Một Thời VéLo SoLex
Người đẹp & Vélo Solex
Theo nhận định có phần chủ quan của tôi, những người đẹp Sài G̣n vào thời 60’s có những nét đẹp mà các cô gái ngày nay không thể nào sánh bằng. Hăy tưởng tượng một h́nh ảnh người đẹp Sài G̣n qua thơ Nguyên Sa mà nhạc sĩ Ngô Thụy Miên đă phổ nhạc :
“Nắng Sài G̣n anh đi mà chợt mát,Áo dài may từ lụa Hà Đông thướt tha, mềm mại. Đẹp nhất là cảnh những cô gái mặc áo dài đi trên chiếc xe Vélo Solex, loại xe của Pháp có gắn động cơ phía trước.
Bởi v́ em mặc áo lụa Hà Đông”.
Tưởng cũng nên có đôi ḍng về chiếc Solex của thời Sài G̣n những năm 1960' s. Đi Solex là cả một nghệ thuật, đ̣i hỏi sự khéo léo v́ phía đầu xe rất nặng. Ấy thế mà những cô gái Sài G̣n vẫn tha thướt trên chiếc Solex trước những cặp mắt mê mẩn của cánh đàn ông.
Vào những năm đầu thập niên 60' s, h́nh ảnh những nữ sinh ngồi trên chiếc xe Solex đen bóng có lẽ vẫn luôn là những ấn tượng không thể nào quên của một thế hệ thanh niên thời đó. Solex cũng là biểu hiện của sự sang trọng v́ nữ sinh có xe Solex thường thuộc con nhà khá giả. Nói chung, Solex là sự duyên dáng, phô trương kín đáo của người phụ nữ Việt Nam với chiếc áo dài mà vạt sau được gài trên yên xe, không che kín toàn vẹn.
Nữ sinh Sài G̣n với chiếc Velo Solex
bên phải và chiếc Mobylette bên trái
Thật gợi cảm khi hai chân cô nữ sinh khép nép đặt trên chỗ để chân nằm chính giữa thân xe Solex. Dáng ngồi thẳng lưng, hai cánh tay duỗi dài đến tận guidon và phía sau là vạt áo dài tung bay theo gió. Ngoài giới nữ sinh trung học, h́nh như các giới nữ khác ít dùng đến loại xe gắn máy này. Có điều lạ, cũng là xe gắn máy, nhưng nh́n một cô gái ngồi trên chiếc Solex thấy rơ sự khác biệt với cô gái ngồi trên chiếc Mobylette. H́nh như có đôi nét thanh tao, duyên dáng ở Solex mà ở Mobylette th́ dứt khoát không có. Cũng v́ lư do đó mà Sài G̣n thời ấy phụ nữ ít đi xe Mobylette.
Solex trên đường phố Sài G̣n
Đối với tôi, không cần nh́n mặt mũi, chẳng cần chiêm ngưỡng dung nhan của người ngồi trên xe. Chỉ cần nh́n thoáng qua h́nh ảnh người con gái mặc chiếc áo dài màu rêu đá, chiếc quần satin đen, bộ ngực căng phồng lướt gió và mái tóc tung bay theo tà áo… cũng đủ cho những chàng trai si t́nh như tôi cảm thấy trái tim ḿnh rung động. Nếu người Nhật có kimono, người Hàn có hanbok th́ chắc chắn người Việt Nam có áo dài để hănh diện. Từ thập niên 1930, họa sĩ Cát Tường (c̣n có tên Tây là Le Mur, bức tường!) đă thực hiện một cuộc cách tân quan trọng trên chiếc áo tứ thân để biến nó chỉ c̣n lại hai vạt, trước và sau. Đó là một bước cải tiến quan trọng của chiếc áo dài ngày nay với các kiểu cách phong phú trong việc chiết eo và trong cả khoét cổ. Thôi th́ đủ kiểu : cổ thuyền, cổ lá sen, cổ cao, cổ trái tim, phỏng theo áo đầm dạ hội của Pháp.
