Truyện của người từng nghe và theo cộng sản !
Trong một thập kỉ qua, những đổi thay của thế giới đă diễn ra với tốc độ băo lốc. Biết bao nhiêu hệ ư thức suy tàn và những quan niệm mới nảy sinh. Bước tiến của loài người tiến bộ vang động khắp các lục địa. Chúng ta ư thức ǵ về thân phận dân tộc ḿnh?
[b]Bởi v́, tất cả chúng ta rồi sẽ chết, không ai sống măi để giữ một nền chuyên chế, không ai sống măi để bảo lưu cho tác phẩm của ḿnh. Điều quan trọng nhất là trách nhiệm của mỗi chúng ta đối với nhân dân. Bởi v́, mai sau lịch sử sẽ phán xét tất cả, không loại trừ ai. Lịch sử không có phạm trù bao cấp, lịch sử không biết tới thể chế đặc quyền và ưu tiên.[/b]
Tôi rất trọng câu nói của đồng chí Nguyễn Văn Linh: "Trong bất luận trường hợp nào, nhà văn cũng không được bẻ cong ng̣i bút". Câu nói ấy biểu hiện phẩm hạnh của một người Cộng sản chân chính. Bởi v́, chức trách của nhà văn là chức trách của người cảnh báo trong xă hội. Nhà văn không có sứ mạng truy t́m của cải tiện nghi, làm nô lệ cho dục vọng của chính ḿnh và liếm gót tư tưởng. Nhà văn không thể lấy một giá trị dỏm nào để thay thế giá trị chân chính duy nhất: [b]ḷng trung thực trước nhân dân ![/b]
Giờ đây, làm một nhà văn thật khó khăn. Dân tộc ta đang đứng trước khúc ngoặt của lịch sử. Một thời đại mới đă mở ra, lạ lùng và thúc hối. Có nên ve vuốt ḷng tự ái của dân chúng hay nên rao giảng một cách vô trách nhiệm rằng một nhân dân anh hùng đă chiến thắng các đế quốc, tất yếu sẽ thắng trong mọi lănh vực, hay hăy kêu lên tiếng kêu cảnh báo: rằng những giá trị truyền thống, những phẩm chất tự thân của một dân tộc cần phải được bổ sung, hoàn thiện.
Rằng những lợi thế đưa một dân tộc tới những chiến thắng trong trận mạc khác hẳn những lợi thế đưa một dân tộc tới những thành tựu trong kinh tế, khoa học kỹ thuật: muốn phá một cây cầu, cần sức mạnh thuốc nổ, nhưng muốn xây một cây cầu, cần sức mạnh của trí tuệ và những đôi tay vàng.
Một cơ chế cần thiết cho chiến tranh bao gồm các đặc điểm như tập trung quyền lực, cơ cấu cứng, lề ba động hẹp, các điều kiện phát triển xă hội đơn giản ... hoàn toàn đối nghịch lại một cơ chế cần thiết cho việc xây dựng đất nước phồn vinh ? Văn học có nhiệm vụ ǵ trong lănh địa này ? Đó là điều nhà văn phải nghĩ và phải viết ...
[b]Người ta tưởng rằng chỉ có giặc ngoại xâm mới tiêu diệt được một dân tộc. Nhưng thực ra, sự đói khổ, dốt nát, t́nh trạng sinh hoạt tăm tối và tha hóa cũng là những kẻ thù tàn bạo có thể làm một dân tộc bị hủy diệt hoặc suy vong. Có lẽ, với địa vị của đất nước ta hiện nay trên bậc thang giá trị toàn nhân loại, mỗi nhà văn phải nghĩ ...[/b]
Anh Nguyễn Minh Châu, trước khi qua đời, đă viết: "Ông Trời sinh ra tôi để kêu thét lên nỗi thống khổ của con người". Tôi là kẻ hậu sinh, tài hèn hơn, đức mỏng hơn, tôi không dám trải t́nh thương của ḿnh ra toàn nhân loại. Chỉ xin mượn lời anh Châu để nói rằng: "Ông Trời sinh ra tôi để kêu thét lên nỗi thống khổ của dân ta, một dân tộc chịu quá nhiều mất mát thua thiệt, một dân tộc phân ly đau đớn".
[b]Kết thúc tham luận này, tôi xin được nói: Chúng ta, những nhà văn Việt Nam, dù trong hay ngoài Đảng, chúng ta cũng sống và viết v́ nhân dân và tổ quốc ḿnh. Tổ quốc Việt Nam quang vinh, nhưng đang đứng trước những thử thách nghiêm khắc của lịch sử. Nhân dân Việt Nam anh hùng, rất đỗi anh hùng, nhưng quá đau khổ, oan khuất và lầm than.[/b]
* Tham luận của Dương Thu Hương đọc tại Đại hội Nhà văn lần thứ 4 được tổ chức tại Hà Nội từ ngày 28/10 đến ngày 1/11 năm 1989. Tham dự Đại hội c̣n có các nhân vật quyền lực trong đảng như Đỗ Mười, Nguyễn Thanh B́nh, Đào Duy Tùng, Trần Quốc Hương, Phạm Thế Duyệt, Trần Trọng Tân … Bài tham luận đă gây xôn xao trong hội trường.
