên nhà đi, cho anh đỡ sốt ruột.
Liên đứng thừ người ra, thở dài nói:
− Khốn nạn! Rượu vào làm chi để khổ anh thế này!
Văn vội xua tay:
− Cái đó là lỗi tại tôi, v́ tôi cứ ép anh ấy uống. Nếu có xảy ra việc ǵ th́ tôi c̣n ân hận, khổ sở bằng trăm chị kia!
Nghe Văn nói thế Liên bỗng lại lo sợ trở lại:
− Nhưng liệu có việc ǵ không anh?
− Không có ǵ đâu! Chị cứ lên nhà đi, và cứ tin lời tôi nói.
Mấy lời trấn tĩnh của Văn vẫn không làm yên ḷng đuợc Liên. Thấy hai mắt chồng đỏ rực và sưng húp bằng hai ngón chân cái, nàng khinh hoảng ra ghế ngồi bưng mặt khóc rưng rức. Nghe tiếng nức nở, Minh bèn hỏi vợ:
− Sao ḿnh lại khóc như thế? Làm phiền ḷng anh lắm đấy nhé!
Liên lau nước mắt, không trả lời, ngồi suy ngẫm. Bỗng nàng lại khóc, rên rỉ nói với chồng:
− Hay là v́ cái điềm gở hôm nọ chăng?
Minh cố làm bộ vui vẻ, cười bảo vợ:
− Ḿnh chỉ tin nhảm, hết điềm nọ đến điềm kia!
Liên như không để ư tới lời nói của chàng. Nàng nói tiếp:
− Hôm nọ ḿnh c̣n nhớ không? Anh Văn phàn nàn ở làng đầy hoa này mà mù th́ thật đáng tiếc. Thế mà không biết sao em lại ngu si đần độn, khốn nạn đến độ phát ngôn bừa băi rằng mù cũng không khổ mà vẫn có thể sung sướng được, v́ tuy không trông thấy sắc đẹp của hoa nhưng vẫn ngửi thấy hương thơm.
Minh lại cười:
− V́ thế nên hôm nay anh bị mù phải không em?
Liên hờn giận, trách chồng:
− Ô hay! Ḿnh cứ nói gở măi thế!
Minh cảm thấy vui vui, chàng quyết định trêu vợ thêm:
− Nói gở nhưng biết đâu thành sự thật đó!
− Không thể thành được! Ḿnh đừng nói thế nữa! Em nghe sợ hăi lắm!
Cả hai chợt im lặng. Mỗi người có một ư nghĩ riêng tư. Liên v́ lúc đó tâm trí nhiễm đầy những sự buồn rầu và đau đớn nên lại nhớ đến cái chết của mẹ nàng. Dán mắt vào giường, nàng tưởng tượng như trông thấy cái xác gầy c̣m của bà cụ. Nàng vội đưa hai bàn tay lên che mặt như cố xua đuổi cái cảnh rùng ḿnh sởn gáy ấy đi. C̣n Minh th́ nghĩ đến tương-lai của chàng. Mới buổi trưa hôm nay c̣n đẹp đẽ, êm đềm phẳng lặng. Chàng mơ tưởng sẽ cùng vợ sống một cuộc đời b́nh dị hiền ḥa, không bon chen đua đ̣i nhưng cũng không đến nỗi phải thiếu thốn mà bị lệ-thuộc vào vật-chất. Tương-lai ấy sẽ thành một ảo mộng chăng? “Không thể nào như vậy được!”, chàng thầm nhủ.
− Ḿnh ơi!
− Ǵ đấy ḿnh?
− Anh đă đỡ đau, anh trông thấy ḿnh rồi!
Liên vui mừng:
− Thế à? Vậy ḿnh không...
Biết Liên định nói ǵ, Minh lập tức ngắt lời:
− Không! Anh không mù đâu! Em đừng sợ!
Thực ra Minh cố giương mắt nh́n chung quanh. Sự cố gắng ấy làm cho chàng đau đớn vô cùng. Để trắc-nhiệm lời nói của Minh, Liên hỏi:
− Thế bây giờ em đang làm ǵ?
Minh dùng hết sức b́nh-sinh mở mắt, nghiêng đầu chăm chú nh́n vợ.
− Th́ ḿnh đang ngồi ghế, lấy vạt áo lau nước mắt chứ làm ǵ nữa.
Liên reo lên, hớn hở chạy xuống bếp khoe với Văn:
− Anh Văn ơi! Nhà tôi trông thấy được rồi! Nhà tôi trông thấy được rồi! Vậy là anh ấy không bị mù đâu!
Văn quay lại, nhíu mày đáp:
− Ai bảo chị rằng anh ấy mù? Chỉ nói dại dột thôi! Nội ngày mai là anh ấy b́nh phục lại như thường.
− Thật không anh? Anh đừng nói dối cho tôi vui nhé! Ḱa! Nước đă sôi rồi ḱa!
Văn loay hoay, luống cuống chẳng biết làm thế nào mà đem được siêu nước trên bếp xuống. Chàng chỉ quen dùng ấm đồng có quai mà thôi. Liên cười:
− Được rồi, anh để đấy cho tôi.
Nàng lấy rơm lót đôi tay ấm bắc ra đặt trên rế rồi đem lên nhà. Suốt đêm, cả Văn lẫn Liên v́ bận săn sóc Minh nên không ai chớp mắt được. Măi đến lúc gà trong xóm bắt đầu thi nhau gáy, hai người mới biết trời sắp rạng đông. C̣n Minh th́ mệt quá nên thiếp đi lúc nào không hay. Liên định gọi nhưng Văn giơ tay ra hiệu ngăn cản để cho Minh được yên giấc...
Nửa tiếng sau, ánh sáng mặt trời đă chiếu qua khe cửa. Văn thong thả đứng dậy thật khẽ, cáo từ vợ bạn ra về. Chàng không quên hẹn sẽ trở lại trong chốc lát với ít thang thuốc cho Minh. Liên đưa Văn ra đến cổng nói vài câu cảm tạ, nhưng cũng không quên hỏi lại với thái-độ lo lắng:
− Anh nghĩ liệu nhà tôi có việc ǵ không?
− Không việc ǵ cả. Chị cứ tin ở tôi.
Luôn hai hôm, Minh không ra ngoài v́ hai mí mắt chàng tuy bớt sưng nhưng hễ tia ánh mặt trời lọt vào đồng-tử th́ lại làm cho nước mắt chàng ràn rụa chảy ra, và đau nhức, buốt lên tận óc. Minh có cảm-giác như bị những ngọn thương hay những mũi tên bịt sắt xiên đâm vào mắt xuyên qua tận gáy. Bởi vậy, dù vẫn khỏe mạnh mà thành ra vẫn phải nằm liệt giường! Đă thế, cửa pḥng c̣n phải đóng kín mít như một người mắc bệnh trầm trọng vậy! Liên phải tạm thời nghỉ việc đi bán hoa. Lúc nào nàng cũng chầu chực bên chồng để trông nom săn sóc. Ông lang Ba mà nàng mời đến chữa cho Minh cam đoan với nàng rằng chỉ năm hôm là bệnh Minh khỏi hẳn, song những lời ủy-lạo trấn tĩnh của người thầy thuốc cũng chẳng thể làm giảm bớt được ḷng bối rối và nỗi lo sợ của Liên.
C̣n Văn th́ không những chàng chẳng tin ǵ lời thầy lang mà c̣n lấy làm ái ngại khi thấy ông ta đắp lên mắt bạn ḿnh những miếng tiết lá ḍng dành ṿ ra để đông lại. Chàng chỉ chờ cho thầy bước ra ngoài ngưỡng cửa là ném những miếng thuốc ‘mách qué’ ấy xuống gầm giường rồi lấy thuốc tây và bông gọng ra rửa cho thật sạch. Chỉ v́ chuyện ‘thuốc tây’ với ‘thuốc ta’ mà Liên và Văn bao lần giận nhau. Văn tức tối gắt gỏng v́ cho rằng Liên chẳng hiểu ǵ đến phương-pháp vệ-sinh, để cho thầy thuốc đắp những thứ lá ‘quỷ quái’ lên mắt Minh. Khi chàng giảng nghĩa về vi-trùng cho Liên nghe th́ nàng chỉ cười v́ nàng không tin là trong những chiếc lá ḍng dành mà lại có vi-trùng được. Và nàng cũng không tin là lẽ nào những con vi-trùng lại nhỏ đến độ cặp mắt tinh tường của nàng không trông thấy được. Vả lại, nàng nghe ông lang ba gièm pha thuốc Tây khiến nàng ghê sợ. Mỗi lần đến thăm bệnh-nhân, ông ta dặn nàng cặn kẽ là chớ dùng thuốc tây v́ lư-do thuốc tây ‘nóng lắm’, chỉ hợp cho cho người tây có máu hàn và ở xứ lạnh chứ không thể dùng để chữa cho người An-Nam có máu nhiệt và ở xứ nóng được. Liên tuy không hiểu thế nào là hàn với nhiệt, song vẫn phục, cho rằng lời thầy nói là đúng lắm.
Sang ngày thứ ba th́ bệnh bắt đầu thuyên giảm, rồi hai hôm sau h́nh như Minh đă khỏi hẳn dù rằng trông ra ánh-sáng vẫn c̣n thấy hơi chói. Văn và Liên vui mừng khôn xiết kể. Nhưng vui mừng nhất phải là ông lang Ba. Ông đạt cao cái mục kỉnh gọng đồng lên tận trán, đưa tay vuốt bộ râu bạc lưa thưa cất giọng tự-đắc bảo Liên:
− Đấy, chị xem! Tôi nói năm hôm là khỏi là y như rằng năm hôm khỏi. Nếu không nghe lời tôi mà đi dùng thuốc tây th́ mù rồi c̣n đâu!
Văn nghe thầy lang nói chỉ mỉm cười v́ chàng tin rằng Minh khỏi không phải là nhờ ở thuốc của thầy lang. Và sáng hôm nay, Minh giục vợ hăy tiếp tục công việc sinh nhai gánh hoa đi bán. Ngồi một ḿnh trong pḥng, chàng lấy làm bứt rứt khó chịu. Chàng cố gượng, lấy sách ra đọc. Nhưng chỉ được vài gịng, chàng đă thấy hoa cả mắt, cảm tưởng như những hàng chữ đen nhảy múa lộn xộn trên trang giấy trắng.
Gấp sách lại, Minh lấy kính râm ra đeo. Đây là cái kính Văn mua biếu chàng hôm trước. Chàng thong thả ra vườn dạo chơi cho khuây khoả. Dưới cặp kính râm màu tro, mọi vật như nhuộm màu sắc xám, như bị bao trùm bởi một làn sương mù ảm đạm. Những hoa leo đỏ tươi trông tựa như mớ hoa giả khô héo làm bằng giấy màu tím. Màu trắng mát của hoa huệ rung rinh trên cuống cao và mềm bỗng trở nên hung hung, cứng ngắt, ủ rũ dưới ánh nắng vàng úa của mặt trời buổi sáng sớm. Sắc thắm của hoa hồng quế trông chẳng khác ǵ rặng hoa đen mọc lè sè trên mặt đất màu ch́ xám. Rồi Minh thấy nhà cửa, vườn cây, cho đến trời đất đều quay tít thật mau. Chàng kêu rú lên một tiếng, loạng choạng suưt ngă nếu không nhờ vớ trúng được thân cây hoàng-lan. Minh ôm gh́ lấy thân cây, cúi xuống thở hồng hộc, rời rạc cả tay chân.
Ông Hoạt hoảng hốt, vứt cuốc chạy lại đỡ chàng rồi nhặt kính rơi dưới đất đeo vào mắt cho chàng, rồi đưa chàng vào giường nằm nghỉ. Nh́n lên đ́nh màn, Minh chợt thấy hiện ra một cái ṿng đen, càng lúc càng lớn dần. Rồi một cái ṿng từ từ biến thành hai...
Quá sợ hăi, Minh ngồi nhỏm dậy đưa tay lên dụi mắt v́ chàng tưởng như có dử bám chằng lấy con ngươi khiến chàng không trông được rơ. Nhưng mắt chàng vẫn ráo hoảnh mà cái khoảng đen tṛn ở trước mắt vẫn sừng sững như đến ám ảnh chàng... Lúc th́ rộng loang ra; lúc thu nhỏ lại; lúc quay tít; lúc im phăng phắc. Minh cuống lên, nhắm nghiền mắt lại cố t́m cách thoát khỏi cái ṿng hắc ám đang bao phủ quanh chàng, như muốn nhốt chàng vào ngục tối.
Lạ thay, cái ṿng đen chợt như biến đi đâu mất khiến mắt Minh như dịu lại, và chàng cảm thấy dễ chịu hơn. Nghĩ đến vợ và bạn đă tận tâm tận lực chăm sóc ḿnh mấy hôm liên tiếp, Minh mơ mơ màng màng, tưởng như cả hai người thân yêu đó đang đứng gần ngắm chàng mỉm cười.
Minh mở choàng hai mắt ra th́ h́ng ảnh hai người lại biến thành hai cái khoảng tṛn đen sừng sững nguyên chỗ cũ. Chàng kinh hăi vô cùng, chẳng khác nào như người bị ma ám. Nh́n kỹ, Minh thấy như có một cặp mắt đỏ ngầu và một cái mồm thật rộng hiện ra trong cái ṿng đen ấy. Chàng lại kêu rú lên, vội vàng nhắm mắt lại.
− Ḿnh ơi! Em đă về.
Nghe tiếng vợ, Minh thấy an toàn, đỡ sợ, đỡ khổ. Chàng thong thả mở mắt đăm đăm nh́n, hỏi:
− Ḿnh đứng ở đâu?
Liên bật cười:
− Ḿnh khéo giả vờ lắm! Em đứng ngay trước mắt mà c̣n hỏi ỡm ờ.
− Không mà, anh đâu có ỡm ờ đâu! Anh không trông thấy ḿnh thật! Có lẽ tại ḿnh đứng trong cái ṿng đen của anh.
Liên cho là chồng nói bông đùa. Nàng cười lên khanh khách:
− Cái ṿng đen ấy ḿnh vẽ tự bao giờ vậy?
Minh không trả lời vợ, chàng nghiêng đầu liếc mắt nh́n ra nh́n ra trước mặt rồi tươi cười nói:
− Anh nh́n thấy ḿnh rồi!
Liên vẫn ngắm chồng cười ngặt nghẽo.
− Ḿnh biến thành loài gà đấy à?
Minh ngơ ngác không hiểu, Liên lại nói tiếp:
− Trông ḿnh nghiêng đầu y hẹt con gà mái nh́n hạt thóc rơi.
Thấy chồng văn yên lặng, nét mặt nghiêm-nghị, Liên bỗng im bặt v́ linh-cảm có chuyện ǵ không ổn. Với vẻ lo lắng, nàng khẽ hỏi:
− Ḿnh làm sao vậy?
− Lạ lắm ḿnh ạ! Mắt anh th́ không đau đớn một tí nào nữa mà anh nh́n cứ thấy có cái ǵ vương vướng.
− Đó là tại ḿnh mới khỏi. Vài hôm nữa th́ sẽ trở lại b́nh thường thôi. Không việc ǵ đâu ḿnh ạ!
Nghe vợ nói cũng có lư, Minh đỡ lo. Chàng dịu dàng bảo vợ.
− Ḿnh cho anh mượn cái gương một tí đi.
Liên ra tường lấy cá gương h́nh chữ nhật đưa cho chồng. Tay Minh quờ quạng chẳng khác thầy bói khiến Liên vừa lo sợ, vừa buồn cười. Minh soi gương, nói với vợ:
− Anh không trông thấy h́nh anh ở trong gương ḿnh ạ!
− Tại tối quá đấy thôi.
Liên bèn mở rộng cánh cửa. Ánh sáng ở ngoài như chảy ùa vào trong gian buồng tối.
− Ḿnh ạ. Anh vẫn không nh́n thấy h́nh anh. Ngay cả cái gương đang cầm trên tay anh cũng chẳng thấy nó nữa!
Liên thầm than khổ. Nàng cố t́m lời để trấn an chồng mà măi vẫn chưa nghĩ ra được câu ǵ. Minh lại nói tiếp:
− Thế mà ḿnh đứng cạnh anh th́ anh nh́n thấy rơ lắm. Có lẽ v́ ḿnh không ở trong cái ṿng đen. Bây giờ anh chỉ c̣n nh́n thấu có một cái thôi ḿnh ạ.
− Một cái ǵ hả ḿnh?
− Một cái ṿng đen. Có lúc anh thấy những hai cái.
Liên nghe chồng nói càng lúc càng kinh hăi trong khi Minh vẫn hí hoáy cầm gương lệch sang một bên.
− À, anh trông thấy h́nh anh rồi!
Nghe chồng reo, Liên mừng rỡ, nhưng khó nín đuợc cười.
− Ḿnh làm như bắt được vàng không bằng!
Ngẫm nghĩ một lúc, Minh hỏi bâng quơ:
− Ḿnh nghĩ liệu có sao không?
Liên thương hại, cố an ủi chồng:
− Có việc ǵ đâu! Ḿnh đừng nghĩ lẩn thẩn nữa.
− Sao ḿnh biết là không việc ǵ?
− Như thế có ǵ là lạ đâu. Ai mới khỏi đau mắt cũng vậy.