Áo dài, nón lá trên chiếc Solex
Sang đến thập niên 1960’ s, nhà may Dung ở Dakao đưa ra một kiểu may áo dài mới với cách ráp tay raglan để hóa giải những nếp nhăn thường xuất hiện hai bên nách áo. Với cách ráp tay này, áo ôm sít thân h́nh người mặc từ dưới nách đến eo và chiếc áo dài tăng thêm tính thẩm mỹ khi phô bày những đường cong của phụ nữ. Tiếp đến thời kỳ mini-raglan, với tà áo dài rút ngắn lại giống như trào lưu mini-jupe của các cô gái Sài G̣n. Phiên bản này được áp dụng rộng răi cho nữ sinh, mang đậm chất hồn nhiên và ngổ ngáo của tuổi trẻ. Tà áo được xẻ hơi cao ở hai bên, hở lườn tí xíu để vừa đủ… gợi cảm. Có người đă thi vị hóa đó là “tam giác gợi cảm” trên chiếc áo dài Việt Nam và người phương Tây khen là “gợi cảm trong sự kín đáo, trang nhă”.
Người ta kể lại câu chuyện một anh lính Mỹ bị mê hoặc bởi chiếc áo dài Việt Nam nên cũng đặt may một chiếc rồi gửi về nhà cho vợ. Cô vợ cũng thích chiếc áo dài nên mặc đi dự dạ hội rồi chụp ảnh gửi cho chồng. Anh chồng tá hỏa khi nh́n h́nh : vợ anh quá sexy trong chiếc áo dài mà anh quên đặt may chiếc quần đi kèm với áo! Chiếc quần để mặc với áo dài cũng qua nhiều cải tiến, từ kiểu cẳng què qua đáy giữa, lưng từ to bản luồn giải rút đổi sang lưng nhỏ luồn dây thun rồi đổi qua gài nút bấm, và sau cùng là khóa kéo (fermature) kiểu Tây phương. Trong khi đó, ống quần cũng theo thời, theo mode : khi th́ “chân voi” lúc lại “ống túm”.
Người Sài G̣n vẫn c̣n nhớ bà cố vấn Ngô Đ́nh Nhu, nhũ danh Trần Lệ Xuân, phu nhân bào đệ Cố Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm. Ngày 6/12/1958, trong dịp khai mạc Triển Lăm Nữ Công tại Cô Nhi Viện Nữ Vương Ḥa B́nh, bà Nhu xuất hiện với kiểu áo dài không cổ (c̣n gọi là décolleté), tay ngắn, tóc bới cao. Thế là một số các bà các cô trong Hội Phụ Nữ Liên Đới đua nhau đi may áo dài theo “kiểu bà Nhu”. Từ đó, các kiểu áo dài càng phong phú với đủ các mode, từ cổ thuyền, cổ vuông đến cổ tṛn, cổ trái tim…
Cuối thập niên 60’ s, nhà may Thanh Khánh ở Dakao đưa ra những mẫu hàng thêu hoa lá cành để may áo dài. Kế đến, tiệm Saigon Souvenirs khu Thương xá Tax Sài G̣n lăng xê những mẫu hàng vừa vẽ vừa thêu trên lụa rất quư phái, lịch sự. Ba nhà may nổi tiếng tại Sài G̣n trước 75 hiện đă chạy ra nước ngoài làm ăn: nhà may Thanh Khánh mở tại Paris, nhà may Dung Dakao và nhà may Thiết Lập Pasteur mở tại Mỹ.
Một đặc điểm ít người để ư đến là mỗi chiếc áo dài chỉ may riêng cho chủ nhân của nó và phải trải qua giai đoạn thử áo để chỉnh sửa trước khi hoàn chỉnh. Mặc áo dài của người khác thế nào cũng lộ ra những chi tiết không chính xác về ni tấc của ṿng ngực, ṿng eo. Áo dài cũng kén người mặc. Ốm quá hay mập quá khi mặc áo dài đều “thất bại” v́ áo càng ôm càng… phản chủ!
