Chơi chữ, nói lái và những vần thơ bất hủ trong văn chương Việt Nam.

[Nguyen Hung Kiet]

Chân Dung Nhà Cách Mạng Nguyễn An Ninh 1900-1943






Logo : Đại Học Đường Sorbonn - Pháp Quốc




Nhà Cách Mạng Nguyễn An Ninh sinh ngày 15/9/1900 tại xã Long Thượng, huyện Cần Giuộc-Long An

Tốt nghiệp Tú Tài Trường Chasseloup Laubat, tại Sài Gòn khi 16 tuổi -1916


Tốt nghiệp Luật tại Trường Cao đẳng Pháp thuộc Đại học Đông Dương tại Hà Nội khi 18 tuổi -1918


Năm 1918, ông sang Paris (Pháp), học đại học ngành luật tại Đại học đường Sorbonne. Hai năm sau, ông đã Tôt nghiệp Tối ưu , được cấp bằng cử nhân Luật hạng xuất sắc khi 20 tuổi . Trong thời gian này, người thanh niên Nguyễn An Ninh bắt đầu tham gia tích cực trong phong trào yêu nước của người Việt Nam tại Pháp.

Ngày 3/10/1923,Nhà Cách Mạng Nguyễn An Ninh về nước, tham gia hoạt động cách mạng chống lại chính quyền thực dân Pháp.

Ngày 10/12/1923, ông lập ra tờ báo La Cloche Fêleé (Tiếng chuông rè) bằng tiếng Pháp, phát hành công khai ở Sài Gòn. Đây là một trong những tờ báo đầu tiên thuộc dòng báo chí công khai trực tiếp phê phán mạnh mẽ chính quyền thực dân Pháp, đồng thời giới thiệu quảng bá cho các tư tưởng cách mạng

Năm 1926, ông bị chính quyền thực dân bắt giam 2 năm. Sau khi ra tù, ông sáng lập ra Thanh niên Cao vọng Đảng, một tổ chức yêu nước hoạt động theo nguyên tắc hội kín ở Nam Kỳ. Ông còn phối hợp với các Lãnh tụ của Hội Việt Nam cách mệnh Thanh niên trong vận động quần chúng và phát triển tổ chức của Hội. Ông lại bị thực dân Pháp bắt vào cuối năm 1928.
...
Sau khi ra tù lần thứ hai (1931),Nhà Cách Mạng Nguyễn An Ninh tiếp tục tham gia các hoạt động yêu nước và cách mạng. Cuối tháng 4/1932 ,Nhà Cách Mạng Nguyễn An Ninh lập ra tờ báo công khai bằng tiếng Pháp La Lutte (Tranh đấu). Đây là tờ báo cách mạng rất có uy tín ở Sài Gòn và Nam Kỳ. Nguyễn An Ninh phát động phong trào "Đông Dương đại hội", một phong trào đấu tranh mang tính chất quần chúng rộng rãi. , đặc biệt là trên mặt trận tư tưởng, văn hoá, báo chí và các cuộc vận động tranh cử.

Ngày 4/10/1939, Nguyễn An Ninh bị thực dân Pháp bắt. Sau đó, ông bị kết án 5 năm tù và 10 năm lưu đày biệt xứ. Chúng đưa ông ra giam giữ tại nhà tù Côn Đảo. Ông hy sinh ngày 14/8/1943 tại Côn Đảo.


**
Từ một sinh viên của Đại học Đông Dương, người thanh niên Nguyễn An Ninh trở thành một chiến sĩ, một Lãnh tụ Cách Mạng có uy tín lớn và có ảnh hưởng mạnh mẽ của phong trào yêu nước Việt Nam trong suốt gần 2 thập kỷ (từ 1923 đến 1943). Ông còn là nhà tư tưởng, nhà văn hoá và nhà báo lớn. Những tác phẩm của ông về tư tưởng chính trị, về tôn giáo và về văn hoá có ảnh hưởng sâu rộng đối với diễn trình lịch sử văn hoá - tư tưởng Việt Nam cận đại. Ông là một trong những người tiêu biểu nhất của lớp trí thức dũng cảm dấn thân, xả thân, đem hết tài năng, dũng khí và tính mạng cống hiến cho sự nghiệp Cách mạng đấu tranh giành Độc lập và Tự do cho Dân tộc Việt Nam .



Tác Phẩm Văn Học :

Ngoài những bài diễn thuyết, bài báo bằng tiếng Việt lẫn tiếng Pháp, ông còn soạn các sách:

Nước Pháp ở Đông Dương (La France en Indochine) 1925

Hai Bà Trưng (tuồng hát) 1928

Tôn giáo 1932

Phê bình Phật giáo 1937.

Dân ước (dịch những đoạn chính trong quyển Contrat social của Rousseau vào năm 1923).

Bài thơ cuối cùng : Sống và Chết


**Nhận xét của Tiến sĩ sử học Pháp Daniel Héméry:

" Nguyễn An Ninh là Người có ảnh hưởng lớn đến trí thức miền Nam Việt Nam trong những năm 1920, 1940, Người đã thức tỉnh cả một thế hệ "



Bài Thơ Cuối Cùng

Sống và chết


Sống mà vô dụng,sống làm chi
Sống chẳng lương tâm, sống ích gì?
Sống trái đạo người, người thêm tủi
Sống quên ơn nước, nước càng khi.
Sống tai như điếc, lòng đâm thẹn
Sống mắt dường đui, dạ thấy kỳ
Sống sao nên phải, cho nên sống
Sống để muôn đời, sử tạc ghi


Chết sao danh tiếng vẫn còn hoài
Chết đáng là người đủ mắt tai
Chết được dựng hình tên chẳng mục
Chết đưa vào sử chứ không phai
Chết đó, rõ ràng danh sống mãi
Chết đây, chỉ chết cái hình hài
Chết vì Tổ quốc, đời khen ngợi
Chết cho hậu thế, đẹp tương lai

[Nguyen Hung Kiet]

Chân Dung Nhà Cách Mạng Viêt Nam Phan Văn Hùm ( 9 tháng 4 năm 1902 - năm 1946), bút danh Phù Dao là Nhà Văn , Nhà Báo nổi tiếng bị Cộng Sản thủ tiêu 1946








Logo : Đại Học Đường Sorbonn - Pháp Quốc





Phan Văn Hùm & Nguyễn Trung Nguyệt” và “ Ngục Trung Ký Sự của Bảo Lương”
Thế Phong

Lời dẫn:


….đây là 2 bài: “(trong” Tản mạn văn chương / Thế Phong( bản thảo) , mà ” tác gia Nguyễn Q. Thắng” đã sử dụng 2 phần:” Bảo Lương Nữ sĩ..” và “ Nguyễn Đức Quỳnh”


Bài 1:” Xướng họa Phan văn Hùm & Nguyễn Trung Nguyệt.(*)



1.- Tiểu sử:



Phan Văn Hùm sinh 1902 ở Búng ( Lái Thiêu, con trưởng trong một gia đình trung lưu ở Thủ Dầu Một ( tỉnh Bình Dương bây giờ). Gia đình có 3 anh chị em: bà Phan Thị Năm, ông Phan văn Hóa, riêng Phan Văn Hùm bị phe đối lập cộng sản thủ tiêu vào năm 1946.



Phan Văn Hùm còn có họ gần xa với Đồ Chiểu, nhà ái quốc, nhà thơ tiến bộ miền Nam, tác giả” Lục vân tiên “ – đã chống đối Pháp ngay từ khi thực dân mới đặt chân lên đất nước ta .


Phan văn Hùm đậu bằng Thành chung xong, ra Hà Nội theo học ngành Công chính. Tốt nghiệp, ông trở về Nam Bộ làm vườn, không ra làm việc với chính phủ Pháp. Năm 1929, lấy cớ là bạn Nguyễn An Ninh, thực dân bắt , giam tù ông tại Khám lớn Sài Gòn. Năm 1933, ông qua Pháp du học, theo ban triết tại Đại học đường Sorbonne(Paris), về nước, đứng trong hàng ngũ những nhà ái quốc tranh đấu: Nguyển An Ninh, Tạ Thu Thâu, Trần Văn Thạch.. đồng thời xin xuất bản báo pháp ngữ ” La lutte” và” Đồng Nai”( Việt ngữ).

Năm 1937, ra ứng cử Hội đồng Quản hạt. ( Conseiller Colonial) .

Năm 1939 Phan Văn Hùm lại bi vào tù, vì cho đăng một bài báo trên tờ” La lutte”.

Năm 1942 ra tù lại bị bắt giam, bị đưa đi quản thúc tại Tân Uyên ( Biên Hòa).



2.- Tác phẩm:



Tác phẩm chính đã xuất bản: “ Biện chứng pháp”, “ Phật giáo triết học”, “ ( Nxb Tân Việt, 1940) ,” Vương dương Minh” ( Tân Việt 1944), “Ngư tiều vấn đáp” …. Và nhiều bài khảo cứu viết bằng pháp ngữ, việt ngữ giá trị đăng trên tạp chí” Tri tân”, “Thanh nghị”… ( Hà Nội ).



Trong tác phẩm” Ngồi tù Khám lớn” ( Nxb Bảo Tồn, Saigon 1929), lên án bọn thực dân, qua thiên hồi ký tự sự về ngày tháng bị giam cầm. Tác giả quan niệm “vào tù” – tinh thần sẽ nát hay cứng rắn như đồng”- mượn lời Nguyễn An Ninh :” “En prison, le coeur se brise ou se bronze”.



Phan Văn Hùm với đường lối chính trị” tả đối lập” ở bước đầu, về sau ,tư tưởng tác giả lại hướng về cội nguồn dựa trên lập trường dân tộc. Ông là nhà cách mệnh, tư tưởng gia tiến bộ, giàu lòng yêu nước tìm cách giải phóng tố quốc thoát ách nô lệ thực dân Pháp. Tác phầm Phan Văn Hùm đều là sách giá trị, giúp ích cho chúng ta đi sâu vào các vấn đề quốc tế, quốc gia. Ban đầu, ông tin rắng, qua đường lối” tả đối lập” sẽ đem lại ước vọng giải phóng quốc gia. ( Biện chứng pháp ) sau lại quay về triết học Đông phương, tìm cội nguồn dân tộc để giài thoát đất nước .( Phật giáo triết học, Vương dương Minh). Ông là một tư tưởng gia uyên thâm, nhà cách mệnh sáng chói, nhà văn biên khảo uyên thâm với tinh thần bác học, sát cánh TạThu Thâu, Nguyễn An Ninh .