Còn tiếp ...
Một Nhà Văn Không Chịu Im Tiếng
Paris, 9 tháng 7 - Khoác ngoài một chiếc áo thanh lịch, ngồi nhấm nháp nước trái cây trong một quán café bên bờ sông Seine, nhà văn Dương Thu Hương, 58 tuổi, trông không có vẻ ǵ là một con người nguy hiểm. Nhưng ở Việt Nam, nhà nước đánh giá bà như vậy: bà bị tù, bị cấm in sách, và trong 11 năm không được phép xuất cảnh.
Tội của bà th́ nhiều lắm. Tiểu thuyết của bà, mổ xẻ cuộc sống ở một trong số vài nước cộng sản hiếm hoi c̣n sót lại, đă được xuất bản và đón nhận nồng nhiệt ở Tây phương. Bà đă bị khai trừ ra khỏi đảng như một kẻ phản quốc. Và trên hết, bà là một kẻ phản động [b]– một “con đĩ chống đảng” như lời một lănh tụ đảng đă gọi bà - một người đă không chịu im lặng ngay cả sau khi bị bắt giam tám tháng vào năm 1991.[/b]
Đây là lần thứ hai bà được phép đến Âu châu. Trên một phương diện, đất nước Việt Nam đă đồng hành với Dương Thu Hương khi bà nói chuyện về cuộc sống của ḿnh và về năm cuốn tiểu thuyết, kể cả tác phẩm mới nhất Chốn Vắng được xuất bản ở Mỹ hồi tháng Tư. Nhưng ưu tiên của bà là lên án chính phủ Hà Nội tham nhũng và lạm quyền đến mức không thể sửa chữa được.
[b]“Bổn phận của tôi là phải lên tiếng nói thay cho những người đă chết cho cái chế độ đáng xấu hổ này”[/b], bà nói tiếng bằng một giọng Pháp hơi nặng nhưng trôi chảy. “V́ có chút tiếng tăm ở nước ngoài, tôi phải lên tiếng. Tôi phải giăi bày tâm can ḿnh để lương tâm tôi được thanh thản. Dân tộc Việt Nam đă đánh mất sức mạnh của ḿnh để hổi tưởng, suy nghĩ, phản ứng. Tôi hy vọng những điều tôi làm sẽ mang lại can đảm cho họ”.
Hương cảm thấy việc bà đang làm cấp bách hơn bao giờ hết. Ba mươi năm sau chiến tranh, bà thấy nhà cầm quyền đang giành được sự ủng hộ từ bên ngoài qua [b]chính sách mở cửa kinh tế cho người ngoại quốc bằng cách pha trộn chủ nghĩa cộng sản với chủ nghĩa tư bản[/b]. Bà lưu ư việc thủ tướng Phan Văn Khải được tổng thống Bush tiếp đón ở toà Bạch Cung tháng trước.
Bà nói[b] “Chế độ tàn bạo và ti tiện này đang làm tất cả để lừa bịp người nước ngoài. Nếu tổng thống Bush ủng hộ chế độ này, Hoa Kỳ sẽ bị lôi kéo vào một cuộc chiến mới mà nó sẽ đẩy nhân dân Việt Nam xuống bùn đen, không phải bằng các trận mưa bom B-52, mà bởi chính bàn tay của những kẻ phản bội bản xứ”. [/b]
Bà nói tiếp cho đến ngày nay, chính quyền đă dùng chiến tranh Việt Nam để biện minh cho việc họ thâu tóm quyền lực.
“Tất cả các tuyên truyền của nhà cầm quyền chỉ nhắm mục đích nuôi dưỡng huyền thoại chiến tranh, phỉnh nịnh và hăm dọa nhân dân”, bà nói. [b]“Họ nói với dân chúng: nhân dân anh hùng, nhân dân nên hănh diện về lịch sử. Nhưng đừng bao giờ quên Đảng là người đă lănh đạo nhân dân đi đến thắng lợi. Họ đánh lừa nhân dân bằng ḷng tự hào mù quáng”.[/b]
Dĩ nhiên cuộc đời của bà cũng bị chiến tranh chi phối.
Bà cho biết tuổi ấu thơ của ḿnh cũng không được học hành đàng hoàng v́ gia đ́nh bà không phải nông dân mà cũng không thuộc giai cấp vô sản. Bà của Hương là một địa chủ di cư vào Nam giữa thập niên 50. Lúc 16 tuổi, Dương Thu Hương được phép gia nhập một đoàn sân khấu lưu động, và v́ có khả năng, được gởi đi học trường nghệ thuật sân khấu, nơi đào tạo diễn viên ca, kịch, múa quần chúng.