Trong tích tắc, Liên chợt nghĩ được một cách. Nàng cố bịa ra một chuyện nhằm mục-đích để cho Minh yên ḷng.
− Ngày xưa khi em c̣n bé có một lần cũng bị đau mắt suốt hai tháng. Lúc mới khỏi em cũng gặp những triệu-chứng như anh.
Minh mừng rỡ:
− Thật hả ḿnh?
− Lại chả thật với không thật!
− Thế thoạt tiên em có thấy ánh sáng nhảy múa không?
Chẳng chút ngần ngừ, Liên đáp ngay:
− Phải đấy, em cũng thấy ánh sáng quay tít như chong chóng vậy.
− Rồi th́ ḿnh thấy cái ṿng đen tṛn phải không?
Liên đáp ngay bằng một giọng quả quyết:
− Chính thế.
− Có lúc một cái, rồi có lúc lại biến thành th́ hai cái; và mọi vật như đều biến thành hai cả. Chẳng hạn như có lúc anh trông ḿnh hóa hai người, mà anh sợ không dám nói cho ḿnh biết. Phải thế không?
Liên tươi cười:
− Chứ c̣n ǵ nữa ḿnh. Nhưng rồi chỉ dăm ba hôm là em khỏi hẳn.
− Thế th́ may quá.
− Bây giờ th́ ḿnh đi ăn cơm v́ em đói lắm. Ḱa, hay quá! Ông Hoạt dọn cơm lên rồi!
Liên, Minh cùng ông Hoạt ngồi vào bàn cùng nhau dùng bữa. Trong khi ăn, thấy Minh cứ phải nghiêng đầu mới gắp được thức ăn Liên lấy làm ái ngại bảo chồng:
− Để em gắp giúp ḿnh cho.
Minh cười bảo vợ:
− Anh lại nhớ tới khi c̣n bé, ngồi ăn cơm với mẹ cũng thường được mẹ gắp thức ăn cho anh như thế.
Cả ba người cùng cười rộ lên thật vui vẻ. Cơm nước xong, Liên thúc giục Minh đi nghỉ. Bầu không khí yên lặng buổi trưa nơi thôn dă có ai ngờ đâu đang bao bọc những sự rạo rực của tâm hồn.
Chương 4 - HƯƠNG VÀ SẮC
Mặt trời sắp lặn. Trong vườn, ánh nắng vàng chỉ c̣n phảng phất trên những cành cao chót vót của hai cây hoàng-lan. Gió chiều hây hẩy lay động lá cánh. Những tiếng kêu loạt soạt, màu sắc xanh vàng chen nhau, xô đuổi nhau trong những vạt nắng thừa.
Cảnh chiều tà gợi trong tâm trí Liên đầy những tư tưởng chán nản. Nàng uể oải đặt b́nh tưới xuống đất, đảo mắt ngắm quanh vườn một lượt. Những luống hoa san-hô đầy rẫy những màu sắc rực rỡ chẳng thể giúp nàng khuây khỏa đi nỗi đau khổ một chút nào mà trái lại chỉ tô đậm thêm sự mâu-thuẫn của một tâm-hồn ủ dột với ngoại vật tốt tươi.
Liên thở dài, lẩm bẩm:
− “Sao ở đời lại có những chuyện vô lư đến như thế xảy ra?!”.
Có tiếng gọi “Ḿnh ơi!” ở trong nhà đưa ra. Liên quay lại, Minh đang sờ soạn lần từng bước, định xuống sân.
Nàng vội vàng chạy lại, hoảng hốt kêu lên:
− Ấy, khéo ngă! Ḿnh đứng yên đấy để em dắt.
Liên lại đỡ Minh, đưa chàng ra vườn lại ngồi trên chiếc ghế nàng đặt sẵn như thường lệ bên cạnh giàn hoa móng rồng bắt khum tựa h́nh cái máy củng, chung quanh có cột chống tre. Hai tuần nay, Minh đă mù hẳn. Khi nh́n ra ánh sáng, chàng chỉ thấy một sắc trắng đục như trông qua cửa kính sơn men mờ vậy.
Ngày mắt Minh hết sưng hẳn, tưởng rằng sẽ khỏi, nhưng nào ngờ đó là ngày bệnh ḷa bắt đầu và cứ thế gia tăng. Dần dần, Minh thấy mọi vật quanh ḿnh mỗi ngày một kém hẳn. Phải hết sức chú ư, phải phải định hết tinh-thần mói trông thấy được lờ mờ, và như có vật ǵ bị vướng trong đồng-tử.
Rồi mười hôm sau, khi Minh thấy cái vết đen tṛn th́ cặp mắt chàng chỉ c̣n là đôi mắt giả! Thoạt trông th́ giống như mắt người thường, nhưng thực tế không c̣n trông thấy được bất cứ một vật ǵ. Liên và Văn phải nh́n kỹ lắm mới nh́n thấy được trong mắt Minh con ngươi dần dần vẩn đục và đồng tử có sắc trắng xanh.
Minh mắc bệnh thong manh! Hôm đầu, Minh c̣n khóc lóc thảm thiết than thân. Về sau, sợ làm phiền ḷng vợ nên nhiều khi chàng phải cố gượng cơn sầu, nén ḷng mà khuất phục số mệnh. Chàng thầm nghĩ đó là cách chàng biết ơn phần nào đối với vợ và bạn. Chàng làm sao có thể quên được suốt gần một tháng trời ṛng ră hai người đă khổ công, gắng hết sức kéo chàng ra khỏi ṿng tối tăm, nhưng gặp số phận ḿnh không may, đến lúc phải chịu nạn th́ c̣n biết làm sao hơn. Nếu chàng có buồn bă mà than thân trách phận cho nhiều cũng không làm sao đôi mắt sáng trở lại mà chỉ làm cho người bạn tốt nhất của chàng ân hận và người vợ yêu quư thêm khổ sở chứ chẳng ích lợi ǵ.
Những sự việc xảy ra trong chuỗi ngày vừa qua lại lởn vởn trong óc cả hai vợ chồng Liên và Minh chiều hôm nay. Người nào cũng im lặng nghĩ ngợi mà chẳng ai buồn khơi chuyện. Một làn gió thổi qua... Tiếng lá xào xạc chợt đem Minh trở về với thực tại.
− Liên đang đứng đâu đấy hả Liên?
Mỗi khi nghe chồng gọi đến tên tục của ḿnh như thế là Liên hiểu rằng tâm-hồn chàng đang bị xúc động mạnh. Nàng vội vàng cúi xuống âu yếm cầm tay chàng, dịu dàng đáp:
− Liên vẫn đứng bên cạnh Minh đây.
− Ánh nắng c̣n trên ngọn cây hoàng-lan không?
Liên ngước mặt nh́n lên:
− Chỉ c̣n một tí ở tận trên đỉnh thôi ḿnh ạ.
− Thế th́ có lẽ hơn sáu giờ chiều rồi phải không?
− Vâng, ḿnh đoán thật đúng lắm.
Minh thở dài bảo vợ:
− Nếu có mắt mà trông th́ vẫn đúng hơn là đoán.
Liên cố t́m lời để an ủi chồng. Những lời an ủi dịu dàng đuợc Liên dượt đi dượt lại nhiều lần những lúc ngồi một ḿnh. Nàng nhẩm đi nhẩm lại trong trí để khi nói với chồng nghe sao cho thật âu yếm thân mật. Nàng hiểu rơ không ǵ cần thiết hơn cho người đang khổ tâm tuyệt vọng bằng những lời tŕu mến, thành thực nói lên từ miệng, từ đáy ḷng của người thân yêu.
− Th́ ḿnh không trông được đă có em trông giúp. Em trông th́ cũng như ḿnh trông chứ ǵ. Mắt em cũng là mắt của ḿnh vậy. Ḿnh có nhớ một lần ḿnh giảng nghĩa cho em bài ngụ ngôn người què với người mù không? Người mù cơng người què và người què dẫn đường cho người mù.
Minh cười chua chát:
− Nhưng em có què đâu?
− Em không què nhưng em quê mùa dốt nát th́ nào có khác ǵ người què? Vả anh cũng vậy. Anh có mù đâu? Anh không nhớ lời ông Lang Mộc mà hôm kia em mời đến chữa cho anh sao?
Minh tắc lưỡi:
− Tin ǵ được những lời thầy Lang!
Thực ra hai hôm trước thấy Minh chán nản, đau đớn chỉ nói đến toàn những điều không hay: nào là muốn tự tử, nào là muốn tuyệt thực mà chết cho hết một đời khốn nạn... V́ thế Liên và Văn lập mưu, mượn lời ông Lang Mộc nói quả quyết với Minh rằng thế nào mắt chàng cũng sẽ được chữa khỏi v́ bệnh t́nh không trầm trọng ǵ cho lắm.
Không thấy Liên trả lời, Minh đinh ninh rằng vợ cũng đồng ư với ḿnh. Chàng lẩm bẩm một ḿnh ra chiều tức tối:
− Hừ! Lang băm!
Liên cố t́m cách phá tan sự nghi hoặc của chồng, sự nghi bao giờ cũng đầy rẫy trong tâm hồn những người thống khổ.
− Không đâu ḿnh ạ! Ông lang Mộc vẫn có tiếng xưa nay. Ông ta chữa cho 100 người th́ ít nhất là 99 người khỏi.
Minh cười gằn:
− Thế nhỡ ông ấy vừa chữa khỏi cho người thứ 99 mà anh lại là người thứ 100 th́ sao?
Thấy chồng cười, Liên cũng cười theo:
− Ḿnh cứ nói bông đùa làm ǵ thế! Người ta đă quả quyết là chữa được th́ cứ nên tin người ta. Hôm nọ anh Văn chả bảo ḿnh rằng phải dốc ḷng tin nơi thầy thuốc th́ mới chóng khỏi là ǵ!
Minh cau mày, mím môi:
− Anh Văn! Anh Văn là cái thớ ǵ! Chỉ tử tế cái mồm! Đă gần cả tuần nay rồi có thèm bén mảng đến đâu!
Liên ôn tồn bảo chồng:
− Ḿnh chả nên thế! Tại sao lại ngờ vực một người bạn tốt như vậy? Anh ấy chẳng bảo ḿnh là phải đi Nam-Định có chuyện cần là ǵ! Sớm lắm cũng phải tối nay anh ấy mới trở về Hà-Nội được.
Minh vẫn nhớ, vẫn hiểu rằng bạn ḿnh tạm vắng mặt tại Hà-Nội v́ công chuyện. Chẳng qua trong ḷng chàng bứt rứt khó chịu, chỉ chờ dịp là ‘giận cá chém thớt’ để cho nỗi niềm phẫn uất trào bớt ra ngoài đấy thôi. Chàng c̣n giận lây đến cả mấy ông lang, cho rằng chính v́ mấy ông ấy làm cho chàng bị mù. Nghe Liên phân bày như bênh vực họ, Minh càng cáu tiết. Chàng cất tiếng run run hỏi vợ:
− Có phải ḿnh bênh anh Văn đó không?
Liên vừa giận, vừa thương hại. Nàng đứng lặng thinh không đáp. Minh như điên như cuồng, chàng thét lên:
− Ḱa, tôi hỏi sao lại không trả lời?
− Chết chửa! Ḿnh quẫn trí mất rồi! V́ lẽ ǵ mà ḿnh lại bảo em bênh vực anh Văn?
− V́ lẽ ǵ à? V́ lẽ ǵ à! Ḿnh hăy tự hỏi ḿnh xem.
Thốt nghe tiếng nấc, rồi đến tiếng khóc nức nở của vợ, Minh đứng dậy loay hoay quờ quạng, cuống qua cuống quít, lúng túng nói chẳng ra đâu vào đâu:
− Xin lỗi ḿnh... Anh xin lỗi em... Trời ơi! Anh điên mất rồi! Em tha thứ cho anh... Anh khổ sở quá nên chẳng khác ǵ người mất trí, nói bậy nói bạ làm cho ḿnh buồn...
Liên nghe nói cảm động, lau nước mắt tươi ngay nét mặt nói:
− Rơ ḿnh lẩn thẩn lắm. Ḿnh có lỗi ǵ đâu? Lúc đau yếu ai chả thế.
Một khi biết hối hận là đă hiểu thấu lẽ phải. Tâm-hồn dù có nhiễu loạn ở cực điểm cũng sẽ trở lại yên tĩnh. Minh ngồi tựa lưng vào ghế, ngước mắt như nh́n trời tuy rằng chẳng trông thấy ǵ. Chàng nở một nụ cười trên môi, vui vẻ hỏi vợ:
− Ḿnh có tin rằng có Phật trời không? Và ḿnh có tin đó là một đấng tạo-hóa tối cao, tối đại và tối thiện không?
Liên chưa kịp trả lời th́ Minh đă nói tiếp:
− Anh th́ anh tin rằng có. V́ nếu không có Phật trời th́ bể khổ của nhân loại c̣n bao la đến đâu! Anh chỉ cần đem anh ra làm cái ví dụ nhỏ bé cũng đủ hiểu cái lẽ chí công, chí thiện của đấng Thích-Ca Mâu Ni. Ngài biết trước rằng sẽ có một ngày anh phải chịu cùng cực với cái bệnh ghê gớm để trở thành tật nguyền nên ngài đă ban cho anh một người vợ hiền và một người bạn hiền để an ủi, chia sẻ nỗi thống khổ đó. Và sự thống khổ này nếu anh phải mang th́ anh cũng nên vui vẻ đón nhận lấy nó v́ chính nó đă tạo cho anh một niềm hạnh-phúc hiếm có là được sự thương yêu, nâng đỡ thành thực của một người vợ và một người bạn.
Minh nói rất trơn tru hoạt bát. H́nh như chính sự cảm xúc sâu sắc đó tự nó tạo nên lời, trong khi chưa chắc người nói lên những lời đó đă biết ḿnh nói những ǵ. Nói được một hồi Minh bỗng im bặt. Cổ họng chàng như tắc nghẹn. Kế đó, nước mắt chàng tuôn xuống như mưa, ràn rụa cả hai bên má. Liên cố nén xúc động, ân cần hỏi han:
− Sao ḿnh lại khóc?
Minh ngập ngừng đáp:
− Chính anh cũng chẳng hiểu tại sao. Có lẽ v́ anh sung sướng quá.
Liên đưa khăn cho Minh lau nước mắt, toan dắt chàng vào trong nhà th́ chàng xua tay gạt đi nói:
− Em để cho anh ngồi đây hóng gió thêm tí nữa đă.
− Nhưng chắc ḿnh đă đói rồi đó. Để em đi dọn cơm nhé?
− C̣n chờ ông Hoạt ở Ngọc-Hà về đă chứ.
− Nếu ḿnh đói bụng th́ cứ ăn trước có sao đâu.
− Chưa ḿnh ạ. Anh chưa đói.
− Vậy xin phép ḿnh em đi đằng này vài phút nhé.
− Ḿnh cứ đi tự-nhiên thôi, anh không sao đâu.
Minh một ḿnh ngồi lại. Chàng t́m đủ mọi cách để tự an ủi ḿnh. Chàng mỉm cười nói thầm: “Bị mù vị tất đă khổ! Chẳng qua là tại ta cứ nghĩ là ta khổ thành ra ta mới khổ đó thôi. Có khi mù bị không chừng lại là sướng kia đấy, v́ chẳng c̣n bao giờ phải nh́n thấy những ǵ chướng tai gai mắt nữa. Trong ngũ giác-quan có lẽ thị-giác là ít cần thiết nhất cho sự sung sướng cuả tâm hồn. Hơn nữa từ bé ta đă được trông thấy quá nhiều cảnh đẹp rồi. Bây giờ chỉ cần ôn lại thôi cũng đủ.
Những danh-lam thắng cảnh như hiện ra rơ ràng trong trí tưởng tượng của Minh. Nào là hồ Hoàn Kiếm, hồ Tây, vườn Bách-Thảo, chùa Trấn-Quốc, sông Nhị-Hà... Các cảnh vật như lao xao chen chúc, xô đẩy lăn nhau trong trí năo của chàng.
Minh bỗng cau mày, đăm đăm nghĩ ngợi v́ chàng cảm thấy h́nh như thiếu một điều ǵ quan-trọng. Phải, đó là màu sắc. Chàng cố nhớ lại màu sắc của từng nơi mà nặn óc măi vẫn không xong. Phong cảnh chỉ lờ mờ hiện ra trong đám sương mù ảm đạm mà không có ǵ rơ rệt. Chàng lại lẩm bẩm: “Th́ ra phải trông thấy ở trước mắt mới có thể biết màu xanh là thế nào, màu đỏ ra làm sao...”.
Nhưng nghĩ như thế làm cho Minh thêm buồn rầu. Chàng thở dài tự hỏi:
− “Có lẽ nào ḿnh lại mù thật?”.
Câu hỏi ấy là cái mănh lực nhắc cho Minh nhớ tới lời trấn an của thầy lang và lời khuyên giải của Văn. Lúc bấy giờ, chàng cho rằng lời Văn rất có lư v́ trước kia chàng nào có để ư nghiên-cứu hay tham-khảo về bệnh đau mắt mà biết được. Văn th́ trái lại, chàng ta từng ra thư-viện t́m sách đọc, tra cứu rất cẩn thận và tỉ mỉ nên có lẽ nào chàng lại nói ṃ cho qua chuyện được. Minh cố ôn lại những câu Văn đọc cho chàng nghe mấy hôm trước. Căn cứ vào lời trong quyển sách thuốc Văn chép lại th́ bệnh thong manh của Minh có thể chữa khỏi được.