3.- Thời đoạn sáng tác bài thơ” Tù Khám lớn”:



Năm 1929, Phan Văn Hùm bị bắt tại Bến Lức cùng Nguyễn An Ninh, sau thực dân đưa về giam tại Khám lớn. Cùng lúc ấy, một vụ án mạng xảy ra ở số nhà 7 Barbier Tân Định, ( nay là đường Thạch Thị Thanh, quận 1 – Sài Gòn), nạn nhân bị ám sát , rồi bị thiêu đốt rất thảm khốc. Vụ ám sát vì lý do chính trị do chủ mưu Nguyễn Trung Nguyệt ( trong nhóm Phan Văn Hùm) thanh trừng một đảng viên phản đảng. Trong câu chuyện vào tù Khám lớn, Phan Văn Hùm sáng tác bài thơ Đường luật, sau nữ chiến sĩ có phương danh Bảo Lương-Nguyễn Trung Nguyệt có” bài họa “ đáp lễ,



Bài “ xướng “:



“Trăng tròn” đâu sợ đám mây mù

Một bức trinh thơ giả ý ngu

Chịu tiếng lẳng lơ nhiều khuất phục

Biết mình trong sạch chẳng tâm tu

Anh hùng há luận cơn thành bại

Chí sĩ đành cam kiếp tội tù

Chỉ tiếc anh thơ công lỡ dở

Thiếu người ra chấp búa Trình- Chu.



PHAN VĂN HÙM.



Bài thơ gửi nữ chiến sĩ Nguyễn Trung Nguyệt của Phan Văn Hùm- vừa được nhắc ở trên- ở thời đoạn đó, các báo Saigon đều cho “ vụ án chính trị”, chứ không hẳn là một “ vụ án tình” mà dư luận xôn xao- và khởi sự từ nữ chiến sĩ Nguyễn Trung Nguyệt.



Phan Văn Hùm cho người đọc thấy chi tiết trong bài họa ( câu 2 + 3)- nữ chiến sĩ có sắc đẹp, dùng mỹ nhân kế hạ sát tên đảngviên phản đảng. Trước tòa án, Nguyễn Trung Nguyệt , ngoài sự chịu đựng hình phạt án, còn gánh thêm dư luận: một người nữ có sắc đẹp giết người tình phụ bạc. Tiểu kế kia chỉ là màn che đậy đại sự ẩn chìm bên trong:



” một nữ chiến sĩ xử tử một đảng viên phản đảng, phản quốc, để làm gương buộc kẻ yếu hèn phải kinh khiếp”.



Phan Văn Hùm ca tụng Nguyễn Trung Nguyệt - môt bậc anh thơ, một trang thiếu nữ tuyệt sắc, một người yêu nước can đảm- đúng là bậc chí sĩ khinh thường tù tội, đứng trên dư luận… tất cả chỉ để chứng minh tấm lòng một người dân yêu tự do, tranh thủ giành độc lập khi đất nước bị nô lệ.



Phan Văn Hùm như còn một niềm ân hận nhỏ.. đó là nhà ái quốc kia đã tiếc thay tuổi thanh xuân một trang anh thơ sắc tài nửa đường lỡ dở…



Bài thơ không chỉ đẹp lời, chau chuốt tứ, nội dung vững vàng, tư tưởng kiên định, một lòng, một dạ chống đối chính sách thực dân- mà nhà đại ái quốc Phan Văn Hùm cảm phục, sáng tác thơ riêng tặng Bảo Lương.



Hiện nay, nữ chiến sĩ yêu nước ấy còn tại thế- chị Nguyễn Trung Nguyệt vào trạc khoảng 60. (năm 1959).



Bài” họa “Bảo Lương đối đáp bài “ xướng” Phan văn Hùm :



“ Lao lung dài chật khói mây mù

Thất bại đành cam lựa trí ngu

Cơm lức sơ sài tâm rán luyện

Áo xanh tơ tải chi công tu

Sông non ngót đã trăm năm tội

Nước lửa đành cam mấy kiếp tù!

Ánh Thái dương còn, còn ước vọng

Tre tàn măng mọc dễ gì tru !”



BẢO LƯƠNG- NGUYỄN TRUNG NGUYỆT.



Chúng tôi không nhớ đã đọc trong một cuốn sách nào - khi một nhà văn cách mạng bàn luận về văn chương cách mạng- đại ý nói:” văn thơ cách mạng phải từ nhà làm cách mạng viết ra” mới thực sự có giá trị !.



André Malraux 24 tuổi, từng là cố vấn chính trị Tưởng Giới Thạch - thì Malraux mới có thể mô tả chân dung nhân vật như Tchen, Borodine, Garine- đưa vào tiểu thuyết” La condition humaine”.( sách dịch mang tựa” Thân phận con người”). Nội dung là chính yếu, nghệ thuật viết, kỹ thuật thứ yếu. Nếu Malraux không là cố vấn chính tri Tưởng - hẳn sẽ không có tác phẩm ” Thân phận con người”. Tuy vậy, cuốn tiểu thuyết vẫn không bị xếp loại” dở bút pháp”- như các nhà phê bình văn chương tây từng định giá.



Đó là điều tương tự vừa bàn luận, khi bình hai bài” xướng “Phan VănHùm và” họa” Bảo Lương-Nguyễn Trung Nguyệt- theo tôi, nội dung kiên định vững vàng ,nhưng bút pháp chưa thể coi tuyệt hảo !.



Trở lại bài họa Bảo Lương- tác gỉa nói lên được ý diễn tả ở nội dung – như một nhà thơ cổ điển Pháp quan niệm: giá trị chính yếu phải kể nội dung, còn bút pháp xếp loại “ tầm tầm” là khả thi rồi .



Nội dung bài họa, Nguyễn Trung Nguyệt than kiếp nô lệ, như” sông non ngót đã trăm năm tội”, “ Cái” tội” như Bảo Lương quan niệm, đó là ách thống trị tấy đầy đọa, thì đành chấp nhận cảnh” cơm lức sơ sài tâm rán luyện” phục thù với’ chí công tu”.



Nguyễn Trung Nguyệt tự khuyên bản thân nuôi ước vọng:



” Ánh Thái dương còn, còn ước vọng “



… tặng bậc anh hùng hào kiệt đã quên thân, hy sinh đời nhỏ bé cho chí lớn,thờ phụng tổ quốc. Vả hàm ý ẩn chìm dành tặng nhà đại ái quốc Phan Văn Hùm- nói chung, hay riêng đều được cả- anh hùng chí lớn như ánh mặt trời, hẳn đất trời sao có thể bị diệt vong- bởi tre tàn thì măng lại mọc:



“ Tre tàn măng mọc, dễ gì tru ?!”



…về quan niệm người yêu nước (trước 1945), Nguyễn Trung Nguyệt cho rằng:

“vấn đề đánh đuổi xâm lăng, giành độc lập là ưu tiên hàng đầu, tất cả còn lại là thứ yếu. Căm thù thực dân Pháp là vấn đề chính- vấn đề hàng đầu phải đem ra thảo luận ngay trong cương lĩnh bất cứ ai được mệnh danh nhà ái quốc của bất cứ đất nước nào đang bị thống trị. “



Ở đất nước Trung hoa, sau thời nhà ái quốc Tôn Dật Tiên qua đời, sự tập hợp đảng phái, không phân biệt đường lối chính trị - mục tiêu chính khi ấy là đuổi Nhật khỏi bờ cõi Hoa lục. Chẳng khác gì ở nước ta – 1946 - đuổi Pháp là mục tiêu chính được ghi hàng đầu ở chương trình nghị sự.



Trở lại trường hợp Tạ Thu Thâu, Thái Văn Tam, Huỳnh Văn Phương, Phan Văn Hùm, ..- lấy” tả đối lập” làm phương tiện muu cầu giải phóng dân tộc. Chúng tôi phỏng đoán rằng- phải chăng những ngày cuối cùng - Phan văn Hùm bị rơi vào trường hợp trên- nên đưa lý tưởng ẩn chìm trong văn chương- lấy dân tộc làm chủ đề- chẳng là một minh chứng cứu vãn sử dụng” phương tiện sai” mất phương hướng “ cứu cánh dân tộc”sao ?



Cả đến Bảo Lương-Nguyễn Trung Nguyệt- không tránh nổi sa lầy, khi sử dụng” phương tiện sai” – và đúng dịp một nhà báo phỏng vấn, chị cơ hội xả tâm sự :

-“…Anh nên biết người dân thời ấy là sống dưới chế độ nô lệ, mục phiêu tranh đấu là vận động độc lập quốc gia. Còn ra vấn đề mầu sắc chính trị, thú thật với các anh, người thành thật yêu nước không bao giờ để ý đến ( cái khác), ( cốt làm sao cho ) nước nhà phải độc lập đã….”



4.- Tổng luận:



Nhắc lại trang oanh liệt các nhà ái quốc- nhất là bậc anh hùng sáng thế, anh thơ tiên phong- chúng tôi không bao giờ dám phán đoán” hành động, thái độ” thời gian cũ, song hành với ý niệm, nhận định ở thời gian hiện tại. Nếu làm vậy, nào khác gì



” …mình hôm nay phủ nhận thơ ấu hôm qua tự kết luận giá trị hôm nay tất hơn hẳn quá khứ…”.

Song một vài ý kiến bầy tỏ trên kia- chúng tôi chỉ có ý ngoái nhìn lại kinh nghiệm người đi trước sa hầm, hố- kẻ đi sau, biết, sẽ tránh sa lầy- có vậy, mới” bon bon một đường thênh thang thẳng tới”.



“.. nếu một Goethe và Schille ở “ thời hoàng kim tư tưởng” (Sturm und drung)- cho rằng: “ Goethe có nổi danh hơn Schiller đi nữa- bởi Goethe dựa vào kinh nghiệm sống cùng song hành với lý luận. Còn Schiller lại chỉ hoàn toàn dựa trên nghiên cứu lý luận mà thôi !” ( Il y arrive par une seule voie spéculative”).



Trở lại sứ mệnh làm nhà cách mệnh, nhà văn hóa, nhà thơ Phan Văn Hùm- tôi phải khẳng định một điều không thể khác hơn:



“ Phan Văn Hùm đã góp cho văn học Việtnam ( thế kỷ XX) những trang bất tử văn chương, tư tưởng cách mệnh mẫu mực “ - .đồng hành kề cận - một Bảo Lương-Nguyễn Trung Nguyệt- người nữ chiến sĩ có công lớn trong đời cách mạng Phan Văn Hùm, nói riêng, với lịch sử cách mệnh, nói chung, vì,một bài thơ hay được truyền tụng, một câu thơ hay được nhắc nhở- hẳn lớp hậu sinh không thể quên:



“…. Sông non ngót đã trăm năm tội

Nước lửa đành cam mấy kiếp tù

Ánh thái dương còn, còn ước vọng

Tre tàn măng mọc dễ gì tru !?”



BẢO LƯƠNG-NGUYỄN TRUNG NGUYỆT.




Sài Gòn 1959.

(* đã đăng trên tạp chí” Văn Hóa Á Châu”, số tháng 9/ 1959 ( Chủ nhiệm: Nguyễn Đăng Thục).