V́ học khá nên năm 1968, bà được phép chọn đi học ở Liên Xô, Đông Đức, hoặc Bulgaria. “Nhưng tôi chọn tiền tuyến v́ đất nước đang có chiến tranh, tổ tiên tôi là những người chiến đấu cho đất nước”, bà nói. “Tôi tham gia đoàn văn công đi biểu diễn cho các chiến sĩ và nạn nhân chiến tranh. Khẩu hiệu của chúng tôi là: ‘Tiếng hát át tiếng bom’. Chúng tôi ca hát để làm dịu đi những tiếng rên la.”
Bà nhớ lại vào lúc đó ḿnh đă bắt đầu nhận thấy các đảng viên được hưởng những đặc quyền đặc lợi. Sự choáng váng c̣n lớn hơn nữa khi các tù binh miền Nam được đưa đến khu vực của Hương. “Tôi nhận ra sự thực là chúng tôi đang đánh nhau với người Việt”, bà nói. “Đúng, chúng tôi bị người Mỹ dội bom liên tục, nhưng họ ở tít trên trời xanh và tôi chẳng bao giờ thấy họ. Tôi chỉ thấy người Việt”.
Hương không nói với ai về những suy nghĩ của ḿnh vào lúc đó, cũng như sau này khi chiến tranh chấm dứt, gặp lại họ hàng ở thành phố Hồ Chí Minh. Bà nhận ra rằng kẻ chiến bại lại có cuộc sống khá hơn nhiều so với người chiến thắng. Lúc đó, bà đang tổ chức các hoạt động văn nghệ ở Huế. Năm 30 tuổi, Hương ra Hà Nội làm việc trong ngành điện ảnh nhà nước. “Tôi viết 5 kịch bản, chúng được dựng thành những bộ phim tồi” bà nói, “nhưng việc làm không đủ sống”.
Hương cho biết bà được mời gia nhập đảng Cộng Sản từ năm 1979, nhưng măi tới năm 1985 bà mới miễn cưỡng vào đảng theo sự thúc giục của bạn bè, v́ họ tin rằng bà có thể giúp được họ khi trở thành đảng viên. Đó cũng là năm tác phẩm đầu tay của Hương, [b]Bên Kia Bờ Ảo Vọng, được in ra ở Việt Nam và bán đưọc 100.000 bản. Hai năm sau, với sự ra đời của Những Thiên Đường Mù, một tác phẩm bán chạy khác, các khó khăn bắt đầu đến. [/b]
“Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh đề nghị cấp cho tôi một căn nhà tiêu chuẩn bộ trưởng nếu tôi im lặng”. “Tôi trả lời, ‘Tôi đấu tranh cho dân chủ, tôi đứng về phía nhân dân và sẽ chẳng bao giờ đồng ư làm một quan chức nào cả’. Nguyên tắc của tôi là người ta có thể mất hết, ngay cả mạng sống, nhưng không bao giờ được để mất danh dự.”
Còn tiếp ...
Một Nhà Văn Không Chịu Im Tiếng
Không lâu sau đó, Hương nói bà thoát được hai âm mưu ám sát. Trong Đại hội Nhà văn Việt Nam năm 1989, sau bài phát biểu “Đảng nên cám ơn nhân dân”, bà bị khai trừ ra khỏi đảng. [b]Năm 1991, Dương Thu Hương bị tống giam với tội danh bán tài liệu mật cho ngoại bang. “Tài liệu mật” ở đây là bản thảo tác phẩm của bà. Không có ǵ ngạc nhiên là ba cuốn sách tiếp theo - Tiểu Thuyết Vô Đề, Hồi Quang Của Mùa Xuân và Chốn Vắng - đă không được xuất bản ở Việt Nam. [/b]
Nhưng ở nước ngoài, các tiểu thuyết của Dương Thu Hương đă được xuất bản đầy đủ bằng nhiều thứ tiếng. Nhờ Will Schwalbe, hồi đó làm việc cho nhà xuất bản William Morrow và hiện nay là tổng biên tập của nhà xuất bản Hyperion, các ấn bản Anh ngữ được phát hành.
Qua cuộc phỏng vấn bằng điện thoại từ New York, Schwalbe nói “Lần đầu tiên tôi biết đến Hương khi bà đang ở tù. Tôi đọc khoảng ba bốn chục trang của cuốn Những Thiên Đường Mù và cảm thấy bàng hoàng. Đó là tiểu thuyết Việt Nam đầu tiên từ trước đến giờ được dịch ra tiếng Anh và xuất bản tại Mỹ”.
Các tiểu thuyết của Dương Thu Hương không trực tiếp đề cập đến chính trị, mà chủ đề xuyên suốt của nó là sự vỡ mộng của những con người mà số phận của họ bị gài bẫy bởi định mệnh ngoài ư muốn. Nhận xét về Hồi Quang Của Mùa Xuân trên tờ New York Times năm 2000, Richard Bernstein viết: “Người ta đọc cuốn sách chắn chắn v́ lư do chính trị, nhưng trên hết, là v́ chiều sâu và sự phức tạp của các vai diễn trong nỗ lực t́m cách khẳng định ḿnh trong một thế giới chỉ muốn phân loại mọi người và mọi vật dựa vào một loại chủ thuyết và t́nh cảm quốc gia bên này hay bên kia”.