Niềm hy-vọng làm nở một nụ cười trên môi Minh. Chàng nghĩ đến con đường tương-lai, lại nghĩ đến hạnh-phúc êm đềm vẫn c̣n nguyên vẹn, chưa mất.
Minh chợt thoáng như ngửi thấy hương thơm đâu đó làm nức cả mũi. Chàng mơ màng như đang sống trong cơn mộng. Chàng chớp mắt liên tiếp, đăm đăm nghĩ ngợi. Không, rơ ràng đây là thật chứ không phải là mơ. Mùi thơm vẫn ở gần bên mũi chàng, đồng thời chàng có thể phân-biệt được từng mùi thơm khác nhau của từng loài hoa như hoàng-lan, móng rồng, mộc, sói và ngâu. Chàng chợt nhớ tới lời nói của Liên mấy tháng trước: “Khi mắt ta không trông thấy th́ mũi ta lại càng thính. Trong lúc ḷng đang phân vân, Minh đưa tay quờ quạng ở trước mặt th́ đụng phải tay Liên. Chàng giật ḿnh hỏi:
− Cái ǵ thế?
Tiếng cười ṛn ră của Liên vang lên.
− Em tặng ḿnh bó hoa.
Minh cười:
− Ḿnh làm anh cứ tưởng như là đang nằm chiêm bao. Này, có phải trong bó hoa của em có hoa móng rồng, hoa hoàng-lan, hoa ngâu, hoa mộc và hoa sói không?
− Ồ, ḿnh tài quá nhỉ! Đúng cả đấy ḿnh ạ.
Liên đặt bó hoa vào tận tay chồng. Minh đưa lên mũi thật lâu rồi bảo vợ:
− Thế th́ ḿnh tốt bụng hơn ông Chu-Mạnh-Trinh nhiều.
Liên ngơ-ngác không hiểu. Nàng hỏi:
− Ông Chu-Mạnh-Trinh là ai thế ḿnh?
− Là một ông quan án.
Liên lại thắc mắc:
− Nhưn sao ḿnh lại ví em với một ông quan án?
− V́ ông ấy cũng tặng hoa cho một người mù. Chỉ khác một điều họ là quan-gia tặng hoa cho nhau c̣n chúng ḿnh là dân thứ tự trồng hoa mà tặng nhau.
Liên bật cười:
− Nhà dân tặng hoa th́ làm sao bằng nhà quan được! Ḿnh ví thế thật buồn cười lắm. Nhưng mà bông hoa th́ ở đâu cũng vẫ là bông hoa.
− Th́ ḿnh hăy để anh nói hết câu đă nào! Anh có ví chức-vị của em với quan án Chu-Mạnh-Trinh đâu? Chuyện là thế này. Ngày xưa ở tỉnh Hà-Nam, lúc về già th́ cụ Tam-Nguyên Yên-Đổ Nguyễn-Khuyến bị mù. Bấy giờ ông Chu-Mạnh-Trinh là quan án-sát tại đó cho người đem biếu cụ Nguyễn đôi chậu hoa trà... 1 (Xin đọc phần phụ chú)
Liên nghe thấy chợt thấy ḷng bất nhẫn nên ngắt lời:
− Cụ mù mà biếu cụ hoa trà th́ cụ c̣n thưởng-thức cách nào!
− Chính v́ lẽ đó anh mới bảo ḿnh tốt bụng hơn ông Chu-Mạnh-Trinh ở chỗ đó, v́ ḿnh tặng cho anh toàn những thứ hoa có hương.
Liên tỏ ư căm tức bảo chồng:
− Sao ở đời lại có những người tai ác đến thế ḿnh nhỉ?
Minh chỉ cười nói:
− Họ đùa nhau đấy thôi em ạ. V́ họ hà hai thi-hào hay chữ vào bậc nhất của một thời.
− Cho dẫu có đùa, nhưng ai lại đùa thế bao giờ! Ai lại nhẫn tâm đùa với người tàn tật như thế bao giờ!
Nghe Liên nói, Minh vui mừng v́ thấy vợ ḿnh lành, tốt bụng. Nhưng chàng không khỏi cảm-khái khi nghe đến hai chữ ‘tàn tật’. Chàng ưá nước mắt nói:
− Vậy anh cũng đáng thương phải không em?
Liên biết ḿnh lỡ lời vội nói chữa:
− Chỉ dại dột! Em nói là nói người tàn tật kia chứ. Chứ c̣n ḿnh th́ sao lại gọi là tàn tật được? Ḿnh chỉ bị đau mắt thôi, ít bữa rồi lại khỏi.
Minh mỉm cười nói:
− Anh muốn tin lời em lắm.
− Anh phải tin chứ, v́ em không nói bậy bao giờ.
− Dễ thường em là bậc tiên tri đấy!
Liên nũng nịu:
− Hẳn chứ lị!
Câu nói của Liên khiến cả hai vợ chồng phải cười rộ, quên hết cả đau đớn, phiền muộn lo âu. Trời đă nhá nhem tối, nhưng hai người vẫn không buồn để ư tới. Liên âu yếm dựa vào vai Minh, hồi lâu không ai nói với ai cả. Nhưng không nói mà như họ nói với nhau rất nhiều, dù là những điều hy-vọng thật mong manh. Măi đến khi trông thấy ánh đèn của ông Hoạt đặt bên mâm cơm ngoài hiên, Liên mới nhớ ra rằng chưa ai ăn cơm chiều...
--------------------------------
1 PHẦN PHỤ CHÚ: (do Dương-Hồng-Kỳ sưu-tầm và tham-khảo)
Điển-tích ‘tặng hoa người mù’ mà tác-giả truyện ‘Gánh Hàng Hoa’ lồng vào cốt truyện có thể gây ra sự hiểu lầm cho độc-giả rằng đó là một tṛ đùa ‘xỏ lá’ của Chu-Mạnh-Trinh. Theo nhiều tài-liệu lịch-sử quư giá cho thấy và nhiều b́nh-luận gia đáng tin cậy th́ người tặng hoa cho cụ Tam-Nguyên Yên-Đổ Nguyễn-Khuyến thời đó có lẽ không phải là Chu-Mạnh-Trinh mà chính là Hoàng-Cao-Khải mới đúng.
Cụ Tam-Nguyên Yên-Đổ đă tỏ ra bất măn về việc ‘tặng hoa’ này nên có làm một bài thơ trách kẻ tặng hoa không hương cho ḿnh. Và cứ như lời lẽ trong bài thơ, người tặng hoa phải là một ông ‘tai to mặt lớn’, có thế lực vô cùng. Đó là hai câu Thực của bài thơ làm theo thể Đường-Luật Thất-Ngôn Bát-Cú:
Da mồi tóc bạc, ta già nhỉ?
Áo tía đai vàng, bác đó a?
Ông Chu-Mạnh-Trinh chỉ làm quan đến chức án-sát th́ làm sao có được ‘áo tía’ với ‘đai vàng’? Chữ ‘vàng’ đây phải chăng là cụ Tam-Nguyên Yên-Đổ muốn nôm na ám-chỉ họ ‘Hoàng’?
Giai-thoại này bắt nguồn từ một cuộc thi văn thơ với nhan-đề ‘Kiều’ do chính Hoàng-Cao-Khải đề xướng. Hai người hay chữ nhất thời đó là Thái-Tử Thiếu-Bảo Dương-Lâm và Tam-Nguyên Yên-Đổ Nguyễn-Khuyến không chịu hợp-tác với Tây, mặc dù đă từ quan về sống ẩn-dật nhưng cũng bị ép buộc phải ra làm ‘chánh chủ khảo bất đắc dĩ’ chấm thi. Cụ Yên-Đổ không mấy ǵ làm vui nên đă làm một bài thơ với nội-dung châm biếm kẻ cậy quyền thế ép người là Hoàng-Cao-Khải như sau:
Thằng bán tơ kia dở rối ra,
Làm cho lụy đến cụ viên già.
Muốn êm phải biện ba trăm lượng,
Khéo xếp nên liều một chiếc thoa.
Đón khách mượn màu son phấn mụ,
Bán ḿnh chuốc lấy tội t́nh cha.
Có tiền việc ấy mà xong nhỉ
Đời trước làm quan cũng thế a?
Chu-Mạnh-Trinh là người được chấm hạng nhất kỳ thi đó. V́ thế, họ Chu không có lư do nào để oán ghét cụ Yên-Đổ cũng như cụ Thái-Tử Thiếu-Bảo. Có lẽ vào thời đó, phần đông đều sợ Hoàng-Cao-Khải (quan Khâm-Sai do Tây chỉ định) không dám nói lên sự thật là họ Hoàng dùng chậu hoa trà đó để ‘trả đũa’ cụ Nguyễn nên ‘đành’ đổ hết cho Chu-Mạnh-Trinh, vịn cớ rằng trong một bài thơ (trong kỳ thi) của Chu-Mạnh-Trinh có hai câu:
Làng nho người cũng coi ra vẻ,
Tổ bợm ai ngờ mắc phải tay.
Và bên cạnh hai câu này, cụ Nguyễn có bỡn cợt, phê rằng:
Rằng hay, th́ thật là hay,
‘Nho’ đối với ‘bợm’, lăo này không ưa.
Do đó mà Chu-Mạnh-Trinh đem ḷng oán hận đưa đến việc tặng hoa trà khi cụ Nguyễn bị ḷa. Nhưng giả-thuyết này không đúng v́ Chu-Mạnh-Trinh vẫn luôn luôn kính trọng cụ Nguyễn, xem là bậc tiền-bối trong làng thơ.
Người Gửi Bài " Bóng Thời Gian " Chưa Về
Tiếng Xưa ui ,
Tigon chưa thể đăng tiếp câu chuyện BTG , v́ lư do nêu trên .
Phiền muội tiếp tục cho .
Cám ơn
Tigon
Đâu chỉ có "nữ nhi" mớí ..."thường tình"?
Lời bình ...loạn:
Tình yêu cuả Minh và Liên những tưởng đâu là một thứ tình yêu hiếm hoi trong cuộc đời hai con người đơn lẻ ấy - người thân đều đã qua đời - nhưng ai ngờ đâu, nam nhi cũng "thường tình" đến thế sao?
Mời cả nhà xem tiếp nhé!
Chương 11 - HAI CẢNH MỘNG
Ngồi trước lọ hoa, Liên mơ mộng. Đă hơn một tuần nay, Liên thật cô đơn hơn bao giờ hết. Chồng th́ chẳng về, mà Văn th́ cũng chẳng đến. Trong b́nh hoa, nước hầu như đă cạn mà hoa cũng hầu như tàn. Mấy bông cẩm chướng màu đỏ sẫm nay trở nên tím đen. Những lá xanh dài và nhọn đă vằng úa hay khô héo rũ xuống bàn. Hoa thược dược th́ lại càng thảm thương, cái th́ rụng hết cánh chỉ c̣n trơ lại bầu nhụy, cái th́ mềm gẫy gập lại, đài trắng th́ nhợt nhạt nhăn nheo.
Ngắm hoa tàn, Liên chợt cảm khái. Nàng chợt nghĩ đến tuổi già. Tuổi xuân nay đă gần sang hạ, mà trái tim nàng khô héo phải chăng là v́ thiếu sự yêu đương? Cầm gương tự ngắm chân dung, mắt Liên lóe lên một tia hy-vọng. Không, nàng c̣n trẻ! Nàng không giống như hoa tàn! Và nàng nhớ tới thời kỳ ân ái của đôi vợ chồng son...
Một buổi chiều xuân, Minh ngồi xem sách... Liên mới đi bán hoa về liền rón rén lại cắm mấy bông hoa vào b́nh. Minh ngước mặt nh́n vợ mỉm cười. Liên sung sướng, ửng hồng đôi má...
Tuy thời gian chỉ mới hai năm mà Liên nghe chừng như lâu lắm rồi! Linh tính như báo trước cho Liên là thời đó đă đi qua rồi và sẽ không bao giờ c̣n trở lại nữa. Nh́n những cánh hoa sắc hồng tan tác trên mặt bàn, Liên bỗng buông tiếng thở dài.
Tờ báo nhận được hôm qua vẫn để trên bàn, băng c̣n y nguyên chưa bóc. Thấy buồn, Liên mở ra xem, t́m bài của chồng. Nhưng cũng như kỳ báo trước, chẳng có mọt bài nào kư tên Minh. Liên thắc mắc:
− Hay chồng ta ốm?
Liên giật ḿnh khin hăi v́ chợt nghĩ đến một chuyện. Đó là việc mê gái của chồng, mê đến độ không c̣n th́ giờ để viết văn. Khuôn mặt Liên phản chiếu trong gương với cặp mắt ướt nḥa. Liên bỗng cười chua chát lẩm bẩm:
− Không cần!
Đoạn nàng đứng phắt dậy vào nhà thay quần áo. Một lát sau khi trở ra, Liên lại là cô hàng hoa như hôm nào với cái khăn vuông và tấm áo tứ thân. Rồi nàng ra làm vườn để cố quên đi bao nhiêu phiền muộn. Quả thật, những bông hoa đủ các màu sắc rực rỡ như vui mừng hớn hở chào mừng và an ủi một người bạn từ thuở xa xưa. Hoa ti-gôn sắc đỏ, sắc hồng, sắc trắng, năm nào cũng vậy. Cứ một mùa tàn lại đến một mùa nở. Nó chẳng giống như ḷng bất trắc của con người. Hoa kim liên sắc vàng tươi như một nụ cười thân yêu. Song Liên chẳng buồn ngắm tới mọi vật, chỉ cặm cụi ngồi xới đất ở các gốc huệ, gốc hồng. Khi tới gần giàn móng rồng, Liên chạnh ḷng nhớ lại thời kỳ Minh mắc bệnh. Nàng ngậm ngùi ứa hai hàng lệ...
Sáng hôm sau, Liên quyết định sắp quang gánh, đi bán hoa trở lại. Xưa nay tại chợ hàng hoa, Liên vẫn ngồi chung với một người bạn cùng nghề. Hai người biết nhau đă lâu, thân như chị em. Nhưng v́ lâu nay nghỉ việc buôn bán, Liên sợ người bạn không dành chỗ cho ḿnh nữa. V́ vậy, để chắc ăn, Liên t́m tới nhà người bạn gơ cửa. Bên trong có tiếng vọng ra hỏi:
− Ai đấy?
− Tôi.
− Tôi là ai?
− Liên đây mà.
Một tràng cười ngạo nghễ vang ra làm Liên luống cuống e ngại, chỉ muốn bỏ chạy ngay về nhà. Nhưng cánh cửa bỗng mở ra rồi một người đàn bà trạc tuổi nàng bước ra.
− Ḱa, chị Liên. À quên, chào ‘bà giáo’!
Mặt Liên như nóng bừng lên, nàng ấp úng:
− Chị... cứ diễu...
− Ủa! Sao hôm nay bà lại mặc quần áo quê mùa của chúng tôi vậy?
Liên vừa xấu hổ, vừa tức giận mà không nói được lời nào. Nước mắt nàng cứ chảy quanh măi. Người bạn nh́n thấy vậy bỗng hối hận, ân cần hỏi han như để xin lỗi.
− Chị định đi bán hoa lại với em đấy ư?
− Vâng, em muốn đi cùng và ngồi chung với chị như xưa.
− Phải đấy chị ạ. Nghề của cha ông ḿnh th́ ḿnh phải giữ. Ông ấy có đỗ giáo học cũng mặc ông ấy chứ!
Nghe bạn nhắc đến chồng, Liên thở dài. Người bạn thấy thương hại nên không nỡ nói tiếp nữa. Trong làng Hữu-Tiệp này, ai c̣n lạ ǵ chuyện mê gái của Minh. Liên bỗng than thở, kể lể:
− Chị nghĩ xem, học cao đỗ đạt mà làm ǵ! Giỏi để làm ǵ! Cứ như anh chị như thế có sung sướng hơn không? Chồng làm vườn, vợ bán hoa. Vợ chồng cùng một nghề bao giờ cũng vẫn hơn chị ạ!
− Chị nói cũng phải. Nhưng thật đâu có ai ngờ anh ấy lại tệ hại đến thế!
Liên buồn rầu đáp:
− Tôi khổ lắm chị ạ!
Người bạn an uỉ:
− Chả nên bận tâm nghĩ ngợi nhiều làm ǵ, chị ạ.
− Tôi có nghĩ ngợi ǵ đâu? Chị tin tôi đi, từ nay tôi sẽ đi bán hoa với chị lại như thường khi. Nghề bán hoa là nghề ‘cha truyền con nối’ của ḿnh phải không chị?
Dứt lời, Liên cười lên một tràng sảng khoái, tưởng chừng như đă trút bỏ được hết tất cả những phiền muộn.
− Phải đấy! Có đi bán hoa th́ mới xứng đáng là con gái trại hàng hoa chứ!
Hai người cùng nhau cười rồi cùng nhau lên đường. Khi đi ngang qua nhà các đồng-nghiệp, Liên vui vẻ gọi tên từng người. Nhưng phần đông đă sớm đến chợ lúc mặt trời c̣n chưa lên để sửa soạn, bày sẵn cửa hàng trước khi cổng chợ được mở.