[Nguyen Hung Kiet]

Bài 2:“ NGỤC TRUNG KÝ SỰ” CỦA BẢO LƯƠNG .(* *)



Sau một thời gian bài” xướng, họa’ của Phan Văn Hùm & Bảo Lương-Nguyễn Trung Nguyệt đăng trên tạp chí” Văn Hóa Á Châu”- tôi gặp phóng viên Nguyễn Ngu Í, anh cho biết địa chỉ Bảo Lương-Nguyễn Trung Nguyệt.



Không trực tiếp gặp, tôi gửi thư, xin thêm một ít bài thơ nữa. Nghĩ rằng, một bài” xướng, họa” kia, chưa có thể kết luận thi nghiệp một người. Tôi băn khoăn mãi vấn để có nên kết luận vội vàng:

“ Bảo Lương chỉ với một bài “ họa” đã xứng danh nữ thi sĩ ?”.

Nhớ tới một nhận định phân chia ngôi vị “thi sĩ chuyên nghiệp”và như thế na2othi2 được gọi là ” nhà văn ( thơ) ngẫu nhiên ?“.



Émile Henriot đã từng bàn về” nhà văn, thơ ngẫu nhiên” – ông gọi họ “écrivain occsionnel”- với dẫn chứng cụ thể, như Napoléon 1er chẳng hạn, bẩm sinh đâu có phải là thi, văn sĩ? – hoặc tương tự như Vayban, César, De Gaulle cũng vậy .



… Họ sinh ra đời là nhà chính trị, quân vương, tổng thống. Rồi có người trong bọn họ tự viết về kinh nghiệm từng trải cuộc đời, có kẻ không viết được lại thuê “ chấp bút” - thì sản phẩm kia có đượ gọi là” tác phẩm nghệ thuật’?



Émile Henrio lại đưa ra một kết luận về họ:

“… nên gọi họ “nhà văn ngẫu nhiên” -tạm dịch” écrivain occsaionnel”).

Lịch sử văn chương nước ta cũng có loại người như vậy: Nguyễn An Ninh, Phan Văn Hùm, có thể trước kia là Nguyễn Trãi, Trần Hưng Đạo vv..

Tất nhiên không thể gọi là thi nhân, văn sĩ được, bởi họ chỉ “ngẫu nhiên” mà trở thành’ nhà văn “ mà thôi.



Frederich Nietzsche khởi sự: một thi nhân tài tử, với tất cả nhiệt tình, sau nà bỏ dở nửa chừng, bởi không tin thơ phú có thể thay đổi được vận mệnh con người- ông đành rứt ruột từ bỏ, quay sang triết học. Còn NguyễnTrãi, Trần Hưng Đạo… thì không phải vậy .



Trở lại trường hợp Bảo Lương - xuất thân không mang cốt cách thi nhân, dầu biết “ ti toe” xướng họa” dăm ba bài khi tuổi còn nhỏ. Bắt đầu bằng “ bài họa” Đường luật. -họa” thơ bạn của cha, lại dám cả gan sửa “ tứ, thay chữ” – không ngờ bị phát hiện- ‘ nàng thơ tài tử” phải” họa, lại” dịch” trực diện” bạn của cha- ông Nguyễn Văn Tòng. Thoát hiểm” họa, ’ Bảo Lương trở thành” nhà thơ ngẫu nhiên”- khi tác giả bị thực dân giam giữ tại Khám đường Lagrandière ( Khám Lớn)- lấy’ thi phú” làm bạn tù khuây giải”.



Dưới đây trích lục in lại một số bài tiêu biểu của Bảo Lương (do tác giả cung cấp bản thảo). cũng chẳng cần tranh cãi, vì thơ có nội dung viết về” tù” sắc nét, có cá tính độc đáo.



Trong thư tay đề ngày 23 / 3 / 1960, Bảo Lương gửi từ bưu cục Sài Gòn, tác giả kể lại thuở ban đầu làm thơ “ xướng họa” ra sao? , thật là lý thú:



“…Tôi, Bảo Lương- Nguyễn Trung Nguyệt, con lớn của Nguyễn Hồng Nhơn và Đào Thị Châu. Cha tôi ( thường) hay khoe ( về ) con gái- và chính ông đã dạy tôi làm thi. Cha tôi thường nói với bạn thân rằng:” con gái tôi biết làm thi ( đấy) !” Khi kia, có bạn là ông Tòng đến chơi, tình cờ cầm tập” Xướng Họa Gia Thi” của cha tôi, ông tái mặt, khi thấy bài thi của ông bị sửa ba chữ. Ông hỏi, thân phụ tôi phải xin lỗi, vì( đứa) con lớn sửa ( mà) không cho ông hay! Ông Tòng không giận , nhưng ông buộc phải kêu tôi lên (để) hỏi. Thế là tôi bị” một cuộc cấp tốc thẩm vấn”. Ông bảo:

-Cháu sửa thi bác đó à? Nếu quả thật là cháu sửa, thì hãy họa vần, như thế mới chứng thật, và bác mới tha tội làm tàng vô lễ !



Cha tôi lúc ấy rất khó chiu, vì thừa biết bạn nghi cho mình sửa. Và nếu con gái mình không họa được ngay trước sự nóng nảy này của bạn, thì cái án “ tá gà” khó mà tránh được ! Cha tôi cứ ngó chằm chặp về phía tôi. – nhưng ông Tổ Thi cũng thương hại cho mớ tuổi xanh rờn háo thắng của tôi.



THI CỦA ÔNG TÒNG



Số mạng nơi đâu lựa phải cầu?

Vào hàng trí sĩ trí mưu sâu

Anh hùng nào nại là thời thế!

Hào kiệt toan sao tứng tóc râu

Nhân nghĩa giữa trần toan tính lấy,

Lợi danh trên thế khó chi sầu,

Nghiêng tai ướm hỏi trang hào kiệt:

Thong thả mày xanh đến đáo đầu .



NGUYỄN VĂN TÒNG

Tam Bình, 1925



HỌA



Số mạng không tin phải cương cấu,

Mong sao vẹn vẻ nghĩa ân sâu

Phong sương sá quản còn xanh tóc,

Cung kiếm đừng nao dẫu bạc râu !

Non nước những toan đền quốc hận

Cầm thi tạm mượn giải tâm sầu,

Can thường theo thú an vui phận,

Món nợ nam nhi hẹn buổi đầu..!



NGUYỄN TRUNG NGUYỆT

Phước Long, 1925.



Tôi (Nguyễn Trung Nguyệt) nín thở, nghe ông bảo:

-Bác nghĩ rằng cháu họa sẵn từ lâu. Vậy đây là bài của cụ Tây Hồ, nhơn dịp cụ mới về, cháu họa đi- cụ làm từ ngày còn ở Côn Lôn.



Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn

Lừng lẫy làm cho lở núi non

Xách búa đánh tan năm bẩy đống

Ra tay đập bể mấy trăm hòn,

Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,

Mưa nắng chi sờn dạ sắt son

Những kẻ vá trời thì lỡ bước,

Gian nan nào sá sự con con !



PHAN TÂY HỒ ( Côn Lôn)



Nhớ xưa tiền bối khổ Côn Lôn

Vì muốn đền xong nợ nước non,

Tát bể, chẳng sờn gàu nửa cánh,

Dời non , chi ngại đá muôn hòn?

Với thân, sá quản đôi còng sắt

Cùng nước, nào phải một tấm son !

Nhiệt huyết thắm tươi gan tuấn kiệt

Bại thành âu cũng chuyện con con !



NGUYỄN TRUNG NGUYỆT



Cái án” tá gà” của cha tôi được phá, ông nở mũi, tôi vừa như trút ( được) gánh nặng; thì ông lại khoe:

-… cháu nó vừa tập” làm thi” bằng chữ Hán, trình anh xem chơi.

Thế là tôi ( lại) bị kêu lại. Ông Tòng cười, nghi( ngờ), bảo:

- Cháu làm được bằng chữ Hán, giỏi đó. Đây bác muốn cháu dịch liền, phải cho sát nghĩa, nếu không cái án” tá gà” lại lớn bằng hai.

Cha tôi lại chằm chặp ngó về phía tôi, bác muốn phá chơi ( đó thôi)! Bác đọc một câu, rồi bắt dịch( tức thì)- nhưng tôi thì lại sợ lộn “ bằng”,” trắc”, sợ bị rầy, nên xin dịch nguyên bài :







tạm dịch:



Ngã hề vong quốc mạc tri thương?

Dĩ liệu tài năng bất tự cường,

Yên cảm hồng nhan đương phận sự

Diệc đồng xích huyết đốt quê hương

Ngoại bang khởi chí trù cơ kế

Gia nội bình tâm thị kỷ cương

Yểm lụy hàm sầu thiên kỷ ích?

Trí tri hành tại cánh lưu phương.



Ta sao mất nước chẳng buồn thương ?

Bởi xét tài năng chửa tự cường !

Dám tưởng má đào cam phận sự ?

Cũng liều máu đỏ đáp quê hương!

Nước ngoài chí dấy lo mưu kế

Nhà hãy an lòng vẹn kỷ cương

Nuốt lệ ngậm hờn bao giúp ích?

Làm nơi chỗ biết ngõ tìm phương.



NGUYỄN TRUNG NGUYỆT dịch.



Khi nghe xong, bác ( Tòng) kêu trời và cười ngất. Bác nói:

-“Diệc đồng” mà nó dám dịch” cũng liều”, “ yên cảm” mà dịch” dám tưởng”. nhưng thôi, hãy lại ( đây) mà viết, coi chữ” phương nào”, rồi bác sẽ tuyên bố…

Tôi biết mình sai rồi, nhưng( vẫn) lại phải rón rén, viết chữ”phương hướng” làm cho bác cười xòa, (khiến) cha tôi ngẩn ngơ.



*



Qua bài” họa”’ Thi của ông Tòng”, người đọc nhận ra ngay lòng yêu nước nhiệt thành, chí khí đầy kiêu hãnh của Bảo Lương- Chỉ là một người nữ, dám bỏ nhà, cha mẹ, an chị em nhập lực lượng cách mạng, chống đối thực dân Pháp, mọi người thán phục ! :



Nghiêng tai ướm hỏi trang hào kiệt ?

Món nợ nam nhi hẹn buổi đầu!



Song, chỉ ở một khía cạnh nào đó, dầu tinh hoa mấy, vẫn chưa thể gọi là” thi nhân” đúng nghĩa” thi nhân”. Rất sẵn sàng nghiêng mình kính cẩn gương anh dũng giành độc lập cho xứ sở. Ai từng đọc qua đời tranh đấu Nguyễn An Ninh, Phan văn Hùm- hẳn không dễ quên cách ứng xử kiêu hãnh của họ - trí thức tốt nghiệp đại học mẫu quốc, từ bỏ bổng lộc, lương cao công việc tốt, không ham danh, chức tước- lao vào con đường tranh đấu cam go- cùng đường thì có lúc anh hùng Nguyễn An Ninh cũng phải đi dạo bán dầu cù- là độ nhật .