Năm 1994, nhờ sự can thiệp của đệ nhất phu nhân Pháp là bà Danielle Mitterrand, Dương Thu Hương được cho phép sang Pháp để nhận giải thưởng văn chương. Nước Pháp đề nghị cho bà được hưởng quy chế tị nạn chính trị. [b]“Tôi trả lời _ Cám ơn, nhưng ở đất nước tôi, sự sợ hăi đang nghiền nát mọi thứ, những người lính ngày xưa can đảm nay đă thành những người dân hèn nhát. V́ vậy tôi phải trở về. Tôi trở về để làm một điều là nhổ vào mặt kẻ cầm quyền.” [/b]
Lần viếng thăm này, ṭa đại sứ Ư ở Việt Nam lấy được hộ chiếu cho bà, nhưng sau vài tuần ở Ư và Pháp, Hương lại sắp trở về Hà Nội, nơi hai con và bốn cháu của bà đang sống (Hương ly dị năm 1982). [b]Nếu nhà nước không giở tṛ ǵ khác, bà cho biết ḿnh sẽ tiếp tục viết. “Tôi là một người lư tưởng”, bà nói, rổi cười tinh quái, “và cũng khờ dại nữa”.[/b]
Còn tiếp ...
Một thần tượng đă ra đi _Đinh Ngọc Ninh
Đối với mọi người chúng ta, Dương Thu Hương được biết qua những tác phẩm nổi tiếng của chị ..., những Tiểu Thuyết Vô đề, Bên Kia bờ ảo Vọng,... qua những năm tháng này, đối với tôi, chị là một trong những nhà văn mà tôi thích qua những lời văn, những lối diễn tả của chị và đối với tôi, ngoài những Phạm thi Hoài, Nguyễn Duy Thiệp, Bảo Ninh, Dương Thu Hương là một trong những tên đang chiếm một chỗ đứng trong list của những người mà tôi gọi là Thần Tượng.
Thần Tượng đó đă đến với tôi trong chiều nay, tôi bỏ nửa buổi đi làm đến gặp chị, để biết thêm về người đàn bà dũng cảm đang sống tại xă hội VN của tôi. Chị đến Torino này để nhận một giải thưởng Grinzane Cavour, một giải thưởng lớn của nền văn học Ư, và đây là một dịp để quần chúng Ư biết thêm nền văn chương của VN.
Chị đến với Torino trong một bầu không khí khá căng thẳng, trước đó báo chí Ư diễn tả chuyến đi của chị như một hiện tượng, một Sakharov, một Solenicyn vừa ra khỏi một Gulag vào phương trời Tây tự do này để diễn tả cái Gulag của chị đang sống hiện tại.
Tôi đă đọc những tin giật gân trên những nhật báo lớn tại Ư này "Một nhà văn đang bị bịt miệng, nơi mà cả triệu người chống chính quyền, đang đấu tranh đ̣i quyền sống đă và đang chết dưới danh nghĩa của tự do .....", khi đọc xong những bài viết trên, ngay cả tôi cũng không ngờ rằng quê hương tôi đang ch́m sâu trong chế độ độc tài như thế.
Có thể đây là sự thật của Việt Nam tôi hiện tại, những lần về thăm nhà riêng tôi không có cảm tưởng trên, có lẽ phải là người trong cuộc có thể hiểu những điều ǵ xẩy ra trên đất nước của tôi. Điều làm tôi thất vọng là, sau nhiều năm chiến tranh, cũng những nhật báo này, cũng những kư giả này, họ đă kể nhiều về quê hương tôi, đầy nhiệt huyết và đang vươn lên để t́m cho ḿnh một chỗ đứng trong nền kinh tế toàn cầu hiện tại.
Những kư giả trên, họ đang băn khoăn trên sự tiến bộ của Trung Quốc, của Việt Nam những quốc gia này, mỗi năm đang nâng cao sự tiến bộ của ḿnh với tỷ số 8 - 9 % trong khi những nước Tây Âu hiện tại chỉ đạt được 0.5 đến 1% mà thôi, họ lo sợ một ngày nào đó, thị trường Âu châu sẽ tràn ngập những hàng của Á đông, và ngay cả bản thân tôi, khi mua một đôi giầy Nike với hàng chữ made in Viet Nam, tôi cũng có cái tự hào bé nhỏ của riêng tôi, đất nước tôi đang vươn lên, đang t́m chỗ đứng trong thị trường thế giới này.
Đùng một cái, sau nhiều năm xây dựng cho cái ấn tượng tốt, cho cái tương lai của đất nước tôi, tôi cũng đọc những bài báo đang nói lên sự xấu xa của cái xă hội này.
