Những diễn biến đang xảy ra ở Libya

[Tigon]

Đại sứ Hoa Kỳ Gene Cretz

Hoa Kỳ đang chuẩn bị mở lại sứ quán ở thủ đô Tripoli của Libya trong lúc liên minh Nato cho biết họ quyết định triển hạn các hoạt động ở quốc gia Bắc Phi này thêm 3 tháng nữa.

Đại sứ Hoa Kỳ Gene Cretz đã quay lại Tripoli và lễ thượng kỳ sẽ được cử hành tại đại sứ quán trong ngày hôm nay.

Trước đây Đại sứ Cretz làm việc ở Tripoli cho tới tháng 12 năm 2010.

Ông Cretz rời khỏi Libya sau khi Wikileaks phổ biến những công điện mật của ông, trong đó ông đánh giá cựu lãnh tụ Libya Moammar Gadhafi là một người “đồng bóng”, “không đáng tin”, và “mắc chứng nghi bệnh”.

Hôm qua, trong lúc các lực lượng trung thành với ông Gadhafi cố thủ ở Sirte và một số địa điểm chiến lược khác, Tổng thư ký Nato Anders Fogh Rasmussen cho biết liên minh quyết định tiếp tục sứ mạng ở Libya cho tới khi nào sứ mạng này còn cần thiết.

Việc triển hạn 90 ngày này là lần triển hạn thứ nhì của chiến dịch của Nato ở Libya và được loan báo một tuần trước khi thời gian triển hạn lần trước đáo hạn.


VOA

[Tigon]

Quân nổi dậy chống Gaddafi tiếp tục khép chặt vòng vây.

Lực lượng trung thành với tân chính phủ của Libya chiếm thành phố chiến lược Sabha, qua đó kiểm soát trục đường chính ở miền nam tới Niger.

Các binh sỹ thuộc lực lượng nổi dậy nổ súng chỉ thiên ăn mừng việc chiếm được thành phố trọng yếu, đồng nghĩa với việc các lực lượng chống Gaddafi đã kiểm soát được miền nam Libya.

Thị trấn trên sa mạc này là một trong các đồn lũy cuối cùng của Đại tá Muammar Gaddafi.

Sabha được xem như là một nơi ẩn náu tiềm tàng của nhà lãnh đạo bị lật đổ và các trợ lý cao cấp của ông này, thế nhưng tung tích và nơi ẩn trú của Gaddafi vẫn chưa được biết tới.

Nhà lãnh đạo trong bốn thập kỷ qua của Libya, Đại tá Gaddafi đã lẩn trốn kể từ khi các lực lượng đối lập chiếm được thủ đô Tripoli hồi cuối tháng trước.

Hai thành lũy khác của phe Gaddafi là Bani Walid ở phía đông của thủ đô Tripoli và Sirte, sinh quán của nhà lãnh đạo chạy trốn - vẫn kháng cự mạnh mẽ, nhưng đang bị bao vây chặt chẽ bởi các lực lượng quân đội trung thành với Hội đồng chuyển tiếp quốc gia (NTC).

Hoàn toàn giải phóng'

Sabha, thành trì truyền thống thuộc bộ lạc Qadhadfa của Đại tá Gaddafi, là thành phố lớn nhất của Libya nằm trong sa mạc Sahara.

Phóng viên BBC Damian Grammaticas, từ bên trong Sabha, cho biết có thể nghe thấy tiếng súng ăn mừng bắn chỉ thiên của các binh sỹ nổi dậy thuộc NTC.

"Sabha đã hoàn toàn giải phóng", Suleiman Khalifa, người đứng đầu Hội đồng địa phương Sabha được hãng AFP trích lời nói. "Mười tám binh sỹ NTC đã thiệt mạng trong chiến dịch cuối cùng. "

Nhưng phóng viên của chúng tôi cho biết vẫn còn một vài ổ đề kháng ở trong thành phố, nơi các tay súng bắn tỉa chuyên nghiệp ủng hộ Gaddafi vẫn còn lẩn trốn.