Chúng tôi giới thiệu “ Ngục trung ký sự” của Bảo Lương- Nguyễn Trung Nguyệt- tập thơ nữ chiến sĩ rất can đảm,anh hùng”-“ làm thi “ không phải” mang nghiệp vào thân”mà ghi chép điều cảm được, nhìn thấy, bất bình trước guồng máy thực dân đàn áp, từ nhỡn quan một dân bị bảo hộ, trở thành chiến sĩ làm cách mệnh có một không hai : Bảo Lương- NguyễnTrung Nguyệt.



Trích thơ:



I.- CHẾ ĐỘ LỬA



Chế độ” cặp rằng” quá nghiệt cay !

Xét người bóc lột đã quen tay

Lính vừa quay gót đà vơ vét

Cạy cả răng vàng, cả móc tai.



Đám bóp, thói quen của” cặp rằng”

Em nuôi mấy đứa chạy lăng xăng

Đứa lo nấu nướng, lo mền chiếu

Đứa lại quạt hầu, đứa xếp khăn.



Đánh chẳng ra tiền chẳng chịu thôi

S ống trên cái chết đã quen rồi !

Kiếp tù nhận lấy muôn vàn khổ

Khổ với” cặp rằng” dám hở môi ?



Không tiền, lột áo đứng giang tay

Trông tựa cánh chim, ngặt khó bay !

Liệng’ đạn ca” thì rơi loảng xoảng

Kẻ cười ngặt nghẽo, kẻ chau mày !



Đồ thăm, lễ vật, phải dâng lên

Cọp mẹ, cọp con, đủ bốn bên

Dư lại, dành phần cho cop” mén”,

Uổng công cha mẹ chạy tiền đem!



Cọp chẳng sợ gì Khám Lớn đâu

Uống ăn quần áo đủ nhu cầu,

Bạc vang bóc lột thêm đấy túi

Khỏi mất tiền thuê có kẻ hầu!



Thực dân biết rõ “ lăng nhăng”

Song vẫn làm ngơ để” cặp rằng”

Lợi dụng khiến sai, cùng dọ dẫm

Rập rình dò bẫy, hết lòng săn



Xã hội gom tròn một khám vuông

Người hiền bị dữ hiếp luôn luôn

Chán tai đua lẻo, lời đanh đá

Ở lộn ăn chung đã nhão tuồng.



Mỗi người mỗi ý chẳng nhường ai

Sớm thượng chân, chiều lại hạ tay

Nghinh ngó khác chi gà cáp độ

Một phen đối chọi một chua cay.



*

Gà cùng một mẹ không thương

Cựa so cho bén vết thương cho dài

Tại mình nào có trách ai

Trách ai ? Nhưng bởi mình sai mới là !

Người tham dục lợi chọi gà,

Gà ham cao thấp mới là đá nhau

Sắm tuồng, bôi mắt,cắt mao

Lông da chưa lột lẽ nào lại quên ?

Thực dân thủ đoạn đảo điên

Dẻo dai, mềm cứng, lợi quyền cho mê

Mê mỏi, đáng trách, đáng chê

Mà người câu nhử gớm ghê bội phần! .



*

Tám chục năm trường kết quả đây

Lầm than, thất lộc, cảnh tù đầy

Đáp ơn, giết bố, kìa con thảo

Báo nghĩa, lừa chồng, nọ vợ ngay

Đùm bọc nỏ cần, như khác giống

Hành hà chẳng tiếc, sá chung loài

“ Ngu dân” chánh sách, đà phơi tỏ

Lửa chẳng qua cho, dối đặng ai ?



Khám Lớn Saigon 1931-1932





2.- MƯA ĐÊM.



( ký ức một nữ tù nhân của thời thực dân-

trong khám đường Lagrandière cũ.)



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Gió reo buồn xào xạc cành me

Dư âm đưa đến người nghe

Càng gieo nặng giọt, càng se cuộn lòng.



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Lặng nhìn nhau, phờ phạc như nhau !

Chẳng ai nói với ai nào !

Cảnh chua xót quá, lời nào cho cân !



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Tưởng nỗi niềm tạm gác đã yên

Do đâu cảnh lại trêu phiền

Cuốn phim dĩ vãng bỗng liền hiện ra.



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Nhớ mẹ cha tuổi tác đã cao

Bấy lâu ấm lạnh thế nào ?

Khỏi cơn gió dữ mưa rào hay không ?



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Đàn em thơ ngơ ngác dường nào !

Có nên má phấn môi đào ?

Có nên gia thất mụn nào hay chưa ?



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Nhớ lại người lưu lạc phương xa

Ra thân” yêu nước’ tội à?

Đầu xanh chân yếu dễ mà sống ra !



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Chốn bể trời tù rạc ra sao ?

Hẳn đang thử thách anh hào,

Mò trai, đập đá, tay nào chẳng kinh !



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Thương quê hương tan nát lòng sôi !

Thương cho đầu bạc con côi !

Già đau, trẻ đói, khúc nôi não nề !



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Trông trẻ thơ nhớn nhác càng thương,

Mịt mờ u ám thê lương,

Chút thân bé bỏng tai ương chẳng từ !



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Mỗi giọt sầu mỗi nát lòng thêm.

Lạ lùng cho cái mưa đêm,

Nhắc người không xót nỗi niềm gần xa.



Ngoài tường kín mưa sa lác đác…

Một đời tù đã nát vàng tan

Tương lai mong một huy hòang,

Nghìn thu giống Việt ngang tàng nhượng ai ?



Khám Lớn 1931-1932.



3.- BÀNG HOÀNG.



Mây nước bên tường chảy róc re

Thèm thuồng cố chịu, lắng tai nghe…

Thua à ? Sống mãi trong nồng nực

Mấy tiết mùa qua, cũng tưởng hè!



Bịnh hoạn lan tràn, tội trẻ con,

Chạnh nhìn luống xót những mầm non,

Nghĩ mình lận đận thân tù tội

Thương để mà… thương, để héo hon…



Tiếng trống lầu chuông đã đổ canh,

Lính hô vang tiếng bốn bên thành.

Đế giầy sát gạch nghe kinh khiếp

Chìa khóa “ Âm ty” mỗi khúc nhanh .



Bên tường bỗng tiếng reo liên thanh

Ơi hỡi ! chú cai, mở cửa nhanh !

Con bé làm kinh đà lạnh ngắt .

Mở lòng sinh phúc, ác sao đành !



Chưa rồi lại tiếng réo bên này !

Sản phu lâm bồn đến lúc đây,

Xéo véo xăn văn lui lại tới,

Chị em sốt ruột đứng bao vây.



Đưa uống” cabanon” tạm ở yên,

Đỡ giùm nên tớ phải làm liền

Sương đêm mát mẻ đầy trăng sáng,

Đời chốn lao lung, một phút tiên !



Trong vắt trời khuya đẹp tự nhiên,

Ngân giang sông bạc. Thực, hay huyền ?

Một luồng gió thoảng vừa bay bụi

Nửa cánh trăng liềm, đủ rọi duyên.



Hoa nở đầy sân, đầy uất hận,

Đá xây mấy cấp, mấy ưu phiền !

Cảnh dù luyến khách, ta đâu hưởng !

Ôi ! khóa xuân xanh chí chưa tuyền !



*

Nỗi người đau đớn chưa yên,

Nỗi mình đau đớn dần khuyên vơi mình,

Non sông nhớ cảnh hữu tình

Đồng tâm nhớ đến bạn mình lại thương.

Hãi hùng trước nỗi tai ương,

Song thân có bớt buồn thương chăng là !

Thu về, gió vút mưa sa !

Hỡi đoàn chim Nhạn biết là có an ?



Còn đây nặng mối sầu mang,

Mây bay ước nguyện, mước tràn công linh !

Đành cam sống kiếp hư sinh

Đói, cơm gạo lức, lạnh, mình áo xanh !

Vào ra mấy thước loanh quanh

Óc moi đã nát, tơ mành chừa ra !

Tạm quên ! Thôi cũng là nhà !

Tâm can xưa ấy, xương da cũ này !

Sắt mòn một mảnh trơ tay,

Gắng công mài giũa ắt ngày được dao.

Đã thân thử thách ba đào,

Đã mình trong cái gian lao của đời !

Bể sầu sâu thẳm dễ vơi!

Non sầu cao vọi, liệu đời có tha ?

Đã đi, đi trót đây mà !



KHÁM LỚN Saigon 1931-1938 .

BẢO LƯƠNG –NGUYỄN TRUNG NGUYỆT.



(trong NGỤC TRUNG BÚT KÝ của Bảo Lương-NGUYỄN TRUNG NGUYỆT - bản thảo ).



( trích “ TẢN MẠN VĂN CHƯƠNG” – ( tiểu luận - viết từ 1952 đến 1975 –bản thảo chưa in) .

Thế Phong

[Nguyen Hung Kiet]

Chọ Bến Thành năm 1930




Mặt Tiền Khám Lớn Sài Gòn Thập Niên 20-30 Thế Kỷ 20




Sài Gòn - Góc Gia Long - Công Lý, bên trái là Khám Lớn (Maison Centrale), bên phải là Tòa Án







May Chém đặt trước cổng Khám Lớn mỗi khi có cuộc hành quyết
(cuối thế kỷ XIX)



Bản Đồ Khám Lớn Sài Gòn


Khám lớn Sài Gòn nằm trong ô B2 của bản đồ, phía nam Tòa án (số 16) và phía tây Dinh Thống đốc (số 11), ba tòa nhà này họp thành “Tam giác Quỷ” nổi tiếng thời thực dân. Khu đất này hình thang, hai cạnh song song là Rue de la Grandière ( Gia Long trước 1975 ,nay là đường Lý Tự Trọng), Rue d’Espagne (Lê Thánh Tôn), hai cạnh kia là Rue Filippini (Nguyễn Trung Trực) và Rue Mac Mahon ( Công Lý sau 1975 là Nam Kỳ Khởi Nghĩa ). Nay là Thư viện Quốc Gia ( Quận 1).