Đến chợ Đồng-Xuân, ai gặp Liên cũng đon đả hỏi thăm. Liên lúng túng ngượng nghịu chẳng biết trả lời làm sao. Thấy vậy, người bạn liền đỡ lời cho nàng:
− Chị ấy bị ốm...
− Ốm bệnh ǵ đấy chị?
− Tôi cảm xoàng thôi. Nay đă khỏi hẳn rồi.
Khoảng sau trưa, mọt nhóm người gồm hai người đàn bà đi chung với hai người đàn ông đến chợ hỏi mua cam. Hai người đàn bà tóc vấn trần lệch sang một bên, phấn son đầy đủ. Má người nào cũng hồng, chân mi chân mày đều kẻ trông rất ‘đầm’. Hẳn họ thuộc lớp ‘phụ-nữ mới’. C̣n hai người đàn ông th́ đầu bù tóc rối, đi lảo đảo giơ chân múa tay, miệng nói thao thao bất tuyệt. Khi th́ pha tṛ đùa với hai người phụ-nữ đi chung, khi th́ đùa cợt với mấy cô bán hàng. Trông cả hai thật trâng tráo, và tức cười vô cùng. Một người đưa ngón tay trỏ vào dăy hàng hoa ở đàng sau họ.
− Ồ, hoa! Đến mua đi Mạc!
− Vâng, phải đấy d́ ạ.
− Đức ơi! Minh ơi! Lại mà mua hoa đi chứ!
Nhưng người đàn ông tên Đức c̣n đang ‘tít mắt’ đứng bên cô hàng cam, c̣n người đàn ông tên Minh mồm đang ngồm ngoàm vừa nhai vừa nói nên không ai nghe rơ tiến gọi.
− Thôi, mặc kệ họ! Ta lại mua hoa đi, Cháu thích hoa lắm.
Khi hai người phụ-nữ gần đi đến quày ḿnh, Liên nh́n một người như có vẻ quen quen, khẽ quay sang nói với một bạn đồng-nghiệp:
− Quái lạ! Cái người này h́nh như tôi đă gặp ở đâu rồi nhưng không hiểu sao tự dưng lại quên bẵng mất!
Người bạn đáp lại:
− Các cô tây th́ phần nhiều giống nhau cả.
− Không, thật mà chị! Tôi chắc chắn có gặp ở đâu mà!
Nhung thấy Liên đăm đăm nh́n ḿnh và th́ thầm to nhỏ với mấy người bán hoa kia liền dừng lại hỏi:
− Cô có bán hoa không?
Nghe giọng nói, Liên lại càng thấy quen. Nàng c̣n mải đang lục lọi t́m sâu trong trí óc nên chưa kịp trả lời. Bạn Liên thấy vậy vừa cười vừa nói:
− Thưa bà, chúng tôi là hàng hoa mà chả bán hoa th́ bán ǵ?
Người phụ-nữ kia trỏ vào Liên nói:
− D́ Nhung ơi! D́ trông này! Cô hàng hoa này đẹp không?
Người phụ-nữ tên Nhung liếc mắt nh́n Liên rồi trầm trồ:
− Ừ, đẹp lắm đấy! Nhưng giá mà diện bộ áo cánh vào th́ trông c̣n khá hơn, đẹp hơn nhiều nữa, phải không Mạc?
Nghe họ b́nh-phẩm về nhan sắc của ḿnh rồi cùng nhau cười khúc khích, Liên cảm thấy nóng mặt, gắt lên rằng:
− Ô hay, mua hoa th́ mua đi chứ!
Người phụ-nữ tên Mạc khẽ nhếch môi, nhoẻn hàm răng trắng toát nói như trêu chọc:
− Giời ơi! Bán hàng th́ phải chiều khách, ăn nói nhă nhặn một tí chứ.
Người phụ-nữ tên Nhung bỗng quay lại đàng sau gọi lớn:
− Anh Minh ơi! Anh Đức ơi!
Trông qua phía hàng cam, Liên thấy có bóng dáng đàn ông ‘quen thuộc’. Có lẽ là ‘quá quen’ th́ đúng hơn. Người đó chẳng ai khác hơn là Minh, chồng nàng. Lúc bấy giờ, Liên mới biết người đàn bà tên Nhung kia là một độc giả nữ từng viết thư cho chồng nàng với những lời lẽ t́nh tứ và táo bạo.
Lúc ấy, tiếng Minh vọng lại lại hỏi:
− Cái ǵ đấy Nhung?
− Lại đây mua hoa.
− Chúng tôi c̣n phải ăn cái đă. Bà muốn mua th́ cứ mua.
− Vậy mua hoa ǵ?
− Đă bảo muốn mua ǵ th́ mua mà!
Mỗi tiếng nói của Minh như một mũi nhọn đâm mạnh vào tim Liên. Nàng đang tan nát cơi ḷng lại nghe tiếng Nhung hỏi:
− Mua hoa huệ nhé?
− Đừng! Ruồi nó đến bâu vào th́ khổ cả nút!
Mạc cười lớn, chêm vào một câu:
− Nhà bán hoa có khác! Biết rành mạch lắm!
Nhung chợt quắc mắt lên mắng:
− Cháu không được hỗn!
Liên càng nghe càng thấy uất ức. Nhung trỏ vào bó cẩm chướng hất hàm, dáng điệu hách dịch hỏi:
− Bao nhiêu?
Thấy Liên mặt màu tái mét không nói được ǵ chỉ ngồi mà vân vê bó hoa, người bạn liền ngẩng lên, thay nàng trả lời:
− Xin bà năm hào.
− Ba hào đi!
− Thôi, xin bán rẻ hầu bà.
Rồi người bạn nhắc Liên cầm bó hoa trao cho khách hàng. Thật sự bó hoa chỉ đáng có hào rưỡi, nhưng v́ Nhung quen với giá ở hồ Hoàn-Kiếm nên thành ra trả hớ. Mà người bạn của Liên nh́n thấy dáng điệu Nhung và Mạc cũng đáng ghét nên ‘cứa cổ’ được là cứa, không nương tay.
Nhung móc ví trả tiền. Người bạn đưa tay lấy lẹ đưa về cho Liên. Nhung vừa quay đi th́ Liên ngă ‘quay đơ’ xuống. Các bạn đồng-nghiệp ai nấy đều bỏ dở công việc đang làm xúm lại đỡ nàng dậy hỏi han ầm ỹ. Nghe có tiếng ồn ào ở chỗ Nhung và Mạc, Đức liền cất tiếng gọi:
− Mạc, cái ǵ thế?
Mạc nhún vai, lạnh lùng đáp:
− H́nh như một cô hàng hoa cảm hay trúng gió ǵ đó nên đột nhiên khi không ngă lăn đùng ra.
Nói dứt lời, nàng lôi Nhung đi, không buồn quay mặt lại. Gặp Đức đang đi tới, Mạc xua tay nói:
− Về thôi anh Đức! Không phải chuyện ḿnh, để ư đến làm ǵ!
Nhung có vẻ động ḷng hơn xoay qua nói với Minh:
− Tội nghiệp, nh́n mà thương hại. Con bé khá trông khá nhất trong bọn hàng hoa đấy!
Lúc bấy giờ, nhờ ăn xong mấy quả cam nên xem chừng đă giải bớt được nồng độ của rượu, Minh đă hơi tỉnh tỉnh. Chàng ngơ ngác nh́n quanh và lấy làm lạ rằng tại sao ḿnh lại ở trong chợ, mà quang-cảnh th́ thấy rất là quen thuộc. Rồi hai chữ ‘hàng hoa’ được Nhung nhắc đi nhắc lại nhiều lần làm Minh tỉnh hẳn. Chàng giật ḿnh, bỡ ngỡ hỏi:
− Hàng hoa à?
Mạc mỉm cười, giọng mỉa mai:
− Vâng, hàng hoa đấy. Mà hàng hoa th́ có ǵ lạ mà phải hỏi?
Nhung trừng mắt quát lớn:
− Mạc!
Đoạn nàng ghé vào tai Mạc nói khẽ như trách móc:
− Mày ác lắm, mày biết không!
Nghe Nhung nói, Mạc chẳng chút động ḷng mà c̣n có vẻ ‘ác hơn’ nữa. Nàng chanh chua nói với vẻ đắc ư, thỏa măn:
− Cô hàng hoa ngất đi th́ mặc kệ cô ấy, có việc ǵ quan-trọng mà phải để ư tới làm ǵ!
Minh nói như mê man:
− Ngấy đi!
− Vâng, ngất đi. Cô ấy ngất đi rồi th́ chốc nữa cô ấy lại tỉnh... như ở xi-nê-ma ấy mà!
Nhung giật quả cam trong tay Đứa đưa cho Mạc nói:
− Này, ăn đi cho giă rượu! May say quá rồi nên chỉ biết nói bậy thôi! Bây giờ th́ đi về!
Đoàn người kéo nhau rời khỏi chợ. Đức gọi tài-xế taxi lại. Xe hơi lại sát bên thềm mà Minh vẫn c̣n như người không hồn. Chàng ngây người ra ít giây rồi mới chịu theo Nhung, Mạc và Đức lên xe...
Về đến nhà, Mạc c̣n liến thoắng thuật lại câu chuyện cô hàng hoa cho mọi người nghe làm như chưa ai biết ǵ cả. Đưa tay trỏ vạ Minh đang thiu thỉu ngủ trên chiếc ghế bành dài, Nhung nói với Đức:
− Con bé nó giống mẹ nó in hệt! Hễ say là trở nên tai ác lạ lùng!
− Tôi có thấy Mạc yêu quư của tôi ác chút nào đâu!
− Th́ vợ anh Minh cũng là dân bánh hoa, nó c̣n lạ ǵ nữa! Thế mà đứng trước anh ấy nó cứ gợi măi đến chuyện bán hoa bán quả!
Đức bưng miệng cười ngặt nghẽo:
− Thế à? Vậy ‘toa’ (phiên-âm của chữ ‘toi’, tiếng Pháp) có gặp vợ hắn ngồi bán hoa ở chợ không?
− ‘Moa’ (phiên-âm của chữ ‘moi’ tiếng Pháp) nghi lắm ‘toa’ ạ!
− ‘Toa’ ngờ ǵ?
− Không... mà thôi! Xếp câu chuyện ấy qua một bên đi!
Thật ra ngay lúc mới gặp Liên, Nhung đă ngờ ngợ và đoán ra cô nàng gánh hoa đến nhà ḿnh bán hôm nào. Luôn cả cái nhan sắc của Liên cũng khó mà lầm lẫn được. Đến khi Liên ngất đi th́ Nhung lại càng tin chắc. V́ thế, nàng đă cản không cho Minh và Đức đến gần mà lôi cả đám về nhà sau đó.
Nh́n Minh mệt mỏi nằm ngủ say li b́, Nhung lắc đầu tỏ vẻ ái ngại. Đức lấy làm lạ hỏi:
− ‘Toa’ ngờ ǵ vậy?
− ‘Suỵt’! Để cho anh ấy ngủ!
Đức buồn rầu nói:
− Ḿnh yêu hắn đến thế hả?
Nhung không đáp. Đức định nói tiếp nhưng Nhung đă giơ tay ra hiệu bảo im đi rồi ngồi một ḿnh xuống ghế, vẻ mặt hết sức lạnh lùng. Đức ghé vào tai Nhung th́ thầm:
− Sao ḿnh nỡ tệ thế?
Nhung đứng dậy, rón rén ra pḥng ngoài. Bỗng Mạc hấp tấp chạy lên, miệng hớn hở reo lên:
− D́ ơi! Bó hoa thật kỳ lạ! Lạ lắm! Hay lắm!
Nhung lại tưởng Mạc sắp sửa gợi chuyện cô nàng bán hoa cốt để làm đau ḷng Minh nên bèn giơ tay tát vào mặt Mạc mọt cái thật nên thân.
− Ô hay! Sao d́ lại đánh cháu?
Lôi Mạc xuống nhà, Nhung lộ vẻ giận dữ nói:
− Đă bảo để yên cho anh ấy ngủ mà mồm cứ hét toáng lên là sao!
− Nhưng d́ đă bảo với cháu là anh ấy ngủ đâu?
Nhung gượng cười, nhỏ nhẹ nói:
− Thôi, d́ xin lỗi.
Mạc vẫn phụng phịu, tỏ vẻ không bằng ḷng. Thấy thế, Nhung lại gần đưa má ra nói:
− Th́ đây, cháu tát lại đi cho vừa ḷng.
Cả Mạc và Đức đều ph́ cười. Đức bỗng đưa tay ôm chầm lấn Nhung toan hôn th́ Nhung tát luông cho chàng ta một cái đau điếng. Đức đứng thừ người ra v́ kinh ngạc. Mạc ‘xí’ một tiếng rồi nói như ‘nguyền rủa’:
− Đáng kiếp! Có vợ đứng đây mà dám đ̣i hôn d́ vợ. Cho bỏ cái tật!
Cả ba cùng cười x̣a. Nhung bấy giờ mới hỏi:
− À... ừ... Hồi năy cháu nói bó hoa kỳ lạ, mà có ǵ kỳ lạ vậy? Lạ ra làm sao?
− Lạ lắm kia! Lạ ghê gớm lắm kia!
− Nhưng mà lạ thế nào mới được chứ?
− Đố d́ đoán được.
− Thôi, thôi, tao sốt ruột lắm rồi! Mày đừng trêu tao nữa kẻo tao cáu tiết lên lại tát cho mấy cái nữa th́ có nước mà trẹo quai hàm bây giờ!
Mạc vênh mặt lên, dáng điệu bất cần:
− Thế th́ thôi vậy!
− Ơ hay! Con bé này khó bảo nhỉ!
Đức thấ thế liền pha tṛ, phụ họa:
− Đừng sợ Mạc, đă có Đức!
− Thôi, tôi lạy hai cô cậu!
Mạc cười ‘chiến thắng’:
− Ừ, có thế chứ!
− Vậy th́ chuyện ǵ mà lạ thế hả?
Mạc lấy ra đưa cho Nhung một sấp giấy bạc nói:
− Ban năy cháu mở gói hoa ra, thấy bên trong có 50 bạc...
Nhung kinh ngạc hỏi lại:
− Năm chục bạc?
Đức cũng sửng sốt hỏi tới hỏi lui:
− Năm chục bạc? Của ai vậy?
− Lại c̣n của ai nữa! Của cô hàng bán hoa chứ c̣n của ai vào đây nữa!
− Cái cô hàng hoa ngất xỉu đó phải không? Thế này th́ lạ lùng lắm nhỉ... bí ẩn quá nhỉ!
− Hay là cô ta gửi tặng nhà văn-sĩ đấy!
− Gửi trả lại nó đi d́ ạ!
Nhung cầm xấp tiền, ngồi buồn rầu ngẫm nghĩ. Trong khi đó, Minh phần v́ nhức đầu v́ uống quá nhiều rượu, phần th́ bị cảm xúc quá mạnh nên nằm thiêm thiếp trên ghế bành, đầu gục xuống, gác lên cánh tay. Tiếng cười nói bên tai chàng gnhe mỗi lúc một nhỏ dần...
Minh thấy ḿnh đến một nơi xa lạ giữa một đám người không quen biết. Đó là một ṭa nhà nguy nga tráng lệ, được kiến thiết và trang trí bằng những kỹ-thuật cực kỳ tinh xảo. Những người ở đấy ai nấy đều là những tay ăn chơi khét tiếng, y-phục sang trọng lộng lẫy... Chủ-nhân là một mỹ-nhân tuyệt đẹp với đôi mắt sáng ngời, đôi môi mỏng đỏ thắm đích thân ra đón tiếp chàng. Minh cúi đầu chào, chủ-nhân đưa tay ra bắt. Những hạt kim cương lóng lánh trên người chủ nhân phản chiếu ánh điện làm Minh chói mắt. Chàng ngồi xuống ghế, loay hoay tự hỏi: “Sao ḿnh lại đến đây?”. Rồi tiếng nhạc du dương êm ái từ đâu vang lên, ru hồn chàng vào cơi mộng xa xôi... Chủ-nhân lên tiếng mời khách sang pḥng khách dự tiệc... Một cảnh tượng ghê tởm như bức tranh sống hiện ra rất rơ ràng trước mắt Minh. Trên một cái bàn dài trải khăn trắng, các món ăn c̣n thừa để lộn xộn cùng với những cánh hoa tan tác. Chỗ th́ rượu chát đổ hoen ố cả khăn bàn như vấy máu; chỗ th́ ly tách úp ngược trên vũng sâm-banh...
Nh́n vào đám khách, Minh lại càng ghê tởm hơn nữa. Người th́ gục đầu xuống bàn, tóc ḷa x̣a và ướt sũng v́ thấm rượu; người th́ hai tay chống gối, mặt rũ xuống; người th́ nôn mửa; kẻ th́ cười, người th́ khóc... lại c̣n thêm những cặp trai gái quàng lấy vai nhau mà ngủ gục trên lưng ghế...