Với các trục đường tới Tunisia, Ai Cập, Chad và Sudan phần lớn bị các lực lượng chống-Gaddafi kiểm soát, Niger đã được sử dụng như một lối thoát thân bởi các thành viên trong nhóm thân cận của nhà lãnh đạo bị lật đổ - kể cả bởi Saadi, con trai của Gaddafi.

Trong khi đó, lực lượng NTC cho biết họ đã chiếm được cả ba thành phố lớn, trong vùng ốc đảo al-Jufra ở miền nam của Libya là Hun, Waddan và Sokna.

Tại thủ đô Tripoli hôm thứ Năm, Đại sứ quán Hoa Kỳ treo quốc kỳ lần đầu tiên kể từ sau khi chính quyền của Đại tá Gaddafi sụp đổ. Động thái này diễn ra một ngày sau khi Đại sứ Mỹ Gene Cretz trở lại Libya.

Thủ tướng Chính phủ tạm thời Libya, Mahmoud Jibril, tại cuộc họp Liên Hiệp Quốc ở New York, cho biết ông dự kiến công bố danh sách thành viên tân chính phủ trong vòng 10 ngày.

NTC, vốn nỗ lực khẳng định quyền lực của mình tại Tripoli sau hơn sáu tháng chiến đấu, nói với các quan chức Anh rằng tân chính phủ đã tìm thấy 28 tỷ dinar (tương đương 23 tỷ USD) trong của các quỹ chưa kịp chi tiêu của ông Gaddafi ở ngân hàng trung ương của Libya.

Trong khi đó, cựu Thủ tướng al-Baghdadi al-Mahmoudi đã bị bắt ở Tunisia và đã bị kết án sáu tháng tù giam, theo các quan chức.

Ông Mahmoudi bị bắt hôm thứ Tư ở Tamaghza, mạn Nam Tunisia, gần biên giới với Algeria. Ông này bị bắt giam do xâm nhập Tunisia bất hợp pháp.

Ông Mahmoudi làm thủ tướng cho tới lúc Đại tá Muammar Gaddafi bị lật đổ hồi tháng trước.

BBC

[Tigon]

Chiến binh cách mạng từ mạn tây thị trấn Sirte bắn đại pháo về hướng lực lượng của ông Gadhafi

.Chính phủ lâm thời Libya cho biết họ vừa chiếm quyền kiểm soát một loạt các thị trấn sa mạc ở miền nam, kể cả ốc đảo Sabha, vốn là một trong những cứ địa còn lại của cựu lãnh tụ Moammar Gadhafi.

Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia TNC hôm qua nói rằng họ cũng kiểm soát Jufra, ở mạn đông bắc Sabha, và các thị trấn Sokna, Waddan và Houn ở kế cận.

Các chiến binh của chính phủ lâm thời tiếp tục tham gia những trận đánh ác liệt với phe Gadhafi tại hai cứ địa lớn hơn ở miền bắc là Bani Walid và Sirte, thành phố quê nhà của ông Gadhafi. Các lực lượng NTC đã gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ tại hai nơi này.

Trong khi đó, Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế xác nhận rằng chính phủ của ông Gadhafi đã tồn trữ tại một nơi gần Sabha số lượng uranium sót lại từ chương trình hạt nhân của chính phủ cũ.

Cơ quan Liên hiệp quốc này nói rằng số uranium đó được chứa trong những thùng “tại địa điểm mà Libya trước đây đã khai báo cho IAEA.”

Trước đó trong ngày thứ 5, Hoa Kỳ mở lại đại sứ quán ở thủ đô Tripoli, nhiều tháng sau khi đóng cửa trong cuộc chiến lật đổ ông Gadhafi.

Đại sứ Gene Cretz nói rằng thời gian tới đây là vô cùng quan trọng trong lúc người dân Libya “đặt nền tảng cho một nền dân chủ đa nguyên” tôn trọng các quyền tự do của người dân. Ông nói thêm rằng Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế sẵn sàng trợ giúp bằng mọi cách.


VOA

[Tigon]

Chiến binh thuộc lực lượng chống ông Gadhafi tại một trạm kiểm soát chiến lược bên ngoài Bani Walid

.Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia NTC ở Libya cho biết họ sẽ loan báo một khung sườn cho chính phủ lâm thời nước này trong vài ngày nữa.