**

"Khám Lớn nằm chình ình giữa Sài Gòn trên diện tích non mẫu, bên phải của Toà án, bên trái của dinh Thống đốc. Tường dày chừng bốn năm tấc, dưới đá trên gạch, cao chừng bảy, tám thước, chơm chởm miểng chai bên trên, bốn góc là bốn chòi canh luôn luôn có lính Âu Phi gác và giữ cổng một cửa duy nhất. Ở cổng, bất cứ ai vào đây cũng đụng một cái đầu chúa ngục đúc bằng xi măng, to tướng, miệng sơn đỏ lòm, răng lởm chởm thấy mà ghê: các tử tù thì bị hành hình dưới mắt của tử thần này… Cổng sắt hai lớp, có một đội cai ngục tây và mã tà nam túc trực. Chính giữa sân trong, một lầu chuông cao nhìn xuống toàn bộ các buồng có cửa song sắt chứa nổi một ngàn tù nhân. Suốt gần tám mươi năm chưa nghe nói có một người tù nào trốn khỏi Khám Lớn. Năm 1916, nghĩa quân Thiên địa hội của Nguyễn Hữu Trí đông mấy trăm người vũ trang bằng gươm dao, búa tạ, chày vồ, không phá nổi cửa khám, tường khám nhằm giải thoát “hoàng đế” Phan Xích Long và chính trị phạm, rốt cuộc phải rút lui thất bại. Khám Lớn vững chắc lắm. Vậy mà từ năm 1937, chính quyền thực dân thấy cần phải xây thêm một cái khám nhỏ riêng biệt trong vòng thành của cái Khám Lớn; khám nhỏ đó, Tây gọi là Bâtiment S; S là “spécial”, đặc biệt, là “biệt thự S”, để nhốt riêng vài ba bốn người tù chính trị mà chính quyền thực dânc cho là nguy hiểm đặc biệt "

Nhà Cách mạng ,Nhà Nghiên cứu Phan Văn Hùm bút danh Phù Dao, Huỳnh U Mai, Tân Việt quê ở làng Búng, huyện Lái Thiêu, tỉnh Thủ Dầu Một, nay là thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương .Vợ chính của ông là bà Dương Thị Lại (1905-1992) và con của ông là Phan Phục Hổ (1928-1948) Hy sinh trong kháng chiến chống Pháp, Giáo sư Phan Kiều Dương (1930 - ...) và vợ thứ là bà Mai Huỳnh Hoa (1910-1987), con là Phan Nhuận Mai (1936 - ...) và nhà văn Phan Tùng Mai (1938-2002).

Ông xuất thân trong một gia đình tiểu Điền chủ. Thuở nhỏ, ông học trường Chasseloup Laubat, Sài Gòn, sau khi đỗ trung học ra Hà Nội học ngành công chánh. Sau khi tốt nghiệp ông trở về Nam, không ra làm việc cho thực dân mà lui về quê đọc sách, liên lạc với các nhà yêu nước thời bấy giờ như Phan Văn Trường, Nguyễn An Ninh, Tạ Thu Thâu, Mai Bạch Ngọc, Nguyễn Văn Bá...

Năm 1929, ông bị thực dân bắt vì bị vu cáo là “Đánh lính kín”. Trong tù, ông viết quyển Ngồi tù Khám lớn vạch tội thực dân Pháp cố tình vu khống và gài bẫy bắt nhà yêu nước Nguyễn An Ninh; đồng thời lên án chế độ cai trị tàn nhẫn và nhà tù hà khắc của thực dân ở Đông Dương.

Năm 1930, ông ra tù và sang Pháp du học chuyên về triết học tại trường Đại học đường Sorbonne Paris Pháp Quốc .

Tốt nghiệp năm 1933 và về nước hợp tác với các nhà Cách mạng Nguyễn An Ninh, Tạ Thu Thâu, Nguyễn Văn Tạo, Trần Văn Thạch, Lê Văn Thử... xuất bản báo La Lutte, Đồng Nai làm cơ quan công khai đấu tranh chống thực dân Pháp tại Sài Gòn.

Tại Sài Gòn, ông không làm công chức, mà chỉ viết báo và dạy học tại các trường tư thục, cùng Phan Văn Chánh, Nguyễn Phi Oanh, Tạ Thu Thâu... Ông thường xuyên viết bài đăng trên các báo: Mai, Phụ nữ tân văn, Việt Thanh, Dân Quyền, Thần Chung, Văn Lang...

Năm 1936, ông cùng Tạ Thu Thâu, Nguyễn Văn Tạo đắc cử vào Hội đồng Thành phố Sài Gòn.

Từ khi đắc cử, có tiếng nói công khai trong Hội đồng Thành phố, nhóm ông đã tạo được thanh thế đáng kể nên thực dân rất căm ghét, luôn tìm cách cách chức ông và các đồng viện có cùng lập trường, quan điểm với ông. Khi vận động tranh cử vào Hội đồng thành phố Sài Gòn, có người mừng ông bài thơ sau:

Kỳ này tranh cử có ông Hùm

Mang danh là cọp ít “cà um”.

Kém ăn kém nói tuy tài giỏi,

Tài giỏi làm thinh cũng ngã ùm”

(NVĐ)

Năm 1939, ông ứng cử vào Hội đồng Quản hạt Nam Kỳ và đắc cử nhưng bị thực dân gian lận. Do một số bài báo đăng trên các báo, nhất là báo La Lutte, ông bị thực dân bắt giam và kết án đày đi Côn Đảo.

Năm 1942, ông được trả tự do, nhưng vẫn bị quản thúc tại Tân Uyên (Biên Hòa).

Sau Cách mạng mùa Thu 1945, ông tham gia kháng chiến tại Sài Gòn. Ông bị Cộng Sản thủ tiêu vào đầu năm 1946 tại miền Đông Nam Bộ.

Ngoài một nhà hoạt động chính trị, Phan Văn Hùm còn là một nhà nghiên cứu nghiêm túc. Thuở sinh thời, ông từng xuất bản nhiều sách.



Tác phẩm

•Ngồi tù Khám lớn (báo Thần Chung XB. 1929)

•Biện chứng Pháp (Đỗ Phương Quế, 1937)

•Nỗi lòng Đồ Chiểu (Tân Việt 1943)

•Phật giáo triết học (Tân Việt, 1943)

•Luận tùng (Tân Việt, 1944)

•Vương Dương Minh (Tân Việt, 1944)

•Phong Kiến là gì? (1946)

•Tiền bạc (1946)

•Dương Từ Hà Mậu (1944 - Tân Việt) chú thích, phiên âm.

•Ngư Tiều vấn đáp y thuật (Tân Việt, 1953 chú thích phiên âm)

•Tuyển tập Phan Văn Hùm (2002, Văn Hóa)

Và có rất nhiều bài đăng trên các báo Tri Tân, Văn Lang, Đồng Nai, Phụ nữ tân văn...

– Ngồi tù khám lớn (Báo Thần Chung xuất bản, 1929) là một bản cáo trạng lên án chế độ nhà tù hà khắc của thực dân Pháp áp đặt trên đất nước ta mà họ từng rêu rao là “Khai hóa” “Bảo hộ” cho Việt Nam. Sau đây là bài Lời mở đầu của tác giả. :

“Ban đầu tôi muốn nín.

Ó-ré lên có hơi tức một chút.

Nhưng mà không nín được với lòng. Bao giờ nhớ tới cái ngục kia cùng đau đớn.

In ra có ý nghĩa gì? Ý nghĩa gì, tự người đọc chắc cũng đã nhận rõ.

Có một người bạn cố giao, đọc Thần Chung, gặp tôi mà phàn nàn: “Kêu mấy cũng vô ích. Phải chi tôi hay, tôi không cho anh viết đâu”.

Anh bạn tôi lầm. Trung thật với con mắt tôi, với lỗ tai tôi, với lương tâm tôi, tôi chỉ cần viết được đúng sự thật. Sự thật phanh bày ra đó, người đọc, đọc qua, muốn suy nghĩ sao cũng được.

Lý luận thường, tia mặt trời phát tán như rẽ quạt (Théoriquement divergents). Nhưng mà trong một cái phòng tối, có khoét hai lỗ nhỏ cách nhau, cho mặt trời giọi vào, ta sẽ thấy hai tia mặt trời bình hành (parallèles) như đường rầy xe lửa.

Tôi nói hai tia ấy rẽ quạt, mà người khác nói bình hành. Người ấy có lí của người ấy. Sau khi thí nghiệm ra, người ấy càng có lí, càng chứng giải được rõ ràng hai tia mặt trời bình hành. Cái chơn tướng đi ngang qua thị giác (illusion optique) có biến dụng. Tôi không cãi.

Cho nên, sự thật phanh bày ra đó, người đọc, đọc qua, muốn suy nghĩ sao cũng được.

Lại có người nói, tôi có ý than thân.

Tôi, thì tôi muốn quan sát cả một khám tù.

Trong các người tù, tôi là một. Mà tôi là một người tù của tôi biết rõ hơn. Cho nên, có khi tôi nói đến tôi. Đó cũng là một cách bổ khuyết cho các chỗ không thể quan sát rõ nơi người như về tình cảm.

Một người bạn đồng chí chê tôi còn nhiều khách khí. Khách khí xin thú nhận rằng có, nhưng đã trót đăng tải lên báo rồi; bây giờ in ra thành tập, thời cũng không sửa lại chi, cho mất cái sự thật tình.

Ngoài những điều trên đây, tôi có mấy câu bàn luận con con, cũng là mon men mà viết thử; cậy đã có tri kỉ thùy thanh.

Tôi cũng xin người, (Trong tập này tôi thử dùng một người? Tiếng này xưng hô với đối thoại nhân; tức là ème personne - Không phân biệt tôn ti thượng hạ nam nữ gì cả. Nhất thiết đối thoại nhân (ở đây là người đương đọc) đều xưng là người cùng như chữ “vous” trong tiếng Tây) hiểu giùm một chỗ này: Là cảnh dơ tôi tả ra sau, và mấy tiếng tục tôi dùng trong khi tả cảnh dơ ấy.

Hoặc dạy rằng: viết sự tục ra đây rất khiếm nhã. Tôi nghĩ rằng: sự tục có người làm được. Như có người không làm được, cũng nói được. Như có người không nói được, cũng nghe mà chịu được. Như có người không nghe mà chịu được, cũng nghĩ đến được. Như có người không nghĩ đến được, cũng biết rằng sự tục ấy có chung quanh mình. Biết rằng sự tục ấy có chung quanh mình, nghĩ đến sự tục được, nghe sự tục mà chịu được, làm sự tục được, sao lại không cho viết sự tục ra, là nghĩa làm sao? Không muốn cho viết sự tục ấy, mà không làm cho sự tục ấy mất đi, là giả ngụy đạo đức, là một cách trốn tránh cái chân tướng xấu xa của sự đời, không có dõng nghị dám ngó ngay vào mặt nó mà xem.

Người ta nói con tây, mỗi khi uống nước phải quậy cho đục vũng rồi mới dám uống, là vì nó sợ cái bóng xấu xí của nó, mà không dám nhìn. Kẻ giả ngụy đạo đức chừng cũng như con tây quậy nước vũng kia.