Minh tưởng tượng như ḿnh đang ở trong một lâu đài của những người điên. Chàng kinh hăi không biết thế nào mà nói được. Nhưng chàng bỗng ṭ ṃ tiến tới gần mà ngó cho kỹ. Không hiểu sao, một cặp nhân t́nh trong đám trai gái đó là chàng với Nhung. Minh hét lên một tiếng rồi cắm đầu cắm cổ chạy. Lạ lùng thay, tất cả những yến-khách đều đứng dậy đuồi theo chàng. Minh càng chạy mau, họ đuổi càng mau. Minh chạy chạm lại, họ cũng đuổi chậm lại. Minh dừng lại thở dốc nghỉ mệt th́ họ cũng dừng lại...
Lát sau, ngoái cổ lại nh́n, đám người bỗng biến đi đâu mất cả rồi. Lúc đó, Minh mới cảm thấy nhẹ nhơm được một chút. Tiếng âm nhạc đâu đó như vẫn c̣n văng vẳng bên tai chàng...
Đảo mắt nh́n quanh, Minh thấy ḿnh đang đứng giữa một vườn hoa muôn sắc. Vạn vật như dần ch́m vào một bầu không khí hoàn toàn im lặng. Tiếng nhạc cũng ngừng hẳn. Cả những con chim bay nhảy trên cây hoàng-lan cũng đều im phăng phắc. Có con trông th́ tưởng chừng như đang hót mà lắng tai nghe th́ chẳng có một âm-thanh nào...
Những bông hoa huệ trắng mướt rung rinh trên cuống dài và mềm trông như đàn bướm trắng xếp hàng bay lượn đến cuối chân trời xa tắp. Minh vẫn tiếp tục đi măi... Chàng đến một khu vườn chung quanh có giậu nứa đan mắt cáo, ken bằng lá và hoa kim liên. Trong vườn trồng toàn một thứ cẩm chướng đầy đủ các sắc màu. Minh cảm thấy vui sướng. Chàng nở một nụ cười đến ngồi dưới giàn móng rồng... Chàng đưa mắt ngắm th́ vườn hoa vụt biến thành một cảnh tượng khác: cây cối cùng hoa lá đều được nhuộm bởi ánh trăng rằm tươi mát dịu dàng.
Một luồng gió thoảng qua... Minh quay lại. Liên đứng ngay sau lưng chàng với nét mặt hiền dịu và âu yếm. Chàng nhớ h́nh như đă được thấy qua cảnh này ở đâu... Cả một dĩ-văng như đánh thức chàng dậy, nhưng không hiện rơ đầu đuôi ra sao... Chàng với Liên đi hái hoa. Liên hái rất nhanh và tài t́nh, chỉ trong giây lát đă được một bó đầy đưa tặng chàng. Minh mỉm cười nh́n Liên. Chàng đưa bó hoa lên mũi để thưởng-thức hương hoa tuyệt diệu thơm ngát. Nhưng lạ lùng thay, Minh không ngửi thấy mùi cẩm chướng mà chỉ nhận ra toàn mùi nước hoa linh lan, loại nước hoa Nhung vẫn thường dùng. Minh cau có, vứt bó hoa xuống đất th́ mỗ bông hoa biến thành một người trong đó có Liên ngất xỉu trong ḷng chị em hàng hoa. Minh nhớn nhác nh́n quanh. Vườn hoa đă biến ra cảnh chợ Đồng-Xuân, văng vẳng tiếng van nài cầu cứu pha trộn tiếng cười khanh khách... Minh sợ quá. Chàng cuống quít lên th́ lại có tiếng hổ gầm bên tai...
Minh kêu lên một tiếng thất thanh. Chàng mở mắt ngồi choàng dậy. Th́ ra chàng vừa trải qua một giấc mộng. Thấy ḿnh vẫn nằm trên chiếc ghế bành, chàng mới tin là ḿnh đă trở về với thực-tại. Dưới nhà, tiếng Mạc cười nắc nẻ. Bên ngoài rơ ràng là tiếng xe hơi vừa nổ máy chạy. Nhung ngồi bên cạnh chàng, sực nức mùi nước hoa linh lan với nét mặt buồn buồn. Một tay Nhung nắm lấy chàng, da thịt nàng vừa mát lại vừa lạnh...
Minh thở hổn hển hỏi Nhung:
− Có chuyện ǵ vậy?
Nhung ghé sát lại đáp:
− Không có ǵ ḿnh ạ. Nhưng mà ḿnh làm sao thế?
− Có sao đâu!... Thế tôi ngủ có lâu không?
Nhung lắc đầu:
− Độ nửa giờ thôi. Nhưng h́nh như ḿnh có ngủ đâu! Em chỉ nghe ḿnh luôn thở dài và nói mớ luôn miệng.
− Thế hả? Tôi vừa trải qua một cơn ác mộng... Sợ quá! Mà nghe đâu h́nh như có tiến ô-tô (phiên-âm chữ ‘auto’ từ tiếng Pháp, có nghĩa là xe hơi) cách đây không lâu lắm phải không? Xe nào thế?
− Xe của anh Đức. Anh ấy về lại đồn điền đấy.
Minh ngơ ngác như không hiểu. Chàng gặn hỏi:
− Anh Đức về đồn điền?
− Ừ! Nhưng mà ḿnh làm sao vậy?
Minh như người mất trí, khẽ nhếch miệng nở một nụ cười vô nghĩa, không đâu vào đâu.
− Ḿnh ngồi đây nhé. Để em xuống pha cà-phê ḿnh dùng.
Nhung xuống bếp rồi, Mạc lại rón rén đi vào. Tưởng Minh c̣n ngủ, nàng không dám đi mạnh sợ phát ra tiếng động mạnh để Nhung lại rầy. Thấy Minh đă thức giấc đang đứng chải đầu trước tủ gương, Mạc cất tiếng cười lanh lảnh. Minh quay lại hỏi:
− Có ǵ thú mà Mạc lại cười thoải mải thế?
− Anh đă dậy đấy à? Anh phải biết v́ anh ngủ mà ban năy em phải đ̣n, lănh một cái tát nên thân đấy!
− Sao vậy?
− Chả biết tại sao!
− Nhưng ai tát Mạc thế?
− Lại c̣n ai? Ngoài d́ Nhung ra c̣n ai nỡ tát em như thế!
Minh mỉm cười:
− Khốn nạn! Thật tội nghiệp! Em tôi bé bỏng.
− Rơ khéo nói lắm! Ai khiến anh thương hại đấy? Có tử tế th́ hôn đền đi!
Vừa nói dứt lời, Mạc ghé má lại gần mồm Minh. Không đắn đo nghĩ ngợi, Minh đặt môi ḿnh lên má Mạc hôn nhẹ một cái... Đột nhiên, Minh khẽ rùng ḿnh một cái ghê sợ. Cái cảnh xa hoa phù phiếm ê chề trong giấc mộng vừa qua chợt di vụt qua trong trí của chàng...
− Anh làm sao vậy? Nói anh đừng giận, chứ em trông anh cứ như là người điên vậy!
Mà Mạc nói cũng chẳng xa sự thật bao nhiêu. Từ h́nh dáng diện mạo cho đến cử chỉ, Minh giống hệt như một người điên vậy. Cặp mắt chàng trợn trừng, như chứa đầy những tư tưởng ghê gớm ở bên trong. Nhưng Mạc không chút sợ sệt, trái lại, nàng cười rất tươi mà bảo Minh:
− Anh là một con người rất lạ.
− Có ǵ mà lạ?
− Anh mù, anh viết văn, anh nghèo mà được d́ em yêu. Tưởng thế cũng đă lạ lùng lắm rồi, nhưng thật chưa thấm vào đâu so với chuyện hôm nay.
Minh cau mày không hiểu. Mạc lại nói tiếp:
− Ban năy ḿnh vào chợ, hẳn anh c̣n nhớ?
− Dĩ nhiên.
− Một cô hàng hao bị ngất xỉu, chính cái cô bán hoa cho chúng ta ấy! Vừa rồi mở gói hoa ra cắm vào b́nh th́ lạ quá anh ạ!
− Nhưng mà lạ thế nào mới được chứ?
− Trong bó hoa có 50 bạc!
− Năm chục bạc?
− Vâng, 50 bạc! Chẳng biết là cô hàng hoa có ư gửi tặng anh hay là cô ta vô ư bỏ quên đấy!... Thảo nào lúc ấy em thấy cô ta lúng túng buộc bó hoa lại... Th́ ra cô ta nhét tiền vào giữa mớ lá khúc tần anh ạ.
Minh chết lặng cả người, không nói nên lời. Mạc lại tiếp tục luyên thuyên không nghỉ:
− Nếu cô ấy có gửi tặng th́ chỉ có thể là tặng anh mà thôi. Anh Đức th́ quá giàu có rồi, 50 bạc ấy có thấm vào đâu! Mà nếu bảo là tặng chúng tôi th́ lại càng vô lư, chẳng có nghĩa ǵ cả!
− Đâu? Năm chục bạc ấy cô để ở đâu?
− Đây! D́ em bảo em giữ đó để trả lại cho cô hàng hoa.
Mạc đưa xấp bạc cho Minh. Chàng đón lấy vừa đếm, và cũng vừa để xem xét từng tờ. Chàng nhận ngay ra là xấp tiền năm đồng chàng đưa cho Liên hôm nọ. Chàng c̣n nhớ rành mạch bốn tờ bạc mới và sáu tờ cũ. Trong sáu tờ cũ, có một tờ đă rách, gần đứt ra làm đôi. Minh bỏ tiền vào túi áo nói:
− Thôi cô để việc này cho tôi nhé! Tôi sẽ trả lại cô ấy cho.
Mạc mỉm cười khi nhớ tới lời Nhung nói: “Vợ anh ấy cũng bán hoa”... Nàng nhí nhảnh hỏi một cách tinh ranh:
− Anh quen cô hàng hoa đó à?
− Phải!
− Thú nhỉ? Mà trông cô ta đẹp lắm anh ạ.
Minh không để ư ǵ đến câu hỏi của Mạc, chàng lấy mũ đội rồi từ từ bước xuống cầu thang. Mạc chạy theo hỏi:
− Anh đi đâu đấy? Có phải đi trả lại tiền cho cô hàng hoa đó không?
− Phải!
− Nhớ về anh cơm chiều nhé!
− Được, về chứ!
Minh đi rồi, Mạc lại đánh phấn trước gương. Bỗng Nhung từ đâu bước vào tay bưng một ly cà-phê. Không thấy Minh đâu, Nhung bèn hỏi:
− Anh Minh đâu?
− Không biết d́ ạ.
− Vậy lúc Mạc lên, anh ấy c̣n ở đây không?
− C̣n.
Đặt ly cà-phê xuống bàn, Nhung nh́n bóng Mạc phản chiếu trong gương gườm giọng hỏi:
− Ắt hẳn mày lại lôi thôi ǵ với anh ấy rồi phải không?
Mạc quay lại lắc đầu nói:
− Không! Cháu nào có lôi thôi ǵ đâu!
Nhung nói như mắng nhiếc:
− Mày ác lắm kia! Tao c̣n lạ ǵ!
− Ô hay! Sao d́ cứ mắng cháu hoài vậy? Cháu nào có ác ư ǵ? Cháu chỉ kể chuyện 50 bạc cho anh ấy nghe thôi chứ có làm ǵ đâu!
− Biết ngay mà! Mày thật ác kinh khủng! Vậy mày có biết anh ấy đi đâu không?
− Cháu đưa xấp tiền cho anh ấy. Anh ấy bảo anh ấy đi trả lại cô hàng hoa.
Nhung bỗng chép miệng, lẩm bẩm nói mội ḿnh:
− Thôi, thế cũng xong!
Là v́ Nhung yên trí rằng Minh trở lại với Liên. Trong suốt một tuần lễ nay, Nhung nhận thấy tính nết Minh thay đổi hẳn. Chàng không c̣n vui vẻ, đùa giỡn như xưa nữa. Có khi chàng ngồi một ḿnh thừ người ra rồi cất tiếng cười lên thật quái đản, Nhung nghe mà ghê sợ rùng ḿnh.
Trước kia đọc văn của Minh, Nhung tưởng Minh chỉ có một tâm hồn lăng mạn chứa đầy những sự yêu thương nồng nàn. Nhưng rồi mỗi ngày Nhung một hiểu rơ thêm rằng sự thật hai trái tim của Minh và nàng không thể ḥa chung một nhịp được. Cái lăng mạn của Minh chỉ là cái lăng mạn êm đềm trong sạch khác hẳn với tính yêu đương phóng đăng của Nhung. Hạnh-phúc của Minh chỉ có thể có ở trong một gia đ́nh chất phác mộc mạc.
Một cảnh êm đềm lại hiện ra trong trí của Nhung. Đó là cảnh một gian nhà tranh có vườn hoa chung quanh... Và Nhung nhớ tới hôm nàng đến thăm Minh. Nàng thầm nghĩ:
− Địa vị ta không phải ở đấy, mà địa vị chàng không phải ở đây. Tốt hơn hết là mỗi người nên đi một ngả chứ không thể cùng nhau đề huề trên con đường ân ái mă được.
Nhung mỉm cười. Nàng đứng dậy gọi Mạc. Cô cháu hấp tấp chạy vào. Nhung hỏi:
− Anh Minh có nói bao giờ về không?
− Không, d́ ạ.
− Mạc ạ, d́ chắc cô hàng hoa ngất xỉu đó là Liên.
− Liên là ai vậy d́?
− Là vợ anh Minh.
Mạc ngây thơ cười tủm tỉm:
− Ồ, vợ anh ấy đẹp quá nhỉ!
− D́ nghĩ sai đâu. Nếu chẳng phải Liên th́ tại sao anh Minh lại nhận số tiền 50 đó? Chắc là anh Minh viết giấy cho vợ kêu túng nên vợ anh ta gửi cho bằng một cách ‘đặc-biệt’ như thế đấy.
− Bán hoa thế mà giàu nhỉ!
− Chứ sao! Cháu không thấy bao nhiêu người bán hoa có xe hơi nhà đi đó sao?
− Trở lại câu chuyện đi. Thế rồi sao nữa d́ nhỉ?
Nhung trầm ngâm giây lát rồi tiếp:
− D́ nghĩ mà thương hại con bé. D́ cháu ḿnh quen chơi bời nên chẳng c̣n tấm ái-t́nh nào là ngây thơ thành-thực nữa. C̣n nó th́ khác. Chỉ nhác thấy chồng đi với gái nó đă tức v́ ghen đến nỗi ngất xỉu đi th́ đủ biết nó yêu chồng nó đến đâu rồi.
− Có lẽ anh Minh định về lại với vợ phải không d́?
− D́ cũng mong thế.
− Ồ, thế th́ sướng lắm nhỉ?
− Đừng hỗn, Mạc!
Nhưng Mạc không sợ, nói toạc móng heo:
− Nói thật d́ đừng giận. Cháu chẳng biết tại sao d́ lại yêu được một người nghèo xác nghèo xơ như vậy!
− im, Mạc!
− Biết bao nhiêu người, nay tặng d́ cái nọ, mai tặng cái kia thiếu điều tan gia bại sản v́ d́ th́ d́ lại chẳng coi vào đâu!
− Đă bảo im mà lại!
− Cháu phải nói cho d́ biết chứ! Cháu không muốn d́ bất công như vậy!
− im ngay không tao tát chết bây giờ!
Mạc phụng phịu, miệng lẩm bẩm bước xuống thang gác...
Chương ...áp chót cuả GÁNH HÀNG HOA
Chương 12 - CON ĐƯỜNG CŨ
Minh ở nhà Nhung ra, diện mạo bơ phờ, tinh-thần bại hoại. Chàng cắm đầu đi thẳng về phía trước mặt mà chẳng biết là di đâu. Đến ngă tư trước cửa một hiệu thuốc tây, Minh băng đường chạy qua phía bờ hồ đứng cau mày nh́n theo chiếc xe hơi xém chút nữa cán vào chân chàng. Chợt sau lưng có tiếng nói:
− Ông mua hoa.
Nghe hai tiếng ‘mua hoa’, Minh đứng lặng yên không cựa quậy mà cũng không dám quay đầu lại mặc dầu mấy cô bán hoa đă ra mời đến ba bốn lượt. Mấy cô bán hoa cười khúc khích bảo nhau:
− Cái ông này sao mà khinh người đến thế! Mời măi đă không mua th́ thôi lại c̣n chẳng thèm nói một câu nào!
Minh toan ngoảnh lại cự nhưng lại sợ gặp mặt người quen. Nghĩ lẩn thẩn, Minh địng đi giật lùi. Ư tưởng ngộ nghĩnh ấy khiến chính chàng cũng phải bat cười. Một cô hàng hoa ngước mắt lên ngắm dáng điệu cái ông đứng cười một ḿnh rồi lại bảo nhau:
− Quái lạ! Ai trông như anh Minh ở làng ḿnh đấy mà!
Lại có tiếng nói lớn:
− Bậy! Anh Minh làm ǵ có tiền mà ăn mặc bảnh thế!
Minh không dám ở lại nghe thêm lời nào nữa. Chàng chạy ù sang lại phía hè bên kia rồi rảo bước đi về lối nhà hát tây. Cái gương của hiệu bán đồ trang sức phản chiếu bóng Minh. Chàng tần ngần đứng lại tự ngắm bộ mặt hốc hác và cặp mắt khô khan sâu hoắm lại của ḿnh.