Là người Việt, ai chẳng băn khoăn sau nhiều năm ṛng ră xây dựng, lại thấy ra là ḿnh đang xây lâu đài trên cát, và cái băi cát dướii chân tôi đang bắt đầu tan ra khi được biết Trung Tâm văn hóa (TTVH) Ư-Việt Torino mời được chị để nói chuyện riêng giữa bạn bè, tôi phải đi, "ăn bữa giỗ, lỗ bữa cày" như tục ngữ ta thường nói, ăn bữa giỗ ở đây là gặp chị, món ăn tinh thần mà sau nhiều năm đọc những bài viết của chị, để gặp chị là cả một buổi giỗ của tôi.
Chị đến TTVH để nói chuyện về văn hóa Việt, làm sao tôi không tự hào cho được khi ḿnh đang đứng trước một thần tượng "thưa chị", là câu chào hỏi đầu tiên. Chị nói rất nhiều về nền văn học Việt.
Cô Sandra, chủ tịch TTVH, chào chị thật nhiệt t́nh v́ đây là một trong những ngườii đàn bà như cô, đang nói lên tiếng nói của ḿnh, những ǵ mà Sandra đă và đang theo đuổi dưới đề tài "Phụ nữ Việt Nam và sự đóng góp của họ qua những cuộc đấu tranh". Vai tṛ này đă là một đề tài luận án của cô, và cô Sandra đă trở thành một chuyên gia nghiên cứu về vai tṛ của phụ nữ nước tôi.
Nhưng sự ngỡ ngàng mà Sandra và tôi được nghe, người phụ nữ VN là một trong những giới đang bị bóc lột nặng nề nhất, từ làm ruộng, kéo cày thay trâu,... Họ làm bất cứ những ǵ mà giới đàn ông chúng tôi không muốn làm,[b] "anh xem cái xă hội Trung Quốc, Nhât,... Đàn bà họ đâu có phải làm như chó, trâu như đàn bà VN,... chỉ v́ cái xă hội VN cho phép sự bóc lột đó thôi". [/b]
Thưa chị, tôi hoàn toàn đồng ư với chị, nhưng chị có biết là đàn bà Ấn Độ, khi về già có thể bị giết v́ đàn ông muốn có một người vợ trẻ hơn và theo tôi, được đi nhiều nước trên thế giới này, việc đàn bà làm việc đồng áng, gặt hái lúa là chuyện rất thường, hy vọng trong tương lai, đàn bà của xứ tôi có thể lái được máy cày thay những việc làm khó nhọc này.
Còn tiếp ...
Một thần tượng đă ra đi _Đinh Ngọc Ninh
Câu hỏi thứ hai của tôi đến với chị là điều trăn trở nhất v́ tôi đọc những bài phỏng vấn của Little Radio Sai g̣n khi chị khẳng định rằng "Kẻ cầm quyền th́ dùng sức mạnh và bạo lực để đàn áp dân chúng và dân chúng cam phận hèn nhát v́ sợ bạo lực và v́ tinh thần nô lệ nó đă tẩm nhiệm quá lâu rồi".
Tôi có thể tán thành hoặc không đồng ư về câu chị nói, vâng, kẻ cầm quyền th́ lúc nào cũng dùng sức mạnh để đàn áp, nhưng tôi sẽ không bao giờ đồng ư với chị là người Việt tôi là cam phận, là hèn nhát. KHÔNG, và không bao giờ như vậy, và ngay cả chính chị đang nói dối cho chính chị, chị là người Việt, chị không hèn nhát, và khi chị xác nhận rằng "người Việt ḿnh, dũng cảm bao nhiêu trong chiến tranh th́ hèn nhát bấy nhiêu trong ḥa b́nh", hoặc "Người lính trong thời b́nh là những kẻ hèn, chỉ biết cúi đầu tuân lệnh mà thôi".
- Thưa chị, chị là ai chị đứng trên cương vị nào mà cho dân tôi là hèn, chị đang sỉ nhục tôi, v́ tôi là người Việt, tôi đă tự hào rằng người Việt tôi có bốn ngàn năm văn hiến ?
- Không, chị ngắt lời, khi Phạm văn Đồng ra quyết định là dân tộc ta có 4000 năm văn hiến th́ anh nghĩ là vậy chứ thật ra dân Việt ta chỉ có 2000 năm văn hiến mà thôi ?
- Chị ơi, tôi sinh ra từ miền Nam, làm ǵ mà biết ông Phạm Văn Đồng là ai, thế mà giáo dục miền Nam cũng dậy cho tôi cái 4000 năm này, nhưng dù sao đi nữa, 2000 hoặc 4000 năm cũng là một quá tŕnh của dân tộc tôi, không một ai có thể phán đoán rằng dân tôi là hèn, cái sỉ nhục này tôi không thể nào chấp nhận với tư cách tôi là người Việt Nam, không ai có quyền sỉ nhục dân tộc của tôi như chị đang làm.