Người đọc có lẽ cũng thắc mắc không hiểu tại sao tôi lại viết nhiều về áo dài ? Số là tôi có thời gian ở nhà bà cô số 158 đường Cống Quỳnh (đường D’Arass cũ), đối diện với trường Hưng Đạo của Giáo sư Nguyễn Văn Phú. Căn nhà này hồi đó treo bảng hiệu Đức Thành, chuyên sửa máy may, nhưng cũng là nơi bà cô chuyên may áo dài. Khách đến may đều là khách quen, thuộc đủ mọi thành phần xă hội, nên ngày một đông dù tiệm không chưng bảng hiệu ! Chuyện “thâm cung bí sử” của áo dài cũng xuất phát từ đây. Ngay từ thời thanh niên tôi đă có cái thú… lẽo đẽo theo các cô. Nhất là những cô ăn mặc hợp với “gout” của ḿnh : áo dài chiết eo làm căng phồng bộ ngực hoặc chiếc mini jupe cao quá đầu gối để lộ cặp chân, cặp đùi nơn nà mời gọi. Cứ lẽo đẽo theo mà chẳng nói một lời, y như một “mối t́nh câm” ! Nếu người đẹp dừng bước để ghé vào đâu đó th́ đành “cắt đuôi”… rồi lại tiếp tục “săn lùng” cô khác. Một cuộc săn lùng người đẹp của cậu trai mới lớn, không phải để tán tỉnh mà chỉ để nh́n ngắm cho thỏa con mắt.
Những tà áo dài thập niên 1960’ s
Tôi cũng khoái những phụ nữ tóc dài, nhưng không phải là mái tóc thề, mà là tóc uốn lọn lớn, xỏa kín bờ vai. Cho đến lúc này, tuổi đă gần 70 mà sở thích cũng vẫn không thay đổi (xin đừng gán cho tôi danh hiệu…“Yamaha” mà tội nghiệp). Bắt gặp một mái tóc xỏa xuống bờ vai tôi có cảm giác như ḿnh bị đắm ch́m trong làn suối tóc. Chỉ đơn thuần một mái tóc đẹp nh́n từ phía sau lưng, mà nếu nh́n rơ khuôn mặt có thể người ta sẽ bị… vỡ mộng. Biết bao lần tôi đă gặp cảm giác hụt hẫng đó và cứ tự trách ḿnh tại sao lại tham lam nh́n khuôn mặt để phải thất vọng.
Đối với tôi, mái tóc phụ nữ là quan trọng hơn cả. Người ta thường nói “Cái răng, cái tóc là gốc con người”, nhưng với riêng tôi, chỉ mái tóc dài thướt tha cũng đủ nói lên vẻ đẹp hấp dẫn của người phụ nữ chứ không cần hàm răng trắng ngọc. Ngày xưa, những tiệm uốn tóc của các Chú Ba (Tầu) – những hiệu mang tên như Chú Dźn, Chú Coóng, thậm chí cả tên Chú Ĺn (!) – các bà, các cô năng lui tới để làm đẹp. H́nh như tên các chú càng xấu th́ tay nghề lại càng cao ? Không hiểu tại sao người Tầu lại có khiếu làm tóc ngoài năng khiếu lũng đoạn nền kinh tế bằng nghề như mở chành gạo, làm“đại lư độc quyền” lương thực của cả miền Nam ?
Hồi đó, trước cửa tiệm uốn tóc thường gắn một cái hộp h́nh trụ, dài, bên trong là những đường sọc đỏ trắng. Khi cắm điện, các sọc sẽ quay nhờ một moteur nên nh́n từ xa người ta biết ngay là tiệm uốn tóc. Đến 1975, không hiểu tại sao những hộp đèn này lặng lẽ rút lui. Có lẽ v́ sợ tốn điện ? Đến năm 2001, có dịp sang Hàn Quốc tôi sững sờ khi gặp lại những hộp đèn tương tự của Sài G̣n ngày nào đang quay tít giữa thủ đô Seoul. Tôi nghĩ, chắc h́nh thức hộp đèn này đă trở thành một thông lệ quốc tế nên khẳng định với người bạn Hàn Quốc : “Chắc đây phải là tiệm uốn tóc ?”.
(Từ email của bạn bè)
Reply With Quote
Bookmarks