Đi quá rạp hát từ lúc nào mà Minh cũng không hay. Mà chàng cũng không hiểu chàn đi ra con đường ấy để làm ǵ. Cho đến lúc gặp luồng gió lạnh thổi tạt đến chàng mới rùng ḿnh đưa mắt nh́n mới phát giác ra ḿnh đă ra tới bờ sông. Chàng lắc đầu tự hỏi: “Ta ra đây làm ǵ? Mà ta đi đâu mới được chứ?... Mà phải, giờ ta đi đâu đây?...”.
Đứng trên bờ đê, nhờ gió lạnh từ sông thổi tạt vào làm cho mặt Minh bớt nóng và máu trong huyết quản h́nh như cũng v́ thế mà chạy chậm lại. Minh thấy đỡ sốt ruột, đỡ nóng nảy. Trái tim chàng đỡ phải đập mạnh, tâm trí chàng được thư thái hơn và tư tưởng được xếp đặt đâu ra đó hơn. Rồi Minh b́nh tĩn ôn lại những chuyện đă xảy ra.
Minh luôn luôn nhớ tới quang cảnh náo nhiệt ở chợ Đồng-Xuân khi Liên ngất đi. Chàng lẩm bẩm:
− Sao lại ngất đi? Chắc v́ lúc ấy Liên nghe thấy có người gọi tên ḿnh nên tức giận uất lên chứ ǵ!
Minh chỉ mong Liên không trông rơ ḿnh đi với t́nh nhân. Chàng cố nhớ lại thử xem lúc bấy giờ chàng đứng chỗ nào... Và chàng nhớ là hàng cam cách hàng hoa không bao xa.
− Dầu sao th́ Liên cũng nh́n thấy ta v́ ta đứng mà Liên ngồi.
Nghĩ quanh nghĩ quẩn, Minh tóm lại vẫn chỉ mong rằng người ngất xỉu đó không phải là Liên. Chàng cố t́m hết tất cả các lư lẽ để tự chứng minh cho ḿnh rằng sự mong ước của ḿnh là sự thật. Phải, ai lại không có lúc ngất đi? Vả lại, đă lâu ngày rồi Liên vẫn ở nhà chứ đâu c̣n đi bán hoa như trước nữa.
Minh tḥ tay vào túi lấy thuốc lá ra hút, Ḿnh lôi ra xấp giấy bạc mà lúc năy Mạc đưa cho chàng. Đây là cái bằng cớ hiển nhiên chắc chắn rằng người hàng hoa ngất xỉu đó chính là Liên chứ chẳng thể là ai khác được!
Minh ngắm nghía từng tờ giấy bạc thật tỉ mỉ, và kết luận rằng đây chính là xấp giấy bạc chàng đưa cho vợ hôm nào. Mấy người đi chơi trên đê gặp Minh bấm nhau cười khúc khích. Minh cho là họ chế giễu ḿnh, vội vàng ấn xấp tiền vào túi rồi lấy diêm mồi thuốc hút, mắt nh́n ra sông ngắm cảnh.
Trời đă gần về chiều. Ngoài băi đă bắt đầu lành lạnh. Xa xa, cát ở cù lao nhỏ giữa sông bị gió thổi cuốn đi, bay tản mác ra thành một làn khói trắng xóa tựa như sương mù nhẹ nhàng hoạt động trên ḍng nước đỏ lờ đờ...
Tâm trí Minh như đang bị đám sương dày bao phủ. Chàng loay hoay, tự hỏi:
− Bây giờ làm thế nào? Bây giờ đi đâu?
Chàng đă toan về ngay nhà xem bệnh t́nh Liên ra sao. Nhưng chàng lại sợ chạm mặt với Liên. Chàng vẫn biết là nàng dịu dàng nết na và luôn luôn phục ṭng chồng th́ sẽ chẳng bao giờ lớn tiếng trách ḿnh cả. Nhưng v́ chàng thấy hổ thẹn với lương tâm...
Và rồi ‘ngựa quen đường cũ’, thói chơi bời ham vui tửu sắc lại nổi lên xâm chiếm cơi ḷng của Minh. Chàng lại muốn trở về với Nhung. Chàng nghĩ tới những lời an ủi, những cách âu yếm của nàng. Đă bao lần phiền muộn, Minh vẫn t́m được mọi sự quên lăng trong ḷng nhũng cô gái giang hồ.
Minh vừa đi lang thang, vừa đăm đăm nghĩ ngợi. Mải nghĩ ngợi nên đến hồ Hoàn Kiếm lúc nào mà không hay. Chàng đi lại ngồi lên một chiếc ghế dài nghỉ chân. Cái tháp (Tháp Rùa) giữa hồ rung rinh, in h́nh trên mặt nước. Cảnh ấy làm Minh nhớ lại hôm vừa khỏi mắt. Và cũng từ đó, Minh ôn lại được cả một thời kỳ đau yếu dài đăng đẳng với bao nhiêu khó nhọc khổ sở của hai người thân yêu nhất trên đời của chàng: Liên, vợ chàng, và Văn, bạn chàng. Minh hai tay ôm lấy đầu, ngồi suy nghĩ thật nhiều...
Từ hôm b́nh-phục cho đến nay, chưa bao giờ chàng dành th́-giờ nhớ lại khoảng thời-gian đen tối nhất của đời chàng. Phải chăng chỉ khi hoạn nạn con người mới nghĩ tới ân nghĩa, và khi khá khấm th́ lại tỏ ra kiêu căng, trở thành bội bạc chăng?
Sau cùng, Minh đúng phắt dậy quả quyết gọi xe về nhà để tạ lỗi cùng Liên. Xe rẽ vào vườn Bách-Thảo, Minh xuống đi bộ về nhà. H́nh như chàng có vẻ nơm nớp lo sợ đột ngột giáp mặt với Liên trong lúc này...
− Ḱa, cậu Minh!
Minh quay lại. Th́ ra đó là một người đàn bà láng giềng. Minh chưa kịp chào lại, người ấy đă tiếp tục hỏi:
− Thế nào? Mợ ấy đă khỏi hẳn chưa cậu?
Minh sợ nhũn cả người, nhưng không dám để cho người kia biết rằng ḿnh chưa hề có mặt ở nhà kể từ lúc Liên gặp nạn. Chàng cố giữ nét mặt thản nhiên đáp:
− Cám ơn bác, nhà tôi đă khá nhiều rồi.
− Ghê quá! Ban trưa ở chợ mợ ấy làm chúng tôi hết hồn. Chẳng biết mợ ấy cảm kiếc ra sao mà lại đến ngất đi như thế.
Mặt Minh tái dần lại. Chàng yên lặng đi bên người hàng hoa để nghe nốt câu chuyện.
Người kia hỏi:
− Cậu Văn là bạn cậu đấy phải không?
− Vâng.
− Cậu ấy tử tế lắm. Hôm nay mợ ấy ngất đi, chúng tôi gọi măi mới tỉnh. Rồi mợ ấy nhờ tôi đưa về nhà... Hỏi thăm th́ mợ ấy bảo vẫn thường bị thế... Mà mợ ấy vẫn thường ngất đi như vậy hả cậu?
− Vâng, vẫn thường như thế.
− Nhưng cậu làm sao thế? Trông mặt cậu xanh nhợt nhạt, mắt th́ sâu hoắm...
− Không, có ǵ đâu. Tôi vẫn như thế.
− Tôi đưa mợ ấy về đến nhà mợ ấy lại ngất đi một lần nữa. Tôi cuống lên bảo ông Hoạt đi t́m cậu nhưng ông ấy bảo không biết cậu ở đâu. Măi về sau mợ ấy mới tỉnh. Tôi hỏi có biết cậu ở đâu không th́ mợ ấy nói đến phố Cửa Đông số nhà 510 mà hỏi ông Văn th́ biết ngay. Tôi bảo ông Hoạt đi ngay, rồi măi đến lúc cậu Văn đến mới trở về chợ để bán hàng. Nhưng ḱa, cậu làm sao vậy?
Lúc ấy Minh đă bủn rủn hết cả chân tay, phải cố vịn vào một gốc cây mà người vẫn như lảo đảo. Người đàn bà đặt gánh xuống, lại đỡ Minh.
− Cậu sao thế?
− Cám ơn bác... Tôi cảm thấy hơi chóng mặt một chút...
− Có sao không?
− Không hề ǵ... Thôi, bác về trước đi. Tôi ngồi nghỉ một tí.
Sau khi người đàn bà đi rồi, Minh cố men tới cái ghế bên hồ ngồi thở. Chàng chép miệng, lắc đầu rồi lẩm bẩm:
− Không ngờ Liên hiền lành nhu ḿ đến thế mà khi ghen lại dữ dội đến thế này!
Chàng bỗng đem ḷng oán trách Đức và hai d́ cháu Nhung, Mạc. Có thể là v́ trong lúc quá bực tức, chàng cho là bọn họ xếp đặt trước, rắp tâm đưa chàng vào cạm bẫy.
Chừng một phút sau, tinh-thần Minh đă được tỉnh táo phần nào và tiếp tục nghĩ đến những chuyện vừa xảy ra. Chàng nghĩ thầm:
− “Sao Liên lại cho t́m Văn, hỏi xem ḿnh ở đâu th́ vô lư thật! Văn biết thế nào được chỗ ḿnh ở! Hay... hay... họ thế nào với nhau rồi?”.
Trong trí Minh chợt hiện ra cái h́nh ảnh Liên chít khăn nhung đen và vận áo cài khuy. Đồng thời tai chàng nghe đâu đâu câu nói đùa giỡn của Nhung: “Bạn anh mà lại không hôn vợ anh cái nào!...”.
Nhưng khi nghĩ đến Văn, Minh nhận thấy rằng từ đầu đến cuối, dù cử chỉ cũng như lời nói, bạn chàng là một người quân-tử ngay thẳng hiếm có trên đời. Nghĩ đến đây, Minh lại đâm ra tự hổ thẹn với lương tâm lại một phen nghĩ bậy cho bạn và vợ. Chàng tự nhủ, cũng như tự trách:
− Mà ḿnh có ra ǵ đâu cơ chứ! Giả sử như họ thế nào với nhau đi chăng nữa th́ cũng chỉ là lỗi tại ḿnh thôi, c̣n trách ai được! Mà Văn xứng đáng làm chồng của Liên hơn ḿnh nhiều!
Minh rút khăn tay lau nước mắt v́ mủi ḷng. Chàng lại lấy ra xấp giấy bạc gồm 10 tờ năm đồng mà chàng nhét vội vào túi ban năy. Hết nh́n xấp giấy bạc, Minh lại đưa mắt nh́n chung quanh. Chàng tựa như một cái xác không hồn...
Cảnh vật đă bắt đầu nhuộm dần vào u ám của buổi chiều tà. Trong vườn lúc này vắng tênh, không một bóng người qua lại. Ở cái cù lao giữa hồ, một con bồ nông trông bệ vệ, với cái mỏ kếch xù bước từng bước thật là nặng nề. Minh đứng dậy, buồn rầu quay đi. Chàng lờ mờ trông thấy đám rễ chằng chịt của cây si mà Liên có lần đă diễn tả cho chàng bằng nhữn ư tưởng hết sức giản dị và ngây thơ. Chàng không thể ngồi ở đây mà ḷng không đau đớn. Mỗi gốc cây, mỗi một vật nhỏ là từng kỷ niệm êm ái của một dĩ văng. Chàng nghe mơ hồ như có ai mắng nhiếc ḿnh bên tai rằng: “Đồ cái thứ bạc bẽo!”!
Qua băi cỏ ra đến đường, Minh đứng tần ngần, do dự chẳng biết về hay đi. Chàng cũng định liều vác mặt về nhà, cho dù ê mặt đến đâu cũng cam chịu, quí hồ biết được bệnh trạng của Liên ra sao. Nhưng c̣n một người Minh c̣n sợ gặp mặt hơn nữa là Văn. Chàng chỉ lo bị Văn trách mắng. Văn, vừa là bạn, vừa là ân nhân của vợ chồng chàng. Nếu trên đời có một người dám nói, dám trách và dám mắng mà Minh phải ngồi im ngoan ngoăn để nghe th́ người đó chính là Văn...
Chợt đèn điện trong vườn bật sáng. Minh giật ḿnh hoảng hốt cắm đầu rảo bước đi ra phía cổng vườn. Thỉnh thoảng chàng quay đầu lại nh́n xem có ai đuổi theo ḿnh không. Chàng đinh ninh là Văn đang có mặt tại nhà ḿnh và đoán chừng Văn cũng sắp về lại trên phố v́ trời đă tối. Minh định ẩn núp vào một nơi chờ cho Văn đi rồi mới lẻn vài nhà. Nhưng rồi chàng lại cho rằng như vậy là xấu nên lại thôi, bèn đi thẳng...
Minh lang thang một ḿnh trên phố hàng Buồm. Tuy suốt ngày chưa có được một hạt cơm nào trong bụng nhưng chàng vẫn không thấy đói. Và v́ rằng buổi sáng uống quá nhiều rượu nên Minh bỗng nghe trong ruột cồn cào. Chàng liền ghé vào một hiệu cao lâu nhỏ để ăn qua loa cho đỡ cồn ruột may ra lấy lại được b́nh tĩnh để suy tính mọi việc đang trong t́nh trạnh nan giải.
Minh đi thẳng vào cái buồng ở phía trong cùng, ngồi xuống chiếc ghế đẩu vuông bên cái bàn tṛn phủ kẽm. Vừa gặp mặt người chạy bàn, Minh thấy ngay là rất quen, chắc chắn chàng đă gặp qua rồi... H́nh như là lần chàng đi ăn với Liên cách đây gần một năm. Bấy giờ chàng mới để ư và nh́nh thấy chỗ này không xa lạ chút nào cả. Chàng đă từng vào đây với Văn, và đă cùng vợ đến đây ăn mừng ngày chàng thi đỗ.
Minh đă toan đứng dậy bỏ đi nhưng h́nh như sức lực đă tiêu tan hết rồi. Nếu không có ǵ nhét vào bao tử trống rỗng th́ chắc là không xong. Chàng trở nên do dự. Người hầu bàn liền hỏi:
− Ăn cơm nhé?
Minh gật đầu:
− Cho tôi thịt ḅ cải làn, thêm gà rán nữa...
Trong khi người chạy bàn đến bảo nhà bếp làm thức cho khách, Minh đảo mắt nh́n ngắm thật kỹ mọi thứ trong quán. Hơn tám tháng trôi qua, tất cả gần như vẫn thế, không thay đổi ǵ cho lắm. Ngay cả bản đồ Trung-Hoa treo lệch ngay vẫn hoàn lệch nguyên vẹn.
Một lát sau, người chạy bàn bưng món ăn vào. Minh nh́n vào đĩa thịt ḅ xào cải làn khói bay nghi ngút với đĩa gà rán chín vàng thật hết sức hấp dẫn. Nhưng chẳng hiểu sao, thay v́ cầm đũa lên ăn th́ chàng lại gục đầu xuống bàn, gối lên cánh tay thiếp đi lúc nào không hay. Người chạy bàn lại đem cơm vào. Thấy Minh ngủ gục bèn lay dậy. Minh giật ḿnh. Với cặp mắt đỏ ngầu, Minh nh́n người chạy bàn Hỏi:
− Bao nhiêu tiền?
− Nhưng ông chưa ăn!
− Tôi tự nhiên thấy no, ăn không xuể. Thôi, bác ăn hộ tôi nhé!
Người chạy bàn lắc đầu ái ngại cho khách, rồi mời ra ngoài trả tiền. Nh́n lên tường, Minh thấy kim đồng hồ chỉ tám rưỡi. Chàng nghĩ thầm: “Bây giờ th́ chắc anh Văn chả c̣n ở đấy nữa!”.
Minh đi thẳng một mạch về nhà. Tới cổng, chàng đứng nấp bên hàng giậu lắng tai nghe. Trong nhà im phăng phắc. Ngọn đền hoa-kỳ lờ mờ trông thấp thoáng qua khe liếp. Chờ một lúc khá lâu, Minh thấy sốt ruột đă toan bỏ đi th́ bỗng nghe tiếng Liên nói với ông Hoạt:
− Ông sắp quang gánh giúp tôi để mai tôi đi bán hoa nhé.
Minh mừng quưnh, địng tới đập cửa nhưng rồi nghĩ lại thôi. Đă đành chàng xấu hổ với Liên, nhưng chàng lại sợ thêm một điều nữa mà chàng vừa mới nghĩ đến. Minh lo rằng có thể Liên chưa hết giận chàng. Gặp mặt chàng biết đâu nàng lại ngất thêm một lần nữa th́ làm sao! Minh càng nghĩ càng thấy buồn. Chàng rời nhà, một ḿnh lê bước trong đêm trên đường vắng vẻ...
Đêm hôm ấy, chuông đồng hồ nhà thờ lớn điển hai giờ sáng mà Minh vẫn c̣n lang thang quanh quẩn tại hồ Gươm, co ro trong bộ quần áo dạ màu tím.
Mấy hôm sau, Văn ḍ la tin tức, t́m được nhà Nhung nên t́m đến hỏi thăm tông tích của Minh. Nhưng Nhung đi vắng chưa về, chỉ có một ḿnh Mạc ở nhà. Văn vừa mới xưng tên và nói rơ mục-đích, Mạc đă cười lớn cắt lời ngay:
− Tôi c̣n lạ ǵ! Anh là anh Văn, bạn rất thân của anh Minh phải không?
Văn mỉm cười hỏi:
− Sao cô biết?