Không muốn cho viết sự tục ấy, mà không làm cho sự tục ấy mất đi, lại cũng như một người nhà giàu to, không muốn vào một cái nhà tranh rách, trong đó vợ chồng, con cái phải ở chung với bò chó, heo và một đống phân tẩm nước đái; lại cũng như một cái thành trì lớn, sợ mất vẻ đẹp đẽ, mà phải đuổi ra ngoài thành, những kẻ ăn mày ăn xin, phong, cùi, đui, sứt, gãy cẳng, cụt tay, coi ô dề ghê gớm nhớp nhờm.

Xin người hãy nhận giùm, văn chương đầy những “kinh hoa, thủy nguyệt, liễu tứ, trầm hương” là đồ đại xa xỉ phẩm (grand luxe) để riêng cho một hạng người có đặc quyền đặc lợi (privilégié) trong xã hội thượng lưu (haute société) mà thôi. Người ta gọi văn chương ấy là “nghệ thuật vị nghệ thuật” (l’art pour l’art). Nếu tôi có quyền khuyên, tôi sẽ khuyên ai có thiên tài làm nghệ thuật, hãy làm “nghệ thuật vị nhân sinh” (l’art pour la vie) như ông Romain Rolland chủ trương. Mà không phải tôi sẽ khuyên ai làm văn chương dâm uế (littérature pornographique), nhưng tôi chỉ nói rằng: cái áo lụa Bombay, ướp dầu thơm Coty, khả ái thật, mà phải làm sao cho cái áo vải nhuộm và của người trồng cao su trên Hớn Quản, sẽ trở nên là cái áo lụa Bombay ướp dầu thơm Coty.

Ông thầy thuốc không được gớm ghê hờm, người có tâm với xã hội phải là ông thầy thuốc.

Xin người làm ông thầy thuốc. Mai sau phong thuần tục mỹ, thiên hạ thái bình, ta sẽ làm văn chương “thủy nguyệt kính hoa”.

Mà cái đó đẹp.”

Sài Gòn
NT

[ForexNews]

Ngày xưa còn nhỏ chúng tôi được học về thơ cuả Xuân Diệu. Những áng văn thơ làm say đắm lòng người. Chúng tôi thần tượng XD biết mấy, một đại thi sĩ VN. Cho đến sau ngày 30/4 tôi đọc những bài thơ cuả XD, tôi đã thất vọng vô cùng, tôi không còn tin rằng một người tao nhã lịch lãm như ông lại có thể sáng tác ra những bài thơ khát máu đến thế. Thần tượng trong tôi vội xụp đổ, tôi ghê tởm và xa lánh. Từ ngày ấy không bao giờ tôi đọc thơ cuả XD nữa. Dưới đây là một bài thơ điển hình



Anh em ơi quyết chung lưng

Đấu tranh tiêu diệt tàn hung tử thù

Địa hào đối lập ra tro

Lưng chừng phản động đến giờ tan xương

Thắp đuốc cho sáng khắp đường

Thắp đuốc cho sáng đình làng đêm nay

Lôi cổ bọn nó ra đây

Bắt quỳ gục xuống đọa đày chết thôi

Xuân Diệu

[TonNuJacqueline]

Con cám ơn bác dqtran.

....
Tỉnh Thiểm Tây
..
Tỉnh Tân Cương
...
Vùng đất Thiểm Tây đã là lãnh thổ của Tàu lâu rồi, thời nhà Chu đã có. Thời Xuân Thu và thời Chiến Quốc, Thiểm Tây thuộc khu vực nước Hàn.

Vùng đất Tân Cương khi chưa thuộc Tàu thì Tàu gọi là Tây Vực. Sau cùng gọi là nước Tây Liêu rồi Tây Hạ, bị Hung Nô (Mông Cổ) diệt vong. Khi Mông Cổ bị Chu Nguyên Chương đánh đuổi thì vùng đất Tây Hạ nghiễm nhiên thuộc Tàu cho đến nay. Nhà Mãn Thanh đăt tên là Tân Cương có nghĩa là biên cương mới, vì xưa kia biên cương Tàu không tới vùng đất đó (Tân Cương).

[Nguyen Hung Kiet]

Tôi đang hơi buồn một chút xíu ! 2 Đêm vừa rồi Tôi phải thức khuya nói chuyện , trao đổi email bên Vietnam : VLLK ,Cọp cái VN và HYNH (.....)
Bà xã Vivian giận , có lẽ không trả bài chăng ?

Nhưng hôm nay đọc thơ của Chị , Tôi lại thấy sảng khoái , đang nhậu mình ên , hết buồn bực luôn !

Quả thật người xưa nói không sai :

Cái đích cuối của tình yêu bao giờ cũng là tình dục
Tình yêu không Tình dục chỉ là tình Chiến hữu !
Còn việc bao giờ đến đích, gần hay xa là tùy mỗi người !


Trong lúc Tôi ngây thơ 100 lá :


Tình yêu là sự kết hợp giữa tâm hồn và thể xác
Nhưng không hẳn là đi chung, nó là sự tự nguyện của cả hai bên
Tình yêu trong sáng là yêu trái tim - tâm hồn nhiều hơn là dục vọng


"Tình dục chỉ là một khía cạnh trong tình yêu. Yêu thật lòng không mấy ai đặt nặng vấn đề tình dục. Có tình dục không phải là không có trong sáng, Sự trong sáng hay không là ở trong con người của bạn "


Tình yêu trong sáng là yêu bằng trái tim

"Tình dục khi thăng hoa biến thành tình thương yêu cao thượng trong sáng , khi thỏa mản tình dục người đàn ông nhàm chán phụ nữ và thích tìm của mới lạ !"

"Hai cái đó không thể đi chung , nếu đã nghỉ đến tình dục thì tình yêu đó không còn trong sáng nữa. Tình yêu và tình dục thì đến thời điểm thích hợp sẽ thăng hoa, còn tình yêu trong sáng thì không thể ghép chung được . Hai trường hợp khác nhau mà. Tình yêu chỉ còn trong sáng là giữa hai đối tượng chưa nảy sinh quan hệ tình dục, nếu rồi thì đó chỉ là (có thể ) là tình yêu đơn thuần thôi, sâu đậm hay không còn tùy vào việc bạn yêu người ta đến dường nào và ngược lại "



***Một Triết Gia đã nói :

Tình yêu thường đi chung với điều gì nhất :

- Hạnh phúc ( niềm ao ước của bất kỳ ai )
- Dối gian
- Thù hận
- Mù quáng
- Tình dục
- Cô đơn
- Hy vọng
- Tuyệt vọng
- Ảo tưởng
- Tiền bạc
- Cam chịu
- Thương hại
- Khác

Chị và ACE nghĩ thế nào ?

Tôi sẽ trở lại Văn thơ Hải Ngoại 1945---2000.


"Nơi cuối con đường kia chúng ta sẽ chờ nhau...Em yêu anh dù ngày mai có ra sao...
Em đứng dậy mở cửa nhưng không có ai, chỉ là những bông hoa hướng dương đặt dưới bậc thềm rồi kéo dài thành một con đường muốn dẫn Em đi.Em lặng lẽ bước. Anh đi theo Em. Nhìn dáng mỏng manh như màu sương khói của Em khiến anh muốn chạy đến ôm lấy Em ôm hết những nỗi đau mà Em phải chịu. Trên con đường trải đầy hoa hướng dương ấy người ta thấy hai người đang bước đi về phía mặt trời. Cô gái với khuôn mặt rạng rỡ và những giọt nước mắt ướt đẫm lăn dài trên khuôn mặt chàng trai. Hạnh phúc dường như là sự đuổi tìm, hy vọng- thất vọng rồi lại hy vọng, anh đi về phía cô -- cô đi về phía mặt trời hạnh phúc.
dừng lại, trước mặt cô là những bông hoa hướng dương đang khoe sắc rực rỡ dưới bầu trời ảm đạm. Một lọ màu xanh đặt cạnh những bông hoa. Run rấy cô đọc từng mẩu thư nhỏ.
" Em có biết rằng anh đã yêu em ngay từ lần đầu chúng ta gặp nhau tình cờ dưới mái hiên không? Anh đã lặn lội đi tìm người con gái đã đánh rơi bông hoa hướng dương đã lấy đi trái tim của anh ngay từ ánh mắt lạ lùng đầu tiên của cô ấy, và anh đã tìm thấy em. Mỗi lần nhớ em anh lại ước chúng ta sẽ cùng nhau có một ngôi nhà xung quanh trồng thật nhiều hoa hướng dương. Anh sẽ cùng em xây dựng những ước mơ mà em đang mong muốn. Em đi không lý do, anh đã lo lắng nhường nào. Anh không muốn mặt trời trong anh biến mất...
Nhiều khi anh muốn nỗi nhớ em nguôi ngoai nhưng anh không làm được. Anh là hoa mặt trời của em , thiếu nước rồi anh sống sao được.
Em đi đã lâu rồi, em còn nhớ mái hiên chúng ta trú mưa ngày trước không ?
Em hãy đến Sunflower nhé anh để thấy một điều....
Anh nhớ em nhiều lắm..."
Uống những viên thuốc tình yêu quá liều khiến cô bật khóc trong hạnh phúc. Cô quan trọng với anh nhường vậy mà cô không hay biết. Cô không tin anh hay không tin vào bản thân mình về một tình yêu không đi đến tận cùng . Nỗi hoang mang đã khiến cô bị dày vò còn anh thì đau khổ. Cô khóc tức tưởi khi vỡ òa trong nỗi sợ hãi và và cả niềm hạnh phúc của một tình yêu mà cô đang có. Anh bước đến ôm chặt cô từ đằng sau:
- Anh xin lỗi vì đã không bên em những lúc em cần anh. Anh sẽ không rời xa em nữa. Hãy cho anh một cơ hội nữa để làm nơi tựa gối trái tim em những lúc em sợ hãi hay đau đớn.
Cô khóc , khóc cho niềm hạnh phúc mỏng manh vỡ òa, khóc cho ngày mai.
- Em rất sợ. Em muốn được tiếp tục vẽ tiếp tục cùng anh ngắm hoa hướng dương nhưng em sợ, rất sợ nếu ngày mai mình không tỉnh dậy nữa.
- Anh sẽ bên em. Chúng ta sẽ bước chung một con đường. Cuộc sống có ra sao, ngày mai có thế nào anh vẫn bên em. Nơi cuối con đường kia chúng ta sẽ chờ nhau.
Giữa cánh đồng hướng dương cô tựa đầu vào vai anh, cảm giác bình yên lại ùa về. Dù khoảnh khắc đó ngắn ngủi, dù cô biết trước ngày mai sẽ đến nhưng cô vẫn muốn tiếp tục sống và muốn hạnh phúc với mặt trời tình yêu của mình. Cô muốn bên anh muốn được sưởi ấm bởi tình yêu của anh.
"Cảm ơn Thượng đế đã mang anh đến trước khi em bước đi thật xa. Em đã từng ghét những cơn mưa mùa hạ nhưng gặp anh em lại thấy chúng đáng yêu nhường nào. Em thích nắm tay anh và đi bộ cùng anh thật lâu, thích ngắm khuôn mặt anh trong màn mưa. Mưa mang đến những kỷ niệm và em cũng sẽ tan vào mưa nhưng nỗi nhớ và tình yêu em dành cho anh thì còn mãi mãi. Em thích ngắm hoa hơn bởi muôn ngàn cánh hoa gộp lại cũng không nhiều bằng tình yêu em dành cho anh. Cảm ơn anh chàng trai mặt trời của em. Em yêu anh dù ngày mai có ra sao."
Họ tựa vai vào nhau và cùng hướng về phía mặt trời đang lặn để chuẩn bị cho ngày mai sẽ đến... "

[Vân Nương]

Anh Nguyễn Hùng Kiệt, chị Jackerline và quí vi,

Quả thực tôi có lỗi khi đăng bài kiạ.
Chỉ cốt ý vài dòng hài hước cho bầu không khí bớt nghiêm trang.
Nhưng cợt nhả hơi quá, nên sẽ delete bài đó.