Phát ngôn viên NTC, ông Abdel Hafiz Ghoga, hôm nay nói rằng chính phủ lâm thời sẽ gồm có 22 bộ và một vị phó thủ tướng.

Mặt khác, NTC cho biết họ hoãn lại một vụ tấn công vào Sirte, thành phố quê nhà của cựu lãnh tụ Moammar Gadhafi.

Hãng thông tấn Pháp trích lời một viên chỉ huy của NTC nói rằng lực lượng của ông đang tìm cách đưa các gia đình ra khỏi thành phố duyên hải này trước khi tấn công.

Các chiến binh của chính phủ lâm thời tiếp tục tham gia những trận đánh ác liệt với phe Gadhafi tại một cứ địa khác ở miền bắc là Bani Walid. Các lực lượng NTC đã gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ tại hai nơi này.

Hôm qua, các lực lượng của NTC đã chiếm quyền kiểm soát một loạt các thị trấn sa mạc ở miền nam, kể cả ốc đảo Sabha, vốn là một trong những cứ địa còn lại của ông Gadhafi. NTC nói rằng họ cũng kiểm soát thị trấn Jufra, ở mạn đông bắc Sabha, và các thị trấn Sokna, Waddan và Houn ở kế cận.

Trong khi đó, Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế xác nhận rằng chính phủ của ông Gadhafi đã tồn trữ tại một nơi gần Sabha số lượng uranium sót lại từ chương trình hạt nhân của chính phủ cũ. Cơ quan Liên hiệp quốc này nói rằng số uranium đó được chứa trong những thùng “tại địa điểm mà Libya trước đây đã khai báo cho IAEA.”


VOA

[Tigon]

Các chiến binh chống ông Gaddafi chiếm được cổng El-Khamseen, cửa đông thành phố Sirte, Libya, ngày 24 tháng 9, 2011

Đạn đại pháo làm rung chuyển thành phố Sirte của Libya ngày hôm nay trong lúc chiến binh của chính phủ lâm thời giao tranh với những người trung thành với cựu lãnh tụ Moammar Gadhafi.

Các chiến binh NTC đã tiến vào trung tâm thành phố hồi đầu tuần này nhưng gặp phải sự kháng cự mãnh liệt từ những tay bắn sẻ và các lực lượng thân Gadhafi.

Các chiến binh này cũng đang tìm cách chiếm quyền kiểm soát Bani Walid, một thị trấn sa mạc và là một trong vài cứ địa còn lại của phe Gadhafi.

Trong khi đó, Chủ tịch NTC Mustafa Abdel Jalil cho biết một chính phủ lâm thời sẽ được loan báo vào tuần sau. Ông cho biết như thế ngày hôm nay tại Benghazi, nơi NTC đang họp để bàn về việc thành lập chính phủ mới.

Hôm qua, phát ngôn viên NTC, ông Abdel Hafiz Ghoga, nói rằng chính phủ lâm thời sẽ gồm có 22 bộ và một vị phó thủ tướng.

Hiện chưa rõ ông Moammar Gadhafi đang ở đâu. Hôm qua, con gái ông Gadhafi phổ biến một đoạn băng thu âm trong đó bà nói rằng thân phụ bà đang sát cánh chiến đấu với những người ủng hộ và tinh thần ông rất tốt.

Thông điệp này được phát đi trên đài truyền hình Arrai ở Syria. Bà Aisha Gadhafi tố cáo các nhà lãnh đạo mói của Libya là “những kẻ phản bội” vì một số người trong đó từng phục vụ trong chế độ Gadhafi.

Bà Aisha Gadhafi cùng với mẹ và hai người anh em trai chạy sang Algeria hồi tháng 9 trong lúc các chiến binh NTC tràn vào Tripoli.

VOA

[Tigon]

Cuộc cách mạng Mùa Xuân A-rập được cảm nhận tại New York hôm thứ Bảy khi lãnh đạo mới của Libya và Ai Cập ra trước diễn đàn Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc lần đầu tiên.