"Thằng" Lê Khả Phiêu, "thằng" Vơ Văn Kiệt, hoặc mấy thằng trong chính quyền hiện tại chỉ là một tṛ hề cho thiên hạ, có thể chị oán ghét cái chính quyền hiện tại, nhưng trong những truyện dài của chị mà tôi đọc được, chị không bao giờ dùng những danh từ "quá b́nh dân của những người đứng bến xe" để diễn tả cái hằn học của chị, tại sao trước mặt tôi chỉ phải dùng những danh từ đó ? Tôi lúc nào cũng quư trọng chị, xem chị là một trong những người trí thức, một tinh hoa, một ng̣i bút hiếm có của nước tôi.
Tôi chào chị đi về , và thần tượng của tôi cũng ra đi, đối với chị mất đi một fan, hoặc có thêm đi một người mới cũng chẳng thay đổi ǵ, riêng tôi, tôi mất đi nhiều lắm. Tôi vẫn luôn thích những truyện chị viết mà tôi đă đọc, nhưng sau này, khi đọc một truyện mới của chị, làm sao tôi có thể lấy lại cái thần tượng mà tôi đă từng mơ mộng ?
Chắc chắn là chị quyết tâm theo đuổi những ǵ chị nghĩ, riêng tôi cầu chúc chị làm được những ǵ chị đang đấu tranh và song song đó, dân tộc của tôi không bị mang tiếng là hèn nhát.
Còn tiếp ...
Trả lời Đinh Ngọc Ninh _ Dương Thu Hương
Tôi đă đọc bài “Một thần tượng đă ra đi” của ông Đinh Ngoc Ninh khi tôi đang ở Paris tháng sáu năm 2005, nhưng tôi không có nhu cần phúc đáp v́ bận. Nay, trở về Hà Nội và lại nhận được bản tin này từ bàn tay vô danh nào đó trích trên mạng Internet và gủi tới qua đường bưu điện, tôi nghĩ là đă đến lúc trả lời ông .
Trước hết, xin cảm ơn ông v́ đă quan tâm đến tôi. Sau đó, tôi xin thông báo để ông được an tâm là cả bài viết của ông và bài trả lời của tôi sẽ được thông báo tới những người liên quan tới tôi, ít nhất là số ít ỏi người đang đấu tranh cho nền dân chủ của đất nước, như thế, mọi chuyện đều công khai, mọi sân chơi đều mở rộng một cách b́nh đẳng cho tất cả những ai quan tâm tới tṛ chơi và muốn tham dự.
Điều khiến tôi ngạc nhiên là ông, Đinh Ngọc Ninh, ông và bà Sandra, ngỡ ngàng v́ những ǵ tôi nói. Tôi cứ tưởng đó là hiển nhiên. Bởi v́, bà Sandra là bà Sandra, ông là ông, và tôi là tôi. Chúng ta đều là con người nhưng sinh ra một cách khác nhau, được nuôi dưỡng và giáo dục bằng những phương pháp khác nhau, tính khí khác nhau và nghiệm sinh khác nhau, do đó nếu chúng ta có những ư kiến hoàn toàn giống nhau th́ đó mới chính là điều phải ngỡ ngàng. Khác nhau là đương nhiên.
Sự khác biệt là một trong những đặc điểm không thể thiếu được của xă hội hiện đại, và chân lư nảy sinh từ sự cọ sát các lư thuyết khác biệt, những học thuyết trái chiều, những giả thuyết hoàn toàn đối lập. Chân lư không thể là những mệnh lệnh được áp đặt từ phía trên xuống và được bảo tŕ bằng quyền lực. Chân lư cũng không nảy sinh nơi những tâm hồn khiếp nhược và những bộ óc tê liệt trước các sức ép bên ngoài, đăc biệt là sức ép của đám đông cũng như của thói quen.
Như thế, sự khác biệt là một trong những động lực của phát triển và bất cứ động lực nào cũng như một con dao hai lưỡi, tuỳ theo những hoàn cảnh lịch sử cụ thể, có thể cho những hiệu quả trái chiều.
Trở lại cuộc gặp gỡ giữa bà Sandra, ông và tôi, tôi xin nhắc lại để ông khỏi nhầm lẫn là bà Sandra và tôi là hai cá nhân hoàn toàn khác nhau, chỉ có mơ ngủ trên cung trăng mới có thể yêu cầu bà ấy và tôi hoàn toàn suy nghĩ như nhau, dẫu rằng bà ấy yêu Việt Nam và làm đề tài nghiên cứu về Việt Nam. Tiện thể đây, tôi cũng xin nhắc ông rằng trên hành tinh này có hàng ngàn người làm đề tài nghiên cứu về Việt Nam, cũng tương tự như hàng ngàn người nghiên cứu về châu Phi, châu úc và những ngôn ngữ chết ....
Các đề tài nghiên cứu tự nó chưa có một giá trị khẳng định nào. Muốn có một giá trị khẳng định, người ta phải đổ mồ hôi và rót máu năo. Tôi thử h́nh dung xem tôi sẽ là ai nếu ngày thứ hai, tôi được bà Sandra mời tới thư viện th́ tôi suy nghĩ giống bà Sandra, ngày thư ba nếu cô Anna nào đó mời tôi tới chơi tôi phải suy nghĩ cho hợp ư cô Anna, và ngày thứ tư ông Soria mời tôi tới ăn tiệc tại lâu đài Grinzane Cavour th́ tôi phải suy nghĩ giống ông Soria ....