Lại cũng nghĩ cụ Nguyễn công Trứ ngày xưa đã từng viết

Ban ngày quan lớn như thần
Ban đêm quan lớn tần mần như ma
Ban ngày quan lớn như cha
Ban đêm quan lớn ngày ngà như con.

Cụ cũng có thơ rằng

Trước cưả phất phơ công tử vỏ,
Sau mành thấp thoáng tiểu thư mồi.

Thiết nghĩ Sơn Hưng Tuyên Tổng Đốc đã đạt đến múc siêu nhiên
không còn cảnh giới giữa tiên và tục nữa.

Nhưng mà còn ở giưã trần ai nên ta phải giữ.

Mong anh Kiệt tiếp tục như cũ.
VN

[Nguyen Hung Kiet]

Những Bài Thơ Tình Hoá -Lý -Toán Học


Thơ Tình Hoá -Lý

Ta yêu em bằng tình yêu hóa học.
Xin em đừng dùng vật lý để yêu ta
Hãy phản ứng và cùng ta liên kết.
Chớ đừng dùng lực F đẩy ta ra.

Ta sẽ cố nung tình cho cạn nước.
Để men yêu nồng độ lên cao.
Ta sẽ cố bổ sung nhiều xúc tác.
Để chúng mình sớm được bên nhau.

Xin em đừng đo P lòng ta nhé.
Đừng ép ta đo áp lực con tim.
Hay lôi kéo để vui xem ma sát.
Vì như thế tim lòng ta tan nát.
Tình cháy thành bụi cát tàn tro...!


Tình Yêu Toán Học

Bài Thơ số 1

Anh yêu em từ dương vô cực.
Tình đôi mình lấp ló góc alpha.
Anh yêu em đâu có như người ta.
Ghét cực tiểu còn anh yêu cực đại.

Thề yêu em yêu trọn đời yêu mãi.
Chẳng thể nào phai nhạt đến bằng không.
Anh yêu em hơn bác học Poat-sông.
Yêu con số hơn cả thân mình nữa.

Tình đôi ta chẳng thể nào tan vỡ.
Như tiên đề tồn tại mãi em ơi.
Tình đôi ta còn mãi đến muôn đời.
Như định lý được chứng minh khảo nghiệm.


.......

Bài Thơ số 2 :

Đuờng tình yêu như đồ thị hàm số.
Mãi vòng vèo Sin, Cos, lại Cos, Sin
Anh mong tìm thấy một khoảng rõ ràng.
Hy vọng có nghiệm tình em trong đó.

Đôi mắt em là phuơng trình bỏ ngỏ.
Rèm mi cong nghiêng một góc Alpha.
Anh nhìn em tuởng giới hạn đã nhoà.
Nhưng than ôi! Toạ độ tình vụt tắt.

Anh thẫn thờ về trong hiu hắt.
Nhận ra mình chỉ phận nghiệm ngoại lai.
Thế mà anh cứ ngỡ mình Ymax.
Nước mắt rơi hay đồ thị tuôn dài.

Anh mãi chôn hồn mình trong đơn điệu.
Trong không gian ảo vọng khối đa chiều.
Giới hạn ấy làm sao nhoà em nhỉ.
Suốt đời mình chỉ tiệm cận mà thôi.



Bài Thơ số 3



Đường vào tim em như đồ thị
hàm số
Uốn ngoằn nghèo hệ toạ độ hàm
sin
Anh yêu em bằng cách lấy trung
bình
Dáng kiêu sa chia đôi cùng cá
tính.
Anh với em, hai đường thẳng
song song
Biết nhau đấy, nào có mong gặp
mặt
Đến chân trời, anh tin nó sẽ cắt
Dù bây giờ, em còn ngoảnh mặt
quay đi.
Em đã nói bất đẳng thức cô sin
Cả hai số đều phải dương mới
được
Đôi môi em, cong hình hàm số
ngược
Anh ước mình được là tiệm cận
cho em.
Ánh mắt em, lát cắt vàng sắc lẹm
Cứa lòng anh đứt trọn vẹn từ
tâm,
Tình yêu em, phương trình vô số
ẩn
Anh là nghiệm duy nhất của đời
em.
EM
Em nói em yêu những đường
tròn
Ngàn đời không tính được số pi
Hơn nữa đường tròn luôn hoàn
hảo
Anh bảo tròn trịa để làm chi?
Em nói em yêu toán dựng hình
Tuần tự các bước đúng như in
Anh nói cuộc sống không cần
thế
Mà cần những bài toán chứng
minh.
Em nói em yêu những phương
trình
Cân bằng, sóng gió chẳng rung
rinh
Anh bảo cũng cần bất đẳng thức
Để thấy giá trị của phương trình.
Em nói em yêu tuổi chúng mình
Hai đứa chung nhau một niềm
tin
Anh bảo bây giờ em mới đúng
Anh với em, chung một chữ tình.

Tay trái cầm chiếc com pa
Tay phải cầm thước đi ra đi vào
Lấy hơi, em nói như gào
Rằng anh học thế không vào,
đúng thôi.
Đạo hàm ai lại nhân đôi
Tích phân trở lại nó dôi ra liền
Giới hạn thì nhớ lấy biên
Tích phân xác định trong miền
không gian
Đồ thị trục dọc trục ngang
Không cần nhớ hết mà hoang
mang mình
Đến khi gặp phải phương trình
Không khai căn được thì bình
phương lên
Với bất phương trình, không
nên!
Cần xem xét dấu mới nên nhân
vào…
Miệng em vẫn nói như gào
Anh đâu hiểu được câu nào? Bó
tay
Em ơi anh nói câu này
Hay là em cố đổi thay tính tình
Ai nhìn hai đứa chúng mình
Tất nhiên sẽ bảo “Không bình
thường đâu”
Ai đời cọc lại dắt trâu
Thế gian như thế biết đâu mà
lường?


Bài Thơ số 4
TÌNH YÊU TOÁN HỌC
Anh viết thư tặng người em gái
nhỏ
Kỷ niệm ngày chung học mái
trường xưa
Khi gặp em anh biết nói gì đây ?
Vì ta ở song song từ vô cực
Rồi một hôm ta đồng quy tại gốc
Em mỉm cười tiếp tuyến bên anh
Anh vội vàng phân tích nét hoa
tươi
Và nhận thấy rằng em xinh cực
đại
Em chưa hiểu anh đành lòng
phải giải
Bài toán hình bằng quĩ tích
tương giao
Nhìn em cười anh định nghĩa
tình yêu
Nhưng chỉ gặp một phương
trình vô nghiệm
Chưa hẹn hò mà lòng như bất
biến
Chưa thân nhau ta đã thấy so le
Trót yêu rồi công thức có cần ghi
Về hệ luận ái tình không ẩn số
Em không muốn anh cũng tăng
tốc độ
Em hững hờ anh lại biến thiên
nhanh
Chắc là em xác định tuổi thư sinh
Yêu là chết là triệt tiêu tất cả
Tình tiệm cận riêng anh buồn
khó tả
Nỗi cô đơn không giới hạn ngày
mai
Anh mong em đưa điều kiện
tương lai
Cho anh sống với cõi lòng đơn
giản
Anh với em tình yêu ta đồng
dạng
Sống bên nhau chắc tỉ số cân
bằng
Anh nghĩ rằng khỏi biện luận
lăng nhăng
Mà chỉ lấy tiên đề ra áp dụng
Anh có thể chứng minh điều đó
đúng
Vì tình ta như ngàn điểm điều
hoà
Nếu bình phương rồi lại lấy căn
ra
Thì chẳng khác điểm nào trong
quỹ tích .


Bài Thơ số 5


Yêu là gì cho tôi xin định nghĩa ,
Yêu chính là tình cảm của chiều
cao.
Hai tâm hồn đồng dạng yêu
nhau ,
Rồi từ đó suy ra định lý .
Yêu nối tiếp khi tình yêu chung
thủy ,
Yêu dối lừa khi hai góc phụ
nhau .
Người yêu thật yêu rồi sẽ khổ
đau ,
Tình đổ vở khi có đường phân
giác .
Muốn trùng bề mặt của tình yêu ,
Thì phải lấy hình chiếu của nụ
cười ,
Đem nhân với chiều dài của góc
mặt .
Anh biết em trong phương trình
hoá học ,
Và quen em khi phản ứng cân
bằng .
Từ phương trình oxy_hoá
mangan ,
Tình hai đứa hoà trong dung
dịch .
Và xa em khi hoà axit ,
Và quen em khi phản ứng cân
bằng ./.


Bài Thơ số 6

TÌM EM

Phương trình nào đưa ta về chung lối
Định lý nào sao vẫn mãi ngăn đôi
Biến số yêu nên tình mãi hai nơi
Điểm vô cực làm sao ta gặp được

Đạo hàm kia có nào đâu nghiệm trước
Để lũy thừa chẳng gom lại tình thơ
Gia tốc kia chưa đủ vẫn phải chờ
Đường giao tiếp may ra còn gặp gỡ

Nhưng em ơi! Góc độ yêu quá nhỏ !
Nên vẫn hoài không chứa đủ tình ta
Tại nghịch biến cho tình mãi chia xa
Giới hạn chi cho tình yêu đóng khép

Lục lăng kia cạnh nhiều nhưng rất đẹp
Tại tình là tâm điểm chứa bên trong
Nên đường quanh vẫn mãi chạy lòng vòng
Điểm hội tụ vẫn hoài không với tới

Em cũng biết tung, hoành chia hai lối
Để tình là những đường thẳng song song
Điểm gặp nhau vô cực chỉ hoài công
Đường nghịch số thôi đành chia hai ngả

[Nguyen Hung Kiet]

ĐỊNH NGHĨA TÌNH YÊU

Là giao điểm hai tâm hồn đối xứng
Là tương giao hay đồ thị hai chiều,
Ai là người định nghĩa nổi tình yêu,
Đầy tạp số tôi học hoài không hiểu

Tôi cố định trong sân trường đơn điệu,
Lặng nhìn trên hình chiếu của giai nhân,
Thả hồn theo một tiếp tuyến thật gần,
Theo em mãi suốt đời về vô cực

Tình tôi đó chẳng cần dùng công thức,
Tan trường về tôi cố sức song song,
Tới ngã tư liền bày tỏ nỗi lòng,
Em ngoe nguẩy từ từ tăng tốc độ.