Thủ tướng lâm thời của Libya Mahmoud Jibril phát biểu trước Ðại hội đồng Liên hiệp quốc ở New York

Thủ tướng lâm thời của Libya, ông Mahmoud Jibril phát biểu vào lúc các lực lượng chống Gadhafi đang cố làm chủ Sirte, quê nhà của ông ông Gadhafi và là một trong vài nơi còn sót lại của ông này.

Thủ tướng Jibril nhắc lại lần phát biểu duy nhất của ông Gadhafi trước Đại hội đồng vào năm 2009, lần đó ông ta đã hò hét trên một tiếng đồng hồ và gây chú ý khi xé toạc một bản hiến chương của Liên Hiệp Quốc.

Thủ tướng Jibril kêu gọi:

“Thưa các ngài, hôm nay tôi đứng trước các ngài để cho thế giới thấy một nước Libya mới đã ra đời, một Libya nhìn về phía trước, một Libya sẽ tự tái phát triển, một Libya muốn hàn gắn các vết thương, một Libya muốn khắc phục đau đớn để hòa nhập với toàn thế giới.”

Ông nhắc lại mấy lần Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc cần giải tỏa tài sản bị đóng băng của Libya để Libya có thể phát triển.

Cho tới nay, hội đồng này đã giải tỏa hơn 16 tỉ đôla tài sản của một số ngân hàng và tổng công ty của Libya, nhưng chưa tháo bỏ tất cả biện pháp trừng phạt.

Ngoại trưởng Ai Cập Mohamed Kamel Amr cũng bước lên diễn đàn, nói với Đại hội đồng rằng ông là đại diện Ai Cập trong một kỷ nguyên mới và một bộ mặt mới:

“Tôi đứng nói trước quý vị cùng lúc với quyết tâm của Ai Cập muốn hoàn thành cuộc chuyển đổi, sau khi vươn lên từ cuộc thay đổi đầy ý nghĩa.”

Ông ca ngợi nhân dân Ai Cập đã quyết tâm bảo vệ niềm tin của mình vào dân chủ, nhân quyền và tự do. Ông cũng ca ngợi quân đội Ai Cập đã đứng về phía nhân dân, thái độ này sẽ được lịch sử ghi nhớ.

Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Amr cũng dùng dịp này để đả kích Nhóm Bộ Tứ Trung Đông đã không tỏ ra “công bằng” và không giải quyết được vấn đề các khu định cư của Israel.

Ông chúc mừng cách mạng ở Tunisia và Libya, ông quan tâm đến các vụ đàn áp những người biểu tình chống chính phủ vẫn còn tiếp diễn ở Yemen và Syria.

VOA

[Tigon]

Tin mới nhất cho hay quân của phe tân chính phủ Libya đụng độ với lực lượng ủng hộ đại tá Gaddafi tại thành phố Sirte, một trong những ổ đề kháng cuối cùng của nhà lãnh đạo bị lật đổ.

Quân chính phủ cho hay đã tiến sâu vào gần trung tâm Sirte hơn và hai bên cũng đã trao đổi hỏa lực và hỏa tiễn.

Khói đen bốc lên từ thành phố duyên hải sau khi quân của Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia (NTC) thâm nhập thành phố từ hướng Tây.

Phóng viên của BBC nói rằng lực lượng NTC cũng đã di chuyển từ phía đông vào Sirte, sinh quán của Đại tá Gaddafi.

Hiện không rõ liệu đại tá hoặc các thành viên gia đình của ông có ở trong thành phố hay không.

Sirte, một trong hai pháo đài còn lại hậu thuẫn cho Đại tá Gaddafi, đã kháng cự quyết liệt trước những nỗ lực của lực lượng NTC nhằm chiếm thành phố này trong các tuần gần đây.

Lực lượng ủng hộ Gaddafi đã chiếm một giao lộ cách trung tâm thành phố 1 km về hướng Tây, theo BBC.

Một binh sỹ của lực lượng NTC ở bên trong thị trấn, El-Tohamy Abuzein, nói với hãng tin Reuters rằng các tay súng bắn tỉa chuyên nghiệp của Gaddafi đã bắn ra từ các nhà thờ Hồi giáo và các tòa nhà khác.