Như thế, chắc chắn tôi chỉ là .... một con sâu. Chỉ có loài sâu mới quay cổ bốn phương tám hướng như thế, và chỉ có loài sâu mới hành xử như thế.
Vậy th́, sự khác biệt giữa ông và tôi cũng là đương nhiên, tôi không cảm thấy quá đau buồn v́ chuyện này. Ví dụ, ông nh́n thấy Việt Nam và Trung Quốc hiện nay đang làm cho phương Tây băn khoăn, đau đầu v́ mỗi năm tỷ số tiến bộ là 8 – 9% trong khi phương Tây chỉ đạt được từ 0, 5% đến 1% mà thôi. Tội nghiệp thay cho đám dân châu Âu, sao họ không rời sang Việt Nam để mà được hưởng sự thăng tiến của nền kinh tế ? ...
Sung sướng thay những người suy nghĩ được như ông ... Và khốn nạn thay cho những kẻ nào suy nghĩ giống như tôi, ít nhất là cái nhóm người đang đấu tranh cho nền dân chủ ở xứ này. Chúng tôi bị ám ảnh v́ Việt Nam được xếp hạng là một trong số mười nước nghèo nhất thế giới, và Việt Nam đang được đứng trong hai mươi nước tham nhũng nhất hành tinh. Chính những con số này nhà cầm quyền cho phép công bố trên báo, tôi không lấy tư liệu từ Little Radio Saigon, thưa ông.
Để thêm phần chính xác, tôi xin một lần nữa công bố lại những ư tưởng đích xác là của tôi: Một chính quyền độc tài như chính quyền hiện nay tại Hà Nội chỉ có thể đứng vững trên hai bệ đỡ, thứ nhất là sự khiếp nhược của quần chúng trước ṇng súng (ông không quên nguyên tắc vô sản chuyên chính của Lénine chứ, đó là nguyên tắc vàng của các nhà nước cộng sản: Súng đẻ ra chính quyền, và súng bảo tŕ sự tồn tại của chính quyền).
Thứ hai là sự thiếu hiểu biết của quần chúng, sự thiếu hiểu biết một cách chính xác và đầy đủ về quyền lợi và nghĩa vụ của công dân. Một xă hội truyền thống chỉ đẻ ra những người lính dũng cảm không đủ làm nảy sinh những công dân xứng đáng. Người lính chỉ cần khả năng dám chết và sự tuân lệnh. Người công dân xứng đáng cần phải hiểu biết quyền lợi cũng như trách nhiệm của họ trong xă hội, và đó chính là khả năng biết sống.
Một sự khác biệt nữa chính là độ tin cậy của những ư tưởng. Đây là những câu ông viết cho tôi: “... Là người Việt, ai chẳng băn khoăn sau nhiều năm ṛng ră xây dựng, lại thấy ra là ḿnh đang xây lâu đài trên cát, và cái băi cát dưới chân tôi đang bắt đầu tan ră ...”
Thưa ông, sao cái niềm tin của ông nó lại mong manh đến như vậy? Niềm tự hào của ông khi thấy đôi giày Made in Vietnam cũng sẽ tan ră như mảnh nước đá giữa cái nóng oi nồng của Việt Nam chăng ? Nếu đă là một niềm tin thật sự (đúng là một niềm tin) th́ búa ŕu không bửa nổi, gươm kề cổ súng kề tai không lay chuyển, vậy sao chỉ có một chút thời gian trong cái tỉnh Turin nhỏ bé xinh xắn ấy mà niềm tin của ông đă vội bốc thành hơi ? ...
Còn tiếp ...
Trả lời Đinh Ngọc Ninh _ Dương Thu Hương
Bây giờ, tôi chuyển sang một vấn đề khác, ông có nói rằng những lần ông về Việt Nam, không có cảm tưởng rằng Việt Nam có một chế độ độc tài. Đúng hoàn toàn, thưa ông. Bởi v́ ông chính là ông, Đinh Ngọc Ninh. Ông không phải một trong số hàng ngàn cựu chiến binh bị giết âm thầm bởi bàn tay của những kẻ tội phạm trong các nhà tù Việt Nam mươi năm trước.
Ông cũng không phải những người hiện đang sống chết cho nền dân chủ của đất nước hiện nay như Phạm Hồng Sơn, Nguyễn Vũ B́nh, Nguyễn Khắc Toàn và bao nhiêu tù nhân chính trị khác. Ông không bị tra chân vào c̣ng và v́ c̣ng quá chật nên hai bắp chân đang thối ra, nói theo danh từ chuyên môn là hoại thư, như ông Nguyễn Khắc Toàn đă chịu ở trại giam Ba Sao ....