− Anh Minh thường nói về anh luôn.
− Nhưng thưa cô, cho tôi hỏi anh Minh bây giờ ở đâu?
− Anh ấy đi biệt tăm biệt tích từ ba hôm nay rồi! Mà tôi sợ anh ấy chẳng c̣n trở về nữa đâu!
Xoay sang chuyện khác, Mạc nháy mắt mỉm cười nói:
− Vợ anh Minh đẹp nhỉ?
− Sao cô biết vợ anh Minh?
Mạc làm ra vẻ thành thạo:
− Tôi c̣n lạ ǵ vợ anh Minh! Tôi c̣n biết nhiều chuyện bí-mật vô cùng hấp dẫn nữa kia!
Thấy Mạc không để ư ǵ đến câu hỏi của ḿnh lại đi nói toàn những chuyện vơ vẩn không đâu vào đâu, Văn bắt đầu cảm thấy sốt ruột:
− Nhưng tôi cần gặp anh Minh có việc cần! Vậy nhờ cô làm ơn mời anh ấy xuống đây. Tôi chỉ hỏi anh ấy một câu rồi đi ngay!
− Ô hay! Tôi đă bảo anh Minh không có ở đây mà anh c̣n không tin à! Anh cho là tôi giấu anh ấy ở đâu chắc! Nhưng mà tôi giấu anh ấy để làm ǵ? Tôi được cái ǵ!
Văn thất vọng liền đứng dậy xin cáo từ. Mạc ân cần cầm lại:
− Anh ngồi chơi tí đă nào.
Và nàng ranh mănh hỏi tiếp:
− Anh có mang ơn d́ tôi không?
− Thưa cô, mà ơn việc ǵ?
− C̣n khéo giả vờ! Nhờ người ta giữ anh Minh ở đây cho nên anh mới được tự do hú hí với cô hàng hoa xinh đẹp kia mà lại c̣n hỏi ơn về việc ǵ!
Văn tức bực vô cùng. Chàng cố giữ b́nh tĩnh, buông nhẹ một câu rồi đi ra khỏi nhà ngay lập tức:
− Xin lỗi cô! Tôi không phải hạng người như cô tưởng!
Chàng vừa đi vừa lắc đầu. Chàng thầm thương hại Minh vướng vào ṿng trụy lạc tại một nơi phù phiếm, khác hẳn với mái gia-đ́nh tuy quê mùa nhưng êm đềm chân thật của bạn chàng.
− Chả trách anh ấy quên hẳn cả vợ lẫn bạn!
Nhớ lại những lời nói của Mạc, cô gái giang hồ kia th́ Văn chợt lấy làm lo lắng vô cùng. Chàng chỉ sợ bạn nghe lời xúc xiểm của đám người kia mà sinh ḷng ngờ vực đến ḷng chung thủy của vợ và ḷng tự trọng của ḿnh. Văn cảm thấy một cái ǵ lờm lợm trong cổ chàng:
− Hay có lẽ v́ thế mà anh ấy không muốn về nhà nữa? Nếu quả là vậy th́ thật anh ấy khốn nạn quá!
Rồi Văn nhớ tới những ǵ xảy ra cho chính bản thân ḿnh: sự cám dỗ của sắc đẹp và nhục dục. Chàng lấy làm mừng là lư-trí đă thắng được con tim. V́ lẽ đó mà chàng vẫn hănh-diện khi nói lên ba tiếng ‘t́nh bằng-hữu’...
Từ hôm lại Nhung t́m không thấy Minh, Văn càng muốn gặp bạn. Chiều nào chàng cũng đi ngang qua nhà Nhung để ư xem Minh có lai văng tới đó không. Nhưng đă hơn một tuần lễ mà vẫn không thấy bóng dáng Minh đâu cả, mà cũng không có manh mối nào để t́m.
Rồi một hôm, do sự t́nh cờ Văn vào một quán nhỏ định uống một ly cà-phê. Tại đó, chàng gặp lại Minh, bạn ḿnh. Vừa trông thấy bóng Văn, Minh quay mặt vào phía trong rồi lấy mũ định lẻn chuồn đi. Nhưng Văn đă trông thấy và lại gần vui vẻ chào hỏi như không xảy ra chuyện ǵ. Nh́n cặp mắt sâu hoắm và vẻ mặt buồn bă của Minh, Văn không muốn làm phiền ḷng bạn nên chỉ hỏi thăm những chuyện vô thưởng vô phạt chẳng hạn như chuyện viết báo soạn sách, sức khỏe chàng ra sao..., mắt giờ đă b́nh thường như xưa...
Minh th́ ngượng nghịu, xấu hổ. Đă mấy lần định đưa tay ra bắt xin đi. Nhưng Văn tươi cười nói:
− Th́ cứ thong thả, uống với tôi ly cà-phê đă.
Bất đắc dĩ, Minh phải nhận lời, nhưng chỉ ngồi như tượng gỗ chẳng nói một câu. Uống xong ly cà-phê, Minh nhất định đ̣i trả tiền. Văn cũng chiều ư chàng. Ra đến đường, Minh giơ tay ra bắt, Văn liền gạt đi, nói:
− Làm ǵ mà anh vội thế! Anh em lâu ngày không gặp chẳng lẽ không đi chơi được với nhau một lát, nói chuyện ít câu sao!
Minh không có cách nào từ chối được, chàng chỉ than thầm:
− “Khổ rồi! Thế nào bạn ḿnh cũng giảng đạo đức cho ḿnh nghe thôi!”
Nhưng trái với sự tiên liệu của Minh, hai người đi chung đến cả nửa ṿng hồ Hoàn Kiếm mà Văn chỉ nói toàn đến chuyện văn-chương viết lách mà thôi. Văn nói rất nhiều đến những bài được đọc của Minh viết trên báo, mà có thể nói là chàng gần như thuộc ḷng. Ngay cả những bài thơ ngắn của Minh cũng được Văn đề-cập đến, phê-b́nh nhận xét và khen ngợi một cách thật là tỉ mỉ. Thấy bạn lưu ư đến tác-phẩm của ḿnh một cách hăng say nhiệt t́nh, Minh hết sức cảm động và sung sướng. Chàng vui vẻ bàn chuyện văn chương với Văn, bàn măi không biết mệt...
Đột nhiên, Văn buông lời như phàn nàn trách móc:
− Tôi thấy h́nh như hồi này anh bắt đầu lười hay sao mà thấy viết ít lắm th́ phải.
− Vâng, anh nói phải. Quả thế thật.
− Ư chừng anh mệt?
− Vâng, tôi cũng hơi mệt.
− Thảo nào trông anh gầy đi nhiều. Chị cũng vậy. Độ này trông xanh xao lắm!
Minh chợt buồn rầu hỏi:
− Anh vẫn gặp nhà tôi luôn chứ?
− Hôm nọ tôi đến thăm anh. Lúc ấy anh đi vắng, ch́ có chị ở nhà. H́nh như chị không được khỏe lắm! Có phải thế không anh?
− Vâng.
Minh vừa trả lời mà vừa thấy xấu hổ. Chàng thừa hiểu Văn biết hết tất cả mọi chuyện. Bằng-chứng là hôm Liên bị ngất xỉu, Văn cũng có ở nhà chàng. Chàng vừa nể, vừa sợ và vừa kính phục bạn. Văn thật hết sức khôn khéo và tế nhị, không hề đả động ǵ đến những chuyện ‘trời ơi đất hỡi’ của chàng mà chỉ nói toàn chuyện giao t́nh bằng-hữu. Rồi chẳng biết nghĩ thế nào, chàng kể hết cho Văn nghe, từ khi Nhung đến nhà chàng cho đến khi chàng mê man say đắm cái lối sống ‘giang hồ phóng đăng’...
Văn đem ḷng thương hại. Chàng không nỡ buông lời nào nặng nề, chỉ an ủi khuyên:
− Bây giờ anh nên về nhà thôi chứ chẳng nên lang thang nữa, vừa hại sức khỏe, vừa tốn th́ giờ quư báu.
− Tôi hối hận lắm anh ạ. Bây giờ đầu óc tôi rối loạn hết cả rồi, không c̣n được điềm tĩnh như trước nữa. Cái thói ăn chơi bạt mạng cũng làm tôi hỏng đi mất rồi, không c̣n nghị-lực nào để viết lách nữa. Lắm lúc, nghĩ đến sự trống rỗng trong cái lạnh lẽo của cuộc đời vô nghĩa mà tôi lấy làm ghê sợ.
Minh kể cho Văn nghe một buổi chiều chàng lang thang trên con đường Cổ-Ngư ḷng chán nản u buồn. Những ư tưởng kinh hoàng như ám ảnh tâm trí chàng hoàn toàn. Chàng cảm thấy tương-lai sẽ đưa chàng đến một địa-ngục tối tăm, nhất là nghĩ đến sự bạc bẽo của ḿnh. Có lúc chàng tự cho ḿnh là một kẻ khốn nạn không đáng sống trên cơi đời này nữa. Cái h́nh dung héo hon của vợ lúc Minh đang mắc bệnh lại hiện ra trước mắt chàng một cách rơ rệt. Minh uể oải nói tiếp:
− Lúc bấy giờ tôi tưởng chỉ c̣n lấy cái chết để tạ lỗi với người vợ hiền và người bạn quư. Tồi ngồi bên vệ đường lấy quyển sổ và cây bút ch́ cố thuật lại mọi sự cám dỗ của tửu sắc. Song trí tôi rối loạn, không c̣n viết được câu nào cho có ư nghĩa. Ngồi hàng giờ mà chỉ nguệch được một ḍng: “Tôi xin hai người, anh Văn bạn quư của tôi và Liên, vợ yêu của tôi tha thứ cho tôi.”.
Văn cảm động, liền cố an ủi bạn:
− Anh rơ lẩn thẩn! Anh nào có lỗi ǵ đâu? C̣n như chơi bời th́ đàn ông ai chẳng có lúc!
Như không để ư tới lời Văn, Minh nói luôn:
− Rồi tôi toan tự tử cho hết cuộc đời vô vị đầy mặc cảm tội lỗi. Song tôi lại nghĩ: ‘Nếu cứ làm liều rồi chết th́ chả hóa ra ai cũng có thể làm liều được ư?”. Nhưng rồi tôi lại đổi lối suy nghĩ. Tôi tự bắt tôi phải sống, mà sống một cách khốn nạn để trả nợ, để đền bù lại cho tấm ḷng bội bạc của tôi. Từ đó, mặc dù tôi vẫn sống nhưng thật ra chẳng khác người đă chết bao nhiêu! Anh Văn ạ, tôi thật là rỗng tuếch, vô tích sự! Như tôi đă nói, có nhiều lần tôi toan viết thư cho anh và cho Liên để xin lỗi. Nhưng tôi lại biết tính cả anh lẫn vợ tôi. Hai người thật là bao dung và rộng lượng, tôi biết thế nào cũng sẵn ḷng tha thứ cho tôi. Nhưng tôi thật không xứng đáng để cho anh và Liên tha thứ chút nào!
Văn yên lặng để cho bạn cứ việc tha hồ nói hết tâm-sự. Chàng biết khi một người đang đau khổ mà nói ra được hết tất cả nỗi khổ của ḿnh với người khác, nhất là người thân hiểu biết ḿnh th́ ḷng cho dù chưa thấy thoải mái ngay cũng sẽ vơi đi được rất nhiều những ưu tư đang đè nặng trong người. Văn dẫn Minh tới cái ghế dài ngồi nghỉ. Chàng ôn tồn nói:
− Thế mà đă khuya rồi đấy. Anh có nghe thấy đồng hồ nhà thờ điểm chín giờ khi năy không?
− Thế à?
− Anh về nhà tôi nghỉ đi. Đă lâu nay không gặp anh, tôi c̣n nhiều chuyện muốn nói lắm.
− Cám ơn anh. Xin để khi khác.
− Vậy bây giờ anh ở đâu?
Minh không trả lời. Chàng không muốn Văn biết chỗ ở của ḿnh nên khi thấy Văn hỏi th́ chàng vờ nói lảng sang chuyện khác ngay:
− Tôi đang soạn một truyện về cuộc đời phóng đăng của những văn nhân chỉ v́ lăng mạn mà dần dần đưa đến trụy lạc trong xa hoa và nhục dục. Anh ạ, trước đây tôi vẫn tưởng là đời văn-sĩ phải trái ngược tương phản với đời sống gia-đ́nh đầm ấm, nhưng tôi lầm. Ta càng phóng đăng tự tách rời khỏi đời sống gia đ́nh bao nhiêu, tri thức ta càng trở nên nặng trĩu với tư tưởng vật dục để rồi một ngày một thêm mờ ám. Muốn sống một đời sống dành cho văn-chương, ta phải có tâm hồn thư thả nhẹ nhàng. Muốn được như thế, không ǵ bằng có được một người bạn trăm năm và những người bạn tốt luôn luôn ở bên ḿnh khuyến-khích ta, an ủi ta những trong những lúc ‘đen tối’, bị thất vọng...
Văn bắt liền cơ-hội khuyên:
− Nếu vậy th́ anh càng nên trở về nhà...
Minh ngắt lời:
− Không được! Tôi c̣n phải tự bắt tôi chịu đựng thêm nhiều khổ sở ê chề đă. Vả lại, tôi biết Liên c̣n giận tôi lắm. Anh th́ anh hiểu tôi và sẵn sàng tha thứ cho tôi đă đành, nhưng vợ tôi dù sao cũng là đàn bà, không thể nào dễ tha thứ như anh được đâu! Trước kia tôi vẫn tưởng vợ tôi quên mùa chẳng biết ǵ, nhưng từ khi tôi thấy vợ tôi trả lại, không thèm nhận số tiền 50 bạc của tôi đưa cho th́ tôi mới hiểu rằng những cử chỉ và tính t́nh cao thượng không phải chỉ nằm ở giới trí-thức không thôi!...
Rồi Minh bỗng im bặt, đưa mắt nh́n mặt hồ đang phản chiếu ánh điện. Văn nhỏ nhẹ khuyên bảo”
− Anh thực có tâm hồn thi-sĩ. Nghĩa là anh lăng-mạn lắm. Nội cách anh muốn tự trừng phạt ḿnh cho khổ sở để chuộc lại lỗi lầm cũng đủ thấy anh có những tư tưởng kỳ dị, và xin lỗi, có thể nói là điên cuồng... Anh phải biết trong khi anh muốn chịu nhục như các tu-sĩ phạm giới đời xưa th́ vợ anh và bạn anh cũng v́ anh mà khổ sở, chẳng biết anh có nghĩ đến không? Anh hăy nghe tôi! Anh nên về ngay! Biết bao nhiêu hạnh-phúc êm đềm nồng thắm đang chờ đón anh. Rồi chúng ta lại cùng nhau viết văn, soạn sách và cùng nhau theo đuổi những công cuộc ích lợi cho đời và cho người...
Minh hai tay ôm đầu tư lự. Chàng thầm so sánh hai khía cạnh cuộc đời. Một, giản dị đạm bạc trong mái ấm gia đ́nh, và hai, xán lạn kiêu căng với những lạc thú tạm bợ... Chàng bỗng đứng dậy tự ư bắt vội tay Văn rồi rảo bước đi nhanh chẳng khác như một tội-phạm t́m cách cao bay xa chạy, lánh xa nhà chức trách. Minh có biết đâu rằng Văn, người bạn tốt, quư hóa có một không hai trên đời của ḿnh đang lẽo đẽo theo sau...
Đi một hồi lâu quay lại không c̣n thấy bóng dáng Văn đâu nữa, chàng mới yên tâm gọi xe để về lại nơi trú ẩn...
Một tiếng sau, Văn về đến nhà. Ḷng chàng vừa vui sướng vừa lo sợ. Vui sướng v́ đă t́m ra chỗ ‘trốn’ của bạn, và lo sợ v́ chàng cho là bạn có lẽ đă mất hết trí khôn. Chàng có ngờ đâu rằng như phần đông đám thiếu-niên trụy-lạc, Minh đang trải qua thời kỳ khủng hoảng tinh-thần. Trong thời kỳ ấy, nạn-nhân thường cảm thấy cuộc đời vô vị. Nhưng Văn hiểu sao cho được những ảnh-hưởng ghê gớm của khói thơm thuốc phiện trong những đêm dài bên cạnh các cô gái giang hồ t́nh dục bốc lửa.
Sáng sớm hôm sau Văn đến t́m gặp Liên, kể cho nàng nghe việc gặp gỡ của chàng với Minh. Liên lạnh lùng bảo Văn:
− Thôi anh ạ. Anh ấy đă không muốn về th́ cứ để mặc anh ấy!
Văn phản đối:
− Chị nói thế không được. Anh Minh đang mê muội chưa tỉnh. Nếu ḿnh cứ để mặc kệ th́ biết bao giờ anh ấy mới tỉnh ngộ được! Bây giờ là lúc ta nên bỏ hết những điều giận hờn mà chỉ nghĩ đến việc cứu vớt một tâm hồn đang sắp sửa chết đuối.
Rồi Văn thuật lại hết mọi điều chàng đă nhận xét được trong sự hoán cải tâm hồn của Minh, từ tư tưởng cho đến tính t́nh. Chàng lại khuyên:
− Xem ra bây giờ anh ấy không được đơn thuần và vui vẻ như xưa nữa. Nét mặt anh ấy luôn ủ rũ và lời nói nhuộm đầy vẻ chán nản hận dời. Anh ấy khổ sở lắm chị ạ!