"Họ đang lợi dụng nhà dân và các công trình công cộng," binh sỹ này nói.

Trong khi đó, nguồn tin y tế nói với hãng AFP rằng hai binh sĩ của chính phủ lâm thời đã thiệt mạng.

Tiến sâu vào Sirte

Các lực lượng NTC hành tiến sau khi được hỗ trợ của hỏa lực không quân Nato.

Phe NTC cho biết cửa ngõ phía Đông thành phố đã được bảo đảm và lực lượng của phe này đã tiến sâu được 10 km.

Nếu được xác nhận, điều này sẽ đánh dấu khoảng cách xa nhất tới nay mà phe chống Gaddafi đã hành tiến được.

Phóng viên BBC Alastair Leithead, ở bên cạnh các lực lượng NTC ở một địa điểm sâu hơn ở phía Đông, nói rằng quân NTC đã đạt được những tiến bộ nhanh chóng trong vòng 12 giờ qua và đang giao tranh bằng hỏa tiễn với lực lượng trung thành với phe Gaddafi.

Các binh sỹ của tân chính phủ cố gắng tiến vào Sirte vào cuối tuần trước nhưng đã buộc phải rút lui chiến thuật sau khi bị lực lượng ủng hộ Gaddafi vốn cố thủ trong thành phố, kháng cự mạnh mẽ.

Không lực của NATO đã bắn trúng mục tiêu ở khu vực Sirte vào ngày thứ Bảy, một phần của sứ mệnh đã được Liên Hợp Quốc uỷ thác nhằm bảo vệ dân thường.

Không kích của NATO đóng một vai trò quan trọng trong cuộc xung đột.

NTC cũng đối mặt với sự kháng cự mạnh mẽ ở một thành trì khác còn lại của phe đại tá Gaddafi là Bani Walid nàm về mạn đông nam Tripoli.

BBC

[Tigon]

[Tigon]

Chính quyền lâm thời tại Libya cho hay đã khám phá một mồ chôn tập thể của 1270 người bị lực lượng an ninh của Moammar Gadhafi sát hại.

Ngôi mộ được khám phá gần nhà tù Abu Slim ở Tripoli, nơi các nạn nhân bị giết chết năm 1996 sau khi phản đối điều kiện trong nhà giam. Những uất hận còn kéo dài vì vụ tàn sát này đã châm ngòi cho vụ nổi dậy lật đổ ông Gadhafi trong tháng trước.

Các giới chức cho hay nhân viên điều tra đã khám phá ra địa điểm này 2 tuần lễ trước đây, sử dụng những thông tin của các nhân chứng và các cựu giới chức của chế độ Gadhafi cung cấp.

Tại nơi khác ở Libya, hôm Chủ nhật máy bay của NATO đã oanh kích tới tấp thị trấn Sirte quê nhà của ông Gadhafi.

Các chiến binh của Hội Đồng Chuyển Tiếp Quốc Gia NTC đã tiến công vào thị trấn hôm thứ Bảy nhưng gặp phải sức kháng cự mạnh của các lực lượng ủng hộ ông Gadhafi. Sau đó các chiến binh đã rút lui để dọn đường cho máy bay NATO oanh tạc. Hiện vẫn chưa rõ ông Gadhafi ở đâu.

Hôm thứ Sáu, Aisha, con gái ông, đã cho công bố một băng ghi âm, trong đó bà nói rằng thân phụ bà vẫn giữ vững tinh thần và đang chiến đấu bên cạnh những người ủng hộ cho ông ta.

NTC trước đó có nói là một chính phủ lâm thời của Libya sẽ được loan báo trong tuần này. Chủ tịch NTC Abdel Jalil lên tiếng hôm thứ Bảy tại Benghazi, nơi NTC vẫn đang họp để thảo luận về việc thành lập tân chính phủ.

Ông Jalil nói sẽ dành 2 ghế cho đại diện của Sirte. Trước đó một phát ngôn viên cho biết tân chính phủ sẽ bao gồm 22 bộ trưởng và một phó thủ tướng.