Và v́ những lư do đó sự cảm nhận của ông là đương nhiên. Cũng như một người không cảm thấy nóng v́ đang ngồi trong pḥng máy lạnh. Cứ thử đi ra đập đá như các tù nhân vào trưa hè xem sao ? ....
Vấn đề tiếp, ông có nói rằng ông lớn lên ở miền Nam, không có ông Phạm Văn Đồng nhưng ông cũng vẫn được học rằng nước Việt có 4000 năm văn hiến. Và điều đó khiến ông vô cùng tự hào. Vậy ông cứ tự hào nếu điều đó đem lại cho ông một thứ tiện nghi tinh thần. Theo như tôi biết, chính hàng ngũ quan chức cộng sản cao cấp hiện nay cũng đă lên tiếng v́ sự mạo nhận trên. Tất cả những chứng cứ khảo cổ chỉ cho phép sự hiện diện của nước Việt là trên 2500 năm thôi.
Trong khi chờ đợi những chứng cứ khác, chúng ta đành phải tự chấp nhận những ǵ khoa học lịch sử của thế giới thừa nhận. Đó là luật chơi chung. Descartes có nói: “Muốn đạt được chân lư, trước hết phải từ bỏ những ư kiến mà ḿnh đă tiếp nhận được. Sau đó ḿnh phải tự xây dựng lại tất cả các kiến thức của ḿnh từ bước đầu tiên ...” Descartes là triết gia phương Tây, ông là người được du học ở phương Tây, không bị giam cầm nơi bùn lầy nước đọng như tôi, tôi tin rằng ông hiểu Descartes dễ hơn tôi.
Trong cuộc gặp gỡ tại Turin, cũng như trong bài viết, ông nhắc nhiều lần về chuyện những người đàn bà Ấn Độ và những người đàn bà theo đạo Hồi phải chịu nhiều khổ cực hơn phụ nữ Việt Nam. Tôi tuy không được du lịch nhiều nơi trên thế giới như ông, nhưng tôi cũng biết rằng đó là một sự thực, và một sự thực nữa là nhiều người phụ nữ châu Phi c̣n chịu những thống khổ mà chúng ta khó h́nh dung được.
Tôi cũng biết câu nói nổi tiếng của Fénelon: “Tôi quư gia tộc hơn bản thân, tổ quốc hơn gia tộc và nhân loại hơn tổ quốc”. Nhưng tôi cũng lượng sức ḿnh, tài hèn sức mọn, tuổi già, chẳng c̣n mấy hơi mà đến lúc chầu trời, nên tôi chỉ đủ sức thương cảm những người đàn bà Việt Nam và đấu tranh cho họ.
Dù tôi rất kính trọng những người như mẹ Teresa có tinh thần cứu rỗi toàn thế giới đau khổ, nhưng v́ cuộc đời có hạn và sức người cũng có hạn, tôi không dám theo chân bà.
Hy vọng rằng ông, trái tim bao dung hơn, đầu óc cởi mở hơn, sẽ có thể đấu tranh cứu vớt những người đàn bà theo đạo Hồi và đạo Hindu, xin chúc ông đạt được nhiều thành công trong sự nghiệp từ thiện, v́ đối với tôi, chỉ sự nghiệp từ thiện và hành động thiết thực là có giá trị, c̣n phổ biến và rao giảng một cách thuần tuư nỗi đau khổ của những người đàn bà dưới thời Taliban th́ bộ máy thông tin của chính quyền cộng sản Việt Nam làm nhiều và tốt hơn ông.
Bởi dưới tất cả những kênh truyền tin này, luôn luôn ngầm ẩn chứa một lời đe doạ: “Mở mắt ra mà nh́n ... Đă rơ chưa, chúng nó c̣n khổ hơn các người, hăy câm mồm đi ....”
Để kết thúc bài trả lời này, tôi xin trở lại cái tên bài viết của ông: “Một thần tượng đă ra đi”. Khi ở Paris, ông Phan Huy Đường có đưa bài của ông cho tôi, và tôi đă trả lời ông Đường: “May thay, tôi không phải ngôi sao ca nhạc, tôi không cần fan v́ tôi không sống bằng tiền bán vé”. Giờ, tôi xin trả lời ông một cách nghiêm chỉnh hơn và có lẽ, hợp với những người lịch sự như ông hơn.
Thưa ông, con người với con người luôn luôn là các hành tinh riêng biệt, về một phương diện nào đó, cho nên xă hội mới cần đến luật và lệ để cho những con người khác biệt nhau có thể cùng chung sống một cách hoà b́nh. V́ lẽ đó, để hiểu được nhau là rất khó, một người Tây học lịch sự như ông mà tiếp xúc với kẻ quê mùa lỗ măng như tôi quả là một sự khó nhọc cho cả đôi bên. Sẽ không bao giờ có được sự thông cảm hoàn toàn giữa hai cá thể quá cách biệt, nhưng tôi sẽ cố lư giải một cách đơn giản.
Còn tiếp ...