− Tự anh ấy làm cho ḿnh khổ sở đấy thôi chứ có ai bắt anh ấy như thế đâu!
− Nhưng nếu anh ấy khổ th́ liệu chúng ta có sung sướng được hay không?
Liên động ḷng trắc ẩn. Trong lúc tức giận, nàng tưởng nàng có thể ghét được người đă ruồng rẫy nàng để đi với gái. Nhưng khổ nỗi, ái-t́nh chân thật của các cô gái Á-Đông vẫn khắn khít đậm đà, nhất lại là ái-t́nh được vun xới từ t́nh bạn lúc đôi bên c̣n thơ ấu. Và theo thời-gian, t́nh bạn đó biến chuyển thành t́nh yêu, và rồi đôi lứa nên vợ nên chồng. V́ thế, t́nh yêu đó đă xiết chặt đôi bên, khiến hai người như một. Cho dù có sóng gió bao nhiêu, nhưng người này thật khó ḷng mà ‘ghét’ măi được người kia chứ chưa nói đến chuyện bỏ. Văn cũng nh́n thấy được điều đó. Chàng ôn tồn nói, mà cũng như là ‘khích tướng’ Liên:
− Ấy tùy chị đấy. Sau này có ân hận hay bị lương tâm cắn rứt th́ đừng trách tôi sao không nói trước!
Liên càng nghĩ càng cảm động trước thịnh t́nh của Văn đối với vợ chồng nàng. Từ những cử-chỉ, lời nói cũng như hành động bấy lâu nay cũng đủ chứng tỏ ḷng cao-thượng phi thường của Văn. Liên đôi khi vẫn ngờ Văn yêu thầm, thương trộm ḿnh. Mà nàng nghi cũng không sai. Văn quả thật lúc nào cũng vẫn yêu nàng. Nhưng v́ yêu nàng, Văn muốn cho gia-đ́nh nàng êm ấm hạnh-phúc lại như xưa thay v́ lợi dụng cơ-hội ‘nước đục thả câu’. Chính Liên nhiều lúc cũng tự hỏi rằng trong thời gian Minh đổ đốn sinh tật làm tan nát cơi ḷng nàng th́ Văn vẫn thường lui tới an ủi nàng khuyên nàng. Giả sử như những lúc đó Văn gợi ư tỏ t́nh cùng Liên th́ thật chưa biết chuyện sẽ đi về đâu...
Thấy Liên vẫn im lặng không trả lời, Văn lại hỏi:
− Thế nào hả chị?
− Được rồi, vậy mai đi t́m anh ấy nhé?
Văn vui mừng ra mặt:
− Có thế chứ! Nhưng tại sao ta không đi ngay bây giờ có hơn không?
Liên nghĩ đến những lời ‘hăm dọa’ của Văn mà lấy làm lo sợ cho chồng nên nàng chịu nghe theo lời Văn đi với chàng t́m chồng. Tuy rất giận Minh, nhưng nàng vẫn mong gặp lại mặt v́ đă hai tháng nay, Minh không hề bước chân về nhà.
Người trong xóm chỉ trỏ th́ thầm khúc khích cười khi họ nh́n thấy Liên đi chung với Văn, người mà họ vẫn gặp thường xuyên lui tới nhà nàng. Nhưng Liên cũng chẳng buồn để ư đến những lời đàm tiếu của thiên-hạ. Người đời từ lâu vốn thích đa sự, thích bàn tán đến chuyện của người khác. Muôn đời vẫn vậy, con người dù khôn ngoan, là chúa tể muôn loài, nhưng ḷng dạ cũng độc ác hơn bất cứ loài dă thú nào. Hay nói một cách đúng hơn là: ‘ác hơn tất cả các loài dă thú cộng lại’. Nỗi buồn, nỗi bất hạnh của một người thường là niềm vui, là đề tài cho những tṛ tiêu khiển của bao nhiêu kẻ khác.
Liên toan gọi xe th́ Văn gạt đi, bảo nên đón xe điện. Lúc bấy giờ, nàng mới sực nhớ ra điều ǵ liền hỏi Văn hiện Minh đang ở đâu. Nàng rất đỗi kinh-ngạc khi Minh cho biết chồng nàng đang ẩn náu tại làng Mọc, ở chung với một người bạn học ngày xưa...
Tới bờ hồ, Liên và Văn chuyển xe để về Ngă Tư Sở. Vừa bước lên xe điện Hà-Đông chợt nghe có tiếng ai cười nên Văn quay lại. Chàng nhận ra đó là Mạc mà chàng đă có một lần tới nhà hỏi thăm tông-tích Minh. Mạc cười mỉm chi, cúi đầu chào giới-thiệu với người phụ-nữ đồng hành.
− D́ Nhung ạ, anh Văn đây là bạn thân của anh Minh đấy.
Liên c̣n đang bỡ ngỡ, thắc mắc v́ sao Văn quen hai cô lạ mặt này th́ cả hai cùng bắt tay chàng một cách tụ-nhiên thoải mái. Mạc nháy mắt nói với Văn:
− Thú nhỉ?... Thế mà cứ giấu diếm măi!
Văn đỏ mặt tức giận định bỏ sang toa xe khác th́ Mạc tinh ranh giữ chàng lại hỏi:
− Đưa nhau đi nghỉ mát ở đâu đấy?
Văn cau mặt cự lại:
− Đừng có nói bậy! Chị Minh đấy!
Mạc phá lên cười nói:
− Th́ ai c̣n lạ ǵ cô hàng hoa xinh đẹp kia.
Quay qua Liên, Mạc hỏi như trêu chọc:
− Có phải không cô?
Nhung thấy vậy liền quắc mắt quát mắng:
− Mạc!
Nhưng Mạc vẫn nhởn nhơ như không, càng ra vẻ lờn mặt:
− Vợ anh Minh đấy d́. Chị ấy đi chơi với bạn chồng.
Văn lại một phen xấu hổ v́ tṛ đùa thiếu văn hóa của Mạc. Chàng cắm đầu bước thẳng sang toa hạng nh́. Liên cũng đi theo chàng, khẽ hỏi:
− Ai thế anh?
Không thấy Văn trả lời, nàng lại hỏi:
− Có phải t́nh nhân của nhà tôi đấy không?
Văn vẫn lặng thinh không đáp, chỉ khẽ bảo Liên xuống toa dưới ngồi. Liên hơi bực bội v́ câu hỏi của nàng không được trả lời. Nàng đang hối hận tại sao nhận lời đi theo Văn để gặp phải những chuyện bực ḿnh không đâu. Liên nghĩ thầm:
− “Có lẽ họ cho anh Văn với ḿnh là một cặp t́nh-nhân.”.
Nhớ lại những bộ điệu chế diễu của những người trong xóm lúc mới rời nhà, Liên đă toan bỏ Văn trở về nhà lại một ḿnh. Nhưng Văn đă lấy vé và xe đă bắt đầu chạy. Liên đành ngồi im để mặc chuyện tới đâu th́ tới. Nửa tiếng sau, xe tới Ngă Tư Sở. Văn và Liên vừa bước xuống th́ Mạc tḥ đầu ra ngoài gọi:
− Anh Văn!
Văn quay lại. Mạc cười ranh mănh hỏi:
− Anh Minh mù à?
− Chỉ nói bậy!
Xe điện tiếp tục chạy. Mạc c̣n cố cúi xuống nh́n Liên nói thêm một câu:
− Hôn hộ anh Văn cho em mấy cái nhé.
Liên mặt đỏ ửng, đứng nh́n xe điện chạy về lối đi Hà-Đông. Măi đến khi nghe tiếng Văn hỏi nàng rằng đi bộ hay đi xe, Liên mới như bừng tỉnh người, quay lại nh́n Văn lắc đầu nói:
− Chịu các anh thôi! Thật ghê quá, ê chề quá đi!
− Nhưng thưa chị, tôi có quen mấy người đó đâu!
− Không quen sao người ta lại biết tên anh?
− Chắc là anh Minh nói chuyện với họ v́ tôi.
Liên cất tiếng cười, giọng như ‘tra-khaỏ’:
− Nói chuyện mà người ta lại biết được mặt anh?
Lâm vào thế ‘chẳng đặng đừng’, Văn liền đem chuyện đến nhà Nhung ḍ la tin-tức Minh làm sao kể hết cho Liên nghe. Giọng chàng cỏ vẻ ngập-ngừng và thẹn thùng. Văn vốn dĩ chẳng ưa ǵ cái lối sống của đám gái giang hồ nên chẳng muốn nói chuyện ǵ có liên quan đến họ cả. Nhưng sợ bị Liên hiểu lầm, chàng bất đắc dĩ phải kể lại đầu đuôi ngọn ngành. Nhưng chàng cũng phải dè dặt từng lời nói, quyết không để cho Liên coi thường.
Liên xưa nay vốn coi trọng Văn, nếu nàng cho là chàng cũng thiết tha đến cái lối sống bạt mạng đă đưa Minh vào ṿng sa đọa tất nhiên nàng sẽ mất cảm t́nh nhiều với chàng. Không phải v́ Văn mong được Liên ‘yêu’, nhưng chàng vẫn muốn giữ măi cái h́nh ảnh quân-tử cao thượng luôn luôn với bạn cũng như vợ bạn. Cũng như chàng đă giữ ḿnh không để xảy ra chuyện ǵ đáng tiếc...
Nghe xong câu chuyện, Liê thở dài hỏi lại:
− Thế trong hai người th́ người nào là t́nh nhân của nhà tôi?
− Người lớn tuổi.
− Trông cô ta có vẻ chững chạc nhỉ?
Văn tảng lờ, nói sang chuyện khác:
− Bây giờ ḿnh đi xe hay đi bộ đây?
− C̣n bao xa nữa hả anh?
− Độ hai cây số thôi.
− Vậy th́ đi bộ cho xong.
− Vâng, th́ đi bộ.
Đưa mắt nh́n rặng hoa xoan tây đỏ ối với cành lá rũ là là hai bên đường, Liên lại chợt nghĩ đến mùa thi. Nàng c̣n nhớ năm trước đi nghe ngóng chờ xem tin-tức kỳ thi vấn đáp của chồng, nàng ngồi nghỉ mát dưới một gốc cây xoan tây cao vút và mềm mại. Rồi nghĩ sang chuyện nọ tới chuyện kia, cái cảnh chồng bị mù lại hiện ra trở lại...
C̣n Văn th́ có vẻ ngượng ngùng..., cái ngượng ngùng v́ rung động. Đi bên cạnh Liên, chàng cảm tưởng như đi với t́nh nhân dạo mát. Nhưng khi nghĩ đến tấm ḷng ngây thơ của Liên và t́nh bằng-hữu chân thật của ḿnh đối với Minh, chàng bỗng tự cảm thấy xấu hổ liền đi lùi lại phía sau rồi cố chậm một hai bước để Liên vượt qua. Như thế, chàng khỏi bị mang tiếng là đi ngang hàng, cặp kè với vợ bạn.
Nhưng Liên thật thà, nào có hiểu được tính t́nh kín đáo và cử-chỉ tế nhị của Văn. Thấy Văn đột nhiên đi chậm lại, nàng cười hỏi:
− Anh mỏi chân rồi ư?
− Chưa chị ạ.
− Thế sao anh đi chậm thế?
Văn cười đáp:
− Vâng th́ đi nhanh.
Nhưng chàng khi đi nhanh th́ lại nhanh quá khiến cho Liên không sao theo kịp đến nỗi cứ phải dừng lại luôn luôn để chờ Liên. Khi đi ngang qua một hàng tạp-hóa ở chợ Mọc, thấy Liên đứng lại nh́n, người chủ liền mời:
− Cậu mợ mở hàng cho em đi.
Câu nói làm Liên mắc cỡ, đỏ ửng cả hai má. Văn thấy vậy vội chữa thẹn cho nàng:
− Chị tôi đấy bà ạ.
Rồi cố ư lảng sang chuyện khác, chàng bảo Liên:
− Sắp đến rồi. Chị hăy ngồi tạm đây đợi để tôi đến hỏi thăm xem anh ấy có nhà không đă.
Liên sốt ruột nói:
− Th́ ḿnh cứ cùng nhau đến có hơn không!
− Vâng, thế cũng được.
Tới một căn nhà tranh nằm bên con đường nhỏ lát gạch gồ ghề, chỗ lồi chỗ lơm v́ vết xe ḅ, Văn dừng lại khẽ nói:
− Đây rồi!
Nghe tiếng gọi ngoài cổng, một thằng bé con chừng tám, chín tuổi, trông bẩn thỉu chạy ra. Văn hỏi Minh có nhà không th́ thằng bé trả lời rằng chàng c̣ng đang ngủ, mà cậu nó cũng chưa dậy v́ tối hôm trước cả hai người đều thức khuya. Liên cho là chồng thức đêm để soạn sách. Nhưng Văn th́ trái lại, lấy làm lo sợ cho bạn v́ chàng đă đoán ra Minh thức khuya để làm ǵ rồi. Chỉ trông sơ quan cảnh tiêu điều của nếp nhà Minh đang ở trọ và cái h́nh thù ốm yếu của thằng bé con, chàng cũng biết tâm hồn Minh đang đâm đầu vào một con đường dốc tối tăm. Nhớ lại những lời chán nản của Minh, Văn lại càng thêm lo. Chàng tin chắc rằng những tư tưởng yếm thế của Minh phần lớn là do từ khói thuốc phiện gây ra.
Thằng bé con toan vào nhà th́ Văn gọi lại bảo:
− Em đánh thức ông Minh dậy hộ tôi nhé!
Thằng bé xua tay lia lịa nói:
− Chịu thôi! Ông ấy đánh chết!
− Vậy để tôi vào đánh thức cũng được.
Thằng bé c̣n đang ngần ngại chưa biết phảo xử trí ra sao th́ Văn và Liên đă đi thẳng vào trong nhà. Văn hỏi:
− Ông Minh ngủ ở đâu?
Thằng bé đưa tay chỉ:
− Ở bên trong ấy.
Văn bước vào nhưng chợt lùi ngay ra lại nh́n Liên bảo:
− Thôi, chị đừng vào nữa, có người lạ.
Nhưng Văn đă chậm mất một bước, v́ Liên đă nhanh chân vào đến nơi. Một cảnh tượng bi đát mà thoáng trông qua đă làm cho nàng phải rùng ḿnh. Trên một cái giường trải chiếc chiếu cũ, hai người nằm ngủ co quắp hai bên ngọn đèn nha phiến tờ mờ đặt trong cái khay con. Bấy giờ, một người đàn bà ở dưới bếp chạy lên ngơ ngác nh́n Liên:
− Cô hỏi ai?
− Tôi hỏi ông Minh.
Người đàn bà từ hiên bước vào trong nhà lẩm bẩm nói: “Ngủ ǵ mà ngủ lắm thế!”. Rồi bà ta lay Minh dậy mà rằng:
− Có cô nào đến hỏi ǵ bác đấy.
Minh ú ớ ngồi dậy dụi mắt. Liên nh́n kỹ thấy chồng đầu tóc bù xù, mặt mũi xanh xao, ḿnh mặc cái quần đùi bẩn thỉu th́ nàng vừa thương hại, vừa giận. Rồi sợ chồng biết rằng ḿnh trông thấy cái bàn đèn, Liên rón rén ra sân đứng đợi. Trong khi ấy, Văn lại gần giường vỗ vai Minh ôn tồn nói:
− Anh Minh, chị và tôi đến đón anh về đây.
Minh cau mặt, ra điều oán trách bạn:
− Thế th́ anh giỏi thật!
− Anh giận tôi đấy à?
Minh nh́n quanh hỏi:
− Vậy nhà tôi đâu?
− Chị đứng ở ngoài sân.
Minh th́ thầm:
− Nhà tôi chưa trông thấy tôi đấy chứ?
− Chưa.
− Vậy anh làm ơn ra trước đi, để tôi mặc quần áo vào xong sẽ ra ngay bây giờ.
Văn trù trừ, sợ bạn lẫn th́ Minh lại giục:
− Anh ra ngay đi, nếu không nhà tôi vào đây th́ thật khổ cho tôi lắm!
Văn chiều theo lời bạn ra sân đứng. Chàng ghé tai Liên nói nhỏ:
− Anh ấy sắp ra đấy.
Liên tươi cười, ra vẻ mừng rỡ lắm. Một lúc sau, Minh ra tới. Liên thản nhiên đến bên chồng nói:
− Em nghe anh Văn nói ḿnh mệt lắm nên ghé thăm.
Minh ngượng ngùng lắp bắp:
− Không, tôi có sao đâu...
− Nhưng trông ḿnh gầy lắm. Ḿnh cũng chả nên vùi đầu vào mà viết văn như thế. Gớm, ḿnh mê viết văn đến độ phải t́m đến một nơi vắng vẻ như thế này mà làm việc!
Minh trong ḷng hết sức cảm động v́ thấy Liên không đả động ǵ đến việc ăn chơi của ḿnh. Chàng đứng im không nói được câu ǵ.
− Ta về thôi!
Minh ngần ngừ, hết nh́n vợ lại nh́n bạn như để ḍ ư tứ. Rồi chàng thong thả từ từ bước theo chân vợ và chân bạn...