Tôi vẫn cố giữ tình yêu đồng bộ,
Hai năm dài đáp số giải không xong,
Tin hành lang em sắp sửa lấy chồng,
Lòng điên đảo trước định đề đen bạc

Tôi xoay mắt theo vòng tròn lượng giác,
Có thấy gì ngoài quỹ tích tình yêu,
Tình đơn phương trong tam giác ba chiều,
Lay hoay mãi trên chuyến đò vĩ tuyện

Tìm lối thoát đồng quy hay tịnh tiến,
Hệ luận nào thuyết phục nổi em tôi,
Đành đi theo phân giác tận chân trời,
Tìm ẩn số của phương trình vô nghiệm


NGHIỆM CỦA ĐỜI ANH

Lối vào tim em như một đường hàm số
Uốn vòng vèo như đồ thị hàm sin
Anh tìm vào tọa độ trái tim
Mở khoảng nghiệm có tình em trong đó
Ôi mắt em phương trình để ngỏ
Rèm mi mịn màng nghiêng một góc anpha
Mái tóc em dài như định lý Bunya
Và môi em đường tròn hàm số cosin
Xin em đừng bảo anh là ngốc
Sinh nhật em anh tặng trái cầu xoay
Và đêm Noel hình chóp cụt trên tay
Anh giận em cả con tim thổc thức
Mãi em ơi phương trình không mẫu mực
Em là nghiệm duy nhất của đời anh


*Đinh lý : Bunyakovsky :
An irreducible polynomial f(x) of degree two or higher with integer coefficients and property that gcd(f(1),f(2),...... )=1 generates for natural arguments infinitely many prime numbers.

HẾT DẠ YÊU EM

Ðời tổng hợp bởi muôn ngàn mặt
Mà tình em là quĩ tích không gian
Kiếp nhân sinh những hàm số tuần hoàn
Quanh quẩn chỉ trong vòng tròn lượng giác
Anh không muốn cuộc đời đầy Sin Cos
Sống khép tròn trong cộng trừ nhân chia
Cạnh góc đối! Ôi phức tạp vô cùng
Mà hạnh phúc chính là đường biểu diễn

Sống yên bình vào vòng đời tịnh tiến
Ðâu phải là nghiệm số của lòng trai
Anh muốn lên tận cực của thiên tài
Ðể đo lấy bán kính trần gian vũ trụ
Nếu dòng đời toàn là thông số
Bài toán tình là căn thức bậc hai

Bài toán tình là vô nghiệm em ơi!
Tình đâu là căn thức bậc hai
Ðế có thể ngồi yên mà xét dấu
Em phải nhớ tình yêu là góc số
Mà hai ta là những kẻ chứng minh
Ðừng bao giờ đảo vế một phương trình
Cứ thong thả mà vui trên đồ thị
Tìm đạo hàm rồi ngồi yên suy nghĩ
Sẽ thấy dần hệ số góc tình yêu
Ðừng vội vàng định hướng một hai chiều
Rồi một buổi ta đồng qui tại góc

Em mĩm cười như tiếp tuyến bên tôi
Tôi vội vàng phân tích nét hoa tươi
Và nhận thấy em xinh xinh cực đại
Em khó hiểu thì tôi đành vô giải
Bài toán giải bằng phương pháp tương giao
Nhìn em cười tôi định nghĩa tình yêu
Nhưng chỉ gặp một phương trình vô nghiệm
Chưa hẹn hò mà lòng như bất biến
Chưa thân nhau mà đã thấy so le
Trót yêu rồi công thức có cần chi
Vì hệ luận ái tình không ẩn số
Em không nói tôi càng tăng tốc độ
Ðể mình tôi trên quãng đường đơn điệu.

Yêu là chết là triệt tiêu tất cả
Tình tiệm cận riêng mình tôi buồn quá
Nỗi cô đơn không giới hạn ngày mai
Tôi mang em đặt điều kiện tương lai
Cho tôi sống với nỗi niềm đơn giản
…

Tôi và em tính tình hơi đồng dạng
Sống bên nhau chắc tĩ số cân bằng
Tôi xin thề không biện luận cao xa
Mà chỉ lấy định đề ra áp dụng
Tôi có thể chứng minh là rất đúng
Vì tình tôi như hàng điểm điều hòa
Nếu bình phương tôi lại rút căn ra
Cũng chẳng khác điều năm trong quĩ tích
Tôi yêu em với một tình yêu cố định
Hiến dâng em hai nghiệm số âm dương
Tìm chu kỳ cho hàm số tuần hoàn
Dùng định lý thay ngàn câu ước hẹn
Xuống lũy thừa thay vạn lá thư duyên
Giải đạo hàm mong tiếp xúc cùng em
Tìm toạ độ trong tình yêu toán học
Tôi yêu em đôi mắt buồn linh động
Mũi dọc dừa thẳng góc với môi xinh
Hàm răng đều như nghiệm bất phương trình
Ðôi mày liễu OY chiều định hướng
Tôi khai triễn người tôi yêu lý tưởng
So sánh rồi xin chú thích nơi đây
Tình yêu này như phương trình hai bậc
Tôi yêu em nên viết bài thơ toán học
chứng minh rằng tôi hết dạ yêu em.

ĐỊNH NGHĨA TÌNH YÊU TUYỆT VỜI



Yêu là gì, tôi xin định nghĩa
Yêu là tình cảm có chiều cao
Hai tâm hồn đồng dạng sẽ hiểu nhau
Rồi từ đó suy ra định lý
Yêu nội tiếp khi tình yêu chung thủy
Yêu ngoại tiếp khi hai kẻ phụ nhau
Tình lỡ đỡ khi có hình tam giác
Có trường hợp âm và dương tiếp xúc
Hai người không nợ lại hữu duyên
Như cạnh góc vuông đối với cạnh huyền
Gần nhau đúng nhưng không trùng được
Qua những điều trên ta có qui ước:
ìTình yêu là cái compa
Vòng tròn nào dù nhỏ hay to
Cũng đều có tâm và bán kính”
Tâm ở đây là tâm thần cố định
Bán kính là nỗi nhớ niềm thương.
Muốn tìm ra bộ mặt yêu thương
Hãy lấy hình chiếu là nụ cười
Nhân cho chiều dài nơi khoé mắt
Em chịu khó hạ lấy đường thẳng góc
Ðể tim anh mãi mãi phụ kề em
Môi nở hoa, ôi công thức trung thành
Mặc thế sự là vòng tròn ngoại tiếp
Em sung sướng nhận ra đây tiếp điểm
Của đời ta một hàng điểm điều hòa
Anh sung sướng nhận ra đây đáp số
Định lý Fecmác của đời anh.



**

Định lý Fermat : Không tồn tại các nghiệm nguyên khác không x, y, và z thoả xn + yn = zn trong đó n là một số nguyên lớn hơn 2.


TÌNH YÊU VÀ TOÁN HỌC

Ánh xạ cuộc đời đưa anh đến với em
Qua những lang thang trăm nghìn toạ độ
Em số ảo ẩn mình sau số mũ
Phép khai căn em biến hoá khôn lường
Ôi cuộc đời đâu như dạng toàn phương
Bao kỳ vọng cho khát khao tiến tới
Bao biến số cho một đời nông nổi
Phép nội suy từ chối mọi lối mòn
Có lúc gần còn chút Epsilon
Em bỗng xa như một hàm gián đoạn
Anh muốn thả hồn mình qua giới hạn
Lại chìm vơi cạn mãi giữa phương trình
Tình yêu là định lý khó chứng minh
Hai hệ tiên đề chênh vênh xa lạ
Bao lô gic như giận hờn dập xoá
Vẫn hiện lên một đáp số cuối cùng

Mẫu số niềm tin đâu dễ quy đồng
phép chiếu tình yêu nhiều khi đổi hướng
Lời giải đẹp đôi luc do lầm tưởng
Ôi khó thay khi cuộc sống đa chiều
Bao chu kỳ, bao đợt sóng tình yêu
Anh khắc khoải cơn thuỷ triều cực đại
Em vẫn đó bờ nguyên hàm khờ dại
Nơi trái tim anh,
em mãi mãi là hằng số vô biên




ANH TÌM EM

Anh tìm em trên vòng tròn lượng giác,
Nét diễm kiều trong tọa độ không gian.
Đôi trái tim theo nhịp độ tuần hoàn,
Còn tất cả chỉ theo chiều hư ảo.
Bao mơ ưóc, phải chi là nghịch đảo,
Bóng thời gian, quy chiếu xuống giản đồ.
Nghiệm số tìm, giờ chỉ có hư vô,
Đường hội tụ, hay phân kỳ giải tích.
Anh chờ đợi một lời em giải thích,
Qua môi trường có vòng chuẩn chính phương.
Hệ số đo cường độ của tình thương,
Định lý đảo, tìm ra vì giao hoán.
Nếu mai đây tương quan thành gián đoạn,
Tính không ra phương chính của cấp thang.
Anh ra đi theo hàm số ẩn tàng,
Em trọn vẹn thành phương trình vô nghiệm



TÌM EM
Phương trình nào đưa ta về chung lối
Định lý nào sao vẫn mãi ngăn đôi
Biến số yêu nên tình mãi hai nơi
Điểm vô cực làm sao ta gặp được
Đạo hàm kia có nào đâu nghiệm trước
Để lũy thừa chẳng gom lại tình thơ
Gia tốc kia chưa đủ vẫn phải chờ
Đường giao tiếp may ra còn gặp gỡ
Nhưng em ơi! Góc độ yêu quá nhỏ !
Nên vẫn hoài không chứa đủ tình ta
Tại nghịch biến cho tình mãi chia xa
Giới hạn chi cho tình yêu đóng khép
Lục lăng kia cạnh nhiều nhưng rất đẹp
Tại tình là tâm điểm chứa bên trong
Nên đường quanh vẫn mãi chạy lòng vòng
Điểm hội tụ vẫn hoài không với tới
Em cũng biết tung, hoành chia hai lối
Để tình là những đường thẳng song song
Điểm gặp nhau vô cực chỉ hoài công
Đường nghịch số thôi đành chia hai ngả


NT , Thu Thuỷ , TV sưu tầm ...