VOA

[Tigon]

Hôm thứ Hai nhà lãnh đạo Hội Đồng Chuyển Tiếp Quốc Gia, NTC, của Libya đã trực tiếp kêu gọi Hội Đồng Bảo An hãy hủy bỏ những lệnh cấm vận còn lại đối với nước ông để Libya có thể tái thiết. Ông Mahmoud Jibril cũng cảnh báo là Libya sẽ gặp nguy khốn bao lâu mà nhà cựu lãnh đạo Moammar Gadhafi còn tại đào.

Thủ tướng lâm thời Libya Mahmoud Jibril

Thủ tướng lâm thời, ông Mahmoud Jibril nói trước 15 thành viên của Hội Đồng Bảo An rằng tiếp tục các biện pháp chế tài là một yếu tố nuôi bất ổn tại Libya.

Ông Jibril nói: ”Chúng tôi không chỉ chống một chế độ chuyên chế, mà nhân dân Libya còn đang trông ngóng khả năng của NTC có thể cung ứng cho họ những nhu cầu căn bản. Nếu như NTC hay chính phủ lâm thời không có khả năng cung ứng những dịch vụ đó cho người dân vì thiếu tiền, điều này sẽ có thể ảnh hưởng đến chính những nền tảng của Hội Đồng mà quí vị đã công nhận.”

Hội Đồng Bảo An đã hành động để giải tỏa một khoản tài sản 16 tỉ đô la của Libya, nhưng NTC hy vọng sẽ lấy được thêm hàng tỉ đô la nữa hiện vẫn còn bị phong tỏa.

Ông Jibril cũng cảnh báo rằng ông Moammar Gadhafi có rất nhiều tài sản để sử dụng, khiến ông ta trở thành một đối thủ đáng sợ. Ông nói tài sản và những mối quen biết của ông Gadhafi khiến ông ta có thể đe dọa đến ổn định không chỉ của Libya mà còn trên khắp lục địa châu Phi nữa.

Ông nói: ”Không phải là phóng đại khi nói rằng còn ra khỏi cả châu Phi nữa, với những phương tiên hiện có, Gadhafi có thể trở lại với lề lối khủng bố của ông ta bằng cách cung cấp vũ khí cho khắp châu lục này để chứng tỏ lời ông ta từng tuyên bố là đúng. Ông Gadhafi từng nói là khi ông ta vắng mặt trên sân khấu chính trị, điều đó đồng nghĩa với việc bành trướng của al-Qaida và các tổ chức khủng bố.”

Người đứng đầu về các vấn đề chính trị của Liên Hiệp Quốc Lynn Pascoe đã tường trình với Hội Đồng Bảo An.

Ông nói một trong những khó khăn chính mà NTC phải đương đầu là thiết lập quyền kiểm soát lượng vũ khí tối tân, kể cả các phi đạn địa đối không và vũ khí hóa học mà chính phủ của ông Gadhafi sở hữu.

Ông Pascoe nói: "Sự lan tràn của những vũ khí này và nguy cơ chúng có thể rơi vào tay quân khủng bố là vấn đề gây lo ngại sâu xa. Tái lập quyền kiểm soát các chất liệu vũ khí hóa học là điều tối quan trọng."

Ông Mahmoud Jibril cũng có chung mối lo ngại về vấn đề đó và nói thu thập vũ khí là một trong những ưu tiên hàng đầu của NTC.

Ông Pascoe, thuộc Liên Hiệp Quốc, cũng nói tin về một ngôi mộ tập thể gần nhà tù Abu Salim với chừng 1.270 hài cốt, cho biết là của những tù nhân bị giết trong vụ thảm sát năm 1996, phải được điều tra và các chứng cứ phải được gìn giữ để sử dụng trong các vụ xét xử trong tương lai.

Liên Hiệp Quốc đang trong tiến trình bố trí từ 100 đến 200 nhân viên tại Libya trong khuôn khổ của phái bộ yểm trợ để giúp Hội đồng chuyển tiếp quốc gia NTC chuyển đổi sang dân chủ.

VOA